Akademia Górniczo-Hutnicza
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki
Katedra Robotyki i Dynamiki Maszyn
SIECI KOMPUTEROWE I BAZY DANYCH
ĆWICZENIE NR 2
Temat:
POCZTA INTERNETOWA
Poczta elektroniczna
Poczta elektroniczna (ang. electronic mail, e-mail) jest, obok usług WWW, najpopularniejsza
usługą sieci Internet. W przeciwieństwie jednak do WWW, jest to usługą stara, jak sam
Internet.
Usługa polega na przesyłaniu listów w formie elektronicznej, również z załącznikami
(dowolnymi plikami), do adresata posiadajÄ…cego internetowe konto pocztowe. Elektroniczna
przesyłka może dotrzeć do adresata w ciągu nawet kilkunastu sekund. Wiąże się to ze
znikomymi kosztami po stronie nadawcy. Szybkość i minimalne koszty spowodowały
dynamiczny wzrost popularności tej usługi w ostatnich latach. Inna zaleta jest fakt, ze list ma
formę pisana - zawsze możemy się do niego odwołać, w przeciwieństwie do rozmowy
telefoniczne, która może nam wylecieć z głowy. Taka poczta jest poza tym bardziej
ekologiczna - nie zużywa się w ogóle papieru w przeciwieństwie do faksu. Co więcej: w
takim liście może być zawarty dowolny plik, wiec można nagrać kawałek rozmowy, gdy
mamy dostęp do komputera z karta dz
więkowa, można przesłać zdjęcie, gdy mamy dostęp do
skanera lub cyfrowego aparatu fotograficznego. Można by te zalety mnożyć i mnożyć.
Internetowy adres pocztowy składa się z nazwy użytkownika, znaku @ (w Polsce popularnie
nazwanego małpą, po angielsku określanego słowem "at") oraz następującego oznaczenia
serwera, na którym jest założone konto pocztowe adresata.
Terminem, z którym warto się zapoznać, jest POP. Jest to pewien standard internetowy,
wysoce ułatwiający życie ludziom, którzy nie są stale podłączeni do Internetu (czyli 24
godziny na dobÄ™), lecz Å‚Ä…cza siÄ™ z nim co jakiÅ› okres czasu za pomocÄ… modemu. Wyobraz
my
sobie taka sytuacje: ktoś napisał do nas list, a my aktualnie nie jesteśmy podłączeni do
Internetu. Co wobec tego dzieje się z listem? Jeśli komputer, z którym łączymy się przez
modem, obsługuje POPa, to wówczas list taki jest magazynowany na tym komputerze i
przekazywany na nasz komputer, gdy uruchamiamy program pocztowy na naszym
komputerze, np. EudorÄ™, The Bat lub Microsoft Outlook.
Informacje praktyczne
- Nazwa użytkownika najczęściej nie jest imieniem i nazwiskiem adresata; jest to dowolna
nazwa wybrana przez użytkownika, lecz najczęściej ograniczona względami technicznymi
do 7 - 14 znaków, różnych od znaków specjalnych i przeważnie pisana małymi literami.
Przykłady: [e-mail]., [e-mail].
- Wielkość przesyłanych listów elektronicznych może być ograniczona przez dostawce
Internetu, z którego usług korzysta użytkownik, do określonej pojemności na dysku
serwera, na którym SA składowane przesyłane informacje (może to być np. 500 kB, 5
MB).
- Dla osób, które z jakichś przyczyn nie mogą zainstalować programu do obsługi poczty lub
sprawdzają swoja pocztę z różnych komputerów (np. na uczelni, z kawiarenki
internetowej) polecam konta, które można sprawdzać z poziomu WWW np. Alpha Net
lub Onet poczta. Obsługa takiego konta jest bardzo prosta nawet dla niedoświadczonego
użytkownika.
- Jeżeli uważasz, ze twój adres e-mail jest zbyt długi (np. [e-mail]), co
czyni go zbyt trudnym do zapamiętania skorzystaj z usług jednej z firm, która da ci nowy
adres - tzw. "alias" - wysyłając pocztę na nowy adres, trafi ona na twój stary adres (nie
musisz zmieniać konfiguracji programów pocztowych !). W Polsce usługi takie za darmo
świadczy Polbox alias adresy postaci [e-mail] lub [e-mail].
- Na stronach WWW często można spotkać wyróżnione (podkreślone) adresy pocztowe.
"Klikając" na nie kursorem myszy użytkownik może szybko wysłać list elektroniczny pod
dany adres.
- Korzystając z programów pocztowych możemy się spotkać z takimi terminami:
•ð From: - nadawca
Strona 2 z 16
•ð To: - tu należy wpisać adresata lub adresatów (najczęściej oddzielamy ich
przecinkami)
•ð Cc: - adresy, do których chcemy przesÅ‚ać kopie listu
•ð Attachments: - doÅ‚Ä…czone pliki
•ð Subject: - temat listu
Gdzie mozna zalozyc darmowy e-mail?
Poniżej podałem kolka wybranych adresów serwerów na których można zakładać darmowe
konta pocztowe.
- Alpha Net (www.alpha.pl)- można włączyć powiadamianie o nowej poczcie przez SMS
- GO2 (www.go2.pl) - darmowe konto o pojemności 20 MB
- Onet poczta (poczta.onet.pl) - konto o pojemoności 12 MB
- Yahoo Mail (mail.yahoo.com)
- KKI (www.kki.net.pl)
- Box43 (box43.gnet.pl)
- Free Polbox (free.polbox.pl)
- Freenet (www.freenet.pl)
- Hot Mail (www.hotmail.com)
- Wirtualna Polska (www.wp.pl)
Poszukiwaniu osób w Internecie
Chyba każdy z was zastanawiał się nad tym, jak może nawiązać kontakt ze starym kumplem z
podstawówki lub nawiązać zupełnie nowa znajomość z osoba, która ma podobne
zainteresowania. W Internecie jest bardzo wiele serwerów, które dają możliwość
wyszukiwania osób. Jednak nie ma takiego, którego bazy danych obejmowałyby wszystkich
internatów. Dlatego tez, jeżeli decydujemy się na znalezienie jakiejś osoby, to skorzystajmy z
wyszukiwarek wyposażonych w najbardziej rozbudowane bazy danych.
