Psychologia
Psychologia
wychowania
wychowania
WYKA
AD
WYKA
AD
POJ
CIA:
POJ
CIA:
1. Przedmiot, zadania, związki z innymi naukami.
1. Przedmiot, zadania, związki z innymi naukami.
2. Cykl życia rodziny.
2. Cykl życia rodziny.
3. Style wychowania.
3. Style wychowania.
4. Modele socjalizacji.
4. Modele socjalizacji.
5. Postawy rodzicielskie, oparte na trzech wymiarach i ich konsekwencje.
5. Postawy rodzicielskie, oparte na trzech wymiarach i ich konsekwencje.
6. Charakterystyka systemów rodzinnych:
6. Charakterystyka systemów rodzinnych:
7. Systemy rodzinne wg Fielda.
7. Systemy rodzinne wg Fielda.
8. Rodzina z problemem alkoholowym (fazy przystosowania do życia w takiej
8. Rodzina z problemem alkoholowym (fazy przystosowania do życia w takiej
rodzinie).
rodzinie).
9. Wzory funkcji w rodzinie alkoholowej- role przyjmowane przez dzieci.
9. Wzory funkcji w rodzinie alkoholowej- role przyjmowane przez dzieci.
10. Cechy rodziny zdrowej, a rodziny alkoholowej.
10. Cechy rodziny zdrowej, a rodziny alkoholowej.
11. DDA (Dorosłe Dzieci Alkoholików)
11. DDA (Dorosłe Dzieci Alkoholików)
12. Rozpoznawanie dzieci z rodzin z problemem alkoholowym.
12. Rozpoznawanie dzieci z rodzin z problemem alkoholowym.
13. Przemoc w rodzinie.
13. Przemoc w rodzinie.
14. Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych.
14. Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych.
1
1. Psychologia wychowania
To nauka stosowana , odnosząca się do praktyki. Przedmiotem zainteresowań
psychologii wychowania jest wychowanie oraz nauczanie. Aspekt najpierw nałożony
na wychowania, potem na nauczanie. Trudno zdefiniować pojecie wychowania.
Wiek XVIII  dziecko posłuszne, koncepcja religijna, stosunek do dziecka bardzo
przedmiotowy, manipulacyjny, dziecko z niższych sfer pracowało służyło, a dzieci z
wyższych sfer otoczone było opieka i miłością.
Cele wychowania dzisiaj:
-autonomiczne i samodzielne dziecko-odpowiedzialne- odpowiada za swoje czyny
-kreatywność - dziecko ma być twórczą jednostka, ma się realizować
-umiejętność współpracy z grupa, prospołeczność pomaga funkcjonować jednostce
Definicje wychowania na przestrzeni wieków zmieniają się. W szerszym rozumieniu to
oddziaływanie wychowawców i środowiska wychowawczego na jednostkę lub grupę.
W wąskim rozumieniu- oddziaływanie na rozwój emocjonalny, społeczny, poznawczy
w tym system wartości oraz na inne cechy osobowości, np. kształtowanie struktury JA.
WYCHOWANIE  to złożony system oddziaływań podejmowanych przez osoby o
przypisanej społecznie roli wychowawcy względem drugiej osoby, czyli wychowanka
lub jej otoczenia z intencja wywołania zmiany zgodnej z założonym programem.
Psychologia wychowania ma określone zadania (Brzezińska)
1. konstruowanie ofert wychowawczych (edukacyjnych) programów oddziaływań
promujących określone cenione społecznie wartości spójne z tymi wartościami,
respektujące prawidłowości rozwoju jednostki i społeczeństwa jako całości
uwzględniające kontekst życia osób których są adresowane?
2. wspomaganie rozwoju i budowanie gotowości do podejmowania ofert
wychowawczych ( diagnozowanie poziomu gotowości  dziecko ma rozpocząć nauke
szkolna  zaburzenia świadomości fonologicznej, tworzymy program -> rymowanki,
piosenki)
3. pomoc w dostosowaniu ofert wychowawczych do poziomu gotowości grup i osob do
których SA adresowane
Psychologia wychowania  bazuje na psychologii ogólnej i rozwojowej, to
oddziaływanie profilaktyczne  terapeutyczne.
2. Cykl życia rodziny  8 etapów.
" 1 etap dorosłości  poprzedzający założenie rodziny  bliskie kontakty z grupa
rówieśniczą, budowanie odrębności, tożsamości, rozluz
nienie więzi z rodzina
pierwotna.
