Sieć komputerowa – to komputery połączone ze sobą i zdolne do wymiany danych
SIECI KOMPUTEROWE
Serwery – komputery udostępniające zasoby,
Klienci – komputery korzystające z zasobów sieci Dwa podstawowe typy połączeń sieciowych:
- klient – klient
- klient – serwer
EB
IISPWR
1
EB
IISPWR
2
Topologie LAN
Podział sieci:
- sieci lokalne (ang. LAN – Local Area Networks) Obejmują mały obszar, rzędu kilkuset metrów
- sieci miejskie (ang. MAN – Metropolitain Area Networks) Obejmują zasięgiem miasto.
gwiazda
pierścień
- sieci rozległe (ang. WAN – Wide Area Networks) Obejmują duży obszar, np. cały kraj. Są połączeniem wielu sieci lokalnych.
szyna
EB
IISPWR
3
EB
IISPWR
4
Protokoły i podział na warstwy Topologia mieszana
Wymiana informacji w sieci odbywa się w jednostkach zwanych
komunikatami.
Protokół sieciowy – zbiór reguł wymiany komunikatów oraz format tych komunikatów.
Oprogramowanie protokołu – oprogramowanie realizujące protokół.
Przyjęto zasadę podziału zadania komunikacji na części i opracowanie oddzielnego protokołu dla każdej z tych części.
Poszczególne protokoły współpracują ze sobą i każdy obsługuje wyodrębnioną część zadania komunikacyjnego.
- łatwiej zaprojektować,`
- łatwiej testować,
EB
IISPWR
5
- ł E
atBwiej analizować.
IISPWR
6
Funkcje poszczególnych warstw
Model OSI (Open System Interconnection)
•
Warstwa aplikacji (7)
Sposób korzystania z sieci przez programy użytkowe.
Opracowano wzorcowy model podziału zadania komunikacyjnego
•
Warstwa prezentacji (6)
na 7 warstw. Każda warstwa realizuje pewne zadanie na rzecz Kodowanie/dekodowanie, kompresja/dekompresja danych warstwy wyższej i korzysta z usług warstwy niższej.
•
Warstwa sesji (5)
Zestawienie połączenia użytkownika z serwerem.
7
Aplikacji
•
Warstwa transportowa (4)
6
Prezentacji
Kontrola i sterowanie kolejnością pakietów.
5
Sesji
•
Warstwa sieciowa (3)
Budowanie, wysyłanie i odbieranie pakietów, adresacja.
4
Transportowa
•
Warstwa liniowa (2)
3
Sieciowa
Organizowanie bitów w ramki.
2
Liniowa
Nawiązywanie i zamykanie połączeń liniowych.
1
Fizyczna
101011...............................................11001
•
Warstwa fizyczna (1)
Definicja własności fizycznego nośnika; transmisja bitów EB
IISPWR
7
EB
IISPWR
8
Komputer 2
(nadawca)
Model sieci lokalnej
(odbiorca)
w. aplikacji
w. prezentacji
Aplikacje
Program użytkownika
Transport
Usługi niezawodnego przesyłania danych
w. sesji
Sieć
Przesyłanie pakietów od nadawcy do odbiorcy
w. transportowa
W. liniowa
Podział danych na ramki i zasady przesyłania ramek przez sieć
w. sieciowa
W. fizyczna
w. liniowa
EB
IISPWR
9
EB
IISPWR
10
Model warstwy liniowej
(współistnienie różnych protokołów) Sprzęt sieciowy
• sprzęt bierny
802.2 LLC
LLC
- okablowanie
Warstwa
• sprzęt czynny
liniowa
802.3
802.4
802.5
802.6
- karty sieciowe, modemy
MAC
CSMA/CD
Token Ring
Token Bus
MAN
- wzmacniaki
- koncentratory
w. fizyczna
w. fizyczna
- przełączniki
- routery
LLC – Logical Link Control, sterowanie łączem MAC – Media Access Control, dostęp do nośników CSMA/CD – Carrier Sense with Multiple Access / Collision Detection Wykrywanie fali nośnej przy wielodostępie/detekcja kolizji EB
IISPWR
11
ETHERNET – najpopularniejszy protokół liniowy EB
IISPWR
12
Okablowanie sieci Ethernet
Typ okablowania
Długość segmentu
Nazwa
Skrętka 2 pary, kat. 3
100 m
10 Base-T
Skrętka 2 pary, kat. 5
100 m
100 Base-TX
Skrętka 4 pary, kat. 5
50 m
1000 Base-TX
Światłowód wielomodowy
2 000 m
100 Base-FX
Urządzenie wieloportowe: 8, 12, 16, 24, 48 portów.