W zależności od zaawansowania narzędzia, z którego korzystamy przy wyszukiwaniu osób,
możemy podąć mniej lub bardziej szczegółowe informacje o danej osobie. Warto korzystać z
narzędzi dających możliwość określenia kraju, z którego pochodzi poszukiwana przez nas
osoba lub określenia domeny jego usługodawcy internetowego, która jest nieodłącznym
elementem każdego adresu e-mail. Jeżeli w polu przeznaczonym na wpisanie domeny
umieścimy "PL", jest duża szansa, ze odpowiedzią na nasze zapytanie będzie pełny adres
poczty elektronicznej osoby zamieszkującej Polskę. Celem naszych poszukiwań nie musi być
jedynie adres internetowy. Posługując się znajomością nazwiska lub e-maila możemy
spróbować odnalez
ć inne informacje o danej osobie, takie jak: adres, miejsce pracy czy
telefon.
Adresy wyszukiwarek osób:
- adresy.onet.pl
- www.KtoGdzie.com
- www.four11.com
- www.bigfoot.com
- www.switchboard.com
- www.iaf.net - Internet Adress Finder
- www.pol-net.com/php-pol.html
- www.polishworld.com/pwpolish/pwsociety/pwperpage.htm
- www.poland.net - Find a Friend
Strona 3 z 16
Konfiguracja programów na przykladzie konta
znajdujacego sie na serwerze krokus:
Informacje ogólne:
•ð serwer SMTP dla poczty wychodzÄ…cej: krokus.imir.agh.edu.pl
•ð nazwy serwerów POP3 (poczta przychodzÄ…ca) to również: krokus.imir.agh.edu.pl
•ð identyfikator: sNumerIndeksu
•ð hasÅ‚o: ... takie jak do logowania w systemie
•ð Twoje imiÄ™ i nazwisko: ... (raczej znasz)
1. Netscape Communicator 4.x
•ð Wejdz
do menu Start i z folderu Programy wybierz Netscape Communicator i
następnie Utilities, gdzie znajduje się program User Profile Menager - uruchom go
•ð W okienku, które siÄ™ pokaże wyliczeni bÄ™dÄ… dotychczasowi użytkownicy. NaciÅ›nij
guzik New, przeczytaj podane informacje i naciśnij Next (Dalej).
•ð W pozycji Full Name wpisz swoje imiÄ™ i nazwisko, a w pozycji Email Address
[e-mail]. Naciśnij Next (Dalej)
•ð W pozycji Profile Name wpisz swój identyfikator, swoje imiÄ™, ksywÄ™ lub
cokolwiek. Naciśnij Next (Dalej)
•ð W pozycji Your Name znów wpisz swoje imiÄ™ i nazwisko, a w pozycji Email
Address [e-mail], w polu Outgoing Mail (SMTP)
Server wpisz krokus.imir.agh.edu.pl. Naciśnij Next (Dalej)
•ð W pozycji Mail server user name wpisz swój identyfikator, a w polu Incoming Mail
Server wpisz krokus.imir.agh.edu.pl. Zaznacz typ serwera na POP3. Naciśnij
Next (Dalej)
•ð W tym okienku nic nie wypeÅ‚niaj, tylko naciÅ›nij Finish (ZakoÅ„cz) - uruchomi siÄ™
Netscape Communicator skonfigurowany, aby odbierać i wysyłać pocztę.
•ð O hasÅ‚o (PIN) program sam zapyta przy odbieraniu poczty przychodzÄ…cej
2. Microsoft Internet Mail
•ð Uruchom Microsoft Internet Mail
•ð Z menu Poczta wybierz Opcje...
•ð Wejdz
na zakładkę Serwer i wpisz w polu Nazwa twoje imię i nazwisko.
•ð W polu Adres e-mail wpisz swój adres e-mail:
[e-mail].
•ð Wpisz krokus.imir.agh.edu.pl w polu WychodzÄ…ca poczta (SMTP) i
krokus.imir.agh.edu.pl w polu PrzychodzÄ…ca poczta (POP3).
•ð W polu Konto POP3 wpisz swój identyfikator.
•ð NaciÅ›nij OK na dole okienka
•ð HasÅ‚o (PIN) program sam zapyta przy pierwszym odbieraniu poczty przychodzÄ…cej
3. Microsoft Internet Explorer 4.0, 5.0 i 6.0 - Microsoft Outlook Express
•ð W pasku wyboru kliknij na NarzÄ™dzia, potem na Konta
•ð Po wybraniu zakÅ‚adki Poczta możemy dodać nowe konto
•ð Pojawi siÄ™ program pomocniczy do kreowania poczty e-mail
•ð Nazwa - tutaj wpisz identyfikator, swoje imiÄ™, ksywÄ™ lub cokolwiek. WciÅ›nij
"Dalej"
•ð Adres e-mail - [e-mail]
•ð Serwery - zaznaczamy "POP3" z okienka wyboru na górze.
Strona 4 z 16
•ð W polu "POP3 or IMAP" wpisujemy - krokus.imir.agh.edu.pl
•ð W polu "SMTP" wpisujemy - krokus.imir.agh.edu.pl. WciÅ›nij "Dalej"
•ð "Użytkownik" - wpisujemy identyfikator.