" 2 etap stabilizacji  od momentu zawarcia małżeństwa do narodzin pierwszego
dziecka, rozluz
nienie więzi z rodzina pierwotna, najważniejszy jest współmałżonek,
ustanowienie reguł współżycia rodzinnego, zdefiniowanie ról i wypracowanie nowych
zasad kontaktu z przyjaciółmi i rodzicami.
" 3 etap wczesnorodzicielski  od chwili narodzin do 3 roku życia dziecka
pierworodnego  ustala się hierarchie w rodzinie.
" 4 etap przedszkolny  3-6lat najstarszego dziecka, wypracowanie umiejętności
pedagogicznych by nauczyć dzieci nawiązywania pozytywnych kontaktów z
rówieśnikami  system kar i nagród
2
" 5 etap szkolny  6-12 lat  rodzina angażuje się w życie szkolne i społeczne,
wypracowuje swoje role, a także koleżanek i kolegów dzieci,
" 6 etap dorastania  13-20 lat trudny etap rodzina doświadcza licznych problemów,
konflikty małżeńskie, z dziećmi, problemy zawodowe, opieka nad dziadkami, rodzicami,
rodzina małostabilna, wymaga wsparcia i pomocy terapeutów
" 7 etap opuszczania gniazda- rodzice i dzieci rozstaja się fizycznie i emocjonalnie,
dzieci się wyprowadzają, więzi partnerskie, rodzic staje się przyjacielem dziecka,
rodzina się zmienia  przechodzi transformacje, zadaniem rodziców jest pozwolić
dzieciom odejść, małżonkowie zostają sami , należy wypracować nowe role, nowe
relacje z dziećmi- śmierć dziadków
" 8 etap wieku średniego  dzieci opuściły gniazdo, przejście do etapu starzenia się ->
STAROŚĆ
3. Style wychowania: autokratyczna,
demokratyczna, liberalny, kochający i nie
kochający.
WYCHOWANIE  to system działań podejmowanych przez osoby o przypisanej
społecznie idei wychowawcy względem drugiej osoby, na jej otoczenie z intencją zmiany
zgodnej z założonym programem.
DAVID FIELD brał pod uwagę więzi między małżonkami, style wychowania dzieci,
więzi rodziców z dziećmi, dynamikę życia rodzinnego, stosunek dorosłych dzieci do
odejścia z domu.
Style wychowania można podzielić na:
1. styl autokratyczny  dominacja jednego rodzica, wymagane posłuszeństwo,
wykonywanie poleceń.
2. styl demokratyczny  wspólne ustalanie celów, zadań, podział obowiązków.
3. styl liberalny  kochający  dużo czułości, miłości, swoboda w wyborach
i ocenach
4. styl liberalny - niekochający  obojętność, chłód emocjonalny, brak zainteresowania
dzieckiem.
4.Modele socjalizacji.
WYCHOWANIE  ogół wpływów zamierzonych i niezamierzonych tych czynników,
które kształtują osobowość człowieka.
RÓŻNE RODZAJE ŚRODOWISK  najbardziej oddziałuje środowisko naturalne:
- naturalne  biologiczne  może mieć różnoraki wpływ na dziecko (skażenie
środowiska)  w zależności, gdzie się dziecko wychowuje, są różnie stymulowane
- czynniki kulturowe  oddziałują na proces wychowania
- społeczne  kultura tworzona przez np. małe ośedla
ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZE:
- naturalne  rodzaj gr. rówieśniczej, społeczność lokalna
- intencjonalne  przedszkola, szkoła  maja określony cel.
5. Podstawy rodzicielskie oparte o 3 wymiary i ich konsekwencje.
Podstawy rodzicielskie oparte o 3 wymiary, które koncentrują się na relacji dziecka z
rodzicami.
3
a) przyzwyczajenie  niski poziom kontroli  (nie zwracanie uwagi na popędy) lub
brak przyzwolenia  wysoki poziom kontroli (liczne zasady, surowe ich egzekwowanie,
nacisk na posłuszeństwo)
b) wrogość  (brak wsparcia emocjonalnego, całkowity brak zrozumienia, akceptacji
dziecka), czy ciepło (duże wsparcie dla dziecka, koncentracja na dziecku, miłość,
czułość, pomoc  w relacji z dzieckiem)
c) pełne lęku zaangażowanie emocjonalne (wysoki poziom leku, nadpobudliwość) i
spokojny dystans (logiczny, opanowany, sposób postępowania z dzieckiem).
