praktyka
Kivio
Kivio
A
ukasz Sosna
Przedstawiam program Kivio, część pakietu KOffice, który służy do tworzenia diagramów. Program jest
dołączony do pakietu darmowego oprogramowania biurowego, więc nie będziesz miał problemu z jego
znalezieniem. Potrafi on stworzyć twój diagram dzięki setkom różnego rodzaju obiektów, które możesz
wstawiać oraz wzbogacać o kolory, a także treść w postaci tekstu.
rogram jest częścią systemu Linux, a dokład- Z menu wybierz element Wykonaj polecenie, a w nowo-
niej środowiska graficznego, którym jest KDE. otwartym oknie w polu Polecenie wpisz kivio, następ-
Można go zainstalować od razu z całą resztą nie kliknij na przycisk Uruchom i zobaczysz program,
Pelementów tego środowiska. Jeżeli na twoim który będzie się uruchamiał.
komputerze brakuje tego programu albo chcesz mieć ak-
tualną najnowszą wersję, to możesz wejść na stronę http:// Tworzenie, otwieranie i zapisywanie pliku
www.kde.org i pobrać go z dostępnych projektów. Będę Przejdz
my do sprawy najważniejszej w edytorze, prze-
używał tego oprogramowania w komputerze z zainsta- znaczonym do tworzenia diagramów i schematów, czy-
lowaną wersją Mandriva Linux. li do utworzenia nowego pliku. Z kreatora, który uru-
chomił się na samym początku, aby utworzyć nowy plik
Uruchomienie programu  z okna Podstawowy wybierz Pusty dokument. Gdy już to
Program, tak jak większość oprogramowania Linuxa, moż- zrobisz kliknij na przycisk Użyj tego szablonu. Od teraz pra-
na uruchomić albo z menu systemowego, albo za pomocą cujesz na zupełnie nowym pliku, w którym żadne zmiany
specjalnej komendy wpisywanej w linii poleceń. nie zostały jeszcze poczynione.
W celu uruchomienia programu kliknij w przycisk Możesz także utworzyć nowy plik, dzięki menu Plik,
systemowy jeden raz, a następnie z menu wybierz Biuro, a następnie należy wybrać polecenie Nowy. W tym mo-
z tego menu element Kivio. Wówczas program zostanie mencie pojawi się ten sam kreator, którego już użyłeś przy
uruchomiony. tworzeniu nowego pliku, więc nie będę opisywał kolej-
Jeżeli nie możesz znalez
ć programu w swoim menu nych kroków.
systemowym, a jesteś przekonany, że jest na twoim Bardzo ważnym elementem jest zapisanie pliku na
komputerze, kliknij w menu z programami (domyślnie dysku lokalnym komputera, ponieważ gdy nastąpi
znajduje się po lewej dolnej stronie twojego ekranu). awaria pozostaniesz z  niczym , czyli cała praca ulegnie
42 paz
dziernik 2007
[e-mail]
praktyka
Kivio
Pozostało już tylko otwieranie pliku,
aby móc zacząć swoją pracę z edytorem
i poruszać się w nim bez problemu. W tym
celu kliknij na menu Plik, a następnie wy-
bierz opcję Otwórz; pojawi się okno podob-
ne do tego jakie widziałeś podczas zapisu
pliku na dysk swojego komputera. W pasku
u góry możesz wybrać folder, w którym
chcesz szukać pliku z szablonem. Po lewej
stronie okna znajduje się także pasek, służą-
cy do przejścia do najczęściej używanych
katalogów, więc kliknij w jeden z elemen
tów, aby się tam przenieść. W celu łatwiej-
szego wybierania plików z listy Filtr wy-
bierz opcję Dokument Kivio, Dokument XML,
a wówczas w oknie pokażą się tylko te
pliki, które edytor jest w stanie odczytać.
Z głównego obszaru okna kliknij jeden raz
na twój plik, a następnie w przycisk OK.
W tym momencie plik został otwarty.
