Nowa ustawa o bezpieczeństwie morskim

W dniu 25 stycznia 2012 roku weszła w życie ustawa o bezpieczeństwie morskim

uchwalona przez Sejm w dniu 18 sierpnia 2011 roku. Ustawa zastąpi dotychczas

obowiązującą ustawę z dnia 9 listopada 2000 roku o bezpieczeństwie morskim (Dz.U. z 2006

r. Nr 99 poz. 693 ze z.). Nowo przyjęta ustawa reguluje sprawy bezpieczeństwa w zakresie:

 Budowy statków, jego stałych urządzeń i wyposażenia;

 Inspekcji statku,

 Kwalifikacji i składu załogi statku,

 Bezpiecznego uprawiania żeglugi morskiej,

 Ratowania życia na morzu.

Ustawa dokonuje wdrożenia do polskiego systemu prawnego regulacji Unii Europejskiej

wynikających z następujących dyrektyw:

 Dyrektywy 2009/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych

reguł i norm dotyczących organizacji dokonujących inspekcji i przeglądów na

statkach oraz odpowiednich działań administracji morskich;

 Dyrektywy 2009/16/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kontroli

przeprowadzanej przez państwo portu;

 Dyrektywy 2009/17/WE Parlamentu Europejskiego zmieniającej Dyrektywę

2002/59/WE ustanawiającą wspólnotowy system monitorowania i informacji o ruchu

statków;

 Dyrektywy 2009/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zgodności z

wymaganiami dotyczącymi państwa bandery.

Ponadto w nowej ustawie uwzględniono również najnowsze zmiany w wyposażeniu

morskim wynikające z dyrektywy 2011/15/UE oraz wprowadzono, wynikające z Rezolucji

IMO A.996(25), postanowienia dotyczące niektórych obowiązków państwa bandery (w

zakresie zatrzymania statku). Ustawa tworzy podstawę prawną do sprawowania nadzoru nad

stacjami atestacji urządzeń i wyposażenia statku, a także wprowadza regulacje bezpiecznego

uprawiania żeglugi przez jachty po wodach morskich.

W zakresie wprowadzenia nowych, istotnych regulacji w stosunku do dotychczas

obowiązującej ustawy, należy wymienić następujące regulacje:

1. Wprowadzenie obowiązku zgłaszania kapitanatowi portu informacji dotyczącej

identyfikacji statku przed wejściem lub wyjściem z portu oraz uzyskania zezwolenia

na wejście do portu lub wyjście z portu wraz z określeniem katalogu statków do

których obowiązek ten nie ma zastosowania (art.4);

2. Określenie nowego tzw. „Słowniczka ustawowego” zawierającego definicje pojęć i

określeń użytych w tekście ustawy, wraz z listą uwzględnionych umów

międzynarodowych (art.5) – wśród nowych definicji zwraca uwagę wprowadzenie

definicji „jachtu komercyjnego” (pkt 9) – przez który należy rozumieć statek

przeznaczony do celów sportowych lub rekreacyjnych, używany do przewozu nie

więcej niż 12 pasażerów w ramach prowadzenia działalności polegającej na

odpłatnym przewozie osób lub udostępnianiu statku w formach określonych w

ustawie;

3. Utworzenie przez administracje morską elektronicznej bazy danych o statkach o

polskiej przynależności wraz z określeniem podmiotów zobligowanych do

przekazywania informacji wprowadzanych do systemu (art.7);

4. Określenia zasad w zakresie obowiązku wyposażenia statku w urządzenie Systemu

Automatycznej Identyfikacji (AIS), spełniające wymagania określone w konwencji

SOLAS (art.14 w zw. z art.4 ust.3);

5. Określenia zasad nadzoru nad stacjami atestacji urządzeń i wyposażenia statku, w

tym sprzętu ochrony przeciwpożarowej, środków ratunkowych oraz urządzeń

radiowych i nawigacyjnych - nadzór sprawuje właściwy terytorialnie dyrektor

urzędu morskiego, dokonując uznania w drodze decyzji administracyjnej (art.17);

6. Uprawnienia ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej do upoważnienia

podmiotów władnych do wykonywania przeglądów technicznych jachtów morskich,

określenia szczegółowych warunków jakie musza spełnić te podmioty oraz

sprawowania nad nimi kontroli (art.26);

