TEMATY NA WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO
Z JĘZYKA POLSKIEGO
ROK SZKOLNY 2008/2009

LITERATURA
1. Córka, żona, matka. Obrazy kobiet w literaturze XX wieku. Oceń różne kreacje postaci.
2. Syn, mąż, ojciec. Obrazy mężczyzn w literaturze XX wieku. Oceń różne kreacji postaci.
3. Literackie rodzeństwa. Przedstaw różne wizerunki i ukaż ich związek z ideą dzieła.
4. Na podstawie wybranych utworów literackich z XIX i XX wieku przedstaw rolę dworków szlacheckich w polskiej kulturze.
5. Jak uleczyć świat śmiechem? Rola satyry, kpiny, żartu w utworach z różnych epok. Omów zagadnienie.
6. Ciekawy i intrygujący świat polskich symboli literackich w wybranych dziełach pisarzy w XIX i XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
7. Polemika z mitami romantycznymi. Zanalizuj problem odwołując się do literatury z drugiej połowy XIX i XX wieku.
8. Groteska jako jeden ze sposobów ukazywanie rzeczywistości. Zanalizuj funkcje groteski na wybranych przykładach z literatury XX wieku.
9. Twórczość Jana Kochanowskiego w tradycji literackiej późniejszych epok. Rozwiń temat na przykładzie utworów wybranych autorów.
10. Artysta jako bohater literacki. Zaprezentuj różne kreacje postaci i omów ich funkcje w wybranych utworach.
11. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach. Omów temat na wybranych przykładach.
12. Przedstaw dialog z tradycją romantyczną w literaturze późniejszych epok. Odwołaj się do wybranych przykładów.
13. Dialog ze średniowieczem w literaturze późniejszych epok. Omów temat na wybranych przykładach.
14. Etykieta w kulturze różnych epok. Ukaż rolę obyczajów w tradycji itp., odwołując się do wybranych utworów literackich.
15. Kariery polityczne i awanse społeczne w ujęciu pozytywnym i negatywnym. Przedstaw przykłady literackie i dokonaj ich oceny. Przedstaw dosłowne i metaforyczne funkcjonowanie motywu jesieni w wybranych utworach literackich.
16. Pory roku jako temat literacki. Przestaw zagadnienie na przykładzie różnych utworów.
17. Motyw małej ojczyzny i jego różne realizacje w literaturze. Przestaw zagadnienie na wybranych przykładach.
18. Scharakteryzuj motyw rozstania i omów jego znaczenie w wybranych dziełach literackich.
19. Omów rolę wizji i proroctwa w literaturze. Odwołaj się do wybranych przykładów.
20. Drzewo
świadek, uczestnik życia bohaterów literackich. Omów temat wykorzystując teksty z różnych epok.
21. Motyw zbrodni i kary na przykładzie wybranych bohaterów literackich.
22. Stylizacje bliblijne w liryce polskiej. Omów ten problem na wybranych przykładach.
23. Horacjański motyw exegi monumentum w literaturze różnych epok. Przedstaw to zagadnienie na wybranych przykładach.
24. Obecność mitu w literaturze polskiej. Rozwiń temat na przykładach wybranych utworów.
25. Obrazy dworów szlacheckich w literaturze polskiej różnych epok. Przedstaw sposoby ich funkcjonowania.
26. Przedstaw funkcjonowanie naturalizmu w wybranych utworach literackich z różnych epok.
27. Literackie portrety matek i ojców. Przedstaw ten problem na przykładach z literatury różnych epok.
28. Różne obrazy domu w literaturze polskiej. Zanalizuj wybrane przez siebie przykłady.
29. Wojna jako świętość (w wybranych utworach literatury polskiej).
30. Polaków portret własny. Omów to zagadnienie na przykładzie wybranych twórców i ich utworów.
31. Świat i bohater w polskiej literaturze groteskowej XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
32. Literackie portrety dzieci w literaturze różnych epok. Przedstaw i porównaj ujęcia tego zagadnienia.
33. Bohater tragiczny w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. Przedstaw i porównaj ujęcie tego zagadnienia na podstawie wybranych utworów.
34. Romantyczna biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Przedstaw problem na podstawie wybranego poety romantycznego.
35. Powinności rządzących wobec narodu od J. Kochanowskiego do Cz. Miłosza. Omów to zagadnienie na podstawie zaproponowanych i wybranych twórców.
