Parlament Europejski to jednoizbowy parlament reprezentujący obywateli państw należących do Unii Europejskiej. Oficjalną siedzibą Parlamentu jest Strasburg, choć komisje parlamentarne i władze klubów mieszczą się w Brukseli. Sekretariat i biblioteka ma zaś swoją siedzibę w Luksemburgu.
Spis treści
[ukryj]

* 1 Historia
* 2 Kompetencje
* 3 Skład
* 4 Ordynacja wyborcza
o 4.1 Podstawowe regulacje
o 4.2 Podział mandatów pomiędzy państwa członkowskie
o 4.3 Prawa wyborcze obywateli Unii
+ 4.3.1 Ordynacja wyborcza w Polsce
* 5 Obrady Parlamentu
* 6 Przewodniczący Parlamentu Europejskiego (od 1962 r.)
* 7 Liczebność
* 8 Linki zewnętrzne
Historia

Korzenie obecnego Parlamentu Europejskiego sięgają 1952 r., kiedy na mocy Traktatu paryskiego powstało Wspólne Zgromadzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Traktaty rzymskie z 1957 r. (a ściślej dołączona do nich konwencja) przekształciły je w organ wszystkich trzech Wspólnot Europejskich. Nazwa Parlament Europejski pojawiła się w 1962 roku. Parlament początkowo liczył 350 deputowanych, którzy byli wybierani przez parlamenty krajów członkowskich. W 1979 roku odbyły się pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego i od tego czasu deputowani do tego Parlamentu są wybierani w wyborach bezpośrednich przez obywateli państw członkowskich Wspólnot. Nie istnieje jedna ordynacja wyborcza do parlamentu, każdy kraj ma własne reguły liczenia głosów, ale przyjmuje się, że wszędzie wybory odbywają się w tym samym terminie. Początkowo Parlament Europejski był organem konsultacyjnym nieposiadającym żadnej realnej władzy. Po wejściu w życie Jednolitego Aktu Europejskiego (1987), Traktatu w Maastricht (1993) i Traktatu amsterdamskiego (1997) Parlament Europejski stopniowo zyskiwał szereg uprawnień, także ustawodawczych (głównie kosztem Rady).

Kompetencje
Budynek Parlamentu Europejskiego w Strasburgu
Powiększ
Budynek Parlamentu Europejskiego w Strasburgu

Najważniejsze uprawnienia Parlamentu obejmują:

* współudział w tworzeniu prawa poprzez procedury konsultacji, współpracy, współdecydowania i akceptacji(zgody; uprawnienie to dotyczy tylko niektórych dziedzin polityki wspólnotowej, co do wielu pozostałych dziedzin wyłączne kompetencje prawodawcze ma Rada Unii Europejskiej
o procedura konsultacji
o procedura współpracy
o procedura współdecydowania
o procedura akceptacji (zgody)
* uprawnienia budżetowe - Parlament zatwierdza corocznie budżet i udziela Komisji absolutorium z jego wykonania
* uprawnienia kontrolne
o zatwierdzanie Komisji i jej przewodniczącego
o prawo uchwalenia wotum nieufności wobec Komisji (większością 2/3 głosów)
o prawo zadawania pytań Komisarzom
o zwyczajowa możliwość zadawania pytań Radzie
* powoływanie Rzecznika Praw Obywatelskich

Skład
Parlament Europejski w Strasburgu w środku
Powiększ
Parlament Europejski w Strasburgu w środku
Parlament Europejski w Brukseli w środku
Powiększ
Parlament Europejski w Brukseli w środku

Parlament Europejski liczy obecnie 732 członków (deputowanych), sprawujących mandat wolny, wybieranych na pięcioletnią kadencję. W Polsce w stosunku do członków PE używa się potocznie określenia "europarlamentarzysta", "eurodeputowany" lub "europoseł", natomiast oficjalne określenie brzmi: "poseł do Parlamentu Europejskiego". W Wielkiej Brytanii stosuje się określenie "członek Parlamentu Europejskiego" (Member of the European Parliament, w skrócie MEP), we Francji zaś - "deputowany" (un d�put� europ�en).

Ordynacja wyborcza

Ustalenie szczegółowych zasad przeprowadzania wyborów pozostaje w kompetencji poszczególnych państw członkowskich. W Polsce tę kwestię reguluje odrębna ustawa (Ordynacja wyborcza do PE, p. niżej), ale np. w Finlandii przepisy dotyczące wszystkich wyborów są zawarte w jednej ustawie.

Podstawowe regulacje

Prawo Unii Europejskiej stanowi jedynie, iż posłów do PE wybiera się w państwach członkowskich w tajnym, powszechnym i bezpośrednim głosowaniu. Wymagane jest przy tym oparcie systemu wyborczego na zasadzie proporcjonalności i takie kształtowanie okręgów wyborczych, które nie naruszy zasady reprezentacji proporcjonalnej. Dopuszczalne jest przy tym wprowadzenie klauzuli zaporowej (progu wyborczego, nie wyższej niż 5% (w Zjednoczonym Królestwie nie ma progu zaporowego, w Szwecji wynosi on 4%, w Polsce - 5%).