Światłowód wielomodowy
500 m
1000 Base-FX
Światłowód jednomodowy
1000 Base-FX
Charakterystyki portów:
Połączenia bezprzewodowe
- typ portu:
(fale radiowe)
-- skrętkowy (RJ-45),
100 Base TX
-- światłowodowy (SC)
kabel skrętkowy
- szybkość portu: 10 Mb/s, 100 Mb/s, 10/100 Mb/s, 1000 Mb/s szybkość 100 Mb/s
EB
IISPWR
13
EB
IISPWR
14
Koncentratory
Przełączniki
Koncentrator powtarza dane z każdego portu do wszystkich Mają dużo portów i wyglądem przypominają koncentratory.
pozostałych portów. Symuluje jeden segment sieci, do którego są Są zorientowane na połączenia i przełączają się dynamicznie przyłączone wszystkie komputery. Segment taki tworzy tzw.
pomiędzy swoimi portami.
domenę kolizyjną.
Po zestawieniu połączenia następuje transmisja danych pomiędzy Co najwyżej dwa komputery mogą naraz wymieniać informacje.
dwoma portami tworzącymi to połączenie. Połączenie takie należy Jeżeli szybkość portów wynosi np. 100 Mb/s, to średnia efektywna do osobnego segmentu i tworzy domenę kolizyjną.
szybkość wynosi dla każdego portu
S/N, gdzie S – szybkość portu, N – liczba aktywnych portów.
EB
IISPWR
15
EB
IISPWR
16
Model warstw wyższych
FTP, HTTP, Telnet, SMTP, NFS
TCP
UDP
RIP
OSPF I P
ARP
Przełącznik umożliwia równoczesne wysyłanie pakietów przez EGP RARP
połowę przyłączonych do niego komputerów.
ETHERNET
Zatem maksymalna teoretyczna szybkość przełącznika wynosi SN/2, gdzie S – szybkość portu, N – liczba portów.
IP – Internet Protocol, ARP – Address Resolution Protocol TCP – Transmission Control Protocol
UDP – User Datagram Protocol
RIP, OSPF, EGP – protokoły routowania
EB
IISPWR
17
EB
IISPWR
18
Protokół IP
Protokół IP
Do wyróżnienia adresu sieci i adresu hosta służy maska.
Każdy węzeł sieci ma przypisany 32-bitowy adres – 4 bajty.
Maska ma postać ciągu jedynek i zer. Jedynki odpowiadają Adres składa się z dwóch części:
bitom części sieciowej, a zera bitom adresu hosta.
A d r e s
s i e c i
Adres hosta
156
17
10
132
Adresy IP mogą być zapisywane w różny sposób:
- notacja binarna,
10011100.00001011.00000110.01010100
11111111 11111111 11111111 00000000
- notacja szesnastkowa,
9C.11.10.84
- notacja dziesiętna
156.17.10.132
Maska = 255.255.255.0
Zakres adresowy: 0.0.0.0 do 255.255.255.255
niektóre adresy są niedozwolone lub służą do specjalnych celów.
EB
IISPWR
19
EB
IISPWR
20
Protokół IP
Standardowe klasy adresów:
Adres hosta
Dopuszcza się także stosowanie adresacji bezklasowej.
Adres sieci
Adres hosta
Klasa A
Adres sieci
Adres hosta
11111111
00000000
00000000
00000000
Maska: 255.0.0.0
11111111
11111111
11110000
00000000
Maska: 255.255.240.0
Adres sieci
Adres hosta
Klasa B
11111111
11111111
00000000
00000000
Maska: 255.255.0.0
Adres sieci
A hosta
11111111
11111111
11111111
11000000
Maska: 255.255.255.192
Adres sieci
Adres hosta
Klasa C
11111111
11111111
11111111
00000000
Maska: 255.255.255.0
EB
IISPWR
21
EB
IISPWR
22
Routery
156.17.10.0
255.255.255.0
Router separuje domeny kolizyjne i łączy ze sobą sieci.