36. Dokument i parabola jako dwa sposoby przedstawiania rzeczywistości. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
37. Najciekawsze i najbardziej złożone portrety kobiet w literaturze. Omów temat na przykładzie wybranych utworów.
38. Powroty do lat dzieciństwa. Omów temat, analizując funkcje tego motywu w wybranych utworach literackich.
39. Problem wyboru moralnego w literaturze starożytnej, romantycznej i dwudziestego wieku. Omów temat na wybranych przykładach.
40. Człowiek wobec Boga, świata i własnej egzystencji. Omów to zagadnienie na przykładzie wybranych utworów.
41. Twórczość Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego jako głos dialogu na temat narodu i zadań poezji. Omów temat na przykładzie wybranych utworów.
42. Liryka Cypriana Kamila Norwida jako kontynuacja i przekroczenie tradycji literatury romantycznej. Omów temat na przykładzie wybranych utworów.
43. Oblicze władzy. Przedstaw sposób funkcjonowania tego motywu w literaturze.
44. Rola motywów ludowych w literaturze romantycznej i młodopolskiej. Omów to zagadnienie na przykładzie wybranych utworów.
45. Bolesław Prus bystrym obserwatorem i kronikarzem epoki. Omów temat na przykładzie wybranych utworów epickich i publicystycznych pisarza.
46. Obcość i samotność człowieka w świecie. Omów temat na przykładzie wybranych utworów.
47. Indywidualności pisarskie, tematy, idee, styl i środki wyrazów w poezji baroku. Rozwiń temat, porównując wybrane utwory Jana Andrzeja Morsztyna i Daniela Naborowskiego.
48. Nowela XIX wieku na tle tradycji gatunku. Dokonaj analizy porównawczej wybranych utworów.
49. Wiersze programowe poetów różnych epok w literaturze polskiej. Rozwiń problem na przykładzie wybranych utworów.
50. Psychika zbrodniarza w wybranych utworach literackich różnych epok.
51. Charakterystyczne cechy poezji młodopolskiej. Omów temat na przykładzie wybranych wierszy.
52. Nowatorstwo prozy Witolda Gombrowicza i Brunona Schulza. Omów temat na przykładzie wybranych utworów.
53. Rola symbolu w literaturze młodopolskiej. Omów temat na wybranych przykładach.
54. Motyw wędrówki w literaturze. Omów jego funkcje na wybranych przykładach.
55. Motyw apokalipsy w wybranych utworach literackich.
56. Twórczość Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego jako głos dialogu na temat narodu i zadań poezji. Omów temat na wybranych przykładach.
57. Kultura antyczna źródłem inspiracji dla twórców na przestrzeni wieków. Dokonaj analizy wybranych utworów.
58. Komizm słowny i jego funkcje w utworach różnych autorów i epok. Dokonaj analizy wybranych tekstów.
59. Polska w marzeniach i w rzeczywistości. Przestaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w wybranych utworach literackich różnych epok.
60. Problem moralnego wyboru w twórczości Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta i Gustawa Herlinga
Gruzińskiego. Dokonaj analizy wybranych utworów.
61. Bolesław Prus bystrym obserwatorem i kronikarzem epoki. Omów temat na wybranych utworach epickich i publicystycznych autora.
62. Biblia jest światem ludzkich nadziei. Rozważ słowa ks. Józefa Tischnera na wybranych przykładach.
63. Barok
epoka kontrastów. Omów temat na przykładzie twórczości różnych autorów tego okresu.
64. Obrazy zła w literaturze obcej XVIII, XIX i XX wieku. Omów temat na wybranych przykładach.
65. Motyw tańca w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych utworów literackich.

KORESPONDENCJA SZTUK
1. Sztuka wobec niewyrażalnego. Symbol jako środek wyrazu w poezji i malarstwie. Omów zagadnienie do wybranych przykładów.
2. Kontynuatorzy mickiewiczowskiej tradycji "kraju lat dziecinnych" (np: Czesław Miłosz, Tadeusz Konwicki, Andrzej Wajda). Zanalizuj zagadnienie na wybranych przykładach.
3. Porównaj artystyczne interpretacje motywu vanitas w literaturze i sztukach plastycznych.
4. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach.