Postawę rodzicielską cechować powinna cechować spójność, jej brak wywołuje
konsekwencje u dziecka. Brak konsekwencji w wychowaniu sprzyja agresji, przemocy
i nieprzystosowaniu.
POSTAWY RODZICIELSKIE:
1. Postawa zorganizowana i skuteczna  cechuje ją brak przyzwolenia, ciepło,
dystans. Konsekwencje: dziecko jest skutecznym konformistą, uspołecznione,
odpowiedzialne, silnie rozwinięta interioryzacja norm, działania przywódcze,
współpraca w grupie.
2. Postawa demokratyczna  przyzwolenie, ciepło, spokojny dystans. Konsekwencje:
dziecko to skuteczny, towarzyski artysta, aktywny, życzliwy dla innych, wcześnie
podejmuje role, niezależny.
3. Postawa sztywna i kontrolująca  brak przyzwolenia, wrogość, spokojny, dystans.
Konsekwencje: młodociani przestępcy i uciekinierzy, boją się autorytetów, odrzucają je
pod płaszczykiem uległości i konformizmu, wypracowują repertuar zachowań
manipulacyjnych pozwalających biernie wrazić agresję.
4. Postawa zaniedbywania  przyzwolenie, spokojny dystans, wrogość. Konsekwencje
 dziecko zaniedbane, słabo przygotowane do pełnienia ról, dużo zachowań
autodestrukcyjnych, izolacja od innych.
5. Postawa nadopiekuńcza  brak przyzwolenia, ciepło, duże zaangażowanie
nacechowane lękiem. Konsekwencje  dziecko konformistyczne, zależne, zamknięte,
uległe, nieśmiałe, trudno się takim dzieciom usamodzielnić.
6. Postawa rozpieszczania  przyzwolenie, ciepło, duże zaangażowanie emocjonalne
nacechowane lękiem. Konsekwencje  dziecko zepsute, nieposłuszne, bezczelne,
antyspołeczne, agresywne, narcystyczne, uciekające od odpowiedzialności.
7. Postawa autorytarna  brak przyzwolenia, wrogość, duże zaangażowanie
nacechowane lękiem. Konsekwencje  dziecko wykorzystywane, agresywne, z buntu
może rodzic się agresja, częste zachowania przestępcze jako rozładowanie napięć.
8. Postawa neurotycznego lęku -  brak przyzwolenia, wrogość, duże zaangażowanie
nacechowane lękiem. Konsekwencje  dzieci mają zaburzenia emocjonalne, są kłótliwe,
mają słabe więzi z innymi, niska samoocenę, są znerwicowane.
6. Charakterystyka systemu rodzinnego
Koncepcje systemu rodzinnego charakteryzują 3 zasady:
" Całościowość- rodzina ma pewną integralną strukturę(tak jak żywy organizm),
wewnątrz tej struktury są różne interakcje  wyjście jednego elementu powoduje
zakłócenia w całym systemie
" Przyczynowość cyrkularna- rodzice i dzieci tworzą kręg ich zachowania, wzajemnie
się wzmacniają.
" Ekwifinaslności  rodzina osiąga podobne rezultaty przy wychodzeniu z różnych
startów początkowych
Ekwipotencjalności  podobny strat początkowy, ale status, efekt końcowy jest różny
4
Każdy system rodzinny dąży do homeostazy  zaburzenia wewnętrzne i zewnętrzne 
dzięki którym nie dochodzi do dezintegracji rodziny. System rodzinny musi być
przygotowany na rozwój, zmiany, ma granice, które mogą być rozmyte  3 osoby,
nieprzepuszczalne, sztywne
Otwarty system zależy od siły zewnętrznej i wewnętrznej, siły wewnętrzne to
przywiązanie miłość równoważą siły dośrodkowe.
Każdy system rodzinny ma swoje podsystemy  tworzą w ramach systemu  rodzice,
dzieci, dziadkowie.
Podsystemy o elastycznych granicach mają charakter przymierza np. realizacja
różnych zadań. Sztywne podstawy mają postać koalicji- przeciwko (walka 
dominacja)
Prawidłowy system charakteryzuje elastyczność między systemem otwartym i
sztywnym.