[Podział mandatów pomiędzy państwa członkowskie

Liczba posłow wybieranych w poszczególnych państwach jest w miarę proporcjonalna do liczby mieszkańców (z lekką nadreprezentacją krajów mniej ludnych; patrz tabela poniżej). W Polsce wybiera się 50 posłów (w pierwszych wyborach w 2004 r., wyjątkowo 54, dodatkowe mandaty przypadły z puli miejsc należnych Rumunii i Bułgarii).

Prawa wyborcze obywateli Unii

Czynne prawo wyborcze (prawo do głosowania) przysługuje każdemu obywatelowi UE, który ukończył 18 lat i nie został go pozbawiony w kraju pochodzenia). Obywatel Unii stale zamieszkały w państwie, którego nie jest obywatelem,ma prawo do głosowania na tych samych warunkach co obywatele tego państwa; np. obywatel Polski, który przeprowadził się na stałe do Londynu, może głosować na angielskich kandydatów zgodnie z brytyjskimi regulacjami (wymagane jest wtedy wpisanie się do rejestru wyborców).





Ordynacja wyborcza w Polsce

Zasady przeprowadzania wyborów do Parlamentu Europejskiego reguluje ustawa z dnia 23 stycznia 2004 r. - Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego (Dz. U. Nr 25, poz. 219).

Według ordynacji posłowie do Parlamentu Europejskiego są przedstawicielami Narodów państw UE, nie są związani żadnymi instrukcjami (zakaz mandatu imperatywnego) i nie mogą być odwołani. Mandatu posła do Parlamentu Europejskiego nie można łączyć z mandatem posła na Sejm, senatora, a także ze stanowiskami członka Rady Ministrów ani sekretarza stanu; mają tu ponadto zastosowanie zasady rozłączności stanowisk (incompabilitas) zawarte w Konstytucji RP oraz w Ordynacji wyborczej do Sejmu RP i do Senatu RP (poseł do PE nie może więc być, na przykład, ambasadorem).

Bierne prawo wyborcze (możliwość kandydowania na posła do PE) przysługuje w Polsce po ukończeniu 21 roku życia osobom, które mają prawo do głosowania, nie zostały prawomocnie skazane za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego oraz stale zamieszkują w Polsce lub innym prawie członkowskim UE od co najmniej 5 lat (zasada domicylu). Mogą więc w Polsce kandydować polscy obywatele, ale też obywatele Unii stale zamieszkali w Polsce i wpisani do rejestru wyborców (na ponownej zasadzie w Czechach wybrano mieszkającego tam obywatela Francji). Polski obywatel może kandydować w innym państwie, o ile spełni warunki określone przez tamtejsze prawo.

Prawo zgłaszania list kandydatów przysługuje partiom politycznym, koalicjom partii oraz wyborcom; stosuje się przy tym odpowiednio przepisy dotyczące wyborów do Sejmu RP.

Wybory w Polsce przeprowadza się w 13 okręgach wyborczych (tabela poniżej) odpowiadających obszarowi jednego lub dwóch województw (jedynie województwo mazowieckie podzielono na 2 okręgi). Głosowanie jest podobne do wyborów do Sejmu, oddając głos na kandydata głosuje się jednocześnie na listę komitetu wyborczego. Przeliczanie głosów na mandaty dokonuje się metodą d'Hondta, jednak mandaty pomiędzy komitety wyborcze dzieli się na poziomie krajowym, dopiero póz
niej rozdziela się mandaty pomiędzy poszczególne listy okręgowe. Oznacza to, że na liczbę posłów wybranych w danym okręgu wpływ może mieć frekwencja. W podziale mandatów uczestniczą tylko te komitety, które zdobyły co najmniej 5% głosów w skali kraju (dotyczy to także koalicji).

Ordynacja przewiduje również obowiązkowe oświadczenia kandydatów (będących obywatelami polskimi) co do ich współpracy ze służbami specjalnymi PRL. Za podanie nieprawdy nie grozi jednak pozbawienie mandatu, tak jak ma to miejsce w przypadku ordynacji do parlamentu narodowego.

Wybory do Parlamentu Europejskiego VI kadencji odbyły się w dniach 10-13 czerwca 2004 roku (w Polsce głosowano 13 czerwca).

