kwiecień 2012
Polskie Towarzystwo
Kaktusowo-Sukulentowe
Ferocactus pilosus
fot. Jerzy Bartylak
Kaktusarium 6 | kwiecień 2012
1
 KAKTUSARIUM
numer 6, kwiecień 2012
Polskie Towarzystwo
Spis treści
Kaktusowo-Sukulentowe
by pomagać... by poznawać... by chronić...
Od redakcji
Kaktus na okładce. Ferocactus pilosus
Nowe ksiÄ…\
ki
Od edytora  Kaktusy i Inne
Na kolejnym stanowisku w pustynui Anza
Od redakcji
Borrego. Część 6
Z kaktusem w herbie
Drobnostki
Drodzy członkowie PTKS !
W naszej bibliotece
O śniegach ju\
nikt nie pamięta,
dzień wiosny za nami, zaczął się sezon
kaktusiarski, zatem wszystkim człon- KAKTUS NA OKA
ADCE
kom Towarzystwa \
yczymy, aby był
Ferocactus pilosus
udany !
Wielu z nas robi teraz kaktusowe
porzÄ…dki w kolekcjach. Nie mniej cza-
sem warto oderwać się od praktyki kak-
tusiarskiej i rozejrzeć po kaktusowym i
sukulentowym świecie, warto przeczy-
tać kolejną relację z podró\
y po kalifor-
nijskiej pustyni Anza Borrego, zamiesz-
czoną w obecnym numerze, w którym
jak zwykle sÄ… tak\
e informacje ze świa-
ta kaktusiarskiego, ciekawostki, trochÄ™
krótkich recenzji ksią\
ek.
Jak mo\
na zauwa\
yć Kaktusarium
ma nieco innÄ… szatÄ™ graficznÄ… - mamy
nadziejÄ™, \
e siÄ™ ona spodoba. ZachÄ™-
camy tak\
e do nadsyłania do publikacji
w Kaktusarium informacji z kaktusowe-
Ferocactus pilosus to gatunek szeroko roz-
go i sukulentowego świata, ciekawo-
przestrzeniony na północy Meksyku. A
atwo go po-
stek, itp., prosimy przesyłać je na adres
znać, poniewa\
z biegiem lat staje siÄ™ kolumnowy,
e-mail: [e-mail].
krzewiąc się u podstawy. Wysokość głównego pę-
Jak zwykle zapraszamy tak\
e do
du mo\
e przekroczyć 2m. Jest uwa\
any za jedne-
korzystania z naszego forum, do ogła-
go z atrakcyjniejszych gatunkow  feraków , a to
szania się w tamtejszej giełdzie, do
dzięki swoim pięknym cierniom centralnym. Ciernie
zamieszczania zdjęć na portalu.
centralne sÄ… proste lub lekko zakrzywione, trochÄ™
spłaszczone, pięknego czerwonego koloru, cza-
!
sem \
ółte. Ciernie radialne są włoskowate i białe,
czasem ich brak. Gatunek ten wyróznia się na tle
rodzaju małymi kwiatami. W uprawie nie jest trudny
- nale\
y go uprawiać jak większość Ferokaktusów.