Teraz należy przedstawić jeszcze jed-
Rysunek 1. Kreator programu Kivio
ną bardzo ważną sprawę, a jest to wyeks-
zniszczeniu. Powinieneś zapisywać utwo- Filtr wybierz odpowiednie rozszerzenie pli- portowanie pliku do formatu, którego bę-
rzony plik co jakiś czas, aby temu zapobiec. ku, w tym przypadku będzie to Dokument dą mogły używać inne programy. Jeżeli
W celu zapisania pliku kliknij na menu Plik, Kivio. Zaznacz również pole Automatycz- będziesz chciał wstawić swój diagram na
a z niego wybierz opcję Zapisz. Otworzy się nie wybierz rozszerzenie nazwy pliku (.flw), przykład do edytora OpenOffice Writer
okno, w którego w górnym polu wybierz aby umożliwić odczyt pliku aplikacjom nie musi zostać zapisany w formacie, jaki  ro-
katalog gdzie chcesz zapisać swój plik. Mo- rozpoznającym rodzaju dokumentu po je- zumie ten edytor. Najlepszymi formata-
żesz także skorzystać z ikon znajdujących go nagłówku i dopiero wówczas będziesz mi do zapisu pliku są JPG (JPEG) oraz PNG,
się po prawej stronie okna, które przenio- mógł zawsze otworzyć dokument. Na koń- czyli formaty grafiki rastrowej. Kliknij na
są do najczęściej używanych katalogów. cu kliknij na przycisk Zapisz. W tym mo- menu Plik, a z niego wybierz polecenie
W polu Lokalizacja wpisz nazwę pliku. Z pola mencie twój plik został zapisany. Export, w tym momencie zobaczysz okno
takie samo jak przy zapisie pliku, tylko
z niego należy wybrać inny format. W gór-
nym polu wybierz katalog, gdzie chcesz
zapisać swój plik, możesz także skorzystać
z ikon znajdujących się po prawej stronie
okna, które przeniosą do najczęściej używa-
nych katalogów. W polu Lokalizacja wpisz
nazwę pliku, a z pola Filtr wybierz odpo-
wiednie rozszerzenie pliku, gdzie w przy-
padku eksportu pliku na zewnątrz będzie
to Obrazek PNG. Zaznacz także pole Auto-
matycznie wybierz rozszerzenie nazwy pli-
ku (.png), następnie kliknij na przycisk
Rysunek 2. Okno zapisu pliku na dysk
Zapisz. W tym momencie twój plik zos-
tał wyeksportowany w odpowiednim for-
macie.
Rysunek 3. Otwieranie pliku
Rysunek 4. Eksport pliku do innego formatu
www.lpmagazine.org 43
praktyka
Kivio
Rysunek 7. Menu służące do formatowania szablo-
nu i łącza
Następnym elementem będzie narysowa-
nie łącza od prostokąta do koła, które utwo-
rzyłeś przed chwilą. Kliknij w menu Narzędzia
i wybierz opcję Prosta linia łącząca, następnie
przejedz
kursorem na fragment kartki papieru
i przyciśnij oraz przytrzymaj lewy przycisk
myszy, przeciągnij kursor po przekątnej, a na-
stępnie puść lewy klawisz myszy. W tym mo-
mencie masz narysowaną prostą linię. Przejedz

Rysunek 5. Wygląd edytora Kivio
nad zakończenie linii (którejkolwiek) i w mo-
Wstawianie elementów sformatowany, zgodnie z wybranymi przez mencie, gdy kursor zmieni się na cztery strzałki,
do edytora ciebie ustawieniami. przyciśnij i przytrzymaj lewy klawisz myszy.
Edytor składa się z trzech części, którymi są: Następnie narysujemy koło, które będzie Potem najedz
na bok prostokąta, który nary-
podgląd elementów, kartka papieru, na kto- połączone ze znakiem prostokąta, jaki naryso- sowałeś poprzednio. Jak za pewne zauważyłeś,
rej rysujesz oraz palety, gdzie możesz edyto- waliśmy poprzednio. Z menu Narzędzia wybierz na bokach zrobiły się znaki krzyżyków. Jeżeli
wać swoje wstawione kształty. Dodaj zestaw szablonów, a z podmenu, które się najedziesz kursorem na którykolwiek z nich,
Pierwszym elementem, który narysujesz rozwinie wybierz Zestawy przepływów, a z ko- wówczas koniec linii zmieni kolor na czerwony.
będzie prostokąt, więc kliknij na menu Na- lejnego menu Podstawowe znaki przepływów. W tym momencie puść przycisk. Teraz masz
rzędzia, a z niego wybierz Dodaj zestaw sza- W lewej części okna pojawią się kształty, z któ- już połączony jeden kształt do linii.
blonów. Z podmenu, które się rozwinie wy- rych wybierz Odnośnik na stronie, następnie Następnie zrób dokładnie to samo z dru-
bierz Zestawy przepływów, a w tym menu klik- przejedz
kursorem w dowolne miejsce kartki gim końcem linii. Najedz
na jej końcówkę,
nij na Znaki diagramu przepływów. Wówczas papieru, lecz nie w to samo co poprzednim ra- a kiedy zmieni się kursor w kształt czterech
po lewej stronie edytora pojawi się okno wła- zem, tak aby móc narysować nowy kształt strzałek, kliknij i przytrzymaj lewy klawisz
śnie z tymi znakami. Wśród znaków wybierz i kliknij, a następnie przytrzymaj lewy klawisz muszy. Następnie najedz
nim na znak koła.