•ð "HasÅ‚o" - PIN (hasÅ‚o): takie jakie wpisaÅ‚eÅ› podczas rejestracji, WciÅ›nij "Dalej"
•ð Jeszcze tylko wybierz poÅ‚Ä…czenie przy pomocy, którego Å‚Ä…czysz siÄ™ z Internetem i
możesz już przeglądać swoja pocztę!
•ð Aby wysÅ‚ać nowa wiadomość, należy z menu Zredaguj wybrać Nowa Wiadomość.
Można użyć papeterii, które na pewno urozmaica nasza wiadomość. Tekst
wiadomości może być sformatowany (rodzaj czcionki, wysokość, kolory), poczta
może zostać wzbogacona o zdjęcia. Jednak to, co ładnie wygląda na naszym
komputerze, jest na pewno uciążliwe dla osób, które korzystają z programów
pocztowych, takich jak elm bÄ…dz
Pine pod UNIX-em. Aby wysłać wiadomość,
należy w polu Do: wpisać adres e-mailowy odbiorcy, w polu DW: adresy osób,
które mogą dostać kopie listu, a w polu Temat wpisać krótka informacje co do
treści listu. Tak napisana pocztę można wysłać od razu lub póz
niej, w przypadku
połączenia się z Internetem.
Filtrowanie poczty
Ustawienia filtrów dla poczty przychodzącej w programie Outlook z pakietu Internet
Explorer
Przykład reguły pocztowej dla wiadomości przychodzących od użytkownika
[e-mail].
Z menu Narzędzia wybieramy opcję Reguły wiadomości/Poczta...
... gdzie musimy dodać nową regułę poczty (Nowa).
Strona 5 z 16
Jako warunek dla reguły w tym przypadku wybierzmy Kiedy w polu Od znajdują się osoby
oraz wybieramy konkretne osoby...
Jako akcję dla reguły wybierzmy Przenieś ją do folderu oraz stwórzmy odpowiedni folder
(zaznacz Przenieś do oraz naciśnij Folder...)
...następnie po zaznaczeniu Skrzynka odbiorcza naciskamy Nowy folder...
Strona 6 z 16
...wpisujemy nazwę folderu Poczta od sNumerIndeksu (może być dowolna, nie ma związku z
nazwą konta pocztowego), a następnie naciskamy OK.
Zatwierdzając dokonane zmiany (OK) otrzymujemy gotową regułę poczty.
Strona 7 z 16
Listy dyskusyjne
Poczta elektroniczna pozwala nie tylko na wysyłanie listów do pojedynczego, konkretnego
użytkownika. Jej rozszerzeniem są tzw. listy dyskusyjne. Idea list dyskusyjnych polega na
tym, że każdy list wysłany na adres danej listy dyskusyjnej (adres taki wygląda jak każdy
inny adres e-mail, np. [e-mail]) zostaje automatycznie rozesłany do wszystkich
użytkowników zapisanych do danej listy. Każdy z nich może oczywiście przesłać na listę
swojÄ… odpowiedz
, która znowu trafia do wszystkich uczestników listy i tak dalej... W ten
sposób lista dyskusyjna staje się - zgodnie z jej nazwą - forum publicznej dyskusji, w której
poszczególne wypowiedzi są widoczne dla wszystkich.
Nie dyskutuje się jednak o czymkolwiek: każda lista dyskusyjna posiada jakiś określony
temat - wypowiedzi nie na temat są na ogół niemile widziane - i zapisują się na nią osoby,
które właśnie tą tematyką są zainteresowane. Np. lista o adresie podanym powyżej
poświęcona jest zagadnieniom związanym z korzystaniem z polskiego Internetu, a więc np.
na miejscu będą na tej liście pytania o to, jak skasować niepotrzebne listy ze swojej skrzynki
pocztowej, gdzie można kupić sobie konto Internetowe bądz
w jakim archiwum ftp znalez
ć
program klienta WWW dla MS-Windows, natomiast zupełnie nie na temat będą dyskusje na
temat np. kursów akcji na giełdzie czy najlepszego sposobu zwalczania pcheł u kotów -
wypowiedzi te znajdÄ… jednak swoje miejsce na innych, przeznaczonych ku temu listach
dyskusyjnych. Liczba istniejących na świecie list dyskusyjnych przekracza 6000 (nie istnieje
dokładny spis wszystkich list dyskusyjnych, podobnie jak nigdzie nie ma np. spisu wszystkich
archiwów anonymous ftp ani spisu wszystkich adresów w Internecie, istnieją jednak
zestawienia obejmujące większość znanych list). Ich tematyka dotyczy praktycznie
wszystkich dziedzin ludzkiego życia: począwszy od różnych rodzajów "aktywności"
człowieka, jak nauka, sztuka, sport, religia, polityka, finanse, wszelkie zainteresowania i
hobby, poprzez kwestie problemów psychicznych, życiowych, społecznych, pomocy i
samopomocy dla osób z takimi problemami, sprawy życia codziennego, jak kuchnia, moda,
zwierzęta domowe, wszelkie rozrywki, po listy poświęcone spekulacjom para- czy
pseudofilozoficznym, plotkom lub dowcipom. Tematyka niektórych list jest bardzo szeroka,
np. wizje świata przyszłości, innych bardzo wąska - jak wykonywanie obliczeń naukowych
na kalkulatorach programowanych firmy Hewlett-Packard. Wynika stąd i różny "zasięg" list -
tematyka jednych będzie interesująca dla użytkowników z całego świata i takich też
użytkowników spotykać się będzie na liście, zagadnienia poruszane na innych dotyczyć będą
węższych środowisk: konkretnego kraju, miasta czy wręcz np. studentów konkretnego roku
konkretnej uczelni. Na większość takich list mogą jednak (o ile uznają to za interesujące)
zapisywać się osoby "z zewnątrz", chyba że są to listy tzw. zamknięte, przeznaczone tylko dla
określonej grupy osób - np. pracowników konkretnej instytucji, członków różnego rodzaju
komisji itp. - wówczas decyzję o dołączeniu nowego użytkownika do listy podejmuje
każdorazowo jej administrator. Na listach o zasięgu ogólnoświatowym dyskutuje się w języku
angielskim (chyba, że jest to lista poświęcona np. językowi esperanto...), na listach
"lokalnych" używany jest język danego kraju, choć pojawiają się sporadycznie także listy w
języku angielskim - z reguły są to prośby o pomoc czy też pytania do uczestników listy
nadsyłane przez osoby z zewnątrz. Różny jest też ruch na poszczególnych listach: na jednych
pojawia się kilka listów na miesiąc, z innych można otrzymać i po kilkadziesiąt dziennie.
