Równowaga rynkowa:
P
ilustracja graficzna
Punkt
równowagi
S
Cena
równowagi
Równowaga rynkowa
Pr
D
qr
Q
Ilość
równowagi
Nierównowaga rynkowa:
Cena równowagi i ilość
niedobór dobra
równowagi Niedobór dobra
Cena rynkowa P1 Faktyczna wielkość
P
niższa niż cena
(nadwyżka
sprzedaży Q2
równowagi
wielkości
zapotrzebowania)
występuje przy cenie
Cena równowagi (cena czyszcząca
S niższej od ceny
rynek): cena, przy której wielkość równowagi. Wówczas
wielkość
zapotrzebowania jest równa ilości
zapotrzebowania
Prównowagi
przewyższa ilość
oferowanej.
oferowaną.
P1
Ilość równowagi: ilość dobra, jaką
Niedobór dóbr!!! D>S
D
sprzedaje się na rynku w stanie
równowagi.
Q2 Qrównowagi Q1 Q
Nierównowaga rynkowa:
Brak równowagi na rynku
S
nadwyżka dobra P
Cena rynkowa P1 Faktyczna wielkość
P
wyższa niż cena
sprzedaży Q2
równowagi
Nadwyżka dobra
(nadwyżka ilości
oferowanej)
Nadwyżka dóbr!!! Dwystępuje przy cenie
P1
S wyższej od ceny
równowagi rynkowej.
Prównowagi Wówczas ilość
oferowana jest
większa od wielkości
zapotrzebowania.
D D
Q
Q2 Qrównowagi Q1 Q
Brak równowagi na rynku
Rynek, który sam się oczyszcza:
S
P
D niewidzialna ręka
Kiedy na rynku występuje nierównowaga,
konkurencja między tymi, którzy chcą kupić,
a z drugiej strony między tymi, którzy chcą
sprzedać, wyzwala siły, które spowodują zmianę
ceny w kierunku równowagi. Nie ma potrzeby
kierowania rynkiem  sam znajdzie drogę do
równowagi. Kieruje nim niewidzialna ręka.
Q
Niewidzialna ręka w warunkach Niewidzialna ręka w warunkach
niedoboru
Niedobór oznacza, że nadwyżki
część konsumentów,
Presja na wzrost Presja na spadek
P P
ceny ceny
którzy zapłaciliby za Nadwyżka oznacza, że
część dóbr dostarczonych na
dobro cenę rynkową,
rynek nie znajdzie
nie dostanie go.
nabywców.
S Sprzedawcy pogodzą się
Niektórzy z nich będą Nadwyżka dóbr!!! Dz koniecznością obniżki cen
skłonni raczej zapłacić
P1
chcąc uniknąć zepsucia się
S
więcej niż  odejść
niektórych dóbr. Będą także
z kwitkiem . chcieli uniknąć dodatkowych
Prównowagi Prównowagi
kosztów magazynowania
dóbr lub transportowania ich
Rezultatem niedoboru
z powrotem do producentów.
jest presja na
Rezultatem nadwyżki jest
wzrost ceny.
P1
presja na spadek cen.
D
Niedobór dóbr!!! D>S
D
Q2 Qrównowagi Q1 Q Q2 Qrównowagi Q1 Q
Równowaga rynkowa:
Wpływ wzrostu popytu na
P
ilustracja graficzna
sytuację na rynku
Wzrost popytu (ceteris paribus) powoduje:
S
Pr1
wzrost ceny równowagi,
Pr
D2
wzrost ilości równowagi.
D1
qr
qr1 Q
Równowaga rynkowa:
Wpływ spadku popytu na
P
ilustracja graficzna
sytuację na rynku
Spadek popytu (ceteris paribus)
S
Pr
powoduje:
Pr1
spadek ceny równowagi, D1
D2
spadek ilości równowagi.
qr1 qr Q
Równowaga rynkowa:
Wpływ wzrostu podaży na
P
ilustracja graficzna
sytuację na rynku
Wzrost podaży (ceteris paribus) powoduje:
S1
spadek ceny równowagi,
Pr
S2
wzrost ilości równowagi. Pr1
D
qr
qr1 Q
Równowaga rynkowa:
Wpływ spadku podaży na
P
ilustracja graficzna
sytuację na rynku
S2
Spadek podaży (ceteris paribus)
S1
powoduje:
Pr1
Pr
wzrost ceny równowagi,
D
spadek ilości równowagi.
qr1 qr
Q
Równowaga rynkowa:
Wpływ jednoczesnego wzrostu
P
ilustracja graficzna
popytu i podaży
Jednoczesny wzrost popytu i podaży powoduje:
S1
wzrost lub spadek ceny równowagi (zależy to od skali
zmiany popytu w stosunku do skali zmiany podaży),
Pr
S2
wzrost ilości równowagi.