7. Nałożenie na pilota morskiego obowiązku powiadamiania organu inspekcyjnego o

dostrzeżonych w trakcie wykonywania czynności pilotowych przypadkach braków w

stanie statku, które mogłyby utrudnić bezpieczną żeglugę lub stanowić zagrożenie

zanieczyszczeniem środowiska morskiego (art.55 ust.1);

8. Analogiczny, jak w p.7, obowiązek nałożony na podmiot zarządzający portem,

przystanią morską lub obiektem portowym w przypadku dostrzeżenia na statku

braków w jego stanie, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu lub stanowić

zagrożenie zanieczyszczeniem środowiska morskiego (art.55 ust.2);

9. Wprowadzenie przepisów umożliwiających określenie kwalifikacji niezbędnych do

zajmowania stanowisk na jachtach komercyjnych, trybu uznawania ośrodków

szkolących załogi jachtów komercyjnych, ramowych programów szkoleń oraz

wzorów dokumentów kwalifikacyjnych (art.70 – ten przepis wejdzie w życie po

upływie 18 miesięcy od daty ogłoszenia ustawy, to jest w dniu 25 kwietnia 2013

roku);

10. Wprowadzenie możliwości zawieszenia określonych uprawnień przez organ który

wydał dokument kwalifikacyjny, wobec członka załogi i pilota morskiego, który

swoim działaniem lub zaniechaniem spowodował zagrożenie dla bezpieczeństwa

statku, osób na nim przebywających lub środowiska morskiego – jeśli nie jest

prowadzone postepowanie przed izbą morską (art.72);

11. Określenie obowiązków w zakresie składania kapitanatowi portu informacji

dotyczącej identyfikacji statku, portu przeznaczenia oraz przewidywanego czasu

wyjścia z portu (art.87 ust.1 i 5) oraz zasad uzyskiwania zwolnień w tym zakresie

(art.87 ust.6 – 8);

12. Obowiązek powiadamiania przez kapitana statku znajdującego się w polskich

obszarach morskich służby Kontroli Ruchu Statków Morskich lub najbliższej

brzegowej stacji radiowej o zdarzeniach mających wpływ na bezpieczeństwo statku,

lub zagrażających bezpieczeństwu morskiemu (art.88);

13. Określenie uprawnień właściwego terytorialnie dyrektora urzędu morskiego, w

związku z odebraniem informacji o których mowa w p.12, do nakazania kapitanowi

statku stosownego postępowania spośród działań określonych w przepisie ustawy

(art.89);

14. Powołanie Krajowego Koordynatora Narodowego Systemu Monitorowania Ruchu

Statków i Przekazywania Informacji odpowiedzialnego za utrzymanie i zarządzanie

Narodowym Systemem SafeSeaNet (art.92);

15. Obowiązek

sporządzenia planu udzielenia statkom znajdującym się w

niebezpieczeństwie schronienia na polskich obszarach morskich (art.94);

16. Możliwość żądania przez dyrektora urzędu morskiego od statków znajdujących się w

obszarze zalodzenia i zamierzających wejść lub wyjść z portu udokumentowania

spełnienia wymagań dotyczących wytrzymałości kadłuba i mocy maszyn w stopniu

odpowiadającym sytuacji lodowej w tym obszarze (art. 96 ust.3);

17. Obowiązek nałożony na załadowcę oleju luzem lub dostawcę paliwa bunkrowego

dostarczenia kapitanowi statku karty bezpieczeństwa (MSDS) zawierającej istotne

dane dotyczące charakterystyki bezpieczeństwa danego produktu olejowego

(art.100);

18. Określenie, że przez okres 12 miesięcy od daty wejścia w życie ustawy egzaminy

kwalifikacyjne są przeprowadzane przez dotychczasowe komisje egzaminacyjne,

działające przy dyrektorach urzędów morskich na podstawie dotychczasowych

przepisów – do tego czasu minister właściwy do spraw gospodarki morskiej ma

obowiązek powołać przewodniczącego oraz zastępców przewodniczącego

utworzonej mocą ustawy Centralnej Morskiej Komisji Egzaminacyjnej (art.143);

19. Załącznikiem do ustawy wprowadzono nowy cennik przewidujący opłaty za:

przeprowadzenie inspekcji i wystawianie certyfikatów, wystawianie dokumentów

kwalifikacyjnych, przeprowadzenie egzaminu.

Pełny tekst ustawy został opublikowany w Dzienniku Ustaw Nr 228 z 2011 roku pod

pozycją 1368.