Niektóre listy (bardzo niewielka część) są listami tzw. moderowanymi, to znaczy, że
wiadomości wysyłane na adres listy nie są automatycznie rozsyłane do jej uczestników, lecz
trafiają do moderatora - osoby zarządzającej listą, która dopiero podejmuje decyzję o tym, czy
dany tekst trafi "na listę", czy nie - jest to pewien rodzaj cenzury, mającej na ogół zapewnić
przestrzeganie założonej tematyki listy. Jeszcze inne listy są z założenia "jednokierunkowe",
tzn. mają służyć wyłącznie rozsyłaniu pewnych informacji do uczestników listy, a nie
dyskusjom - tego typu listy na ogół po prostu ignorują przesyłki nadsyłane na ich adres.
Typowym przykładem są tu listy służące dystrybucji "elektronicznych czasopism". Zapisanie
się na taką listę jest rodzajem prenumeraty: powoduje, iż automatycznie otrzymywać
Strona 8 z 16
będziemy kolejne numery czasopisma do swojej skrzynki pocztowej. Czasopisma takie
funkcjonują podobnie do zwykłych "papierowych" czasopism (zresztą oprócz pism
ukazujących się wyłącznie w sieci spotyka się tu także elektroniczne wersje czasopism
"papierowych", jak np. krakowski dodatek lokalny "Gazety Wyborczej"), różni je jedynie
sposób rozpowszechniania i fakt, że są na ogół - jak zdecydowana większość usług w sieci
Internet - bezpłatne.
Obsługę list dyskusyjnych realizuje z reguły specjalny program, tzw. listserwer, i do tego
programu należy kierować żądania zapisania się na listę lub wypisania z niej. Aby zapisać się
na listę o adresie [e-mail], z reguły trzeba wysłać na adres
[e-mail] (oczywiście musi to być ten sam adres domenowy, co w
adresie listy) list zawierający jedną linijkę o treści
subscribe nazwa-listy imiÄ™ nazwisko
np. subscribe polip Jaroslaw Rafa (oczywiście jako imię i nazwisko podajemy własne imię i
nazwisko). W przypadku niektórych list zamiast listserv w adresie może wystąpić nazwa
"użytkownika" listproc, maiser albo majordomo - są to różne programy spełniające
podobnÄ… funkcjÄ™ co listserv.
Poza listami dyskusyjnymi administrowanymi przez listserwery istnieje też pewna (coraz
mniejsza) grupa list zarządzanych ręcznie, w których dopisuje użytkowników do listy i usuwa
ich bezpośrednio jej administrator poprzez ręczne modyfikacje edytorem odpowiednich
plików. Listy dyskusyjne powstały bowiem pierwotnie poza Internetem - w sieci Bitnet,
składającej się w większości z komputerów pracujących pod systemem IBM VM, i dla tych
maszyn stworzona została oryginalna wersja programu listserv. (Do dziś zresztą większość
"dużych" list dyskusyjnych na świecie obsługiwana jest właśnie przez Bitnetowe listserwery,
gdyż okazały się one najefektywniejsze, najlepiej konfigurowalne i najbardziej niezawodne.)
Długo nie istniały odpowiedniki programu listserv dla innych systemów operacyjnych i listy
dyskusyjne tworzone np. na komputerach Unixowych musiały być administrowane ręcznie.
W przypadku takich list nie istnieje "użytkownik" listserv (czy też listproc itp...) w domenie
odpowiadającej adresowi listy - poczta wysyłana na ten adres jest zwracana. Prośby do
administratora listy o zapisanie (sformułowane "ludzkim" językiem, a nie komendy w rodzaju
"subscribe polip ..."!) wysyła się wówczas na adres nazwa-listy-
[e-mail].
Informacje praktyczne
Aby się zapisać na listę dyskusyjną, należy wysłać do programu (ma on zazwyczaj jakiś adres
poczty elektronicznej) który obsługuje klub, list o ze zgłoszeniem swego uczestnictwa. Tam
też należy pisać, gdy przestaniemy chcieć uczestniczyć w wymianie poglądów na dany temat.