7. Charakterystyka systemu wg D. Fielda
Wyodrębnił 5 systemów rodzinnych:
1. Rodzina chaotyczna: pozbawiona więzi, dzieci ignorowane, wykorzystywane, nie
istnieją bliższe związki między rodzicami a dziećmi, w związkach małżeńskich brak
miłości  grożą sobie rozwodem
W postawie wobec dziecka brak konsekwencji, dziecko zdane na własną zaradność,
rodzice kierują się nastrojami, grożą, krają, poniżają dziecko. Dzieci czuja się
niekochane, tracą relacje z własnymi uczuciami.
Antyspołeczna postawa, brak empatii  uważają, że są złe bo rodzice ich nie kochają,
przeżywają uczucia gniewu, lęku, wychodzą z domu wcześnie i nie wracają, rodzina
żyje obok siebie a nie razem.
2. Rodzina władzy  wyraz
na struktura, że ktoś trzyma władze, występuje skłonność
do krytycyzmu, poszukiwania wad, nie mówi się o uczuciach ale o obowiązkach.
Dziecko pod silną władzą rodziców, wiedzą co mają robić, ale nie wiedzą że są kochane
W małżeństwie brak uczuć, stawiane są tylko zadania do wykonania.
3. Styl rodzicielski- dziecko ma nieskończoną listę obowiązków  DRYL. W takich
rodzinach rodzice dają mało wskazówek ale krytykują efekt, są nieświadomi, że
krytykują dziecko, nie zauważają postępów dzieci, nie są zadowoleni z efektów działań,
dzieci traktują rodziców jak przełożonych a nie jak opiekunów, nie przychodzą do
rodziców z problemami, czują że rodzice są przeciwko nim a nie za nimi, wspólny czas
spędzają ucząc lub krytykując co jest złe. Takie dzieci szybko wychodzą z domu,
wracają z poczucia obowiązku, czują bunt w wyniku wad rodziców.
4. Rodzina nadopiekuńcza  członkowie rodziny unikają niezgody nie mówią o
trudnych problemach, rodzina lojalna wobec siebie.
Dzieci zajmują główną wpływową pozycję, małżonkowie poświęcają czas dziecku,
uwaga ich skupia się na nim, spełniają ich pragnienia  styl dawania.
Dzieci dorastając mają wygórowanie oczekiwania, władze nad rodzicami w okresie
dorastania ulegają presji rówieśników.
Powstaje konflikt w rodzinie  dzieci uważają, że rodzice nie kupują im tego czego chcą,
unikają wypełniania obowiązków.
Komunikacja pełna wrażliwości, szacunku w trudnych sytuacjach, okazanie wsparcia,
unikanie konfliktów.
Rodziny opiekuńcze opóz
niają moment wyjścia z domu. Dzieci też Ne chcą opuszczać
domu odczuwają wyrzuty sumienia gdy mają opuścić dom.
5. Rodzina uwikłana  rodzice są silnie zorientowani na siebie ( mąż  żona)
Rodzina na zasadzie kompensacji  naruszają sferę prywatną dziecka, uniemożliwiają
dziecku rozwój.
Rodzice są bardzo zaborczy, brak szczęścia owocuje uwikłanym związkiem z dziećmi.
Dzieci służą do zaspokajania potrzeb rodzicom.
5
Styl rodzicielski  koncentracja na dzieciach, konflikt między małżonkami wywołany
poczuciem winy dzieci dostosowują się do wymagań rodziców, nie są autentyczne,
nieprawdziwe więzi z rodzicami.
Dom dominuje, wpływa na życie dzieci  napięcia, niepokój, nieszczerość w relacjach. Z
takiego domu dzieci nigdy nie odchodzą , rodzice manipulują nawet dorosłymi dziećmi.
8. Rodzina z problemem alkoholowym- fazy.
W takiej rodzinie następuje szereg problemów:
1. wczesna faza choroby alkoholowej- zaprzeczanie, że problem istnieje -> (poradzę
sobie, problem nie istnieje, sytuacja niekorzystna dla pijące).
2. próby rozwiązywania problemu- rodzina traci znajomych, przyjaciół, a także
rodzinę, zamyka się, bo wstydzi się; osoba uzależniona staje się agresywna, usuwa się z
życia seksualnego, ukrywanie choroby alkoholowej, jednocześnie konflikty,
nieporozumienia.
3. dezorganizacji i chaosu- wyuczona bezradność, dzieci są włączane w proces
patologizacji.
