52
zabezpi eczeni a zwarci owe
Zabezpieczenia zwarciowe
firmy Eti Polam
w obwodach prądu stałego
Roman Kłopocki
Bezpieczniki topikowe do zabezpiecze� obwod�w prĄdu stae"ego (DC) w ostatnim czasie szyb-
ko zyskujĄ na znaczeniu ń r�wnieł w normalizacji europejskiej IEC. W pierwszej cz�ści arty-
kue"u opisano stan techniki w dziedzinie zabezpiecze� zwarciowych w obwodach prĄdu stae"e-
go. W niniejszej publikacji przedstawiono takłe kilka nowych produkt�w firmy ETI Polam,
kt�re zostae"y zaprojektowane na potrzeby obwod�w prĄdu stae"ego DC, oraz kr�tki opis tren-
d�w światowych w tej dziedzinie.
ezpieczniki topikowe sĄ uniwersal-
nym elementem zabezpieczajĄcym
Bzar�wno dla obwod�w prĄdu prze-
miennego (AC), jaki i prĄdu stae"ego (DC).
ZdolnośĘ wye"Ączania prĄdu zwarciowego
przez wke"adk� topikowĄ jest oczywiście r�ł-
na dla AC i DC oraz dla r�łnych warunk�w
stosowania. Nie ma prostej zasady, na pod-
stawie kt�rej mołna by bye"o określiĘ war-
tośĘ maksymalnego, dopuszczalnego napi�-
cia DC, na podstawie danych o dopuszczal-
nym napi�ciu AC określonej wke"adki topi-
kowej. Do prawide"owego zrozumienia za-
stosowania bezpiecznik�w w obwodach DC
naleły poznaĘ kilka podstawowych infor-
macji o zasadzie ich dziae"ania.
Wpe"yw stae"ej czasowej
na charakterystyki I-t
�rednie charakterystyki czasowo-prĄdo-
we (liniowe), kt�re przedstawia producent,
zawierajĄ średnie wartości AC (wartości r.
m. s.) prĄd�w zadziae"ania bezpiecznik�w
w funkcji czasu. BiorĄc pod uwag� do-
Rys. 1. Bezpieczniki topikowe WT-gG na napi�cie stae"e ń 440V DC
świadczenia praktyczne, mołna te wartości
wykorzystaĘ r�wnieł dla prĄd�w sta- nie inne, poniewał w tym zakresie charak- produkcyjnych bardzo szerokĄ ofert� bez-
e"ych DC, oczywiście tylko w warunkach terystyki czasowo-prĄdowe t-I sĄ zalełne piecznik�w dla obwod�w prĄdu stae"e-
de"ułszych czas�w wye"Ączeniowych ń prze- od stae"ej czasowej obwodu (rys. 2). go DC. Paleta tego typu produkt�w jest
ciĄłeniach np. przy czasach wye"Ączania bardzo dobrze rozwini�ta przede wszyst-
de"ułszych od 20-krotnej stae"ej czasowej T Nowe grupy bezpiecznik�w kim w USA, natomiast w Europie nie jest
(ponad 300-400 ms). firmy ETI Polam jeszcze szeroko rozpowszechniona. Dlate-
W zakresie zwarciowym kr�tkie czasy go wi�kszośĘ typ�w bezpiecznik�w dla
wye"Ączania, chwilowe wartości prĄd�w za- Najwi�ksi producenci bezpiecznik�w to- prĄd�w DC jest dost�pna w rozmiarach,
dziae"ania bezpiecznik�w mogĄ byĘ zupee"- pikowych posiadajĄ w swoich ofertach kt�re w Europie sĄ rzadko spotykane. Kil-
52 lipiec 2007
zabezpi eczeni a zwarci owe
Rys. 2. ZalełnośĘ charakterystyki t-I (cz�ści zwarciowej) bezpiecznika od
stae"ej czasowej T obwodu
ka przyke"ad�w pokazano na rysunku 3.
Firma ETI Polam wprowadzie"a do oferty produkcyjnej i handlo-
wej dwie nowe grupy bezpiecznik�w prĄdu stae"ego wede"ug norm
PN ń IEC (DIN) o wymiarach europejskich. Grupami tymi sĄ NV
Telecom i NV DC.
Bezpieczniki NV Telecom
Bezpieczniki topikowe NV Telecom zostae"y zaprojektowane
przede wszystkim do zabezpieczania zwarciowego obwod�w prĄ-
du stae"ego oraz zasilaczy prĄdu stae"ego w urzĄdzeniach teleko-
munikacyjnych. Instaluje si� je zazwyczaj na wyjściach mocy ba-
terii akumulator�w lub zasilaczy DC.
Bezpieczniki NV Telecom sĄ szczeg�lnie dostosowane do wa-
runk�w pracy sprz�tu zasilajĄcego urzĄdzenia telekomunikacyjne.
Ich niskie znamionowe straty mocy i napi�cia e"Ączeniowe umoł-
liwiajĄ optymalnĄ ochron� obwod�w w tych instalacjach. Bez-
piecznik topikowy NV Telecom NH00 posiada charakterystyk�
a ń nie pee"nozakresowĄ, tzw. ŃBack-up�. Oznacza to, łe pracuje
w ograniczonym zakresie osi prĄdowej, od pewnego minimalne-
go dozwolonego prĄdu do znamionowej zdolności wye"Ączenio-
wej. Zabezpiecza obw�d prĄdu stae"ego przed zwarciem, a w celu
zabezpieczenia przed przeciĄłeniem naleły zastosowaĘ dodatko-
we zabezpieczenie termiczne. Bezpieczniki te charakteryzujĄ si�
dułĄ zdolnościĄ wye"ĄczeniowĄ (25 kA DC) a element topikowy
bezpiecznika jest odporny na starzenie gdył wykonano go z czy-
stego srebra.