Więcej szczegółów można dowiedzieć się wysyłając do takiego programu, który się
zazwyczaj nazywa listserv list z jednym słowem "help", jako treść całego listu. W Polsce
takim adresem jest np.: [e-mail]
" A oto opis niktórych poleceń związanych z Twoją obecnością na listach dyskusyjnych
używanych przy komunikacji z listservem.
o subscribe lista imiÄ™ nazwisko - wpisanie na podanÄ… listÄ™ lub zmianÄ™
nazwiska jeśli jesteś już na liście
o unsubscribe lista - wypisanie się z listy , aby wypisać się ze wszytskich list na
danym serwerze, zamiast listy wpisujesz gwiazdkÄ™ (*)
o signoff lista - to samo co unsubscribe
o set nazwa-listy opcja zmienia opcję twojej subskrybcji. Jako opcja może
wystąpić:
ack lub noack - określa, czy chesz otrzymać potwierdzenie po wysłaniu
wiadomości na listę, czy nie
conceal lub noconceal - określa, czy ukryć twoje nazwisko przed poleceniem
review
Strona 9 z 16
digest - informuje listserv, że chcesz jedynie otrzymywać streszczenia
wiadomości, a nie wiadomości indywidualne. W streszczeniu wiadomości np. z
jednego dnia upakowane są w jedną przesyłkę
file lub nofiles - określa czy chcesz otrzymywać pliki z danej listy
index - otrzymujesz jedynie spis waidomości. W spisie takim zawarte są tylko
tematy przesyłek i ich długość. Nie ma treści
mail lub nomail - określa czy chesz otrzymywać normalną pocztę czy nie. Opcja
przydatna w okresie wakacyjnym listserv nie przysyła nam poczty pomimo tego,
że cały czas jesteśmy na listę zapisani
repro lub norepro - określa czy chesz otrzymywać kopie wysyłanych przez
siebie wiadomości
topics opcja - wybierając opcje all, otrzymasz wszystkie wiadomości.
Natomiast pisząc + lub - wraz z nazwą tematu, będziesz otrzymywał lub nie
wiadomości na zadany temat
o help lub ? - otrzymasz listę poleceń rozpoznawanych przez listserv
o info temat - otrzymasz informację na dany temat. Oto możliwe tematy:
refcard - skrócony opis poleceń
faq - najczęściej zadawane pytania
files - opis funkcji serwera plików
database - opis funkcji baz danych
udd - Katalogowa Baza Danych - Przewodnik Użytkownika
o information lista - informacje na temat określonej listy
o index nazwa-listy - otrzymasz zawartość katalogu plików archiwalnych listy,
jeśli są one archiwizowane
o stats nazwa-listy - otrzymasz statystyki dotyczÄ…ce listy
o review lista - przesyła wykaz członków listy
o lists opcje - przesyła informację na temat list dyskusyjnych na danym serwerze.
Bez podania jakiejkolwiek opcji zwraca wykaz wszystkich list na danym serwerze.
Dostępne opcje:
detailed - opis lokalnych list z pełną informacją o każdej z nich
global - wszystkie znane listy ze skróconymi opisami
global/xxx - wszystkie znane listy zawierajÄ…ce w swojej nazwie xxx
summary serwer - pełna lista członków wszystkich list serwera
" W treści listu, oprócz "help", możemy zamieszczać wyżej wymienione polecenia, które -
przeważnie automatycznie - są przetwarzane i powodują wykonanie właściwej czynności.
" Listę polskich list dyskusyjnych - jednak, podobnie jak w przypadku innych spisów
zasobów internetowych, jest ona niepełna - można znalez
ć np. pod adresem:
http://www.uci.agh.edu.pl/pzs/pzs_discussion.html.
Jak otworzyc wlasna liste dyskusyjna ?
Gdy nasza strona www jest już na tyle atrakcyjna, że cieszy się dużym zainteresowaniem,
możemy dodatkowo rozbudować ją o własną listę dyskusyjną jako uzupełnienie naszej strony
- z czasem jednak to lista może stać się głównym ośrodkiem wymiany informacji pomiędzy
uczestnikami danej listy.
Jeśli chcesz otworzyć własną listę dyskusyjną, najłatwiej możesz to zrobić korzystając z
darmowych serwisów tych list. Serwisy pozwolą Ci uruchomić listę nawet wtedy gdy masz
konto bez dostępu do telnetu lub z dużym ograniczeniem pojemnościowym. Listy takie są
obsługiwane z poziomu przeglądarki internetowej.
Zasada działania takiego serwisu jest dość prosta. Wypełniamy odpowiedni formularz i
otrzymujemy własny adres poczty elektronicznej (wraz z odpowiednim hasłem), na który
będą przychodzić wiadomości.
Administrowanie listy odbywa siÄ™ z poziomu przeglÄ…darki na stronach danego serwisu.
Możemy wyszczególnić, czy wszyscy chętni do zapisania muszą być zaakceptowani przez
Strona 10 z 16
nas, czy na listę mogą wpływać wiadomości z zewnątrz (od osób nie zapisanych na listę).
Nie wszystko jednak jest zupełnie za darmo. Podpisując umowę z danym serwisem
najczęściej zgadzamy się, że do naszych listów będzie dołączany krótki tekst reklamowy
(około 3 linijek na dole listu). Biorąc jednak pod uwagę, ile otrzymujemy w zamian, jest to
godne polecenia, szczególnie dla hobbystycznych witryn w Internecie, dla których lista
dyskusyjna może być wspaniałym forum wymiany informacji.
Aby skorzystać z usług takiego serwisu (opiszę to na przykładzie Find Mail ) musimy
posiadać własne konto poczty elektronicznej, na które będą przychodzić ważne informacje
dotyczÄ…ce funkcjonowania listy. A
ączymy się z powyższym adresem , wypełniamy formularz
i umieszczamy odpowiedni kod HTML na naszej stronie WWW
Są różne sposoby zapisywania się na listę: przez wysyłanie listu na nazwalisty-
[e-mail], z poziomu strony www (poprze otrzymany kod HTML do
umieszczenia na naszej stronie) oraz przez administratora listy (czyli przez nas). Adres e-
mailowy listy: [e-mail]
Dane dotyczące listy, które możemy zmieniać to:
- warunki przystąpienia do listy (czy musimy potwierdzać każde przystąpienie),
- wysyłanie listów (czy tylko członkowie),
- archiwum listów (dla kogo dostępne),
- "reply-to" (gdzie mają być kierowane odpowiedzi na listy).
