Program szkoleń
Układy sterowania pracą silnika
benzynowego
EEC IV / EEC V / Visteon
Techniczne szkolenie serwisowe
CG 8175/S pl 01/2006
TC3043053H
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą, zawarte w niniejszej publikacji ilustracje, informacje techniczne, dane i opisy są
zgodne ze stanem rzeczywistym w chwili oddania jej do druku. W ramach polityki ciągłego udoskonalania i
modernizowania wyrobów dla dobra naszych klientów firma FORD zastrzega sobie prawo zmiany cen, specyfikacji
technicznej, wyposażenia i wskazówek dotyczących użytkowania w każdej chwili i bez uprzedniego zawiadomienia.
Niniejsza publikacja, tak w całości, jak i w części, nie może być powielana, przechowywana w systemach przetwarzania
danych, przekazywana w żadnej postaci, zarówno elektronicznej, mechanicznej, fotograficznej, jak i w formie nagrania
lub tłumaczenia bądz
w jakiejkolwiek innej formie bez pisemnego zezwolenia Ford-Werke GmbH. Wydawca nie
ponosi odpowiedzialności za ewentualne nieścisłości znajdujące się w niniejszej publikacji, z zastrzeżeniem, iż
podjęte zostały wszelkie możliwe starania, aby była jak najbardziej wyczerpująca i dokładna.
Copyright �2006
Ford-Werke GmbH
Program szkoleń serwisowych D-F/GT1 (PL)
Wstęp
Elektroniczne układy sterowania pracą silnika są stale modyfikowane. Ważne przyczyny modyfikacji to
surowsze normy toksyczności spalin, coraz bardziej ostre przepisy organu ustawodawczego, większa
dbałość o ochronę środowiska i komfort jazdy oraz większe wymagania stawiane silnikom o dużej mocy
odnośnie do zużycia paliwa i cichej pracy.
W niniejszej broszurze opisano budowę i działanie układów sterowania pracą silnika firmy Ford EEC
(elektroniczne sterowanie pracą silnika) IV/EEC V oraz układu sterowania pracą silnika firmy Visteon.
Przed zaznajomieniem się z treścią niniejszej broszury należy zapoznać się z broszurą dostępną w
programie e-learning "Układy wtryskowe i układy sterowania pracą silnika benzynowego".
Niniejsza publikacja została podzielona na lekcje. Dokumentacja ta, zgodnie z nową globalną koncepcją
szkoleniową firmy Ford została opracowana w taki sposób, aby mogła służyć do samodzielnej nauki.
Niniejsza publikacja została podzielona na lekcje. Na początku każdej lekcji zostały podane jej cele, które
muszą zostać osiągnięte po jej przerobieniu. Na końcu każdej lekcji znajdują się pytania testowe, dzięki
którym można sprawdzić postępy w nauce. Odpowiedzi do pytań testowych znajdują się na końcu
publikacji.
Prosimy pamiętać, że niniejsza publikacja została opracowana dla DILERÓW FIRMY FORD WYA

CZNIE
W CELACH SZKOLENIOWYCH. Wszelkie naprawy i regulacje MUSZ
być wykonywane wyłącznie w
oparciu o instrukcje i specyfikacje zawarte w dokumentacji warsztatowej. W celu zdobycia możliwie
najpełniejszej wiedzy teoretycznej i praktycznej prosimy korzystać z kursów szkoleniowych
organizowanych przez Ośrodek Szkolenia Obsługi Technicznej.
Szkolenie serwisowe (G566416) 1
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Cele
(EEC IV)
Po przerobieniu tej lekcji będziesz potrafił:
" opisać rozwój układu EEC.
" opisać budowę układu sterowania pracą silnika EEC IV z MFI oraz SFI.
" opisać zadania i funkcje różnych czujników i siłowników.
Szkolenie serwisowe (G566420) 13
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Informacje ogólne
(EEC IV)
Cechy układu sterowania pracą silnika EEC IV z
Widok ogólny
SFI:
Ciągły rozwój układów sterowania pracą silnika
" elektroniczny SFI
przez lata doprowadził do tego, że nowoczesne
" obliczanie masy powietrza (czujnik MAF
układy sterowania pracą silnika przejmują coraz
(Przepływomierz masowy powietrza))
bardziej złożone zadania.
" zapłon całkowicie elektroniczny
W połowie lat 80tych wprowadzono moduł EEC IV
" kompensacja temperatury powietrza dolotowego
z MFI (Wielopunktowy wtrysk paliwa) i
" kompensacja napięcia akumulatora dla
bezstykowym tranzystorowym układem
wtryskiwaczy
zapłonowym. Na początku lat 90tych wprowadzono
" regulacja prędkości obrotowej biegu jałowego
centralny wtrysk paliwa oraz całkowicie
elektroniczny bezrozdzielaczowy układ zapłonowy. " odcinanie paliwa podczas hamowania silnikiem
" strategia ograniczonego działania
Od 1992 zaczęto produkować pierwsze silniki z
SFI (Sekwencyjny wielopunktowy wtrysk paliwa), " pełna diagnostyka własna
a od 1993 firma Ford przestała stosować silniki
" regulacja liczby oktanowej
gaz
nikowe. Od 1994 silniki Ford są regulowane za
" kontrola emisji spalin
pomocą modułu EEC V.
" wskazania zużycia paliwa za pomocą komputera
Cechy układu sterowania pracą silnika EEC IV z
pokładowego
MFI:
W zależności od modelu układ sterowania pracą
" elektroniczny MFI
silnika EEC IV jest wyposażony w MFI lub SFI.