element, nazywający się y
ródło lub Ujście myszy, przejedz
po przekątnej i puść lewy W tym momencie w obrysie kształtu pojawią
i kliknij na niego jeden raz, następie przejedz
klawisz myszy. W tym momencie kształt koła się krzyżyki co oznacza, że możesz najechać
nad kartkę papieru i przyciśnij i przytrzy- został narysowany. na którykolwiek z nich. Teraz koniec linii ma
maj lewy klawisz myszy, przejedz
po prze- Po tym wszystkim należy skonfigurować czerwony kolor. Puść przycisk myszy. W tym
kątnej, następnie puść klawisz myszy. W tym właściwości elementu, który narysowałeś. momencie masz już połączone dwa kształty.
momencie masz narysowany kształt. W tym celu naprowadz
kursor na element Trzeba także sformatować strzałkę tak,
W celu zmodyfikowania właściwości klik- i kliknij na nim prawym klawiszem. Z menu aby miała grot wskazujący, na któryś z elemen-
nij na elemencie prawym przyciskiem my- kontekstowego wybierz pozycję Szablony i łą- tów, jakie narysowałeś. Kliknij więc prawym
szy, a z menu kontekstowego wybierz ele- cza, natomiast w polu Szerokość linii możesz klawiszem myszy na strzałce i z menu kon-
ment nazywający się Szablony i łącza. Wtedy zdefiniować, jakiej grubości będą linie użyte tekstowego wybierz opcję Strzałki, w otwar-
pojawi się nowe okno, gdzie możesz w po- do narysowania kształtu. Pole Kolor linii służy tym oknie, które jest podzielone na dwie czę-
lu Szerokość linii zmodyfikować grubość linii do zdefiniowania koloru, a z pola Styl linii wy-
kształtu. Pole Kolor linii służy do wybrania bierz rodzaj linii, który chcesz zastosować do
koloru. Z pola Styl linii wybierz jaki chcesz twojego kształtu. W polu Styl końca linii wy-
mieć styl linii, użytych do narysowania bierz jak chciałbyś, aby zostały zakończone li-
kształtu. Pole Styl końca linii pozwala na wy- nie. Z pola Kolor wypełnienia wybierz kolor, ja-
branie stylu zakończenia linii. W polu Kolor kim chcesz wypełnić narysowany przez ciebie
wypełnienia kliknij i wybierz kolor, w jakim obiekt. Pozostało jeszcze pole Styl wypełnienia,
chcesz, aby został narysowany kształt. Z pola w którym możesz zdecydować o jego stylu,
Styl wypełnienia wybierz, jakim stylem chcesz czy chcesz, aby znajdował się tam sam kolor,
wypełnić kształt, czy ma to być pełny kolor, czy też w polu ma być kolor w różnych waria-
czy też jakieś odmiany w kształcie punktów cjach. Na zakończenie kliknij na przycisk OK.
lub kresek. Na zakończenie kliknij przy- W tym momencie nadane przez ciebie forma-
cisk OK. W tym momencie kształt zostanie towanie zostało zastosowane. Rysunek 6. Właściwości narysowanego kształtu
44 paz
dziernik 2007
praktyka
Kivio
Przenoszenie elementów w osi Z, czyli
w tak zwanej grafice trójwymiarowej, na
pierwszy, dalszy lub ostatni plan. Zapewne
nie raz czytałeś o edytorach grafiki trójwy-
miarowej. Również w edytorze Kivio można
przenosić elementy w ten sposób.
Pierwszą rzeczą, jaką musisz zrobić, bę-
dzie zaznaczenie elementu, czyli kliknięcie
Rysunek 10. Przenoszenie elementów
na niego jeden raz lewym przyciskiem my-
szy. Wówczas na jego rogach i bokach poja- wstawianiu tekstu. Po zakończeniu edycji klik-
wią się zielone kwadraty. Oznacza to, iż teraz nij na przycisk OK, a w tym momencie tekst zo-
będziesz operował na tym elemencie. Kliknij stanie zaktualizowany.
