initAd();



































  Biochemia
  Biotechnologia
  Fizjologia
  Genetyka
  Medycyna
  Mikrobiologia
  Inne








   Biologii komórki
   Biologii molekularnej
   Medycyny molekularnej
   Histologii
   Botaniki
  
Leksykon medyczny
   Testy








   Botanika
   Budowa komórki
   Ewolucja
   Genetyka
   Medycyna
   Terminologia
   Zoologia








   A 
   B 
   C 
   D 
   E 
   F 
   G
   H 
   I 
   J 
   K 
   L 
   Ł 
   M
   N 
   O 
   P 
   R 
   S 
   Ś 
   T
   U 
   W 
   Z 
   Ż 
  Cała lista 








   Apoptoza
   PDB
   Biochemia
   Biotechnologia
   Czasopisma
   Książki
   Uczelnie
   Uniwersytety
   Zdjęcia

















 O nas
           Tu jesteś:  
Biologia.pl < Kurs botaniki














ŁODYGA WYNOSI LIŚCIE W STRONĘ ŚWIATŁA l ŁĄCZY JE Z KORZENIAMI
Podstawową funkcją łodygi jest zapewnienie łączności między systemem korzeniowym a organami nadziemnymi rośliny. Dzięki systemom przewodzącym łodygi w górę pędu transportowane są woda i sole mineralne, a w dół związki organiczne wyprodukowane w liściach. Łodyga wynosi w górę liście i kwiaty, sprawiając, że mogą być one lepiej oświetlone lub szybciej zapylone przez wiatr bądź zwierzęta. Łodygi mogą też spełniać inne funkcje: asymilacyjne, spichrzowe, czepne, mogą brać też udział w wegetatywnym rozmnażaniu się roślin.

Ciało dojrzałej rośliny składa się z systemu korzeniowego i części nadziemnej - pędu. Pęd budowany jest przez łodygę, liście, kwiaty i owoce (rys. VI7.).
Części łodygi, na których powstają liście, to węzły, bezlistne odcinki łodyg pomiędzy nimi to międzywęźla. Na szczycie łodygi znajduje się pąk wierzchołkowy (szczytowy) zawierający merystem wierzchołkowy łodygi. Gdy jest on nieaktywny (np. zimą), okrywają go łuski, będące przekształconymi liśćmi. Merystem warunkuje wydłużanie się pędu, produkując zarówno nowe, pierwotne tkanki łodygi, jak i nowe liście.
W kątach liści występują pąki boczne, będące zawiązkami organów wegetatywnych (liści bądź odgałęzień bocznych), zwane pąkami liściowymi. W pąkach bocznych mogą znajdować się także zawiązki kwiatów (wówczas nazywane są pąkami kwiatowymi), a także zawiązki zarówno kwiatów, jak i liści (pąki mieszane). Bardzo często pąki boczne są nieaktywne - nazywane są wówczas pąkami śpiącymi.
Wzrost pąków śpiących hamowany jest przez produkowane w pąku szczytowym i młodych liściach roślinne hormony wzrostu - auksyny, które przemieszczając się w dół pędu oddziałują na pąki boczne. Zjawisko to zwane jest dominacją wierzchołkową. Po usunięciu pąka szczytowego, pąki uśpione rozpoczynają normalny wzrost. Jest to często wykorzystywane w ogrodnictwie dla uzyskania krzewiastej formy rośliny - przy cięciu żywopłotów, rozkrzewianiu niektórych roślin o ozdobnych kwiatach (np. pelargonii).
W szczególnych okolicznościach pąki mogą tworzyć się również w innych miejscach na łodydze. Powstają one w wyniku odróżnicowania się tkanek i powstania merystemów wtórnych. Takie pąki i tworzące się z nich pędy nazywane są przybyszowymi. Odgrywają one dużą rolę w wegetatywnym rozmnażaniu się roślin. Często, po ścięciu czy przemarznięciu drzewa, odrasta ono właśnie dzięki działalności pączków przybyszowych powstałych u podstawy pnia lub na korzeniach (szczególnie łatwo można zaobserwować to u wierzb i topól).
Łodygi mogą spełniać różne funkcje

Łodygi wielu roślin przystosowały się do pełnienia różnorakich funkcji, ulegając niejednokrotnie daleko idącym przekształceniom.



Najlepiej są nam znane z codziennego życia łodygi pełniące funkcje spichrzowe. Poczesne miejsce w naszej diecie zajmują ziemniaki, będące przekształconymi w podziemne bulwy pędowe łodygami spichrzowymi.
Bulwy pędowe powstały wskutek silnego skrócenia się i zgrubienia łodyg, których liście uległy całkowitemu uwstecznieniu. Bulwy ziemniaka powstają jako zgrubienia pędów podziemnych (na młodziutkich kartoflach można jeszcze zauważyć szczątkowe, łuskowate liście). Na dojrzałej bulwie widać wyraźnie pąki boczne, czyli oczka. Wiosną wyrastają z nich nowe pędy nadziemne. Z każdego oczka może powstać pojedyncza roślina, co jest wykorzystywane w rozmnażaniu ziemniaków na skalę przemysłową.


U większości przedstawicieli rodziny kaktusowatych, królującej w Nowym Świecie, łodyga pełni funkcje asymilacyjne oraz magazynuje w swych tkankach wodę. Utrata typowych blaszek liściowych wiąże się ze zmniejszeniem ogólnej powierzchni rośliny, a co za tym idzie - ze zmniejszeniem parowania. Zmienione w ciernie liście chronią roślinę przed pustynnymi zwierzętami, dla których mogłaby się stać łatwym źródłem pokarmu i wody.
Podobnym przekształceniom ulegają liście i łodygi wielu roślin żyjących w warunkach pustynnych, np. wilczomleczy z Afryki Południowej.



Kłącza są przekształconymi łodygami podziemnymi, często o skróconych międzywęźlach. Z węzłów wyrastają korzenie przybyszowe, zaś z pączków bocznych - liście.

Kłącza -jako organy spichrzowe i przetrwalnikowe roślin - mogą gromadzić materiały zapasowe. Kłącza wytwarza wiele roślin: szparagi, rabarbar, kosaćce, imbir, konwalie i większość paproci.

Rozłogi są płożącymi się po ziemi odgałęzieniami dolnej części pędu. Służą one do wegetatywnego (bezpłciowego) rozmnażania się. Międzywęźla rozłogów są bardzo długie. Z leżących w węzłach pąków bocznych rozwijają się liście i nowe, młode pędy, zaś z węzłów - korzenie przybyszowe.


W ten sposób powstają młode rośliny potomne, które po przerwaniu się międzywęźla uzyskują pełną samodzielność. Przez rozłogi rozmnażają się truskawki i poziomki.
Niektóre łodygi, aby wynieść liście jak najwyżej, przekształciły się w organy czepne - wąsy.


U passifiory wąsami stały się pędy boczne, a u winorośli w wąsy przekształca się główny pęd - jego rolę przejmuje jedno z odgałęzień bocznych.

Na końcach przekształconych w wąsy pędów winobluszczu wykształcają się tarczki przyczepiające się do podpór, np. muru.


Inne łodygi (np. nasturcji) owijają się wokół podpór długimi międzywęźlami.