" obliczanie masy powietrza (czujnik MAP
Zaletami przygotowania mieszanki SFI jest prawie
(Ciśnienie absolutne w kolektorze ssącym))
optymalne tworzenie mieszanki oraz możliwość
" zapłon elektroniczny lub całkowicie ciągłego monitorowania i korekty mieszanki.
elektroniczny
Różnice SFI/MFI:
" kompensacja temperatury powietrza dolotowego
" PCM (sprawniejszy moduł EEC IV)
" kompensacja napięcia akumulatora dla
" czujnik MAF (w celu dokładnego dostosowania
wtryskiwaczy
mieszanki)
" regulacja prędkości obrotowej biegu jałowego
" czujnik CMP (Położenie wałka rozrządu) (do
" odcinanie paliwa podczas hamowania silnikiem
identyfikacji cylindrów)
" strategia ograniczonego działania
" 2 HO2S (Podgrzewana sonda lambda) (do
" możliwość przeprowadzenia testu własnego udoskonalonej diagnostyki własnej)
" regulacja liczby oktanowej " przetwornik ciśnienia układu EGR (Układ
recyrkulacji spalin) (do lepszej recyrkulacji
" kontrola emisji spalin
spalin)
" wskazania zużycia paliwa za pomocą komputera
" wtryskiwacze z bocznym doprowadzaniem
pokładowego
paliwa (lepszy rozruch rozgrzanego silnika)
14 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Informacje ogólne
(EEC IV)
Sygnały wejściowe i wyjściowe MFI
14
15
1
17
2
19
18
3
20
4
5
21
6
22
7
23
8
24
16
9
25
10
26
11 12 13
E71161
Szkolenie serwisowe (G566419) 15
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Informacje ogólne
(EEC IV)
1 Czujnik TP (Położenie przepustnicy) Złącze serwisowe dla regulacji liczby
14 oktanowej/korekty prędkości obrotowej biegu
2 Czujnik temperatury paliwa
jałowego
Czujnik IAT (Temperatura powietrza
3
15 Złącze do testu własnego
dolotowego)
Elektroniczne sterowanie przekładnią
Czujnik ECT (Temperatura płynu
16
4
(przekładnia automatyczna)
chłodzącego)
17 Przekaz
nik pompy paliwa
5 Sprzęgło sprężarki klimatyzacji
18 IFS (Bezwładnościowe odcinanie paliwa)
6 HO2S
19 Pompa paliwa
7 Czujnik Halla w rozdzielaczu
20 Wtryskiwacze
8 Czujnik CKP (Położenie wału korbowego)
Zawór elektromagnetyczny EVAP (Układ
9 VSS (Czujnik prędkości pojazdu)
21
pochłaniania par paliwa)
10 Czujnik MAP
22 Moduł zapłonu
11 Przekaz
nik główny
23 Sterownik zapłonu EI (Zapłon elektroniczny)
12 Włącznik zapłonu
Zawór IAC (Regulacja ilości powietrza biegu
13 Akumulator 24
jałowego)
25 Komputer pokładowy
26 Wentylator
16 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Informacje ogólne
(EEC IV)
Sygnały wejściowe i wyjściowe SFI
23
1
13
24 25
14
2
15
26
3
16 17
4
27
5
28
6
29
7
30
8
18 19
9
31
10
32
11
20 21 22
33
12
E71854
Szkolenie serwisowe (G566419) 17
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Informacje ogólne
(EEC IV)
1 Czujnik MAF Elektroniczne sterowanie przekładnią
18
(przekładnia automatyczna)
2 Sterownik zapłonu EI
19 PATS (Układ biernego imobilizatora)
3 Czujnik CKP
20 Przekaz
nik główny modułu EEC V
4 Czujnik CMP
21 Włącznik zapłonu
5 Sonda lambda HO2S przed katalizatorem
22 Akumulator
6 Przetwornik ciśnienia układu EGR
23 Przekaz
nik pompy paliwa
Czujnik PSP (Ciśnienie układu wspomagania
7
kierownicy) 24 IFS
8 CzujnikCPP (Położenie pedału sprzęgła) 25 Pompa paliwowa w zbiorniku paliwa
Przełącznik PNP (Położenie parkowania i 26 Wtryskiwacze
9
neutralne)
27 Zawór elektromagnetyczny EVAP
10 VSS
28 Zawór IAC
11 Sprzęgło sprężarki klimatyzacji
29 Podciśnieniowy zawór przełączający
12 Czujnik MAP
30 Przetwornik ciśnieniowy układu EGR
13 Czujnik TP
Cewka zapłonowa EI (cewka zapłonowa
31
14 Czujnik IAT cylindrów 4-6)
15 Czujnik ECT 32 Sterownik zapłonu EI (cylindry 4-6)
16 DLC (Złącze diagnostyczne) 33 Układ elektroniczny wentylatora chłodnicy
Złącze serwisowe dla regulacji liczby
17 oktanowej/korekty prędkości obrotowej biegu
jałowego
Zasada działania PCM EEC IV
PCM EEC IV
PCM EEC IV posiada następujące podzespoły:
PCM EEC IV to centrala układu sterowania pracą
" Konwerter analogowo-cyfrowy
silnika.
" Układ kształtowania impulsów
Elementy elektroniczne są umieszczone na
" Mikrokomputer
obwodach drukowanych. Zawierają cyfrowy
element przełączający, elementy analogowe oraz
Do wejścia PCM EEC IV są doprowadzone sygnały
stopnie wyjściowe mocy dla siłowników. W celu
czujników. Ponieważ czujniki przesyłają tylko
lepszego odprowadzania ciepła stopnie wyjściowe
sygnały analogowe w postaci częstotliwości,
mocy są umieszczone na obudowie EEC IV.
napięcia przemiennego lub stałego, a
mikroprocesor może przetwarzać tylko sygnały
60-stykowe złącze łączy PCM EEC IV z zasilaniem,
cyfrowe, sygnały analogowe muszą zostać
czujnikami i siłownikami.
przekształcone w sygnały cyfrowe.
18 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Informacje ogólne
(EEC IV)
Sygnał analogowy, np. napięcie narastające W pamięci parametrów pracy są zapisywane dane
liniowo, jest obliczany za pomocą liczby impulsów dostarczane przez czujniki, do momentu aż
(sprawdzany); liczba impulsów (cyfry) określa zostaną wywołane przez mikroprocesor lub
wartość cyfrową (binarną). zastąpione przez aktualniejsze dane. Zapisane
dane są kasowane przy wyłączaniu zapłonu i
Napięcia stałe są przetwarzane przez konwerter
muszą być stale odświeżane podczas jazdy. Wyniki
analogowo-cyfrowy (A/D), napięcia przemienne i
obliczeń są również gromadzone w pamięci
częstotliwości przez układ kształtowania impulsów
parametrów pracy, do momentu aż będą potrzebne
(IF).
do dalszych obliczeń.