Kaktusarium 6 | kwiecień 2012
2
N O W E K S I 
Å› K I
Epithelantha 2011
Davide Donati & Carlo Zanovello
Pozycja ta jest oparta o nieco wcześniejszy ar-
tykuł obu autorów, będący rewizją rodzaju Epithe-
lantha - małych kaktusów meksykańskich, gęsto
pokrytych drobniutkimi białawymi cierniami. W ar-
tykule autorzy znacznie poszerzyli rodzaj. Obecnie
najcześciej przyjmuje się, \
e tworzÄ… go dwa ga-
tunki, autorzy natomiast wymieniajÄ… a\
7 gatun-
ków i 6 podgatunków, opisując dodatkowo kolejny
gatunek, który nie występował jeszcze w pierwot-
nym artykule: Epithelantha cryptica. Pozycja jest w
dwóch wydaniach: włoskim i angielskim, liczy 66
stron, zawiera ok. 120 zdjęć, 13 map. Więcej in-
formacji znajduje siÄ™ na stronie internetowej:
www.ilsoleraritabotaniche.com/index.php?option=c
om_content&view=article&id=84&Itemid=118
The Bushman candles
Charles Craib & John Lavranos
Cenieni autorzy przedstawiajÄ… 15 sukulentycz-
nych gatunków rodzaju Monsonia, przez długi
Mapping the cacti of Maxico
czas klasyfikowanych jako odrębny rodzaj Sarco-
Hector M. Hernandez, Carlos Go-
caulon. Są to krzaczaste, raczej słabiej sukulen-
mez-Hinostrosa
tyczne rośliny z RPA, Namibii, i Angoli. Ksią\
ka
du\
ego fomatu jest Å‚adnie wydana i bardzo dobra -
To zbiór 51 map pokazujących rozmieszczenie
zawiera wszystko to, co powinna zawierać dobre
lokalizacji egzemplarzy z herbariów dla 114 gatun-
monografia. Jej tytuł -  Świece buszmenów - na-
ków meksykańskich, jednak bez uwzględnienia
wiązuje do łatwopalności nasyconych \
ywicÄ… pÄ™-
największych rodzajów.
dów tych roślin.
Cacti of Texas in their Natu-
ral Habitat'
Gertrud & Ad Konings
W 2010 r ukazała się ksią\
ka pod w/w tytułem.
Więcej informacji i podgląd fragmentów ksią\
ki
mo\
na zobaczyć na http://www.elpasodesert.com.
Pięknie wydana ksia\
ka du\
ego formatu prezentu-
je 136 gatunków kaktusów Teksasu. Tekstu jest
niewiele, przewa\
ają ciekawe zdjęcia.
Kaktusarium 6 | kwiecień 2012
3
przyczyna tego, \
e nie zawsze odpowiadałem na
OD EDYTORA
emaile, za co tak\
e przepraszam, i co tak\
e mam
zamiar naprawić.
KAKTUSY I INNE
Zachęcam Was do namawiania swoich kaktu-
sowych przyjaciół i znajomych do Kaktusy i Inne,
Szanowni Państwo! bo zwiększona sprzeda\
pisma ma wpływ na jego
Z komentarzy wynika, \
e nowa formuła Kaktu- ni\
szą cenę i lepszą jakość. Dziękuję tak\
e
sy i Inne, szczególnie ostatni numer, przypadła wszystkim tym, którzy wpłacili za KI z lekkim nad-
Wam do gustu, cieszÄ™ siÄ™ te\
, \
e podoba się pre- datkiem - ten  sponsoring , nawet w bardzo małej
zentowany materiał - wiem, w jakim kierunku zmie- kwocie, jest bardzo pomocny. Od tego numeru,
rzać. Myślę, \
e dodatkowym pozytywnym aspektem którego okładka widnieje ni\
ej, cena czasopisma
jest to, \
e materiał jaki się dla członków PTKS będzie nieco
ukazuje mo\
e być interesujący ni\
sza, mo\
e to tak\
e zachęci innych
zarówno dla zaawansowanych, do dołączenia do PTKS. Zapraszam
jak i poczÄ…tkujÄ…cych kaktusiarzy. tak\
e chętne osoby do
Pismo siÄ™ bardzo podoba, i to zamieszczania w KI reklam.
najwa\
niejsze. Korzystając z okazji, chciałbym
CieszÄ™ siÄ™, \
e owocny przedstawić kilka moich edytorskich
okazał się mój apel do polskich \
yczeń. Poszukuję mianowicie zdjęć
autorów - w ostatnich numerach następujących roślin do publikacji w
nie gościło ich wielu, w obecnym czasopiśmie: Melocactus neryi,
ich  stan liczebny ju\
siÄ™ Melocactus smithii, Boswelia sacra,
poprawił, chciałbym aby ten trend Mammillaria dodsonii, Mammillaria
się utrzymał. Nie mniej, \
eby sinistrohamata, Echinocactus parryi,
jeszcze zachęcić, chciałbym Echinocactus texensis, Hoodia
przypomnieć, \
e Kaktusy i Inne - gordonii, Pachypodium geayi,
po pierwsze - jest pismem otwartym, zatem ka\
dy Cohemiea - wszystkie gatunki, Echinocereus iner-
mo\
e znalez
ć w nim miejsce na wyra\
enie swojej mis, Ferocactus robustus, Coryphantha robustispi-
kaktusiarskiej pasji, po drugie - nie jest pismem na, Coryphantha scheeri. Gdyby ktoś z Państwa
botanicznym, a więc artykuły nie muszą mieć po- chciałby udostępnić coś z tej listy, to serdecznie
ziomu i formy pracy naukowej, po trzecie - w Kak- zapraszam.
