Szkoła konstruktorów
S
z
k
o
Å‚
a
k
o
n
s
t
r
u
k
t
o
r
ó
w
RozwiÄ…zanie zadania powinno zawie-
rać schemat elektryczny i zwięzły opis
działania. Model i schematy montażo- Zadanie 19
Zadanie 20
we nie są wymagane. Przysłanie dzia-
Å‚ajÄ…cego modelu lub jego fotografii
zwiększa szansę na nagrodę.
Ponieważ rozwiązania nadsyłają Czy-
telnicy o różnym stopniu zaawanso-
wania, mile widziane jest podanie
swego wieku.
Ewentualne listy do redakcji czy spo-
strzeżenia do erraty powinny być
umieszczone na oddzielnych kart-
kach, również opatrzonych nazwis-
UrzÄ…dzenie
UrzÄ…dzenie
kiem i pełnym adresem.
Czas nadsyłania prac wynosi 30 dni
od ukazania siÄ™ numeru (w przypad-
dla wędkarza
dla wędkarza
ku prenumeratorów  od otrzymania
pisma pocztÄ…).
Temat niniejszego zadania zaproponował oraz musisz liczyć się z faktem, że baterie ma- budowy zewnętrznej przystawki monitorującej
Jacek Stolarczyk z A
odzi. Oto treść zadania: ją w niskich temperaturach znacznie mniejszą pobór prądu przez lodówkę zadanie jest niełat-
J
a
c
e
k
S
t
o
l
a
r
c
z
y
k
pojemność i większy opór wewnętrzny. we, ale zupełnie realne. Trzeba pomyśleć, jak
Zaprojektować sygnalizator,
Z
a
p
r
o
j
e
k
t
o
w
a
ć
s
y
g
n
a
l
i
z
a
t
o
r
,
Być może rozwiązaniem do przyjęcia byłoby rozróżnić prąd pobierany przez żarówkę (o mocy
który informowałby domowników, że
k
t
ó
r
y
i
n
f
o
r
m
o
w
a
Å‚
b
y
d
o
m
o
w
n
i
k
ó
w
,
ż
e
zbudowanie swego rodzaju przejściówki około 15W), od prądu pobieranego przez silnik
drzwi lodówki są zbyt długo otwarte.
d
r
z
w
i
l
o
d
ó
w
k
i
s
Ä…
z
b
y
t
d
Å‚
u
g
o
o
t
w
a
r
t
e
.
z wtyczką i gniazdem, która kontrolowałaby zu- sprężarki. Może wystarczy mierzyć i analizować
życie energii przez lodówkę. Nie jestem jednak wartość prądu, a może trzeba będzie wykorzys-
Chodzi głównie o to, by lodówka się nie roz- pewien, czy najprostszy sposób polegający na tać fakt, że żarówka jest obciążeniem rezystan-
mroziła. Mniej istotną, ale też godną uwagi uśrednieniu zużycia energii w dłuższym okre- cyjnym, natomiast silnik ma charakter indukcyj-
sprawą, jest niepotrzebne zużycie energii. sie czasu ma rację bytu, ze względu na dość ny i prąd przez niego pobierany nie jest dokład-
Jacek proponuje, aby sygnalizator nie był dużą bezwładność systemu chłodzącego. nie w fazie z napięciem zasilającym.
w jakikolwiek sposób związany z układem Dobrym, ale trudnym rozwiązaniem, byłoby Oczywiście urządzenie nie może być zbyt
elektrycznym lodówki  by stanowił w pełni au- wykonanie układu monitorującego stan żarówki skomplikowane i drogie.
tonomiczne urządzenie (z własnym zasila- oświetlającej wnętrze. Oczywiście najprościej Szczerze mówiąc, jego praktyczna przydat-
niem). Rzeczywiście  rozwiązanie nie powin- byłoby przeciąć przewód prowadzący do żarów- ność też stoi pod znakiem zapytania. Ale jako za-
no polegać na ingerencji w obwody lodówki. ki i umieścić tam odpowiedni czujnik. Można danie dla konstruktora  to temat wręcz idealny.