Sygnał analogowy oznacza:
Pamięć KAM jest częścią pamięci parametrów
" Sygnał podobny (analogiczny) do wartości
pracy. Zadaniem pamięci KAM jest zapisywanie
pomiaru
ciśnienia atmosferycznego oraz ustalanie i
Sygnał cyfrowy oznacza:
zapisywanie odchyleń danych z elementów, które
" Sygnał w postaci przeliczalnych cyfr są związane z czasem ich eksploatacji. Do
zapisywania i utrzymania zapisanych danych
Mikrokomputer składa się z:
konieczne jest napięcie akumulatora. Zawartość
" Jednostki wejścia/wyjścia
pamięci jest kasowana po odłączeniu akumulatora.
" Mikroprocesora
" Pamięci stałej ROM (Pamięć tylko do odczytu)
Strategia ograniczonego działania (LOS
" Pamięci parametrów pracy RAM (Pamięć z
(Limited Operation Strategy))
dostępem swobodnym)
W razie zaprzestania działania PCM EEC IV,
" Pamięci KAM (Keep Alive Memory/pamięć stała)
dawka wtryskiwanego paliwa pozostaje
(tylko w pojazdach z regulowanym
niezmieniona a moduł zapłonu lub sterownik
katalizatorem)
zapłonu EI przejmuje funkcję włączania cewki
" Systemu szyn (przewody danych)
zapłonowej ze stałym punktem zapłonu (10� przed
Przetworzone sygnały czujników (dane) są
ZG (przed Zwrotem głowicowym)). Pompa paliwa
przesyłane z jednostki wejścia przez system szyn
nadal pracuje przy włączaniu zapłonu. Dzięki tej
do mikroprocesora.
strategii ograniczonego działania pojazd może
W mikroprocesorze przesłane dane są dojechać do najbliższego serwisu firmy Ford, mimo
porównywane z charakterystyką i łączone w znacznej utraty mocy i zwiększonego zużycia
optymalny sygnał wyjściowy za pomocą programów paliwa.
obliczeniowych.
Jeśli PCM EEC IV stwierdzi, że sygnały danego
Charakterystyki i wszystkie programy czujnika wykroczyły poza normalny zakres
(oprogramowanie) są zapisane na stałe w pamięci działania, wykorzystuje zamiast tego sygnału
wartości stałych. Te dane są "wypalane" w pamięci czujnika określoną, wcześniej zaprogramowaną
wartości stałych podczas produkcji. Dlatego nie da wartość. Umożliwia to dalszą pracę układu, nawet
się ich już zmienić i są przeznaczone dla danego jeśli będzie to kosztem własności jezdnych,
rodzaju silnika. Z pamięci wartości stałych dane
można wyłącznie odczytywać.
Szkolenie serwisowe (G566419) 19
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Informacje ogólne
(EEC IV)
osiągów pojazdu i zużycia paliwa. W takich
przypadkach jest zapisywany kod usterki, aby
ułatwić póz
niejszą diagnostykę usterek.
20 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Czujniki
(EEC IV)
Zadanie/działanie
Czujnik CKP
Czujnik CKP wyczuwa położenie wieńca
zębatego/płyty zębatej z podziałem 36-1 na
1 2
3
zasadzie indukcji. Pomiędzy zębami znajduje się
określona luka. Służy ona modułowi PCM jako
znak odniesienia położenia wału korbowego.
A
Sygnał wejściowy (analogowy) CKP zostaje
przekształcony w sygnał cyfrowy i wykorzystany
6
4
przez PCM EEC IV do obliczenia prędkości
7
1
5
obrotowej silnika i położenia wału korbowego w
oparciu o brakujący występ na kole zamachowym.
Częstotliwość sygnału oraz wysokość amplitudy
sygnału indukcyjnego czujnika CKP wzrastają
4
6
proporcjonalnie do wzrostu prędkości obrotowej
E71195
silnika.
Sygnał CKP (przebieg napięcia podobny do
Sygnał czujnika CKP służy do ustalania:
A
sinusoidalnego)
 położenia wału korbowego
1 Czujnik CKP
 prędkości obrotowej silnika
2 Napięcie (V)
 punktu zapłonu
36-1 impulsy na obrót wału korbowego
 faz wtrysku paliwa
3
(360�)
Zasada działania czujnika CKP jest zawsze taka
Znak odniesienia (luka w wieńcu z 36-1
sama. Różni się przetwarzanie sygnału.
4
zębami)
W silniku 2,0 l DOHC z rozdzielaczem wysokiego
5 Środek zęba
napięcia sygnał CKP jest przesyłany bezpośrednio
6 Podział 10�
do PCM EEC IV.
Wieniec zębaty 36-1 (koło zamachowe lub
W silnikach z układem EI sygnał CKP jest najpierw
7
płyta zębata)
przesyłany do sterownika zapłonu EI, a stamtąd
jako przetworzony sygnał dostaje się do PCM EEC
Znak odniesienia znajduje się 90� przed ZG (Zwrot
IV.
głowicowy) (silnik 4-cylindrowy), 75� przed ZG (2,0
l DOHC-16V ) i 60� przed ZG (silnik 6-cylindrowy).
Przyspieszenie koła zamachowego przy każdym
suwie pracy powoduje zmianę sygnału CKP.
Miejsce zamontowania
Podczas suwu pracy wskutek ciśnienia spalania
na tłok oddziałuje przyspieszenie wału korbowego
W zależności od rodzaju silnika czujnik CKP jest
i tym samym koła zamachowego. Na przebiegu
umieszczony albo na kołnierzu łączącym silnika i
napięcia jest to widoczne po wyższej częstotliwości
przekładni w okolicy koła zamachowego lub przy
i amplitudach sygnału CKP.
bloku cylindrów w pobliżu tłumika drgań na wale
korbowym.
Szkolenie serwisowe (G566419) 21
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Czujniki
(EEC IV)
Objawy w razie wystąpienia usterki
Czujnik CMP
W przypadku usterki czujnika CKP nie ma żadnej
Miejsce zamontowania
funkcji zastępczej, silnik gaśnie lub nie daje się
uruchomić.