5. Literackie, malarskie, muzyczne wizje ogrodu. Omów zagadnienie odwołując się do dwóch spośród wymienionych dziedzin.
6. Pory roku jako temat literacki i malarski. Omów zagadnienie na przykładzie różnych dzieł.
7. Sposób kreowania postaci historycznych w literaturze i sztuce polskiej. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
8. Motyw mogił w literaturze i sztuce. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych dzieł.
9. Warszawa w literaturze i sztuce. Zanalizuj opisy i obrazy, przestaw ich funkcje artystyczne.
10. Przywołując wybrane przykłady, rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie.
11. Porównaj wybraną adaptacje filmowa z jej literackim pierwowzorem.
12. "Wesele" S. Wyspiańskiego w filmowej adaptacji A. Wajdy. Dokonaj porównawczej analizy dzieł.
13. Tradycje walk narodowowyzwoleńczych w literaturze i malarstwie wieku XIX. Odwołaj się do wybranych przykładów.
14. Pojedynek jako temat literacki i filmowy. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
15. Różne ujęcia motywu wędrówki literaturze i malarstwie (na wybranych przykładach).
16. Dzieło literackie a jego filmowa adaptacja. Na wybranych przykładach przedstaw to zagadnienie.
17. Przedstaw wybrane filmowe bądź teatralne interpretacje tragedii antycznych.
18. Malarstwo i literatura różnych epok wobec religii. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
19. Symbol jako środek wyrazu w poezji i malarstwie. Omów to zagadnienie na wybranych przykładach.
20. Obrazy domu rodzinnego w literaturze i serialach telewizyjnych. Omów to zagadnienie na wybranych przykładach.
21. Ars moriendi w literaturze, malarstwie i filmie. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
22. Literatura i sztuka wobec ludzkiego cierpienia. Omów ten problem na wybranych przykładach.
23. Literatura i sztuka wobec systemów totalitarnych. Omów ten problem na wybranych przykładach.
24. Motywy maryjne w literaturze i sztuce. Omów temat na wybranych przykładach.
25. Motyw powstania styczniowego w literaturze i malarstwie. Omów ten problem na wybranych przykładach.

JĘZYK

1. Język w domu, pracy szkole. Zanalizuj istotę zjawisk językowych.
2. Omów funkcję zwrotów grzecznościowych używanych we współczesnej polszczyźnie.
3. Mowa zakochanych w epoce staropolskiej i dziś. Dokonaj analizy i porównania wybranych przykładów.
4. Język artykułów prasy młodzieżowej. Oceń jego wpływ na kulturę języka młodego czytelnika.
5. Listy różnych epok. Porównaj język i styl przykładów epistolografii z kilku okresów literackich. Wskaż przyczyny różnic słownictwa, frazeologii i składni.
6. Dokonaj analizy słownictwa specjalistycznego twego przyszłego zawodu.
7. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Zanalizuj przykłady ze współczesnej polszczyzny.
8. Funkcje stylizacji biblijnych w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
9. Sztuka retoryczna i jej przemiany. Zanalizuj temat, odwołując się do wybranych tekstów epoki staropolskiej.
10. Mowa ezopowa. Zanalizuj figury języka ezopowego w wybranych utworach literackich.
11. Współczesny język urzędowy. Zanalizuj środki językowe i dokonaj ich oceny pod względem poprawności.
12. Językowe środki "manipulowania" informacją prasową, radiową i telewizyjną. Omów ten problem na wybranych przykładach.
13. Wpływ reklamy telewizyjnej na zasób słownikowy i frazeologię współczesnej polszczyzny (na wybranych przykładach).
14. Dialektyzacja w tekstach literackich i jej funkcje. Zwróć uwagę na cechy leksykalne, składniowe, fleksyjne i fonetyczne wybranych tekstów.
15. Dokonaj analizy słownictwa zawodowego używanego w Twoim środowisku. Wyjaśnij zasadność jego użycia.
16. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Zanalizuj przykłady ze współczesnej polszczyzny.
17. Funkcje archaizacji języka. Omów zjawisko na wybranych przykładach literackich z różnych epok.
18. Tradycje gawędziarstwa w literaturze polskiej. Omów to zagadnienie na podstawie języka wybranych twórców.
19. Komizm słowny i jego funkcje w wybranych utworach różnych autorów i epok.
20. Wpływ języków obcych na kształt współczesnej polszczyzny. Dokonaj analizy zgromadzonego materiału.
21. Charakterystyczne cechy języka reklamy. Omów temat na wybranych przykładach.