tusy i Inne sÄ… rubryki na bardziej luz
ne tematy i Zapraszam tak\
e do przesyłania swoich opinii
krótsze rzeczy, a więc niekoniecznie trzeba pisać o czasopiśmie, uwag, oczekiwań, propozycji.
w konwencji typowego artykułu. Jeśli więc ktoś z Obecnie KI jest uwa\
ane za bardzo dobre, co nie
Państwa chciałby coś napisać - zapraszam. znaczy, \
e nie mo\
e być lepsze. Ściślej, za bardzo
Autorzy dotychczas opublikowanych artykułów dobre uwa\
ane są poszczególne numery KI, pro-
muszą mi wybaczyć, \
e przeoczyłem poinformo- blemem jest jednak du\
e spóz
nienie, co takiemu
wanie o tym, i\
ka\
dy z nich mo\
e pobrać z re- czasopismu jak KI  nie przystoi , i mam nadzieję,
dakcji KI swój artykuł w wersji elektronicznej, w \
e uda się je względnie szybko naprawić.
fomacie pdf. Wersje pdf wysyłałem zawsze na
prośbę, jednak z pewnością nie wszyscy wiedzieli, Gorąco pozdrawiam wszystkich czytelników KI!
\
e istnieje taka mo\
liwość. .
Wreszcie ostatnia rzecz, jak wiemy są spóz
- edytor
nienia w wydawaniu Kaktusy i Inne - teraz staram [e-mail]
sie je nadrabić. Spóz
nienie ostatniego numeru
wynikło zarówno zmoich spraw zawodowych, jak i
technicznych - przez dłu\
szy czas miałem ograni-
czony dostęp do internetu i komputera, stąd trud-
ności z ukończeniem korekty artykułów. To tak\
e
Kaktusarium 6 | kwiecień 2012
4
 Na kolejnym stanowisku
w pustyni Anza Borrego
Oba zdjęcia pokazują główny
smaczek pustyni. To Cylindropuntia
bigelovii, znana pod popularnÄ… nazwÄ…
 misiowata cholla . Niezale\
nie od te-
go jak bardzo przytulnie mo\
e ona
wyglądać, są to rośliny, z którymi ra-
dzę nigdy nie mieć bli\
szego kontaktu.
Jeśli choć raz zaczepicie o tego  mi-
sia , nigdy tego nie zapomnicie. W
niektórych artykułach czytałem, \
e ten
kaktus nigdy nie kwitnie, ale nie jest to
prawdą. Na tych zdjęciach mo\
ecie
zobaczyć torebki nasienne na końcach
niektórych pędów, jednak jako strate-
gia uniezale\
nienia rozmna\
ania siÄ™
od nasion, rośliny w pewnych okre-
sach roku gubią człony. Człony mogą
być rozwiewane dookoła - z łatwością,
bo muskajÄ… tylko ziemiÄ™ na swoich
cierniach. Jeśli jakoś się zaczepią w
ziemi, ukorzeniÄ… siÄ™ i stanÄ… siÄ™ za-
czątkiem nowej rośliny. To właśnie
dzięki odpadaniu członów są całe za-
rośla tych roślin. U Cylindropuntia bi-
gelovii ju\
mały podmuch wiatru mo\
e
przemieszczać człony. Kaktusa tego
nazywa siÄ™ tak\
e  skaczÄ…cÄ… cholla -
wystarczy czasem wstrząśnięcie ziemi
spowodowane przejściem człowieka
obok kaktusa, by człon się oderwał, a
człowiek będzie twierdził, \
e on
 wskoczył na niego. Przy większym
wietrze człony odpadają z większą
przedmiotu, ale nie ręką - trzeba wyciągać prosto
szybkością na boki, sprawiając wra\
e-
od siebie, nie ruszać na boki, bo wbije się jeszcze
nie jakby odskakiwały od rośliny. Cier-
większą ilością cierni, lub odczepiony wbije się w
nie majÄ… malutkie haczyki i otoczkÄ™.