Czujnik Halla
Miejsce zamontowania
Czujnik Halla jest zamontowany w rozdzielaczu.
Zadanie/działanie
E74145
Czujnik CMP jest zamontowany po stronie ssącej
Czujnik Halla ustala prędkość obrotową silnika i
lub wydechowej głowicy cylindrów, w zależności
przesyła tą informację przez moduł TFI do PCM
od silnika.
EEC IV. Niektóre silniki V6 posiadają wirnik
dzielony, w którym jedna przesłona otworowa jest
szerokości 21�, a odpowiadająca szczelina 39�.
Zadanie/działanie
Pozostałe pięć przesłon i szczelin mają szerokość
Czujnik CMP służy do rozpoznania 1. cylindra i
30�. Dzięki tej asymetrii PCM EEC IV rozpoznaje
dzięki temu do ustalenia kolejności wtrysku. Gdy
1. cylinder i ustala kolejność wtrysku grup lub
tylko PCM zsynchronizuje sygnał CMP z sygnałem
rzędów.
CKP, rozpoczyna się sekwencyjny wtrysk paliwa,
gdy prędkość obrotowa silnika jest wyższa od
Objawy w razie wystąpienia usterki
wartości określonej w PCM EEC IV.
W przypadku usterki czujnika Halla silnik gaśnie
lub nie daje się uruchomić.
Objawy w razie wystąpienia usterki
Jeśli silnik zostanie uruchomiony bez sygnału CMP,
istnieje możliwość, że wtrysk paliwa nastąpi z
opóz
nieniem o jeden obrót wału korbowego.
Brak sygnału CMP podczas pracy silnika nie ma
żadnego znaczenia, gdyż synchronizacja następuje
w fazie rozruchu.
22 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Czujniki
(EEC IV)
Czujnik TP
A B
A B
E74149
E71201
Miejsce zamontowania
A TP odpowiada ok. 0,5 V
Czujnik TP jest zamocowany na wsporniku do
B TP odpowiada ok. 4,7 V
korpusu przepustnicy i jest uruchamiany za
pomocą wałka przepustnicy.
CT Zamknięta przepustnica
PT Częściowo otwarta przepustnica
Zadanie/działanie
WOT Pełne otwarcie przepustnicy
Czujnik TP przekazuje do PCM EEC IV informacje
"Grzechotka" (ratch) oznacza najniższe położenie
o aktualnym położeniu przepustnicy oraz prędkości
przepustnicy (wałek przy ograniczniku = bieg
przestawiania przepustnicy.
jałowy). Moduł PCM oblicza w tym położeniu
wartość liczbową np. 170 counts (= 17,7�) i wie,
Ten sygnał jest wykorzystywany do następujących
że jest włączony bieg jałowy.
obliczeń:
Wartość ta zostaje zapisana w pamięci stałej KAM
" Prędkość obrotowa biegu jałowego
i służy jako punkt odniesienia dla wszystkich
" Punkt zapłonu
możliwych położeń przepustnicy.
" Poziom paliwa
Dzięki histerezie przejście z położenia częściowo
" Sterowanie przełożeniami w sterowanych
otwartej przepustnicy w położenie zamkniętej
elektronicznie przekładniach automatycznych
przepustnicy i z położenia WOT (Pełne otwarcie
Wychodząc od napięcia odniesienia wynoszącego
przepustnicy) w położenie częściowo otwartej
5 V, napięcie wyjściowe czujnika TP wynosi mniej
przepustnicy nie jest zbyt nagłe. Ten zakres
więcej 0,8 do 4,7 V.
przejściowy jest jak ogranicznik, który zapobiega
Odpowiada to zakresowi pomiaru potencjometru
bezpośredniej zmianie trybu na skutek ruchów
obrotowego czujnika od 0 do 85 stopni.
pedału przyspiesznika.
Obszar działania czujnika TP jest podzielony na
zakresy: "bieg jałowy (CT)", "częściowe obciążenie
(PT)" i "pełne obciążenie (WOT)".
Szkolenie serwisowe (G566419) 23
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Czujniki
(EEC IV)
Zamknięcie przepustnicy służy do:
Czujnik MAP
" regulacji prędkości obrotowej biegu jałowego
Miejsce zamontowania
" odcinania paliwa podczas hamowania silnikiem
Częściowe otwarcie przepustnicy:
" rozpoczyna się, gdy przepustnica jest otwarta
w ok. 5 %.
" Dokładne ustawienie stosunku powietrze-paliwo
14,7:1
" Surowszy zakres regulacji spalin
" Sterowanie układami związanymi z emisją spalin
(np. EVAP, EGR)
E74866
Pełne otwarcie przepustnicy:
Czujnik MAP jest zamontowany, w zależności od
" rozpoczyna się, gdy przepustnica jest otwarta
pojazdu, przy przegrodzie czołowej lub w okolicy
w ok. 70 %.
czaszy zawieszenia.
" Układ pracuje w otwartej pętli.
" Przy rozruchu zalanego silnika nie jest
Zadanie/działanie
wtryskiwane paliwo.
Czujnik MAP mierzy podciśnienie w kolektorze
Objawy w razie wystąpienia usterki
ssącym. Otrzymuje od PCM EEC IV napięcie
odniesienia w wysokości 5 V, które jest
W przypadku usterki czujnika TP wykorzystywana
przekształcane w częstotliwość proporcjonalną do
jest wartość zastępcza obliczona w PCM EEC IV.
warunków podciśnienia. Ta częstotliwość jest
Składa się ona z sygnału prędkości obrotowej i
przesyłana z powrotem do PCM EEC IV i wynosi
informacji o zassanej masie powietrza. W
od 80,9 do 162,4 Hz.
zależności od silnika może to doprowadzić do
Na podstawie sygnału czujnika MAP oraz czujnika
wahań biegu jałowego oraz szarpania przy
IATPCM EEC IV oblicza masę powietrza zasysaną
przyspieszaniu.
przez silnik.
