Metody kształtowania wyrobów metalowych
Metale
Ciekły metal
amorficzne
Odlewanie kształtowe:
Odlewanie wlewków
" formy piaskowe
odlewanie ciągłe
" formy metalowe
" metoda traconego wosku
Przeróbka plastyczna:
" odlewanie ciśnieniowe
" kucie
" walcowanie
" ciągnienie
(blachy, pręty, kształtowniki, rury, druty)
Obróbka
mechaniczna:
" cięcie
" toczenie
Obróbka plastyczna:
" frezowanie
" gięcie
" wiercenie
" tłoczenie
" gwintowanie
Obróbka wykańczająca
A
ączenie
Krzywe chłodzenia podczas krystalizacji czystego metalu
"T
"T - przechłodzenie
1 - teoretyczna krzywa chłodzenia podczas krystalizacji
2  rzeczywista krzywa chłodzenia przy powolnym studzeniu i małym cieple krystalizacji
3 - rzeczywista krzywa chłodzenia przy znacznym przechłodzeniu i dużym cieple krystalizacji
Krystalizacja = zarodkowanie + wzrost kryształów
Zarodkowanie
G
Rodzaje zarodkowania:
Energia
homogeniczne
powierzchni
heterogeniczne
"Gp <" r2
dynamiczne
katalityczne
Energia objętościowa
"Gv <" r3
Szybkość krystalizacji
Prawa Tammanna
metale szkła
SZ
metaliczne
[ m -3 s  1]
SZ
SK
[m / s]
SK
struktura gruboziarnista struktura drobnoziarnista
"T
Budowa wlewka (pierwotna struktura odlewu)
4
l - strefa kryształów zamrożonych,
2 - strefa kryształów słupkowych
3 - strefa kryształów równoosiowych
4  jama skurczowa
Stop:
Tworzywo metaliczne, które powstaje w wyniku dodania
innych pierwiastków (składników stopowych) do
czystego metalu.
1  czysty metal 2  stop metali 3  materiał amorficzny
Makrosegregacja
powstaje na skutek przemieszczania się domieszki równolegle do frontu krystalizacji
na granicy fazy stałej i ciekłej jako wynik ruchu frontu krystalizacji i skurczowego
przemieszczania ciekłego metalu
Przekrój wzdłuż osi wlewka:
1  jama skurczowa
2  segregacja skurczowa
3  segregacja osiowa
4  segregacja zewnętrzna
Zawartość rozpuszczonych
składników w osi wlewka może
być wyższa o ponad 30% niż ich
wartość średnia
Faza:
Część układu jednorodna pod względem chemicznym i krystalograficznym, oddzielona od
innych faz powierzchnią rozdziału
Składniki:
Substancje (pierwiastki lub związki nie ulegające przemianom), z których składają się fazy
układu
Układ:
Zbiór faz
Równowaga fazowa  w określonych warunkach stosunki ilościowe między fazami
układu są stałe
Termodynamiczna równowaga układu:
jest to stan układu w którym energia swobodna osiąga wartość minimalną.
Układy równowagi fazowej
Układ jednoskładnikowy
Układ dwuskładnikowy
p T
ciecz (L)
B
ą+L
ciało
A
ciecz
stałe
ciało stałe (ą)
para
O
C
A B
T
Przebieg krystalizacji stopu z nieograniczoną rozpuszczalnością składników
Układ z brakiem rozpuszczalności składników i eutektyką
Eutektyka:
mieszanina dwóch faz krystalizujących równocześnie w stałej temperaturze
Układ z ograniczoną rozpuszczalnością składników i eutektyką
Względny udział faz w stopie dwufazowym
Udział fazy stałej: W = a /(a+b)
Udział fazy ciekłej: W = b / (a+b)
Układ z fazami międzymetalicznymi
Fazy międzymetaliczne: połączenia metali lub metali z niemetalami o właściwościach
metalicznych (CuAl2, TiN,Cr23C6)
Zwykle fazy międzymetaliczne są twarde i kruche