[Obrady Parlamentu

Kandydaci do Parlamentu startują w wyborach zwykle w barwach którejś z partii istniejącej w swoim kraju, jednak po wejściu do Parlamentu przyłączają się oni zwykle do jednej z frakcji politycznych funkcjonujących oficjalnie w Parlamencie, lub pozostają niezależni. Frakcje te odpowiadają mniej więcej ogólnemu podziałowi partii politycznych w Europie. Posłowie zasiadają w izbie parlamentu według przynależności do frakcji, a nie przynależności narodowej.
Frakcje w Parlamencie Europejskim V kadencji (stan na 9 grudnia 2006 r.) Skrót Nazwa Orientacja polityczna Miejsca w PE
PPE-ED Europejska Partia Ludowa - Europejscy Demokraci chadecy i konserwatyści 264
PSE Partia Europejskich Socjalistów socjaldemokraci 201
ALDE Partia Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy liberałowie 90
Verts/ALE Zieloni - Wolny Sojusz Europejski zieloni i regionaliści 42
GUE/NGL Zjednoczona Lewica Europejska - Nordycka Zielona Lewica socjaliści i komuniści 41
UEN Unia na rzecz Europy Narodów eurosceptycy 34
ID Niepodległość i Demokracja eurosceptycy 28
NI niezrzeszeni - 32

Parlament wybiera spośród swych członków przewodniczącego na 2,5-letnią kadencję, który reprezentuje Parlament na zewnątrz i kieruje jego obradami. Obecnie przewodniczącym PE jest Josep Borrell (PSE, Hiszpania).

Parlament nie używa jednego języka obrad. Obrady Parlamentu odbywają się symultanicznie we wszystkich językach Unii, tzn. każdy poseł mówi w swoim rodzimym języku, a jego mowa jest tłumaczona na bieżąco na wszystkie pozostałe języki. Obecnie obrady są też tłumaczone na języki wszystkich państw stowarzyszonych, gdyż przedstawiciele parlamentów państw stowarzyszonych mają prawo biernego uczestnictwa w każdych obradach.

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego (od 1962 r.)

* Gaetano Martino, 1962-1964
* Jean Pierre Duvieusart, 1964-1965
* Victor Leemans, 1965-1966
* Alain Poher, 1966-1969
* Mario Scelba, 1969-1971
* Walter Behrendt, 1971-1973
* Cornelis Berkhouwer, 1973-1975
* Georges Sp�nale, 1975-1977
* Emilio Colombo, 1977-1979
* Simone Veil, 1979-1982
* Piet Dankert, 1982-1984
* Pierre Pflimlin, 1984-1987
* Henry Plumb, 1987-1989
* Enrique Barón, Crespo 1989-1992
* Egon Klepsch, 1992-1994
* Klaus H�nsch, 1994-1997
* Jos� Mar�a Gil-Robles, 1997-1999
* Nicole Fontaine, 1999-2002
* Pat Cox, 2002-2004
* Josep Borrell Fontelles, 2004-
] Liczebność
* 1962 - 162 posłów
* 1979 - 410 posłów
* 1981 - 434 posłów
* 1986 - 518 posłów
* 1994 - 567 posłów
* 1999 - 626 posłów
* 2004 - 732 posłów

Commons
Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Parlament Europejski

[edytuj] Linki zewnętrzne

* Oficjalna witryna Parlamentu Europejskiego
* Oficjalna polskojęzyczna witryna Parlamentu Europejskiego
* Oficjalna strona konkursu BeMEP

y
ródło: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Parlament_Europejski"

Kategoria: Parlament Europejski
widok

* artykuł
* dyskusja
* edytuj
* historia i autorzy

osobiste

* Logowanie / rejestracja

nawigacja

* Strona główna
* Kategorie artykułów
* Losuj stronę
* Bieżące wydarzenia
* Pomoc
* Dary pieniężne

techniczne

* Portal wikipedystów
* Kontakt z Wikipedią
* Zgłoś błąd
* Zgłoś złą grafikę

zmiany

* Ostatnie zmiany
* Zmiany tematyczne
* Zmiany w kategorii

Szukaj

narzędzia

* Linkujące
* Zmiany w dolinkowanych
* Prześlij plik
* Strony specjalne
* Wersja do druku
* Link do tej wersji
* Cytowanie tego artykułu

W innych językach

* 'D91(J)
* Ź � � � �
* J;30@A:8
* Catalą
* 
esky
* Cymraeg
* Dansk
* Deutsch
* Eesti
* ���ą�Ź
* English
* Espańol
* Esperanto
* Euskara
* Fran�ais
* \�m���
* Hrvatski
* Interlingua
* �slenska
* Italiano
* �ŃŁŁę
* ��ą�ć��
* Kernewek
* L�tzebuergesch
* Lietuvis

* Magyar
* 0:54>=A:8
* Nederlands
* �e,gś�
* Norsk (bokm�l)
* Portuguęs
* Rom�n

* CAA:89
* Sloven%0ńina
* Slovena
%0ńina
* !@?A:8 / Srpski
* Suomi
* Svenska
* T�rk�e
* -N�e

MediaWiki
Wikimedia Foundation

* Tę stronę ostatnio zmodyfikowano 07:10, 11 gru 2006.
*

Tekst udostępniany na licencji GNU Free Documentation License. (patrz: Prawa autorskie)
Wikipedia� jest zarejestrowanym znakiem towarowym Wikimedia Foundation. Możesz przekazać dary pieniężne Fundacji Wikimedia.
* Zasady ochrony prywatności
* O serwisie Wikipedia
* Informacje prawne


http://pl.wikipedia.org/wiki/Parlament_Europejski#Ordynacja_wyborcza