Przy szeroko otwartej przepustnicy (WOT) lub przy
Wskazówki dotyczące diagnostyki
włączonym zapłonie (silnik wyłączony) czujnik MAP
Pęknięcia włoskowate lub podobne uszkodzenia mierzy ciśnienie atmosferyczne, które jest
czujnika TP mogą przy niskich temperaturach zapisywane w pamięci KAM modułu PCM EEC IV.
prowadzić do usterek, które być może nie będą się Zmierzona wartość ciśnienia atmosferycznego jest
pojawiać gdy silnik jest rozgrzany. zapisywana na nowo przy szeroko otwartej
przepustnicy (WOT) w połączeniu z różnicą
ciśnienia atmosferycznego w pamięci KAM. Dzięki
temu można uniknąć utraty mocy przy jez
dzie na
trasach górskich i w dolinach.
24 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Czujniki
(EEC IV)
Ciśnienie w kolektorze ssącym jest Zadanie/działanie
wykorzystywane do następujących obliczeń:
Czujnik MAF działa na zasadzie gorącego drutu i
" Prędkość obrotowa biegu jałowego
mierzy masę powietrza zasysaną przez silnik,
" Punkt zapłonu
niezależnie od gęstości powietrza, tzn. ciśnienie i
" Poziom paliwa
temperatura powietrza nie mają wpływu na wyniki
pomiaru.
Objawy w razie wystąpienia usterki
Czujnik MAF wysyła napięcie w zależności od
zassanej masy powietrza.
W przypadku usterki czujnika MAP moduł PCM
Zassane powietrza przepływa w obudowie
EEC IV oblicza wartość zastępczą z prędkości
przepływomierza masowego powietrza przez
obrotowej oraz informacji czujnika TP.
zwężkę Venturiego. Podciśnienie powstałe na
skutek zastosowania zwężki zasysa określoną ilość
Wskazówki dotyczące diagnostyki
powietrza przez kanał bocznikowy. W kanale
bocznikowym znajduje się gorący drut oraz sonda
Częstotliwość czujnika MAP może zostać
temperatury powietrza. Elektroniczny układ
zmierzona za pomocą obrotomierza lub miernika
sterujący zapewnia, że gorący drut jest zawsze o
częstotliwości.
200 �C cieplejszy od sondy temperatury powietrza.
Zmiana prądu grzejnego jest mierzona za pomocą
Czujnik MAF
rezystora precyzyjnego jako spadek napięcia,
wzmacniana w obwodzie elektronicznym i
Miejsce zamontowania
przesyłana do PCM EEC IV jako wartość masy
powietrza.
1 2
Wartość masy powietrza jest wykorzystywana do
następujących obliczeń:
" Prędkość obrotowa biegu jałowego
" Punkt zapłonu
3
" Poziom paliwa
Objawy w razie wystąpienia usterki
E74151
W przypadku usterki czujnika MAF moduł PCM
1 Gorący drut
EEC IV oblicza wartość zastępczą na podstawie
2 Czujnik temperatury powietrza
prędkości obrotowej oraz informacji czujnika TP.
3 Kanał bocznikowy
Czujnik MAF jest zamontowany w układzie
dolotowym za filtrem powietrza.
Szkolenie serwisowe (G566419) 25
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Czujniki
(EEC IV)
Czujnik HO2S Czujnik IAT
Miejsce zamontowania Miejsce zamontowania
E74152 E73473
Czujnik HO2S jest zamontowany, w zależności od Czujnik IAT znajduje się w układzie dolotowym.
pojazdu, bezpośrednio w rurze rozgałęzionej lub
w kolektorze wydechowym.
Zadanie/działanie
Sygnały czujnika IAT są wykorzystywane jako
Zadanie/działanie
wartości korekcyjne dla czujnika MAP. W ten
Czujnik HO2S informuje PCM EEC IV o zawartości sposób można wyrównać różne temperatury
tlenu w spalinach. Na podstawie tej informacji powietrza i dzięki temu różny stopień napełnienia
moduł PCM EEC IV reguluje mieszankę cylindra.
paliwowo-powietrzną w zamkniętej pętli.
IAT jest potrzebna do obliczenia ilości paliwa.
Przy wartości lambda w okolicy 1 czujnik HO2S
powoduje skok sygnału, dzięki czemu
Czujnik ECT
jednoznacznie rozpoznawana jest zmiana
mieszanki z bogatej na ubogą i na odwrót. Z
Miejsce zamontowania
powodu ciągłego dążenia w obwodzie regulacji do
zmiany mieszanki w strumieniu spalin jest nadmiar
tlenu, po czym następuje niedobór tlenu. Dzięki
temu w TWC (Katalizator trójdrożny) powstają
warunki do przekształcenia szkodliwych substancji
w nieszkodliwe związki.
Objawy w razie wystąpienia usterki
W przypadku usterki czujnika HO2SPCM EEC IV
E74153
przechodzi z działania w zamkniętej pętli na
Czujnik ECT znajduje się w małym obiegu płynu
działanie w otwartej pętli.
chłodzącego silnika.
26 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Czujniki
(EEC IV)
Zadanie/działanie Zadanie/działanie
Czujnik ECT mierzy aktualną temperaturę płynu Czujnik temperatury paliwa zamyka obwód, gdy
chłodzącego. W zależności od temperatury płynu temperatura szyny paliwowej wzrośnie do
chłodzącego zmienia się rezystancja i zarazem określonej wartości, wtedy, gdy gorący silnik
spadek napięcia na czujniku. zostanie ponownie włączony po pewnej przerwie.
Wartość temperatury płynu chłodzącego jest Przy rozruchu rozgrzanego silnika czujnik
wykorzystywana do następujących obliczeń: temperatury paliwa przesyła sygnał do PCM EEC
IV. Na podstawie tego sygnału oraz sygnałów
" Prędkość obrotowa biegu jałowego
innych czujników moduł PCM EEC IV decyduje o
" Punkt zapłonu
czasie otwarcia wtryskiwaczy i w ten sposób
" Poziom paliwa
zapewnia optymalny rozruch rozgrzanego silnika.
Objawy w razie wystąpienia usterki
Objawy w razie wystąpienia usterki
W przypadku braku sygnału czujnika ECT
Pogarsza się rozruch rozgrzanego silnika.
wentylator chłodnicy jest ciągle sterowany.