na menu Format, a z niego wybierz element
Przenieś na spód  aby przenieść element głę- Powiększanie i pomniejszanie
biej, czyli dalej od ciebie lub na opcji Przenieś diagramu
na wierz  aby przenieść element wyżej, czy- Podczas edycji różnych elementów będziesz
li bliżej ciebie. także potrzebował narzędzia do powiększania
lub pomniejszenia fragmentu  kartki , na któ-
Rysunek 8. Wybieranie grotu dla strzałki
Dodawanie tekstu rej pracujesz. Pomocne będą opcje z menu Wi-
ści: Strzałka na początku i Strzałka na końcu mo- Na koniec chciałbym jeszcze przedstawić dok, a więc kliknij na to menu i wybierz Powięk-
żesz sformatować strzałkę. Najpierw zajmij się jak dodać tekst do twojego diagramu, dzięki szenie. W kolejnym menu masz możliwość wy-
pozycjami pod napisem Strzałka na począt- czemu uczynisz go bardziej czytelnym. Cóż brania skali, w jakiej chcesz widzieć swój dia-
ku. W polu Rodzaj wybierz, jaki chcesz mieć to za diagram, z którego nie wiadomo co jest gram. Możesz także kliknąć na menu Widok,
wygląd grotu, pole Szerokość oraz pole Wyso- jakim elementem? W celu dodania tekstu a następnie wybrać element Narzędzia powięk-
kość decydują o jego rozmiarach. Teraz przej- kliknij na element menu Narzędzia, z którego szenia, w którym są dostępne różne opcje: Po-
dz
my do elementów pod napisem Strzałka na wybierz Narzędzie tekstowe. Kursor zmienił się większ  służy do powiększenia elementu, Po-
końcu. W pozycji Rodzaj możesz wybrać ro- na mały znak plusa i dużą literę A. Kliknij mniejsz  używane do pomniejszenia elementu,
dzaj grotu, jaki ma mieć strzałka na swoim myszką jeden raz w dowolnym fragmencie Dopasuj szerokość  obraz zostanie powiększo-
końcu. Pola Szerokość i Wysokość decydują o roz- diagramu. Otworzy się okno, w którym mo- ny, ale do maksymalnej szerokości okna, Do-
miarach grotu. Po zakończeniu konfigurowa- żesz wybrać kolejno: rodzinę czcionek uży- pasuj wysokość  obraz zostanie powiększony,
nia kliknij na przycisk OK. W tym momencie tych do napisania tekstu, rozmiar czcionki, ale dostosowany do maksymalnej wysokości
strzałka została zaktualizowana. pogrubienie, kursywę, podkreślenie, wyrów- okna, Dopasuj stronę  obraz zostanie powięk-
nanie poziome, wyrównanie pionowe i ko- szony, ale dopasowany do obecnej szerokości i
Przesuwanie i przenoszenie lor. Po skonfigurowaniu opcji kliknij w naj- wysokości okna, Powiększ wybrany obiekt  opcja
elementów większym polu tekstowym przeznaczonym stanie się aktywna, gdy w edytorze mamy za-
Każdy z narysowanych poprzednio elemen- do wpisywania tekstu i wprowadz
jakiś wy- znaczony jakiś obiekt; na koniec opcja Powiększ
tów możesz przesunąć na odpowiednie miej- raz. Następnie kliknij na przycisk OK. wszystkie obiekty  spowoduje powiększenie
sce, w którym będzie pasował ten element. W tym momencie w oknie z diagramem poja- wszystkich dostępnych obiektów w oknie.
W tym celu należy najechać kursorem myszy wi się tekst, zgodnie z twoim formatowaniem
na dany kształt i kliknąć oraz przytrzymać le- na  kartce papieru. Podsumowanie
wy przycisk. Następnie przejedz
nim w miej- Jeżeli będziesz chciał przenieść tekst w po- W artykule przestawiłem program Kivio część
sce, w którym chcesz, aby znalazł się dany ziomie lub pionie, zrób to dokładnie w taki pakietu Koffice, który służy do tworzenia dia-
element, puść lewy przycisk myszy. W tym sam sposób jak przy przenoszeniu innych ele- gramów. Pokazałem także, jak narysować pod-
momencie element został przeniesiony zgod- mentów. W celu edycji tekstu najedz
na niego stawowe kształty i połączyć je za pomocą linii
nie z twoimi wytycznymi. kursorem, a następnie kliknij lewym klawi- oraz jak wpisać tekst do diagramu. Mam na-
szem, potem kliknij prawym klawiszem my- dzieję, że wzbudziłem zainteresowanie na tyle,
szy na pole z tekstem, a z menu kontekstowe- abyś teraz sam spróbował zrobić bardziej za-
go wybierz opcję Edytuj tekst. Pojawi się okno awansowany rysunek, wykorzystując ogrom-
O autorze
identyczne jak to, które już widziałeś przy ne możliwości, które daje ten program.
A
ukasz Sosna od 4 lat zajmuje się infor-
matyką, dzięki czemu napisał kilkanaście
książek oraz kilka artykułów, między in-
nymi: phpMyAdmin  proste zarządzanie
bazą MySQL, Sekrety pozycjonowania
w Google oraz bestseller wydawnictwa
Helion jakim jest książka Linux. Komendy
i polecenia.
Kontakt z autorem: lukasz.bluedragon@
gmail.com
Rysunek 11. Wstawianie tekstu do edytora
www.lpmagazine.org 45