Przyklady list dyskusyjnych w Polsce:
" "Aktualne przepisy podatkowe" ([e-mail] (subscribe podatki Nazwisko>))
" "BBSy, modemowanie, sieci i telekomunikacja w ogóle..."
([e-mail])
" "Business w Internecie" ([e-mail])
" "Dyskusyjny Klub Filmowy Alaska" ([e-mail])
" "Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie" ([e-mail], (sub gielda
))
" "Historia Polski - lista dyskusyjna dla historyków" ([e-mail] (subscribe
klio ))
" "Lista dyskusyjna CERN-u" ([e-mail], [e-mail])
" "Lista dyskusyjna graczy" ([e-mail] "sub games")
" "Lista dyskusyjna o Czeczenii" ([e-mail] (sub chechnya Nazwisko>)
" "Ogłoszenia o pracy" ([e-mail])
" "PER Project On Ethnic Relations" ([e-mail], [e-mail])
Strona 11 z 16
Usenet news
System Usenet news (znany także jako "Netnews" lub po prostu "news") jest alternatywną
realizacją tej samej idei, co listy dyskusyjne. Działając technicznie w inny sposób, spełnia te
same zadania - umożliwia wysyłanie "publicznych" wiadomości i czytanie ich przez
wszystkich zainteresowanych. Wiele list dyskusyjnych jest zresztą widocznych także jako
grupy w systemie Usenet i możliwe jest korzystanie z nich na obydwa sposoby.
W systemie news nie otrzymujemy żadnych wiadomości do swojej skrzynki pocztowej;
wiadomości rezydują na dyskach wydzielonych komputerów - serwerów news, i aby je
odczytać, trzeba połączyć się z tymi komputerami za pomocą specjalnego programu - klienta,
tzw. czytnika news (newsreader). Wbrew nazwie, program ten służy nie tylko do
odczytywania wiadomości, lecz również do ich wysyłania - jest funkcjonalnym
odpowiednikiem programu user agent w poczcie elektronicznej.
Wiadomości rozsyłane w systemie news podzielone są na grupy. Każda grupa, podobnie jak
każda lista dyskusyjna, poświęcona jest określonemu tematowi. Nie wszystkie grupy
docierają do wszystkich serwerów news - liczba grup dostępnych na różnych serwerach może
wahać się od 3000 do prawie 10000; z tego około 2000 stanowi zbiór najważniejszych grup o
zasięgu ogólnoświatowym. Grupy Usenetowe zorganizowane są w pewną hierarchię,
znajdujÄ…cÄ… odzwierciedlenie w ich nazwach, np. grupa comp.os.msdos.programmer
poświęcona jest programowaniu w systemie operacyjnym MS-DOS; znajduje się zatem w
ogólnej klasie grup zajmujących się komputerami (comp), w podklasie dotyczącej systemów
operacyjnych (os), w jeszcze węższej podklasie dotyczącej MS-DOS-a, i dopiero ostatni
człon nazwy wyróżnia konkretny temat grupy. Podstawowe grupy systemu Usenet, dostępne
na prawie wszystkich serwerach news na świecie, zebrane są w siedmiu klasach, określanych
często jako "Wielka Siódemka" Usenet-u. Grupy o nazwach zaczynających się od "comp"
zajmujÄ… siÄ™ wszelkimi tematami zwiÄ…zanymi z komputerami; "sci" to dyskusje naukowe,
"rec" - tematyka dotycząca rozrywek, hobby, spędzania czasu wolnego, "soc" - sprawy
społeczne. Grupy o nazwach zaczynających się od "news" dotyczą funkcjonowania samego
systemu Usenet (m.in. zawierają materiały wprowadzające dla początkujących
użytkowników) - będzie jeszcze o nich mowa póz
niej. Kategoria "talk" to swoisty "Hyde
Park" - zarezerwowana jest ona dla niekończących się i nie doprowadzających do żadnych
rozsądnych wniosków debat na "wiecznie kontrowersyjne" tematy, jak np. aborcja. Wreszcie
tematy nie pasujące nigdzie indziej (m.in. sprawy dotyczące życia codziennego, dzieci,
szkolnictwa, produktów konsumpcyjnych, prowadzenia firmy, oferty pracy, ogłoszenia o
kupnie i sprzedaży itp.) znajdują swoje miejsce w kategorii "misc". I tak przykładowo grupa
poświęcona kulturze polskiej nazywa się soc.culture.polish, w hierarchii grup poświęconych
sprawom społecznym (soc), dla miłośników muzyki Beatlesów przeznaczona jest grupa
rec.music.beatles, w hierarchii dotyczącej rekreacji (rec), a dla właścicieli kotów -
rec.pets.cats w tej samej hierarchii. Oprócz "Wielkiej Siódemki" istnieje jeszcze wiele
innych hierarchii grup Usenetowych, często również o bardzo szerokim zasięgu - najbardziej
znaną z nich jest hierarchia "alt" (alternatywna). O ile grupy należące do "Wielkiej
Siódemki" muszą mieć ściśle określony i w miarę "poważny" temat, a do ich założenia
niezbędne jest spełnienie pewnych ścisłych wymogów formalnych (przedstawienie formalnej
propozycji nowej grupy w grupie news.announce.newgroups, miesięczny okres dyskusji nad
propozycją, a następnie głosowanie), o tyle w grupach "alternatywnych" do założenia nowej
grupy nie są potrzebne właściwie żadne formalności - dziesiątki tych grup powstają (i
znikają) codziennie, a wśród ich tematów obok poważnych, zbliżonych do tematyki grup
"Wielkiej Siódemki" bądz
wręcz ją dublujących (np. alt.architecture, alt.society.civil-
liberty albo alt.msdos.programmer), znajdują się też nieco... niezwykłe (alt.beer,
alt.horror.werewolves, alt.paranormal) aż do zupełnie zwariowanych, manifestujących się
równie zwariowanymi, wyłamującymi się z hierarchii nazwami, jak alt.destroy.the.earth czy
alt.cows.moo.moo.moo. Podobnie jak w przypadku list dyskusyjnych, także część grup w
Strona 12 z 16
Usenecie jest moderowana.