Przy włączeniu zapłonu przejmowana jest wartość
Przełącznik PSP
czujnika IAT. Jeśli silnik pracuje, temperatura
obliczana jest na podstawie zapisanej w PCM
Miejsce zamontowania
charakterystyki temperatury, odpowiednio do czasu
pracy silnika. Ta wartość zastępcza stanowi
następnie podstawę do obliczenia dawki paliwa
oraz punktu zapłonu.
W przypadku usterki czujnika ECT układ
klimatyzacji nie jest już włączany.
Czujnik temperatury paliwa
Miejsce zamontowania
E74159
Przełącznik PSP jest zamontowany, w zależności
Czujnik temperatury paliwa jest zamontowany w
od pojazdu, przy pompie układu wspomagania
szynie paliwowej. Nie styka się bezpośrednio z
kierownicy lub w przewodzie ciśnieniowym układu
paliwem. Pomiar temperatury odbywa się za
wspomagania kierownicy.
pomocą płytki pośredniej w szynie.
Zadanie/działanie
W zależności od rodzaju silnika, przełącznik PSP
jest otwarty lub zamknięty, gdy nie jest pod
ciśnieniem.
Szkolenie serwisowe (G566419) 27
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Czujniki
(EEC IV)
Przy określony ciśnieniu oleju w razie zadziałania
Przełącznik PNP
układu kierowniczego przełącznik otwiera się lub
Zadanie/działanie
zamyka i przekazuje do modułu PCM EEC IV
sygnał regulacji prędkości obrotowej biegu
Wskazówka: Przełącznik PNP jest
jałowego.
wykorzystywany tylko w pojazdach z przekładnią
automatyczną.
Objawy w razie wystąpienia usterki
Przesyła on sygnał położenia  parkowanie i
 neutralne przekładni automatycznej do modułu
W razie zadziałania układu kierowniczego na biegu
PCM EEC IV, aby można było uruchomić ponownie
jałowym może dojść do wahań prędkości obrotowej
silnik.
lub gaśnięcia silnika, ponieważ nie odbywa się już
dostosowanie mieszanki i zapłonu.
Po ocenie sygnałów wejściowych moduł PCM EEC
IV dokonuje dostosowania obciążenia biegu
jałowego poprzez dostosowanie zapłonu i
Przetwornik ciśnienia układu EGR
mieszanki.
Miejsce zamontowania
Objawy w razie wystąpienia usterki
Przetwornik ciśnienia układu EGR znajduje się w
komorze silnika i jest podłączony dwoma
Nie można uruchomić pojazdu lub pojazd można
elastycznymi przewodami do miejsca pomiaru
uruchomić w każdym położeniu dz
wigni zmiany
ciśnienia różnicowego w przewodzie sztywnym
biegów, w zależności od rodzaju usterki.
układu recyrkulacji spalin przed zaworem EGR.
Zadanie/działanie
Gdy zawór EGR otwiera się i spaliny przepływają
przez przewód sztywny, w miejscu gdzie znajduje
się zwężka powstaje ciśnienie różnicowe, które
jest mierzone przez przetwornik ciśnienia układu
EGR i odbierane przez moduł PCM EEC IV jako
zmienny sygnał napięcia stałego. Zmierzone
ciśnienie różnicowe stanowi wartość odniesienia
dla ilości spalin, która jest faktycznie
recyrkulowana.
Ten sygnał wejściowy służy do określania
optymalnego strumienia spalin recyrkulowanych
przez układ EGR oraz do korekty punktu zapłonu.
28 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Siłowniki
(EEC IV)
Objawy w razie wystąpienia usterki
Moduł zapłonu
W przypadku usterki w module zapłonu nie można
Miejsce zamontowania
uruchomić silnika. W pojazdach, w których moduł
zapłonu jest umieszczony przy rozdzielaczu, silnik
może być uruchamiany ze stałym kątem
wyprzedzania zapłonu (10� przed ZG), jeśli sygnał
z PCM EEC IV nie jest przesyłany do modułu
zapłonu.
Sterownik zapłonu EI
Miejsce zamontowania
E74989
Wskazówka: Wymontowany moduł zapłonu w
pojazdach z rozdzielaczem
Moduł zapłonu może być umieszczony
bezpośrednio przy rozdzielaczu lub w pojazdach
z czujnikiem CKP na wsporniku w komorze silnika.
Zadanie/działanie
Czujnik Halla w rozdzielaczu ustala prędkość
E74990
obrotową i położenie wału korbowego i przesyła
Sterownik zapłonu EI jest zamontowany albo
tą informację do modułu zapłonu oraz do PCM
oddzielnie w komorze silnika lub stanowi integralną
EEC IV. Sygnał prostokątny z czujnika Halla służy
część PCM EEC IV.
w PCM EEC IV do obliczania kąta wyprzedzania
zapłonu, który zależy od prędkości obrotowej.
Moduł PCM EEC IV wysyła sygnał prostokątny do Zadanie/działanie
modułu zapłonu. Na podstawie tego sygnału jest
Sterownik zapłonu EI spełnia następujące zadania:
włączany lub wyłączany obwód pierwotny modułu
" Przekształcanie sygnału CKP w sygnał cyfrowy
zapłonu.
" Sterowanie optymalnym czasem zamknięcia
W pojazdach z czujnikiem CKP (silnik 2,0 l DOHC)
obwodu pierwotnego
sygnał położenia wału korbowego i prędkości
" Sterowanie obwodami pierwotnymi cewek
obrotowej jest przesyłany tylko do PCM EEC IV.
zapłonowych EI oraz wyzwalanie zapłonu
Ten sygnał jest w PCM EEC IV przekształcany na
zgodnie z kolejnością zapłonu
formę cyfrową i przesyłany do modułu zapłonu. Na
podstawie tego sygnału jest włączany lub
wyłączany obwód pierwotny modułu zapłonu.