Idąc tą drogą i umieszczając wewnątrz lo- rozpatrzyć taki stosunkowo prosty sposób, ale Na rozwiązania czekam jak zwykle pełny
dówki sygnalizator, napotkasz jednak problem nie polecam go, bo wiąże się ze zmianami miesiąc od pojawienia się tego numeru
z zapewnieniem wodoszczelności obudowy, w fabrycznym układzie. Natomiast w przypadku (w kioskach i u prenumeratorów).
RozwiÄ…zanie zadania nr 17
Tematem zadania numer 17 było zaprojekto-  układy montowane na wędce Ważną sprawą było zasilanie. Przede wszys-
wanie urządzenia dla wędkarza, które sygnali-  układy nie związane z wędką, a sterowane tkim, układ w spoczynku w zasadzie nie powi-
zowałoby branie, czyli napięcie żyłki. naprężeniem żyłki nien pobierać prądu. W listach znalazłem pro-
Otrzymałem znaczną liczbę rozwiązań, spo-  propozycje wykonania spławików sygnaliza- pozycje użycia baterii 9-woltowych 6F22,
śród których kilka od razu trafiło do kosza. cyjnych. mniejszych kilkuwoltowych baterii od sprzętu
Przyczyna była prosta: niektórzy uczestnicy Zdecydowana większość uczestników jest fotograficznego oraz maleńkich guzikowych
puścili wodze fantazji i zaproponowali urządze- zdania, że urządzenie sygnalizacyjne nie po- ogniw do zegarków. Zwłaszcza ta ostatnia pro-
nia lub układy zupełnie nieprzydatne w prakty- winno być związane w sposób trwały z wędką, pozycja jest godna uwagi, bo takie ogniwa są
ce. Jak zaznaczyłem, strona elektroniczna za- ani tym bardziej nie powinno wymagać jej ja- tanie, popularne, a pojemność wynosząca
dania nie powinna nastręczyć większych prob- kiejkolwiek przeróbki. Dotyczy to zwłaszcza 50...200mAh do postawionego celu w zupeł-
lemów. Natomiast kluczowe znaczenie ma sa- sprzętu bardzo kosztownego. Właśnie dlatego ności wystarczy. Mało było wzmianek o możli-
ma idea, sprawa praktycznej realizacji, oraz do kosza trafiły pomysły zamocowania na wości zastosowania litowych baterii 3-wolto-
przydatność w warunkach bojowych. wędce skomplikowanych, ciężkich układów wych, a przy ich obecnych cenach jest to pro-
Otrzymałem sześć bardziej i mniej udanych i czujników. Tym niemniej niektóre propozycje pozycja może nawet najlepsza  jedna taka ba-
modeli. Powrócę do nich na końcu. zamocowania maleńkiego sygnalizatora na teria wystarczy zarówno do zaświecenia diody
Z przyjemnością zauważam, że część uczes- wędce były jak najbardziej realne. LED, jak i do uruchomienia brzęczyka piezo.
tników przeprowadziła analizę zadania i możli- Muszę zauważyć, że tylko część uczestni- Omawianie szczegółów zacznijmy od częś-
A

u
k
a
s
z
W
ó
j
c
i
c
k
i
wości rozwiązań (A
ukasz Wójcicki z Radomia, ków zwróciła uwagę na sprawę zabezpiecze- ciej proponowanych rozwiązań.