4. reorganizacji- zmiana ról- alkoholik zostaje poza nawiasem rodziny, małżonek
przyjmuje rolę sterującą, alkoholik doświadcza izolacji; najlepiej gdy jest pomoc
specjalistyczna.
5. próba ucieczki- rozpad rodziny alkoholika w fazie chronicznego alkoholizmu,
konflikty, nienawiść.
6. rodzina stara się wrócić do zdrowia, odnawia relacje społeczne, szuka przyjaciół,
znajomych; alkoholik czasem przestaje pić, wraca do rodziny, chce wejść w rolę
rodzica- drugi rodzic ma poczucie krzywdy.
7. powrót całe rodziny do zdrowia, cały system rodzinny leczy się.
9. Role przyjmowane przez dzieci.
Dzieci wychowujące się w rodzinie z problemami alkoholowymi jest bardzo dużo, ok. 2-
3 mln. Około 20% kobiet jest uzależnionych- jest progres- tam gdzie nie oboje rodziców
pije, tam nie ma szans na rozwój.
Dzieci wychowujące się w rodzinie dysfunkcyjnej nie mają zaspokojonych
podstawowych potrzeb: - więz
, opieka, - akceptacja, miłość,
- wzory- uczenie się na zasadzie obserwacji.
Nie ma właściwych okazji do tworzenia osobowości. Dzieci wypierają myśli, że rodzice
są alkoholikami, tłumią emocje, rozwija się w nich postawa obronna, stosują
eufemizmy- temat alkoholizmu jest tematem tabu.
U tych dzieci kreują się fałszywe role- maski:
* najstarsze dziecko- bohater rodzinny
(związek uwikłany, dziecko które kompensuje poczucie mniejszej wartości członków tej
rodziny; negatywne emocje- lęk, strach, wstyd, gniew; nie potrafi się bawić, rezygnuje
z własnych potrzeb, po to by się poświęcić, gdy się dobrze uczy jest wartością i chlubą
rodziny).
*wyrzutek rodziny = kozioł ofiarny- dzieci, które buntują się, chcą zmienić ojca czy
matkę, wchodzą w konflikty-> te dzieci najszybciej uzależniają się od alkoholu- alkohol
ma dużą moc wzmacniającą (kozioł ofiarny staje się bohaterem rodziny- fałszywe role-
dużo wzmocnień zewnętrznych i wewnętrznych).
* dziecko marzyciel = dziecko we mgle- traci kontakt z rzeczywistością, ucieka w
konfabulacje, ucieka od trudnej sytuacji, najszybciej uzależnia się od narkotyków.
* maskotka- w szkole przyjmuje rolę błazna-> chwilowa zabawa, aplauz grupy,
dowcip, śmiech- rozładowuje sytuacje- napięcie, odcina się od smutku, cierpienia; te
dzieci nie są lubiane i akceptowane w klasie (to dziecko ma trudności ze zmianą, jest
egocentryczne, mało empatyczne, trudno wchodzi w relacje z innymi)
6
10. Syndrom współuzależnienia- cechy rodziny
zdrowej i chorej.
Problem współuzależnienia- tym terminem określa się skutki, jakie niesie za sobą
alkoholizm jednego z członków rodziny.
Skutki:
- obsesyjna kontrola innych, obsesyjne pomaganie, obsesyjne opiekowanie się,
- niskie poczucie własnej wartości,
- nieakceptowanie siebie,
- wysoki poziom lęku, złości, gniewu, poczucia winy,
- uzależnienie od innych ludzi,
- duża tolerancja na nieprawidłowości, które występują w związku, zaniedbywanie
siebie,
- koncentracja na innych,
- zaburzenia komunikacji,
- problemy seksualne.
Osoby, które są współuzaleznione mają poczucie niższej wartości, są patologicznie
zależne od innych, mają zaburzenia tożsamości, wykazują tendencję do wchodzenia w
związek z osobami, które mają różne zaburzenia.
Współuzależnienie może przejść w alkoholizm- zaburzenie wegetatywne, lękowe,
przemoc fizyczna, seksualna, usztywnienie emocjonalne. Wystarczą 2 lata, by powstał
system/ syndrom współuzależnienia!
Cechy rodziny zdrowej:
- rozwija pozytywną tożsamość i autonomię u dziecka, poczucie własnej wartości- lubię
siebie, zasługuję na miłość- dziecko nawiązuje kontakty z innymi, lubi innych.