Szkolenie serwisowe (G566419) 29
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Siłowniki
(EEC IV)
" Sterowanie obwodem pierwotnym w strategii Objawy w razie wystąpienia usterki
ograniczonego działania (LOS) na 10� przed
Pompa paliwa nie jest zasilana i nie można
ZG
zwiększyć ciśnienia paliwa. Nie można uruchomić
" Wykonanie diagnostyki własnej w celu wykrycia
silnika.
możliwych usterek sterownika zapłonu EI
Zespół pompy i czujnika poziomu
Przekaz
nik pompy paliwa
paliwa
Miejsce zamontowania
Miejsce zamontowania
2
3
1
E74170
Przekaz
nik pompy paliwa znajduje się, w
4
zależności od pojazdu, w BJB (Skrzynka
przyłączowa akumulatora) lub w CJB (Centralna
skrzynka połączeniowa).
5
Zadanie/działanie
Przekaz
nik pompy paliwa jest sterowany przez
PCM i zasila pompę paliwa.
Gdy włącznik zapłonu znajduje się w położeniu  II ,
E74171
przekaz
nik pompy paliwa włączany jest przez PCM
1 Dopływ paliwa
EEC IV na kilka sekund. Pompa paliwa działa w
tym czasie i powoduje wzrost ciśnienia paliwa. 2 Złącze elektryczne
3 Powrót paliwa
Jak tylko PCM EEC IV otrzyma sygnał prędkości
obrotowej z czujnika Halla lub z czujnika CKP,
4 Zintegrowana elektryczna pompa paliwa
przekaz
nik pompy paliwa jest sterowany.
5 Zespół czujnika poziomu paliwa
Zespół pompy i czujnika poziomu paliwa jest
zamontowany w zbiorniku paliwa.
30 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Siłowniki
(EEC IV)
Zadanie/działanie Zadanie/działanie
Zespół pompy i czujnika poziomu paliwa składa Wyłącznik IFS przerywa przy silnych wstrząsach
się z czujnika poziomu paliwa, filtra oraz pompy (zwolnienie przy uderzeniu) obwód do pompy
paliwa. paliwa.
Pompa paliwa tłoczy paliwo ze zbiornika do układu Wyłącznik IFS to elektryczny włącznik/wyłącznik,
wtryskowego. który działa na zasadzie bezwładności. Przy dużym
zwolnieniu (prędkość zderzenia powyżej 20
Pompa paliwa to pompa gerotorowa.
km/godz.) kulka pokonuje siłę magnesu, która
Czujnik poziomu paliwa zespołu pompy i czujnika
trzyma ją w miejscu. Powoduje to wciśnięcie
poziomu paliwa komunikuje się z zestawem
wyłącznika IFS do góry i przerwanie obwodu. W
wskaz
ników.
celu zamknięcia obwodu (po otwarciu) wyłącznik
IFS musi zostać wciśnięty do dołu ręcznie za
Objawy w razie wystąpienia usterki pomocą przełącznika cofania.
Gdy paliwo nie jest tłoczone, nie można uruchomić
Objawy w razie wystąpienia usterki
silnika.
Pompa paliwa nie jest już sterowana.
Wyłącznik IFS
Wtryskiwacze
Miejsce zamontowania
Miejsce zamontowania
1
4
3 2
E74163
E74172
Przycisk cofania do zamykania obwodu (po
1
otwarciu)
W głowicy cylindrów, na szynie paliwowej.
2 Gniazdo kulki z magnesem
3 Kulka
Zadanie/działanie
4 Wyłącznik
Wtryskiwacze zbudowane są z obudowy z
Wyłącznik IFS znajduje się, w zależności od
kanałami paliwa, cewki i iglicy z twornikiem
pojazdu, na słupku A lub w bagażniku.
magnetycznym. Paliwo dopływa przez sito gęste.
Szkolenie serwisowe (G566419) 31
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Siłowniki
(EEC IV)
Wtryskiwacze są sterowane w sposób przerywany natężenia prądu oraz siły sprężyny. PCM EEC IV
za pomocą modułu PCM EEC IV. W zależności od ustala na podstawie sygnału prędkości obrotowej
pojazdu sterowanie odbywa się w grupach, rzędach silnika, która jest następnie porównywana z
lub sekwencyjnie. informacją o temperaturze oraz obciążeniu, wartość
odniesienia, według której steruje zaworem IAC.
Dawka paliwa jest regulowana poprzez czas
Dzięki temu dochodzi do stabilizacji prędkości
otwarcia wtryskiwaczy oraz dostępne ciśnienie
obrotowej biegu jałowego.
paliwa.
Jeśli dojdzie do usterki PCM EEC IV, włącza się
Objawy w razie wystąpienia usterki
strategia ograniczonego działania, która ustala
stałą wartość czasu wtrysku i tym samym dawki
W zależności od pojazdu może dojść do wahania
wtrysku.
prędkości obrotowej lub gaśnięcia silnika.
Zawór IAC
Zawór elektromagnetyczny EVAP
Miejsce zamontowania
Miejsce zamontowania
E74946
E74945
Zazwyczaj zawór IAC jest zamocowany do komory
Zawór elektromagnetyczny EVAP należy do układu
zbiorczej powietrza za korpusem przepustnicy.
EVAP. Zawór elektromagnetyczny EVAP znajduje
Nieraz znajduje się w układzie dolotowym przed
się zawsze pomiędzy zbiornikiem par paliwa a
korpusem przepustnicy i jest połączony z komorą
przewodem podciśnienia do kolektora ssącego.
zbiorczą powietrza za pomocą elastycznego
przewodu obejściowego.
Zadanie/działanie
Zadanie/działanie
Przy pracującym silniku i w określonych warunkach
pracy zawór elektromagnetyczny EVAP jest
Zawór IAC posiada twornik magnetyczny pod
sterowany przez PCM EEC IV poprzez taktowanie
napięciem sprężyny, do którego moduł PCM EEC
masą z częstotliwością 10 Hz. Powoduje to
IV doprowadza różne natężenie prądu. Otwór
otwarcie zaworu elektromagnetycznego EVAP, a
zaworu i zarazem ilość powietrza, która omija
podciśnienie w kolektorze ssącym zasysa
przepustnicę, jest sterowana odpowiednio do
powietrze z zewnątrz poprzez filtr z węglem
32 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Siłowniki
(EEC IV)
aktywnym w zbiorniku par paliwa, co powoduje Objawy w razie wystąpienia usterki
zabranie nagromadzonych węglowodorów, które
Jeśli przewód sterujący regulatora podciśnienia
przedostają się do komór spalania.