Do czytania i wysyłania wiadomości w grupach Usenetowych nie są potrzebne żadne
wcześniejsze przygotowania typu zapisywania się na listę. Po połączeniu się za pomocą
czytnika z wybranym serwerem news (z reguły wolno nam będzie połączyć się tylko z
jednym serwerem, najbliższym naszemu komputerowi - pozostałe odrzucą połączenie; z
uwagi na bardzo dużą objętość informacji przesyłanej codziennie w systemie Usenet
możliwość korzystania z serwerów news jest ograniczona "terytorialnie" dla zmniejszenia
obciążenia łączy) uzyskujemy na ekranie listę grup dostępnych na danym serwerze i możemy
"zaglądnąć" do dowolnej grupy celem przeczytania aktualnie dostępnych w niej listów
(wiadomości na serwerze news przetrzymywane są przez określony czas, zależny od ilości
wolnego miejsca na dyskach - z reguły jest to od kilku dni do dwóch tygodni - po czym
znikajÄ… bezpowrotnie) bÄ…dz
wysłania własnego. Wbrew pozorom jednak, sprawne korzystanie
z systemu news jest dosyć skomplikowane, dlatego istnieją specjalne grupy i dokumenty
przeznaczone dla początkujących użytkowników, które mają pomóc im w szybszym
"wciągnięciu się" w Usenet. Pierwszą grupą, od której przeczytania powinien zacząć nowy
użytkownik Usenet-u, jest grupa news.announce.newusers. Jest to grupa moderowana, której
zawartość stanowią wyłącznie materiały informacyjne przeznaczone dla początkujących
użytkowników - takie jak np. aktualne wykazy istniejących grup (oczywiście jak wszystkie
tego typu wykazy w Internecie, także i te nie są całkowicie pełne), zasady "etykiety"
obowiązującej przy pisaniu listów do grup Usenetowych itp. Jeżeli natomiast po przeczytaniu
wszystkich tekstów z tej grupy wciąż mamy jeszcze jakieś wątpliwości dotyczące korzystania
z Usenet-u, grupa news.newusers.questions jest właściwym miejscem do zadawania pytań
przez początkujących użytkowników systemu news.
Innym cennym z
ródłem informacji są tzw. Frequently Asked Questions, w skrócie FAQ. Otóż
zauważono, że w wielu grupach często powtarzają się listy zawierające te same pytania (np.
we wspomnianej na wstępie grupie comp.os.msdos.programmer takim pytaniem mogłoby
być "jak odczytuje się programowo numer seryjny dyskietki?"). Znalez
li się więc ludzie,
którzy zebrali takie pytania - i oczywiście odpowiedzi na nie - w jeden obszerny tekst
określany właśnie jako FAQ. Teksty takie są okresowo (typowo co tydzień, co dwa tygodnie
lub co miesiąc) wysyłane do danej grupy. Oprócz wysyłania ich do konkretnej grupy, której
dotyczą, wszystkie takie teksty umieszczane są także w grupie news.answers, służącej
specjalnie do tego celu. FAQ dostępne są także (na wypadek, gdy tekst zdążył już "zniknąć" z
serwera news) przez anonymous ftp - dokładne informacje zamieszczone są w jednym z
listów we wspomnianej grupie news.announce.newusers. Warto wreszcie czytać także grupę
news.announce.important, w której czasami (bardzo rzadko; zwykle kilka razy w roku)
pojawiają się bardzo ważne komunikaty, które powinny zostać przeczytane przez wszystkich
użytkowników.
Podobnie jak poczta elektroniczna, także i Usenet stanowi środek komunikacji, którego
zasięg wykracza poza samą sieć Internet - część grup Usenetowych dociera także do innych
sieci czy niektórych BBS-ów, a nawet do systemów z różnych względów nie podłączonych w
ogóle do żadnej sieci (wiadomości przewozi się na taśmach magnetycznych z i do
najbliższego węzła sieci). Poza tym - jak już wspomniano - wiele grup jest odpowiednikami
list dyskusyjych, przykładowo wspomniana w poprzednim punkcie lista [e-mail]
dostępna jest w systemie news pod nazwą pl.listserv.polip.