Marek Gruszczynski z Gliwic, Kacper Cybuch nia sygnalizatora przed wodą  zarówno przed
M
a
r
e
k
G
r
u
s
z
c
z
y
n
s
k
i
K
a
c
p
e
r
C
y
b
u
c
h
P
a
w
e
Å‚
P
a
t
e
r
z Nieszczyc, Paweł Pater z Goszczy), inni po- zamoczeniem, jak i przed deszczem. Kto o tym Typowe rozwiązania
A

u
k
a
s
z
W
ó
j
c
i
c
k
i
J
a
k
u
b
B
e
t
i
u
k
dzielili się praktycznymi spostrzeżeniami. Oka- nie zapomniał, może sobie postawić duży A
ukasz Wójcicki z Radomia, Jakub Betiuk
P
i
o
t
r
M
a
r
c
i
n
i
a
k
M
i
c
h
a
Å‚
zuje się, że spora grupa naszych Czytelników plus. Przynajmniej trzech kolegów zapropono- z A
owicza, Piotr Marciniak ze Stegny, Michał
G
r
z
e
m
s
k
i
T
o
m
a
s
z
K
o
w
a
l
s
k
i
zajmuje się wędkarstwem. wała wykorzystanie w charakterze obudowy Grzemski z Grudziądza oraz Tomasz Kowalski
Generalnie, rozwiązania można podzielić na popularnego pojemniczka z jajka Kinder-nie- z Konina proponują nieskomplikowane układy
trzy grupy: spodzianki. wykonawcze w postaci żaróweczki, diody
28 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/97
Szkoła konstruktorów
S
z
k
o
Å‚
a
k
o
n
s
t
r
u
k
t
o
r
ó
w
LED, lub brzęczyka, a ich wspólnym pomys- kładowo nie bardzo mogę sobie wyobrazić, jak Oryginalne rozwiązanie Zbyszka jest jednak
łem jest zastosowanie bardzo prostego styku żyłka miałaby niezawodnie uruchamiać popu- chyba dość kłopotliwe, bo wymaga użycia baterii
włączającego. Idea jest rzeczywiście bardzo larny  microswitch , a sugestie użycia takiego 9V, która jak na podane warunki, jest dość ciężka.
prosta, ale przy odpowiednim wykonaniu  na- styku spotkałem w kilku listach. Do tego doszedłby układ, obudowa  w sumie
prawdę skuteczna. Po prostu, między kontak- Oczywiście i tu wchodzi w grę kwestia spora masa i znaczna objętość. Podobny model
A

u
k
a
s
z
B
a
j
d
a
tami styku umieszczona jest żyłka. Jeśli żyłka ochrony przed wodą. nadesłał też A
ukasz Bajda ze Stalowej Woli.
J
a
c
e
k
S
t
o
l
a
r
M
i
c
h
a
Å‚
K
a
p
Å‚
o
n
zostanie naprężona, wysunie się spomiędzy Kilku kolegów, między innymi Jacek Stolar- Michał Kapłon z Sitańca proponuje wykona-
c
z
y
k
kontaktów i styki zostaną zwarte. Popłynie czyk z A
odzi zwróciło baczną uwagę na prob- nie we własnym zakresie trzystopniowego sty-
prąd i zadziała element wykonawczy. Pomysł lem wilgoci. Jacek proponuje wykorzystanie ku, czy raczej zespołu trzech styków, z których
naprawdę prosty, i jak twierdzą niektórzy  styku kontaktronowego i magnesu. Na pierw- pierwszy zwierałby się już przy niewielkim na-
sprawdza się w praktyce w 100 procentach. szy rzut oka jego rozwiązania wydaje się nie- pięciu żyłki, a następne  przy coraz większym
Zaletą takiego sposobu jest fakt, że sygnali- wygodne i ciężkie. Kontaktron, do tego mag- napięciu żyłki. Umożliwiłoby to w nieskompli-
zator nie jest związany z wędką. Proponujecie nes... ale po zastanowieniu okazuje się, że nie kowany sposób sygnalizację siły ryby, co
umieszczenie go pod wędką. Zwisająca pętla jest to zły pomysł. Trzeba tylko dopracować w przybliżeniu wskazywałoby na jej wielkość.