Jest on zazwyczaj podłączony do wielu sieci i poszczególne 156.17.10.254
porty routera maja przyznane swoje adresy IP.
156.17.131.62 Router 156.17.131.94
Porty routera mogą być różnych typów (skrętkowe, światłowodowe).
156.17.131.64
156.17.131.32
255.255.255.224
Ważne cechy routera to:
255.255.255.224
- liczba i rodzaj portów,
- routowane protokoły (np. IP, IPX),
- stosowane protokoły routingu (np. RIP, OSPF, EGP),
- przepustowość urządzenia,
Każda sieć tworzy tzw. domenę rozgłoszeniową wewnątrz
- o funkcjach routera decyduje jego oprogramowanie.
której są przesyłane wszystkie pakiety rozgłaszania. Pakiety te stanowią dużą część ruchu w sieci.
EB
IISPWR
23
EB
IISPWR
24
Każdy komputer w sieci ma unikalny adres fizyczny tzw. MAC
Jest to adres karty sieciowej.
R
R
A
C
E
Adres ten jest wiązany z adresem IP za pośrednictwem protokołu ARP.
ARP – Address Resolution Protocol
R
R
- pakiet z pytaniem jest rozgłaszany w całej podsieci Podsieć 1
Podsieć 2
Podsieć 3
- pakiet z odpowiedzią jest wysyłany bezpośrednio do komputera, który nadesłał pytanie
B
D
F
156.17.10.132
00:04:25:A8:DF:32
R
R
I P
MAC
Do komunikacji wewnętrznej w danej sieci wykorzystuje się adresy MAC.
EB
IISPWR
25
EB
IISPWR
26
Symboliczne nazwy hostów
Dla głównej domeny zdefiniowano nazwy dziedzin i krajów: com organizacje komercyjne
Każdy host w Internecie musi mieć unikalny adres IP.
edu
organizacje edukacyjne
Adresy są trudne do zapamiętania.
gov
organizacje rządowe
Dlatego każdemu urządzeniu przypisuje się także nazwę.
org
inne organizacje
Nazwa nie może się powtarzać w ramach domeny (np. firmy).
mil
organizacje militarne
DNS – Domain Name System; System nazw domenowych dk
Dania
Każda nazwa składa się z segmentów oddzielonych kropkami.
pl
Polska
fr
Francja
CI-1.iis.pwr.wroc.pl
Domena główna/najszersza
Przykłady nazw domenowych:
Domena firmy
www.google.pl
www.edu.com
Nazwa komputera
www.wiz.pwr.wroc.pl
www.abc.xyz.gov
www.pwr.wroc.pl
www.uni.dec.org.fr
EB
IISPWR
27
EB
IISPWR
28
Odwzorowywaniem nazw symbolicznych na adresy IP
i odwrotnie zajmują się serwery DNS.
Przydział komputerom adresów IP
Serwer główny domeny
pl
• statyczny
Adresy IP są przydzielane na stałe
Należy jawnie skonfigurować ustawienia sieciowe.
wroc.pl
wroc
• dynamiczny (automatyczny)
pwr.wroc.pl
pwr
uwr
Adresy IP są przydzielane dynamicznie przez serwer DHCP
(Dynamic Host Configuration Protocol).
iis.pwr.wroc.pl
W sieci musi być odpowiednio skonfigurowany serwer DHCP.
iis
wiz
ci-1
ci-1.iis.pwr.wroc.pl
Serwery DNS są zorganizowane
hierarchicznie. Na szczycie
hierarchii jest serwer główny.
EB
IISPWR
29
EB
IISPWR
30
Konfiguracja sieciowa komputera z systemem Windows Należy ustawić następujące parametry protokołu IP:
- adres IP komputera
- maskę adresu
- adres bramy (gateway’a)
- adres serwera DNS
W/w parametry mog
K O N I E C
ą być konfigurowane ręcznie lub
automatycznie (wykorzystanie serwera DHCP)
Użyteczne polecenia w konfiguracji i weryfikacji IP:
- ipconfig (sprawdzanie konfiguracji)
- ping (testowanie połączenia)
EB
IISPWR
31
EB
IISPWR
32