- otwarte i skuteczne komunikowanie się- komunikaty typu JA- to chcę, na to się
zgadzam
- wzajemność  rodzice pomagają dzieciom i odwrotnie,
- kontakt ze światem społecznym i innymi ludz
mi.
Cechy rodziny z problemem alkoholowym:
- dzieci łatwo ulegają innym, mają poczucie niskiej wartości, inne osoby traktują jako
wrogów, buntują się,
- dzieci tłumią swoje myśli, uczucia, obawiają się agresji, odrzucenia, nie mogą odsłonić
postaw, zachowań, których nie akceptują, doznają często bezradności, bezsilności,  nie
nazywa się rzeczy po imieniu , dzieci mają chaos emocjonalny  brak dostępu do
swoich emocji, brak komunikacji z innymi
- brak wzajemności, odpowiedniej atmosfery, urazy, alkoholikowi trzeba dawać
wsparcie-gwałtowne reakcje,
- dzieci nie uczą się zaufania, oczekują zagrożenia, blokowane są emocje.
11. Dorosłe dzieci alkoholików (DDA).
1. 1/3 to alkoholicy wchodzący w alkoholizm,
2.osoby współuzależnione  wchodzą w związek z alkoholikiem,
3. ci, którzy osiągają sukces- naznaczeni są wcześniejszymi doświadczeniami
< występuje zasada  nie widzieć, nie słyszeć, nie mówić- unikają przeżywania wstydu
przed innymi i przed sobą >
7
Symptomy:
- lęk przed utratą kontroli,
- lęk przed konfliktami,
- lęk przed uczuciami,
- niskie poczucie własne wartości (uzależnienie od kogoś, patologiczna miłość, lęk przed
porzuceniem, poczucie winy, ostra krytyka siebie)
- osoby nie potrafią się bawić, czują się wyobcowane (to co wygląda na zaburzenie było
związanie z alkoholizmem)
- osoby mają tendencję do pewnych obsesji (perfekcjonizm ->pracoholizm->
wypracowanie patologicznego stylu radzenia sobie z lękami)
- myślenie czarno  białe
Duża zdolność do przetrwania. Taka osoba jest bardzo trudnym partnerem, gdy
zakłada rodzinę. (swoim życiem stara się wybić, zrekompensować)
12. Rozpoznawanie dzieci alkoholików.
Są to dzieci żyjące w stresie.
Symptomy:
-BEHAWIORALNE-zaburzenia koncentracji, uwagi, nie potrafi się skoncentrować na
dłużej, duża męczliwość, słabe stopnie, dziecko senne, apatyczne, oznaka przemocy,
zaniedbania, wykorzystanie seksualne, ambiwalentne postawy- konflikty,
wycofywanie, rywalizacja z innymi- poczucie wstydu.
-PSYCHOLOGICZNE- lęk, niska samoocena, złość, gniew, skłonność do depresji,
trudność w rozwiązywaniu trudnych zadań, flustracje wewnętrzne.
-DOM- rodzice rzadko kontaktują się ze szkołą, nie przyznają się do problemu
alkoholowego, często nie są zainteresowani postępami dziecka w szkole.
W trudnych rodzinach najczęściej jest przemoc.
13. Przemoc w rodzinie.
Przemoc w rodzinie to zamierzone działanie skierowane przeciwko jej członkom, które
narusza prawa i dobra osobiste, powoduje szkody i cierpienie.
Formy przemocy:
- fizyczna,
- seksualna,
- psychiczna (poniżanie dziecka, nadmierne wymagania wobec dziecka)
- zaniedbanie- rodzice nie interesują się stanem psychicznym, fizycznym dziecka, nie
zapewniają podstawowych potrzeb, opieki lekarskiej.
Cykl przemocy występującej w rodzinie narasta. Zaczyna się od incydentów, a
następnie narasta.
FAZA 1  narasta napięcie- sytuacja konfliktowa, konflikt- narasta napięcie, w wyniku
czego pojawia się agresja,
FAZA 2  ostrej przemocy, sprawca zamienia się w kata, współmałżonek, dzieci wołają
o pomoc, interwencja->
FAZA 3  miodowego miesiąca  skruchy, miłości, łagodzi sytuację, przeprasza,
przekonuje ofiarę, że to już się więcej nie powtórzy, ofiara pragnie tego  zostaje, ten
cykl cały czas się powtarza.