Bezpieczniki NV Telecom sĄ na razie produkowane w standar-
dowej wielkości wede"ug PN -IEC ń 00 dla napi�cia stae"ego do
80 V DC oraz dla prĄd�w znamionowych od 160 A do 800 A.
Dla wielkości 00 zwykle najwyłszy prĄd znamionowy to
In=160A a maksymalna dozwolona strata mocy to Pn = 12
W (wede"ug PN ń IEC 60269-2, A. 3, 11/2006).
Bezpieczniki topikowe NV Telecom b�dĄ montowane w odpo-
wiednio skonstruowanym roze"Ączniku bezpiecznikowym NV 00.
Z powodu wyst�powania dułych prĄd�w znamionowych wke"a-
54
Rys. 3. Przyke"ady bezpiecznik�w walcowych dla obwod�w prĄdu stae"ego DC
REKLAMA
54
zabezpi eczeni a zwarci owe
Tabela 2. Podstawowe dane techniczne bezpiecznik�w NV DC (440 V DC)
WielkośĘ
Znamionowa
PrĄd
00C 00 1C 1 zdolnośĘ wye"Ączania
znamionowy (A)
(kA)
"
Straty mocy "P
20
25
max 7,2W
32
40
50
63
max 15,1W max 21,9W 25
max 31,3W
80
100
125
160
200
250
Rys. 4. Bezpiecznik topikowy Telecom 80 V oraz
Typ wska�nika zadziae"ania: standardowy, na g�rnej pokrywie wke"adki topikowej
specjalnie przygotowany roze"Ącznik
dek topikowych do 800 A i straty mocy do
53
38 W bardzo wałne jest, aby podstawa
bezpiecznikowa lub roze"Ącznik bezpiecz-
nikowy miae"y odpowiednio przygotowane
zaciski przye"Ączeniowe i elementy stykowe
(rys. 4).
Zgodnie z wymogami rynku juł jest
przygotowywana nowa grupa bezpieczni-
k�w NV Telecom na napi�cie znamionowe
170 V DC na prĄd znamionowy 175 A.
W tabeli 1 zawarte sĄ podstawowe dane
techniczne dost�pnych bezpiecznik�w NV
Telecom (80V DC).
Bezpieczniki NV DC
W ramach dotychczasowej praktyki pro-
ducent�w bezpiecznik�w w fazie certyfi- stania wke"adek topikowych, mogĄcych wanych prĄdach zwarciowych Ip od 4700
kowania swoich wyrob�w przeprowadzali wye"ĄczyĘ teł wyłsze napi�cia stae"e. Bio- A do 12100 A, przy stae"ej czasowej obwo-
oni tylko testy na napi�ciu przemiennym rĄc pod uwag� wymagania i sugestie klien- du prĄdu 20 ms. Przyke"ad wye"Ączenia jed-
(400 V, 500 V lub 690 V). Z powodu ma- t�w firma ETI Polam rozwin�e"a nowĄ gru- nej z wke"adek topikowych jest pokazany
e"ego zainteresowania klient�w oraz ogra- p� bezpiecznik�w NV DC na napi�cie zna- na oscylogramie na rysunku 5. Podstawo-
niczania koszt�w, testy na stae"ym napi�ciu mionowe 440 V. we dane techniczne oraz straty mocy "P
bye"y bardziej wyjĄtkiem nił regue"Ą ń za- Przyj�to prĄdy znamionowe od 20 A do bezpiecznik�w NV DC podano w tabeli 2.
zwyczaj wke"adk� 500 V AC deklarowano 250 A, w standardowych rozmiarach
w dokumentacji jako 250 V DC. NV00C, NV00, NV1C i NV1. Badania te- inł. Roman Ke"opocki
Wraz z rozwojem r�łnego rodzaju za- stowe tych bezpiecznik�w przeprowadzo- Autor jest pracownikiem firmy
stosowa�, r�wnieł w branły energoelek- no w Instytucie Energetyki ICEM Maribor ETI Polam w Pue"tusku
troniki ń zasilaczach i przemiennikach cz�- ń w Se"owenii. Przeprowadzono teł wi�k-
stotliwości ń zaistniae"a potrzeba wykorzy- szośĘ test�w zwarciowych przy spodzie-
Tabela 1. Podstawowe dane techniczne dost�pnych bezpiecznik�w
NV Telecom (80V DC)
Znamionowa zdolnośĘ
PrĄd znamionowy (A) WielkośĘ Znamionowe straty mocy (W)
wye"Ączeniowa (kA)
ETI-Polam Sp. z o.o.
160 9
06-100 Pue"tusk
250 12,5 ul. Jana Pawla ll 18
400 NV 00 17,5 25
tel. [phone]
630 28 fax [phone]
800 37,5 e-mail: [e-mail]
www.etipolam.com.pl
Typ wska�nika uszkodzenia: standardowy, na g�rnej pokrywie wke"adki topikowej lub wybijak
54 lipiec 2007