Roztwór (solutio) jest to jednorodna, płynna postać leku. Składa się z:
• substancji leczniczej w postaci stałej lub płynnej
• rozpuszczalnika, którym może być w zależności od drogi podania i właściwości środka leczniczego: woda destylowana, etanol, glicerol, oleje roślinne lub mineralne i in.
W zależności od drogi podania wyróżniamy roztwory: 1. do użytku zewnętrznego (głównie środki odkażające) 2. do użytku wewnętrznego:
o stosowane doustnie (krople, syropy)
o stosowane doodbytniczo (wlewki doodbytnicze) o do inhalacji (głównie aerozole)
3. do wstrzyknięć
Roztwory do stosowania doustnego
Rozpuszczalnikiem jest zwykle woda destylowana. W przypadku syropów dodajemy 10 - 20% Sirupus simplex (sirupi simplicis) Mieszanka soli bromowych (roztwór Erlenmayera, mieszanka Erlenmayera):
Rp.
Natrii
bromati
(10
x
0,4)
Kalii
———
aa 4,0
(10 x 0,4)
Ammonii
——— 2,0
(10
x
0,2)
Aq. dest.
ad 150,0
(10 x 15 ml)
M. f. mixt.
Da ad vitrum nigrum
S. Doustnie, 3 razy dziennie 1 łyżkę roztworu.
Data.
W solach bromowych ważna jest sumaryczna ilość bromków a nie ich ilości oddzielnie. Dlatego sumarycznie ma być pomiędzy 0,5 a 2,0 na dawkę (jak powyżej: 0,4 + 0,4 + 0,2 = 1,0).
Stosunek Natrium bromatum : Kalium bromatum : Ammonium bromatum ma być 2 : 2 : 1.
Bromki, jodki, wodę utlenioną, preparaty z kozłka lekarskiego PAKUJEMY DO BUTELEK CIEMNYCH.
1
Jednorazowo podajemy ok. 50 ml wlewki doodbytniczej, po uprzednim ogrzaniu do temperatury ciała.
Fenobarbital (Luminal) w dawce nasennej we wlewce doodbytniczej, 5
wlewek.
Rp.
Phenobarbitali 0,5
Aq. dest. ad 250,0
M. f. sol.
Da ad vitrum
S. Doodbytniczo, 50 ml wieczorem, po ogrzaniu do temperatury ciała.
Data
Fenobarbital:
Dawki uspokajające:
15-30 mg 2-3 razy dziennie,
Dawki nasenne:
100-200 mg na noc.
Roztwory do inhalacji
Mesna w roztworze do inhalacji:
Rp.
Sol 20% Mesnae in amp. ad inhal. 0,6
24 ampułki
S. Wziewnie, 3 razy dziennie inhalacje z 1 ampułki, po rozcieńczeniu 1 : 1 solą fizjologiczną.
Data
Roztwory do wstrzyknięć
Zwykle produkowane w ampułkach lub ampułkostrzykawkach w postaci płynnej, gotowej do jednorazowego użycia. Leki o ograniczonej trwałości produkowane są w postaci proszku, który rozpuszcza się przed podaniem, w załączonym rozpuszczalniku lub w wodzie do iniekcji.
W tabelach dawek ampułki z roztworem gotowym różnią się od
„suchych” tym, że mają podaną po kresce / ilość rozpuszczalnika; np.:
• Ampicyllinum – amp. 250 mg
-
ampułka „sucha”
• Ajmalinum – amp. 50 mg / 10 ml -
ampułka gotowa
2
Mogą być podawane różnymi drogami:
• podskórnie - izotoniczne, pH = 7, V < 1 ml
• domięśniowo - izotoniczne, pH ~ 7, V < 5 ml
• dożylnie - izotoniczne lub lekko hipertoniczne (nie hipotoniczne), pH
może trochę odbiegać od fizjologicznego (układy buforujące krwi)
• ew. dotęczniczo, dordzeniowo
Sposoby podawania dożylnego leku:
1. Wstrzyknięcie dożylne (bolus)
2. Krótkotrwały wlew (np. 100 ml w ciągu 30-60 min) – np. niektóre antybiotyki
3. Długotrwały wlew („kroplówka”) – podawanie dużych ilości w celu utrzymywania stałego stężenia leku i/lub nawadniania 4. Pompa infuzyjna – leki silne, podawane bardzo precyzyjnie (np.
aminy katecholowe)
Dwa sposoby wypisywania ampułek:
1. Rp.
Calcii chlorati in amp. 1,0
10 ampułek
S. Dożylnie, 1 raz dziennie ampułkę.
Data
2. Rp.
Sol. 10% Calcii chlorati in amp. 10,0
10 ampułek
S. Dożylnie, 1 raz dziennie ampułkę.
Data
(wyłącznie ampułki „mokre” - podana objętość ampułki i stężenie, a więc i dawka)
Jeśli ktoś bardzo lubi, może pisać przedtem dodatkowo Iniectionis a więc np.:
Iniectionis sol. 10% Calcii chlorati in amp. 10,0 etc.
Iniectionis Calcii chlorati in amp. 1,0
etc.
3
Petydyna w iniekcji dla dziecka 8-letniego: Nomen aegroti, locus
Rp.
Pethidini hydrochlorici in amp. 0,050
10 ampułek
(pięćset miligramów)
S. Domięśniowo, 1 ampułkę 1 raz dziennie.
Data
Nomen medici, locus.
Doksycyklina pozajelitowo:
Rp.
Doxycyclini in amp. 0,1
8 ampułek
#
Aq. pro ini. in amp. 5,0
8 ampułek
#
Sol. 0,9% Natrii chlorati in amp. 100,0
7 ampułek
S. Dożylnie, w krótkim wlewie kroplowym, pierwsza dawka 2 ampułki leku rozpuścić w 2 ampułkach wody do iniekcji i rozcieńczyć w soli fizjologicznej, następnie 1 ampułkę leku co 24 godziny po rozpuszczeniu w wodzie i rozcieńczeniu w soli fizjologicznej.
Data
Jeśli nie jesteśmy pewni, czy lek można podawać dożylnie „z ręki”
(niektóre leki podawane szybko dożylnie mogą działać miejscowo drażniąco lub np. kardiotoksycznie), lepiej przepisać dodatkowo 100 ml soli fizjologicznej i zapisać lek we wlewie kroplowym.
4