inne miejsce. Pamiętajcie, ten  Miś mo\
e wyglÄ…-
Jeśli wbiją się w ciało, haczyki się za-
dać przytulnie, ale bli\
sze z nim spotkanie, to zła
zębią w skórze, i nawet jeśli wycią-
wiadomość!
gniecie cierń, otoczka pozostanie w
ciele. Jedyna bezpieczna metoda by
tekst i zdjęcia:
pozbyć się przyczepionego do ciała
Elton Roberts (USA),[e-mail]
członu to u\
ycie szczypiec, lub innego
Kaktusarium 6 | kwiecień 2012
5
To herb okręgu Caborca w
Z KAKTUSEM
stanie Sonora (Meksyk).
W HERBIE
Heraldyka kaktusowa nie ogranicza siÄ™ oczy-
wiście jedynie do herbów państw - mamy przecie\

jeszcze herby mniejszych regionów. Ni\
ej przed-
stawiamy herby dwóch okręgów z Brazylii, jedne-
go z Meksyku, i jednego z Kolumbii.
To herb okręgu Petrolandia, w stanie Pernambuco
(Brazylia). WidniejÄ…cy na nim kaktus to najpraw-
dopodobniej jakiÅ› pilosocereus.
To herb okręgu Uribia, w kolumbijskim departa-
mencie La Guajira. Tu pewnie sportretowany jest
występujący tam Cereus repandus.
Chcesz się wymienić
kaktusami / sukulentami z innymi?
Poszukujesz ciekawych okazów?
Jeśli tak, to miejscem, które warto
odwiedzić jest
To herb okręgu Frutuoso Gomes w stanie Rio
Grande do Norte (Brazylia). WidniejÄ…cy tu kaktus
znajdujÄ…ca siÄ™ na naszym forum
to najprawdopodobniej jakiÅ› Cereus.
www.kaktusy-sukulenty.pl/forum
ZAPRASZAMY !
Kaktusarium 6 | kwiecień 2012
6
rok Bolesław Prus zacznie publikować odcinki
DROBNOSTKI
 Lalki w  Kurierze Codziennym , a tutaj blade twa-
rze zachwycają sie kaktusami. Zdjęcie pochodzi ze
Szanujmy wspomnienia
strony internetowej: http://www.archives.gov.
Bouteluoa
Bouteluoa to elektroniczne czasopismo po-
święcone ozdobnym roślinom w Hiszpanii (podtytuł
to: REVISTA CIENTÍFICA INTERNACIONAL DE-
DICADA AL ESTUDIO DE LA FLORA ORNA-
MENTAL ESPAŃOLA). Spisy treści tego wydaw-
nictwa mo\
na znalez
ć na stronie:
www.floramontiberica.org/Bouteloua/Bouteloua_in
dex.htm. Jest w nich pewna ilość artykułów o suku-
lentach. Zostały tak\
e wydane numery specjalne
tego pisma, które mo\
na znalez
ć na stronie:
www.floramontiberica.org/entrada.htm
Nowa strona z
numerami polowymi
Osoby, których interesują numery polowe zbie-
raczy kaktusów, mogą korzystać z powstałej ostat-
nio francuskiej strony internetowej, która jest dru-
gim ich zbiorem, po stronie Ralpha Martina. Zawie-
ra ona nieco większą ilość danych, ni\
pierwsza
strona. Jej autorem jest Christope Ludwig, znajduje
siÄ™ ona pod adresem http://cludwigfr.dyndns.org i
Powy\
sze zdjęcie przedstawia oficerów armii
ma kilka wersji językowych.
amerykańskiej, jedzących lunch w towarzystwie
rodziny jednego z nich,  pod kaktusem saguaro.
Zdjęcie zostało zrobione - uwaga - w 1886r., koło
Forth Thomas w Arizonie! Polska była wtedy pod Polecamy ksią\
kÄ™ o rodzaju Ariocarpus
Jerzego Woz
niaka, drugÄ… z serii
rozbiorami, Piłsudski miał dopiero 9 lat, dopiero za
"Te wspaniałe sukulenty".