Porównanie List dyskusyjnych i News
Jeżeli porównamy listy dyskusyjne i grupy news'owe, to okaże się, ze każdy z tych dwu
sposobów prowadzenia dyskusji ma swoje zalety i wady. Listy dyskusyjne wymagają
wcześniejszego zapisania się na listę, i wypisania, gdy chcemy przestać otrzymywać z niej
wiadomości; sa wiec raczej odpowiednie do tematów, którymi jesteśmy zainteresowani stale,
niż do okazyjnego, jedno- czy kilkukrotnego "zerknięcia" na tematykę danej grupy, do czego
z kolei znakomicie nadajÄ… siÄ™ grupy Usenetowe. Z drugiej strony, po zapisaniu siÄ™ na listÄ™
Strona 13 z 16
dyskusyjna wiadomości z niej przychodzą "same" i pozostają w naszej skrzynce pocztowej do
chwili, gdy ich w sposób jawny stamtąd nie skasujemy. Nie ma, zatem niebezpieczeństwa
zgubienia jakiejś informacji w razie dłuższej przerwy w czytaniu poczty. Do news'ow zaś
trzeba każdorazowo zaglądać, a w razie dłuższej przerwy w tej czynności (w przypadku grup
o dużym ruchu wystarczy kilka dni!) niektóre listy mogą już zniknąć z serwera. Te własność
systemu Usenet jedni użytkownicy traktują jako wadę (bo istnieje niebezpieczeństwo
zgubienia wiadomości), inni jako zaletę (nic nie zapycha im skrzynki pocztowej i nie musza
troszczyć się o kasowanie starych listów, gdyż dzieje się to samoczynnie). Jeżeli już mowa o
gubieniu wiadomości, to warto nadmienić, ze większość list dyskusyjnych posiada archiwa, z
których można odtworzyć wszystkie wiadomości, jakie pojawiały się na liście; grupy
Usenetowe takich archiwów na ogol nie maja - w momencie, gdy wiadomość zostanie
skasowana z serwera, a nie zrobiliśmy wcześniej jej kopii, przepada bezpowrotnie. Najlepsza
sytuacja byłoby zatem oczywiście, gdyby jedna i ta sama dyskusja dostępna była zarówno
jako zwykła lista dyskusyjna, jak tez i grupa news'owa - i w przypadku wielu list
dyskusyjnych takie połączenie (tzw. bramkowanie) jest rzeczywiście zrealizowane; można z
nich korzystać na obydwa sposoby. Przykładowo, lista dyskusyjna [e-mail],
poświecona problemom technicznym (głownie, ale nie tylko) polskiego Internetu, jest
zbramkowana z grupa news'owa pl.listserv.polip (grupy news'owe stanowiÄ…ce "odbicie" list
dyskusyjnych często maja w nazwie słowo "listserv", aczkolwiek nie zawsze).
Konfiguracja programu Microsoft Outlook Express
" W pasku wyboru kliknij na Narzędzia, potem na Konta
" Po wybraniu zakładki Grupy dyskusyjne możemy dodać nowe konto
" Pojawi siÄ™ program pomocniczy do kreowania konta grup dyskusyjnych
" Nazwa - tutaj wpisz identyfikator, swoje imię, ksywę lub cokolwiek. Wciśnij "Dalej"
" Adres e-mail - wiadomo o co chodzi
" Serwer grup dyskusyjnych NNTP - wpisujemy news.tpi.pl lub inny z poniższej tabeli
" Wciśnij "Zakończ", połącz się z Internetem i pobierz listę dostępnych grup na serwerze
" Zaznacz, które grupy chcesz subskrybować i pobierz z nich wiadomości
" Teraz możesz już czytać dostępne wiadomości, jak również na nie odpowiadać
Adresy wybranych serwerów news
Pełny adres Lokalizacja
komputera
news.tpnet.pl lub pl.* (wszyscy)
news.tpi.pl
lfs.cyf-kr.edu.pl Kraków
galaxy.uci.agh.edu.pl Kraków
news.cto.us.edu.pl Katowice
alfa.nask.katowice.pl Katowice
news.polsl.gliwice.pl Gliwice
news.lublin.pl Lublin
vm.cc.uni.torun.pl Toruń
news.mat.uni.torun.pl Toruń, Bydgoszcz, Olsztyn
sunrise.pg.gda.pl Gdańsk i okolice
news.pwr.wroc.pl Wrocław, Opole, Zielona Góra
news.ict.pwr.wroc.pl Wrocław, Opole, Zielona Góra
news.man.poznan.pl Poznań
news.amu.edu.pl Poznań, Zielona Góra, Szczecin
Strona 14 z 16
news.man.lodz.pl A
ódz

news.pdi.lodz.pl A
ódz
(PDI)
news.mimuw.edu.pl Okolice MIMUW, Warszawa
bilbo.nask.org.pl Warszawa (waw.pl)
news.fuw.edu.pl Warszawa
news.coi.pw.edu.pl Warszawa (WARMAN)
news.wariat.org pl.* (wszyscy)
news.miracle.net pl.* (wszyscy)
Strona 15 z 16
Zadania do wykonania
1. Skonfiguruj dostępny w systemie program pocztowy. Jeśli Ci nie odpowiada standardowy
adres pocztowy jaki posiadasz ([e-mail]) a nie masz jeszcze
innego, to załóż go w tej chwili. Możesz wykorzystać adresy podane w niniejszym
dokumencie.
2. Wymień się z kolegą siedzącym obok adresem poczty elektronicznej.
3. Skonfiguruj używany program pocztowy w ten sposób by wiadomości otrzymywane z
adresu kolegi wczytywane były do katalogu utworzonego specjalnie dla niego.
4. Znajdz
w zasobach sieci plik graficzny związany z Twoimi zainteresowaniami a następnie
prześlij go na adres kolegi. Plik ma zostać dołączony do wiadomości pocztowej jako
załącznik.
5. Za pomocą dostępnych narzędzi wyszukaj adres pocztowy prowadzącego zajęcia. Wyślij
na jego konto pocztówkę.
6. Skonfiguruj program pocztowy w ten sposób by umożliwił on odczyt grup Newsowych z
serwera news.galaxy.uci.agh.edu.pl
7. Na serwerze subskrybuj grupę Test. Przetestuj działanie programu.
8. Znajdz
grupÄ™ newsowÄ… odpowiadajÄ…cÄ… Twoim zainteresowaniom. Subskrybuj jÄ….
Literatura:
Wszystkie informacje zamieszczone w tym dokumencie zaczerpnięte
zostały z Internetu. Inwencja twórcza autora opracowania skupiona
została jedynie na wyborze i zestawieniu ze sobą odpowiednich
informacji.
Strona 16 z 16