SIECI KOMPUTEROWE
EB
II-PWR
1
Sieć komputerowa – to komputery połączone ze sobą i zdolne do wymiany danych
Serwery – komputery udostępniające zasoby,
Klienci – komputery korzystające z zasobów sieci Dwa podstawowe typy połączeń sieciowych:
- klient – klient
- klient – serwer
EB
II-PWR
2
- sieci lokalne (ang. LAN – Local Area Networks) Obejmują mały obszar, rzędu kilkuset metrów
- sieci miejskie (ang. MAN – Metropolitain Area Networks) Obejmują zasięgiem miasto.
- sieci rozległe (ang. WAN – Wide Area Networks) Obejmują duży obszar, np. cały kraj. Są połączeniem wielu sieci lokalnych.
EB
II-PWR
3
Topologia – sposób połączenia komputerów ze sobą.
gwiazda
pierścień
szyna
EB
II-PWR
4
Topologia mieszana – najczęściej stosowana w praktyce EB
II-PWR
5
Protokoły i podział na warstwy Wymiana informacji w sieci odbywa się w jednostkach zwanych
komunikatami.
Protokół sieciowy – zbiór reguł wymiany komunikatów oraz format tych komunikatów.
Oprogramowanie protokołu – oprogramowanie realizujące protokół.
Przyjęto zasadę podziału zadania komunikacji na części i opracowanie oddzielnego protokołu dla każdej z tych części.
Poszczególne protokoły współpracują ze sobą i każdy obsługuje wyodrębnioną część zadania komunikacyjnego.
- łatwiej zaprojektować,`
- łatwiej testować,
- ł E
atBwiej analizować.
II-PWR
6
Model OSI (Open System Interconnection) Opracowano wzorcowy model podziału zadania komunikacyjnego na 7 warstw. Każda warstwa realizuje pewne zadanie na rzecz warstwy wyższej i korzysta z usług warstwy niższej.
7
Aplikacji
6
Prezentacji
5
Sesji
4
Transportowa
3
Sieciowa
2
Liniowa
1
Fizyczna
101011...............................................11001
EB
II-PWR
7
•
Warstwa aplikacji (7)
Sposób korzystania z sieci przez programy użytkowe.
•
Warstwa prezentacji (6)
Kodowanie/dekodowanie, kompresja/dekompresja danych
•
Warstwa sesji (5)
Zestawienie połączenia użytkownika z serwerem.
•
Warstwa transportowa (4)
Kontrola i sterowanie kolejnością pakietów.
•
Warstwa sieciowa (3)
Budowanie, wysyłanie i odbieranie pakietów, adresacja.
•
Warstwa liniowa (2)
Organizowanie bitów w ramki.
Nawiązywanie i zamykanie połączeń liniowych.
•
Warstwa fizyczna (1)
Definicja własności fizycznego nośnika; transmisja bitów EB
II-PWR
8
Komputer 2
(nadawca)
(odbiorca)
w. aplikacji
w. prezentacji
w. sesji
w. transportowa
w. sieciowa
w. liniowa
EB
II-PWR
9
Aplikacje
Program użytkownika
Transport
Usługi niezawodnego przesyłania danych
Sieć
Przesyłanie pakietów od nadawcy do odbiorcy
W. liniowa
Podział danych na ramki i zasady przesyłania
ramek przez sieć
W. fizyczna
EB
II-PWR
10
(współistnienie różnych protokołów)
802.2 LLC
LLC
Warstwa
liniowa
802.3
802.4
802.5
802.6
MAC
CSMA/CD
Token Ring
Token Bus
MAN
w. fizyczna
w. fizyczna
LLC – Logical Link Control, sterowanie łączem
MAC – Media Access Control, dostęp do nośników
CSMA/CD – Carrier Sense with Multiple Access / Collision Detection Wykrywanie fali nośnej przy wielodostępie/detekcja kolizji EB
II-PWR
11
ETHERNET – najpopularniejszy protokół liniowy
• sprzęt bierny
- okablowanie
• sprzęt czynny
- karty sieciowe, modemy
- wzmacniaki
- koncentratory
- przełączniki
- routery
EB
II-PWR
12
Typ okablowania
Długość segmentu
Nazwa
Skrętka 2 pary, kat. 3
100 m
10 Base-T
Skrętka 2 pary, kat. 5
100 m
100 Base-TX
Skrętka 4 pary, kat. 5
50 m
1000 Base-TX
Skrętka 4 pary, kat. 6
Światłowód wielomodowy
2 000 m
100 Base-FX
Światłowód wielomodowy
500 m
1000 Base-FX
Świa
i t
a ł
t o
ł wód j
ed
e nomo
m dowy
1000 B
a
B s
a e-
e FX
Połączenia bezprzewodowe
(fale radiowe)
100 Base TX
kabel skrętkowy
szybkość 100 Mb/s
EB
II-PWR
13
Urządzenie wieloportowe: 8, 12, 16, 24, 48 portów.