Polecamy ksiÄ…\
kÄ™ Raquel Pinto o
kaktusach - głównie kolumnowych i
opuncjowych - najbardziej
północnej części Chile
Więcej informacji i zamawiańie:
http://librodecactus.blogspot.com
Uwaga: w przypadku
zamówienia dwóch pozycji - Ariokarpusy i
Ferokaktusy, Å‚Ä…czna cena obu ksiÄ…\
ek
wynosi tylko 55zł, wraz z wysyłką.
Zamówienia: [e-mail]
Kaktusarium 6 | kwiecień 2012
7
lub telefonicznie 0-606 266 724
W N A S Z E J
czasasopisma, wtedy pod nazwÄ… Monatsschrift für
Kakteenkunde), Vaupel, Werdermann, Luthy,
B I B L I O T E C E
Meve, i inni. KuaS jest miesięcznikiem, poszcze-
gólne numery mają po trzydzieści kilka stron. Do-
łączana jest wkładka z \
ycia trzech towarzystw
Asklepios oraz czterostronicowa wkładka z opisami dwóch
kaktusów lub sukulentów. Pismo jest na wysokim
Czasopismo
poziomie merytorycznym, choć interesujące zdję-
Międzynarodowego
cia często nie są najlepiej wyeksponowane. Mate-
Towarzystwa
riał jest bardzo ró\
norodny, wiele jest artykułów o
Asklepiadów
sukulentach innych ni\
kaktusy, równie\
ró\
norod-
(International
ny jest materiał dotyczący kaktusów. Warto te\

Asklepiad Society)
wspomnieć, \
e wśród autorów pojawia się wiele
ukazuje siÄ™ 3 razy
znanych nazwisk. Niestety pismo nie ma nawet
rocznie. Pismo jest
krótkich angielskich abstraktów, co trochę dziwi, bo
formatu A4, i ma kilka
takowe sÄ… zamieszczane przez inne niemieckie pi-
artykułów na numer.
sma o kaktusach i sukulentach, o du\
o mniejszych
Przewa\
ajÄ…
nakładach.
sukulentyczni
reprezentanci tej grupy
roślin, czasem jednak
pisze siÄ™ tak\
e o niesukulentach. Dość częstymi
Suculentes
gośćmi na stronach pisma są hoje. Czasopismo
To pismo towarzystwa
jest przeznaczone dla osób ju\
zaawansowanych
kaktusowego z Katalonii
w  asklepiadowym hobby.
(Hiszpania) - Associacio
d Amics dels Cactus i Altres
Suculentes (ASAC),
Kakteen und andere kwartalnik, który ukazuje się
od 14 lat. Ściśle rzecz
Sukkulenten
biorÄ…c pismo nie jest
Jest to czasopismo
merytorycznie bardzo
wydawane przez Nie-
zaawansowane, jest to jed-
mieckie Towarzystwo
nak sympatyczna i Å‚adnie
Kaktusowe (DKG),
wydana gazetka, właściwie jedyne pismo o kaktu-
Austriackie Towarzystwo
sach i sukulentach w Hiszpanii, a Katalonia dobrze
Miłośników Kaktusów
się nadaje do uprawy kaktusów i sukulentów na
(GOK), Szwajcarskie
wolnym powietrzu.
Towarzystwo Kaktusowe
(SKG). Pismo jest
wydawane ju\
62 rok,
jednak w rzeczywistości okres wydawania nale\
a-
łoby liczyć od 1892r, bo od tego czasu powstałe w
tym samym roku Niemieckie Towarzystwo Kaktu-
sowe zaczęło wydawanie swojego periodyku, któ-
ry zmieniał swoją nazwę na przestrzeni lat. Nume-
ry z wczesnych lat mo\
na pobrać w wersjach
ektronicznych ze strony http://www.cactuspro.com.
Wśród byłych redaktorów KuaS mo\
na spotkać
wiele znanych nazwisk ze świata kaktusiarskiego -
Schumann (zało\
yciel DKG i pierwszy redaktor
Kaktusarium 6 | kwiecień 2012
8