EGR jest zwarty do masy, zawór EGR jest stale
otwarty. Wpływa to na pracę silnika. W przypadku
Regulator podciśnienia EGR
usterki regulatora podciśnienia EGR układ EGR
nie działa.
Miejsce zamontowania
Elektromagnetyczny zawór
podciśnieniowy
Miejsce zamontowania
E74948
Regulator podciśnienia EGR jest zamocowany na
wsporniku do przegrody czołowej.
E74947
Zadanie/działanie
Elektromagnetyczny zawór podciśnieniowy jest
Regulator podciśnienia EGR jest połączony za
zamocowany na wsporniku do przegrody czołowej.
pomocą elastycznych przewodów z korpusem
przepustnicy i zaworem EGR. Regulator
podciśnienia EGR to sterowany przez PCM EEC Zadanie/działanie
IV przełącznik elektromagnetyczny, który steruje
Elektromagnetyczny zawór podciśnieniowy jest
zaworem EGR za pomocą podciśnienia.
stosowany w następujących układach dodatkowego
W położeniu spoczynkowym moduł PCM EEC IV
powietrza:
nie realizuje taktowania masą regulatora
" Doprowadzanie dodatkowego powietrza
podciśnienia EGR. Powoduje to zamknięcie
" PAIR (Pulsacyjne doprowadzenie dodatkowego
regulatora podciśnienia EGR przez ciśnienie w
powietrza)
kolektorze ssącym, a do przewodu sterującego do
zaworu EGR przedostaje się powietrze. Zawór
Elektromagnetyczny zawór podciśnieniowy to
EGR pozostaje zamknięty.
zawór wł./wył. i jest przełączany przez PCM EEC
IV. Posiada wejście i wyjście dla podciśnienia.
Jeśli regulator podciśnienia EGR jest sterowany
przez PCM EEC IV, uwalnia określoną ilość
podciśnienia, która następnie działa na zawór EGR.
Szkolenie serwisowe (G566419) 33
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Siłowniki
(EEC IV)
Zawór otwiera się podczas wzbudzania cewki
magnetycznej przez moduł PCM EEC IV i otwiera
przejście pomiędzy obydwoma złączami
podciśnieniowymi.
W układzie doprowadzania powietrza
elektromagnetyczny zawór podciśnieniowy jest
włączany i wyłączany w zależności od temperatury.
W układzie dodatkowego powietrza zawór jest
zazwyczaj włączony podczas fazy rozgrzewania
oraz w "otwartej pętli" i wyłączany przez moduł
PCM EEC IV podczas stosowania układu regulacji
lambda.
Objawy w razie wystąpienia usterki
Jeśli przewód sterujący elektromagnetycznego
zaworu podciśnieniowego jest zwarty do masy,
zawór dodatkowego doprowadzania powietrza jest
stale otwarty. Świeże powietrze przedostaje się do
poszczególnych kanałów spalin; dochodzi do
spalenia jeszcze niespalonych węglowodorów i
tlenku węgla. Prowadzi to do przegrzania kolektora
wydechowego. W przypadku usterki
elektromagnetycznego zaworu podciśnieniowego
układ nie działa.
34 (G566419) Szkolenie serwisowe
Lekcja 2  Układ sterowania pracą silnika
Diagnostyka
(EEC IV)
Za pomocą "wielofunkcyjnego miernika cyfrowego"
Pojazdy z MFI
można przeprowadzić poszczególne pomiary w
Pojazdy z MFI posiadają trzystykowe złącze dla
przewodach PCM EEC IV podając dane
testera STAR. Za pomocą tego złącza można
oznaczenie połączenia (oznaczenie styków).
odczytać kody usterek. Wyjaśnienie kodów usterek
pojawiających się podczas testu własnego oraz
Regulacja liczby oktanowej/korekta
odpowiednie kroki w celu usunięcia usterek można
prędkości obrotowej biegu jałowego
znalez
ć w literaturze warsztatowej.
Niektóre pojazdy posiadają złącze serwisowe. Za
pomocą kabla serwisowego można dokonać
Pojazdy z sekwencyjnym wtryskiem
regulacji liczby oktanowej (np. w przypadku
paliwa
stosowania paliwa o niższej liczbie oktanowej lub
Diagnostykę sekwencyjnego wtrysku paliwa z PCM
ewentualnej pracy stukowej silnika).
EEC IV można wykonywać, w zależności od
Odpowiednie przewody w kablu serwisowym są w
modelu, za pomocą wszystkich trzech rodzajów
tym celu podłączane do masy. W zależności od
złączy
wykalibrowania modułu oraz podłączenia kabla
" 3-stykowe złącze dla testera STAR
serwisowego cała krzywa charakterystyczna kąta
" 2-stykowe, szeregowe złącze SCL
wyprzedzenia zapłonu jest przestawiana o 2�, 4�
lub 6� w kierunku "póz
niej". W nowszych silnikach
" 16-stykowe złącze DLC
podłączenie kabla serwisowego powoduje
Podczas diagnostyki FDS-2000 układu sterowania
przestawienie określonych krytycznych obszarów
pracą silnika można wykonać następujące istotne
charakterystyki zapłonu w kierunku "póz
niej".
testy:
Za pomocą złącza masy kabla serwisowego (żółty
" Pełna diagnostyka
przewód) można dokonać korekty prędkości
" Toolbox (skrzynka narzędziowa)
obrotowej biegu jałowego. Zmiana prędkości
" Pomiary wyrywkowe
obrotowej biegu jałowego jest różna, w zależności
" Wielofunkcyjny miernik cyfrowy
od silnika.
Podczas "pełnej diagnostyki" przeprowadzane są
statyczne i dynamiczne diagnostyki przewodów,
czujników i siłowników (pomiary rezystancji i
napięcia).
Za pomocą opcji "Toolbox" (skrzynka narzędziowa)
można przeprowadzić pojedyncze testy czujników
i siłowników.
Za pomocą funkcji "pomiary wyrywkowe" można
rejestrować chwilowe dane wybranych czujników
i siłowników podczas pracy silnika.
Szkolenie serwisowe (G566419) 35