Cha
C
rakterystyki
yki por
tów:
ów
- typ portu:
-- skrętkowy (RJ-45),
-- światłowodowy (SC)
- szybkość portu: 10 Mb/s, 100 Mb/s, 10/100 Mb/s, 1000 Mb/s EB
II-PWR
14
Koncentrator powtarza dane z każdego portu do wszystkich pozostałych portów. Symuluje jeden segment sieci, do którego są przyłączone w
s
w zystkie kom
put
kom
ery. S
y
e
. S gme
gm nt taki t
wor
w zy t
y zw.
w
domenę kolizyjną.
Co najwyżej dwa komputery mogą naraz wymieniać informacje.
Jeżeli szybkość portów wynosi np. 100 Mb/s, to średnia efektywna szybkość wynosi dla każdego portu
S/N, gdzie S – szybkość portu, N – liczba aktywnych portów.
EB
II-PWR
15
Mają dużo portów i wyglądem przypominają koncentratory.
Są zorientowane na połączenia i przełączają się dynamicznie pomi
pom ędzy s
y woi
w mi
m portami
m .
Po zestawieniu połączenia następuje transmisja danych pomiędzy dwoma portami tworzącymi to połączenie. Połączenie takie należy do osobnego segmentu i tworzy domenę kolizyjną.
EB
II-PWR
16
Pr
P zełącznik
ni um
k
o
um ż
o liwi
w a r
ównoc
ów
zesne w
ys
w yłanie pa
kietów
ów pr
zez
połowę przyłączonych do niego komputerów.
Zatem maksymalna teoretyczna szybkość przełącznika wynosi SN/2, gdzie S – szybkość portu, N – liczba portów.
EB
II-PWR
17
FTP, HTTP, Telnet, SMTP, NFS
TCP
UDP
RIP
OSPF I P
ARP
EGP RARP
ETHERNET
warstwa fizyczna
IP – Internet Protocol, ARP – Address Resolution Protocol TCP – Transmission Control Protocol
UDP – User Datagram Protocol
RIP, OSPF, EGP – protokoły routowania
EB
II-PWR
18
Protokół IP – adresacja komputerów w sieci Każdy węzeł sieci ma przypisany 32-bitowy (4 bajty) adres.
Adres składa się z dwóch części:
A d r e s s i e c i
Adres hosta
Adresy IP mogą być zapisywane w różny sposób:
- notacja binarna,
10011100.00001011.00000110.01010100
- notacja s
zesnastkowa
kow ,
9C.11
1 .10
1 .8
. 4
- notacja dziesiętna
156.17.10.132
Zakres adresowy: 0.0.0.0 do 255.255.255.255
niektóre adresy są niedozwolone lub służą do specjalnych celów.
EB
II-PWR
19
Do wyróżnienia adresu sieci i adresu hosta służy maska.
Maska ma postać ciągu jedynek i zer. Jedynki odpowiadają bitom części sieciowej, a zera bitom adresu hosta.
156
17
10
132
11111111
11111111
11111111
00000000
Maska = 255.255.255.0
EB
II-PWR
20
Standardowe klasy adresów:
Adres hosta
Adres sieci
Adres hosta
Klasa A
11111111
00000000
00000000
00000000
Maska: 255.0.0.0
Ad
A r
d e
r s
s s
i
s eci
Ad
A r
d e
r s
s h
os
h t
os a
Kl
K asa B
11111111
11111111
00000000
00000000
Maska: 255.255.0.0
Adres sieci
Adres hosta
Klasa C
11111111
11111111
11111111
00000000
Maska: 255.255.255.0
EB
II-PWR
21
Dopuszcza się także stosowanie adresacji bezklasowej.
Adres sieci
Adres hosta
11111111
11111111
11110000
00000000
Maska: 255.255.240.0
Adres sieci
A hosta
11111111
11111111
11111111
11000000
Maska: 255.255.255.192
EB
II-PWR
22
255.255.255.0
156.17.10.254
156.17.131.62 Router 156.17.131.94
156.17.131.64
156.17.