Cztery cechy kobiety pozostającej w związku:
- M. pułapki psych.  kobiety określają siebie i swoją wartość poprzez podtrzymanie i
poprawę związku,
- M. pułapki sytuacyjnej  kobiety często mówią, że są w sytuacji bez wyjścia (uwięzione
w tej sytuacji- bez mieszkania)
- M. pułapki lęku  lęk przed nieznanym jest silniejszy niż lęk przed sprawcą,
8
- M. wyuczonej bezradności.
14. Sytuacja rodzin niepełnosprawnych.
niepełnosprawność. Jest to stan osób, które na wskutek odchylenia poziomu
fizycznego, psychicznego, społecznego mają trudności i ograniczenia w rozwoju i
funkcjonowaniu.
Niepełnosprawność jest przede wszystkim rezultatem barier, na jakie napotyka w
społeczeństwie osoba z niepełnosprawnością. Rodzice w momencie uzyskania
informacji, że ich dziecko jest niepełnosprawne przeżywają bardzo silne, negatywne
emocje od buntu, żalu i gniewu, aż po agresję skierowaną do siebie lub na kogoś. ludzie
zdrowi często wyrażają swą dezaprobatę dla normalności takiej rodziny. ludzie
niepełnosprawni Zaczynają powoli wychodzić na ulicę, uczęszczać do szkół i pracować.
Rodzina w której znajduje się takie dziecko, próbuje go zaakceptować. Rodzice powinni
stworzyć takiemu dziecku optymalne warunki dla jego rozwoju, oprócz terapii czy
rehabilitacji, powinni poszukać dla dziecka przedszkola, szkoły gdzie dziecko będzie
mogło zdobywać i wykształcić w sobie podstawowe umiejętności i nawyki pomocnemu
do funkcjonowania wśród ludzi. Niekiedy rodzina traci kontakt z znajomymi, wycofuje
się z życia towarzyskiego.
Od sytuacji bytowej rodziny zależy. pozycja dziecka niepełnosprawnego, stopień
zaspokojenia potrzeb jej członków i warunków rozwoju dzieci. "Niepełnosprawność
dziecka zwykle pogarsza sytuację ekonomiczną rodziny. Większość matek musi
przerwać pracę zawodową, aby zająć się niepełnosprawnym dzieckiem,
niepełnosprawność przynosi wiele wyrzeczeń nie tylko dla rodziców, ale dla
najbliższych osób. Najczęściej nie wiedzą jak wychować dziecko, wychowują je tak jak
by było zdrowe, gdy nie widzą żadnych postępów stają się zagubieni, załamani, stają
się bezradni.
Należy odpowiednio przy pomocy fachowych dostosować indywidualnie rehabilitację,
cykl kształcenia. Ważne jest by nasze dziecko czuło, że jest nam potrzebne, że nie
odrzucamy go, że akceptujemy go takim jakim jest. Najważniejszą osobą w rodzinie,
która najczęściej zajmuje najważniejsze miejsce obok dziecka jest matka. To ona
przejmuje najważniejsze role, opiekuje się nim, jest osobą przewodnią. Ojciec rzadko
kiedy odgrywa główną rolę w zajmowaniu się dzieckiem. Matka czuje się zobowiązana,
aby zaspokoić każdą potrzebę dziecka wynikającą z niepełnosprawności. Na pewno
sytuacja rodzin posiadających dziecko niepełnosprawne jest lepsza gdy mieszkają w
mieście, tam mają większy dostęp do fachowej pomocy, tam dziecko nie jest zauważane
jako osoba dziwna, inna. Inaczej jednak jest na wsi tam dziecko postrzeganie jest jako
niczym kara boska, fatum, nie będzie ono na pewno zaakceptowane przez społeczność.
Rodzicom na ogół trudno pogodzić się z myślą, że ich dziecko jest niepełnosprawne.
Stopień upośledzenia, rodzaj choroby - mają duży wpływ na to, jak rodzice patrzą na
inwalidztwo. Właśnie dlatego akceptacja jest najważniejsza, ponieważ bez niej rodzice
nie są w stanie wychować dziecka.
Błędem wychowawczym są nadmierne lub niedostateczne wymagania w stosunku do
dziecka niepełnosprawnego. Nie wszyscy rodzice są w stanie zaakceptować fakt, że
dziecko, z którym wiązali jakieś plany, nie będzie w stanie ich zrealizować i żądają od
dziecka wysiłków przekraczających jego możliwości.
9