D2
D1
qr
qr1 Q
Równowaga rynkowa:
Wpływ jednoczesnego spadku
P
ilustracja graficzna
popytu i podaży
S2
Jednoczesny spadek popytu i podaży powoduje:
S1
Pr
wzrost lub spadek ceny równowagi (zależy to od skali
zmiany popytu w stosunku do skali zmiany podaży),
D1
spadek ilości równowagi.
D2
qr1 qr Q
Równowaga rynkowa:
Wpływ jednoczesnego wzrostu
P
ilustracja graficzna
popytu i spadku podaży
S2
Jednoczesny wzrost popytu i spadek podaży
S1
powoduje:
Pr1
Pr
D2
wzrost ceny równowagi,
wzrost lub spadek ilości równowagi (zależy to od skali
zmiany popytu w stosunku do skali zmiany podaży). D1
qr
Q
Równowaga rynkowa:
Wpływ jednoczesnego spadku
P
ilustracja graficzna
popytu i wzrostu podaży
Jednoczesny spadek popytu i wzrost podaży
S1
powoduje:
Pr
S2
spadek ceny równowagi,
D1
Pr1
wzrost lub spadek ilości równowagi (zależy to od skali
D2
zmiany popytu w stosunku do skali zmiany podaży).
qr Q
Specyficzna krzywa podaży  podaż sztywna Specyficzna krzywa podaży-doskonale elastyczna
S
P P
P1
S
P0
D1
P0
D1
D0 D2 D0
P2
D2
Q Q2 Q1 Q
Q0
Specyficzna krzywa popytu  popyt doskonale elastyczny
Specyficzna krzywa popytu  popyt sztywny
D
P P
S1 S1
S0 S0
P1
S2 S2
P0 P0
D
P2
Q Q1 Q0 Q2 Q
Model  PAJ
CZYNY
Założeniem występowania
modelu  Pajęczyny jest
opóz
niona reakcja producentów
na zmienne rynkowe.
Rok t1 Rok t2
S S
P P
P2
R2
R1 R1
P1 P1
D D
Q Q2 Q
Q1 Q1
Rok t3 Rok t4
S S
P P
R2
P2 P2
R4
P4
R3
P3 P3
P1 P1
D D
Q2 Q3 Q1 Q Q2 Q4 Q3 Q1 Q
Lata następne Wahania gasnące
S
P P
P2 P2
P4 P4
Prównowagi Prównowagi
P3 P3
P1 P1
D
Q2 Q4 Q3 Q1 Q T1 T2 T3 T4 Trównowagi Q
Qrównowagi
Wahania periodyczne Wahania periodyczne
P P
S
P2 P2
P1 P1
D
Q2 Q1 Q T1 T2 T3 T4 Q
Wahania wybuchowe Wahania wybuchowe
P P
P4 P4
S
P2 P2
P1 P1
P3 P3
D
Q2 Q1 Q3
T1 T2 T3 T4
Q Q
Wprowadzanie ceny minimalnej
P
S
Nadwyżka dóbr!!! S>D
Ingerencja państwa
Pmin
w wolny rynek
Prównowagi
wprowadzanie ceny maksymalnej
Pmin
i minimalnej.
D
Q2 Qrównowagi Q1 Q
Wprowadzanie ceny maksymalnej
Co zrobić z nadwyżką dóbr:
P
S
Pmax
wyeksportować,
Prównowagi
Państwo kupuje i magazynuje nadwyżkę,
Państwo kupuje i przekazuje
Pmax
na cele charytatywne,
Niedobór dóbr!!! D>S
Państwo kupuje i niszczy.
D
Q2 Qrównowagi Q1 Q
Konsekwencje niedoboru dóbr
Gdy na rynku pojawia się niedobór produktów rodzi to
możliwość wystąpienia niekorzystnych zachowań.
powstania czarnego rynku,
gdzie obrót dobrem odbywa się
po cenie przewyższającej cenę maksymalną,
Państwo musi odpowiedzieć na taki stan
rzeczy odpowiednimi procedurami
rozdziału deficytowego dobra,
stymulacja do łapówkarstwa i znajomości,
które mogą wpływać na decyzje urzędników.