7 13
1 1.
1 32
3
255.255
5 .2
. 55
5 .
5 22
2 4
255.255.255.224
Każda sieć tworzy tzw. domenę rozgłoszeniową wewnątrz której są przesyłane wszystkie pakiety rozgłaszania. Pakiety te stanowią dużą część ruchu w sieci.
EB
II-PWR
23
Router separuje domeny kolizyjne i łączy ze sobą sieci.
Jest on zazwyczaj podłączony do wielu sieci i poszczególne porty routera maja przyznane swoje adresy IP.
Porty routera mogą być różnych typów (skrętkowe, światłowodowe).
Wa
W żne c
echy r
hy outera t
o:
- liczba i rodzaj portów,
- routowane protokoły (np. IP, IPX),
- stosowane protokoły routingu (np. RIP, OSPF, EGP),
- przepustowość urządzenia,
- o funkcjach routera decyduje jego oprogramowanie.
EB
II-PWR
24
R
R
A
E
R
R
R
Podsieć 1
Podsieć n
B
F
R
R
D
EB
II-PWR
25
Każdy komputer w sieci ma unikalny adres fizyczny tzw. MAC
Jest to adres karty sieciowej.
Adres ten jest wiązany z adresem IP za pośrednictwem protokołu ARP.
ARP – Address Resolution Protocol
- pakiet z pytaniem jest rozgłaszany w całej podsieci
- pakiet z
odpowi
odpow edzią j
est w
ys
w yłany be
ny
zpoś
po rednio do kom
o
put
do kom
era,
który nadesłał pytanie
156.17.10.132 00:04:25:A8:DF:32
I P
MAC
Do komunikacji wewnętrznej w danej sieci wykorzystuje się adresy MAC.
EB
II-PWR
26
Każdy host w Internecie musi mieć unikalny adres IP.
Adresy są trudne do zapamiętania.
Dlatego każdemu urządzeniu przypisuje się także nazwę.
Nazwa nie może się powtarzać w ramach domeny (np. firmy).
DNS – Domain Name System; System nazw domenowych Ka
K żda na
zwa
w składa s
ię z
segme
gm ntów oddz
ów
ielonych kr
h opkami
m .
CI-1.ii.pwr.wroc.pl
Domena główna/najszersza
Domena firmy
Nazwa komputera
EB
II-PWR
27
Dla głównej domeny zdefiniowano nazwy dziedzin i krajów: com organizacje komercyjne
edu
organizacje edukacyjne
gov
organizacje rządowe
org
inne organizacje
mil
organizacje militarne
dk
Dania
pl
Polska
fr
Fr
F ancja
Przykłady nazw domenowych:
www.google.pl
www.edu.com
www.wiz.pwr.wroc.pl
www.abc.xyz.gov
www.pwr.wroc.pl
www.uni.dec.org.fr
EB
II-PWR
28
Odwzorowywaniem nazw symbolicznych na adresy IP
i odwrotnie zajmują się serwery DNS.
Serwer główny domeny
pl
wroc.pl
wroc
pwr.wroc.pl
pwr
uwr
ii.pwr
.pw .w
r
r
.w oc.pl
ii
wiz
ci-1
ci-1.ii.pwr.wroc.pl
Serwery DNS są zorganizowane
hierarchicznie. Na szczycie
hierarchii jest serwer główny.
EB
II-PWR
29
Przydział komputerom adresów IP
• statyczny
Adresy IP są przydzielane na stałe
Należy jawnie skonfigurować ustawienia sieciowe.
• dynamiczny (automatyczny)
Adresy IP są przydzielane dynamicznie przez serwer DHCP
(Dyna
D
mi
m c Hos
H t Conf
C
i
onf guration P
on r
P otocol).
W sieci musi być odpowiednio skonfigurowany serwer DHCP.
EB
II-PWR
30
Konfiguracja sieciowa komputera z systemem Windows Należy ustawić następujące parametry protokołu IP:
- adres IP komputera
- maskę adresu
- adres bramy (gateway’a)
- adres serwera DNS
W/
W w
w parame
m try m
y og
m
ą
og być
by konf
i
konf gurowa
ow ne ręcznie l
ub
automatycznie (wykorzystanie serwera DHCP)
Użyteczne polecenia w konfiguracji i weryfikacji IP:
- ipconfig (sprawdzanie konfiguracji)
- ping (testowanie połączenia)
EB
II-PWR
31
K
N I E C
E
EB
II-PWR
32