żyłki włożona byłaby miedzy kontakty styku. szczegóły. Rzeczywiście trzeba dążyć do
Ryba ciągnąca haczyk wyciągnie żyłkę ze sty- zmniejszenia masy. Ale sama masa to nie
ku i wędka nie będzie już w żaden sposób wszystko  Jacek zwraca uwagę, że jeśli już
związana z sygnalizatorem  pozostanie tylko ma być zastosowany magnes, który siłą rzeczy
wyciągnąć rybę na brzeg. musi mieć pewną masę, to należałoby zasto-
Przy tej dużej zalecie, urządzenie ma jednak sować przeciwwagę  wtedy do uruchomienia
pewną niewielką wadę  podczas deszczu mo- sygnalizatora wcale nie będzie potrzebna
że się zdarzyć, że kontakty, oddalone od siebie znaczna siła, czyli duże napięcie żyłki. Oczy-
na grubość żyłki (czyli ułamka milimetra) mogą wiście użycie magnesu i kontaktronu radykal-
zostać zwarte przez wodę, która wbrew pozo- nie ułatwia zabezpieczenie przed wilgocią.
K
a
c
p
r
a
C
y
rom przewodzi prąd. Można jednak założyć, że Kilka rozwiązań, między innymi Kacpra Cy-
b
u
c
h
a
P
i
o
t
r
a
Z
i
Ä™
c
i
k
a
takie sytuacje będą sporadyczne, bo nie bucha z Nieszczyc, Piotra Zięcika z Woli Kny-
P
a
w
Å‚
a
P
a
t
e
r
a
wszyscy zachcą łowić podczas deszczu i nie szyńskiej i Pawła Patera z Goszczy, zawierało Fot. 1. Sygnalizator Zbigniewa
ma tu żadnego problemu. pomysł wykorzystania czujników fotoelekt- Wojciechowskiego
Pozostaje jednak problem styku  nie powin- rycznych. W sumie zasada jest taka sama  na-
na to być jakakolwiek blacha (bo zardzewieje pinająca się żyłka usuwa przesłonę umieszczo- Pomysł interesujący, trudny do realizacji,
lub zaśniedzieje). Należałoby pomyśleć o skon- ną pomiędzy nadajnikiem i odbiornikiem foto- a jego praktyczna przydatność chyba byłaby
struowaniu właściwego styku przy użyciu ele- elektrycznym. Wywołuje to alarm. Część kole- niewielka.
M
a
r
i
a
n
J
a
r
e
k
mentów pozłacanych, na przykład odzyskanych gów podeszła do tego pomysłu całkiem bez- Marian Jarek z Ołpin przypomniał sposób
ze starych złącz komputerowych lub innych. krytycznie i zapomniała, że trzeba tu zupełnie sygnalizacji drgań, znany ze starszych samo-
Oczywiście styk powinien być w miarę deli- wyeliminować lub przynajmniej radykalnie chodowych czujników wstrząsowych. Drgania
katny, żeby wyciągnięcie zeń żyłki nie wyma- zminimalizować pobór prądu w spoczynku. wędki powodowałyby drgania sprężynki (po-
gało zbyt dużo siły. Za model działający na tej W układzie fotoelektrycznym jest to niemożli- dobnej do sprężynki od długopisu). Drgająca
zasadzie Piotr Marciniak otrzymuje nagrodę. we lub bardzo trudne. Jedynie Paweł Pater sprężynka dotykałaby metalowej czapeczki,
M
a
r
k
a
G
r
u
s
z
Ta uwaga dotyczy też pomysłu Marka Grusz- starał się optymalizować układ pod tym wzglę- zamykając obwód wyzwalania sygnalizatora.
czyńskiego z Gliwic, który proponuje wyko- dem. Paweł zastosował transoptor szczelino- Pomysł nie jest nowy  jest nieco kłopotliwy
c
z
y
Å„
s
k
i
e
g
o
rzystanie styropianowej, dobrze widocznej wy i przesłonę. W sumie jego układ sygnaliza- i chyba zawodny, bo wędka może drgać także
 bombki , zawieszonej na zwisającej pętli żył- tora z kostką 4011 i transoptorem pobiera z innych powodów, niż ciągniecie żyłki przez rybę.
J
a
c
e
k
K
o
n
i
e
c
z
n
y
ki. Ryba ciÄ…gnÄ…c haczyk, nie tylko podniesie w spoczynku 550µA, co nie jest wynikiem re- BÅ‚yskotliwÄ… ideÄ… bÅ‚ysnÄ…Å‚ Jacek Konieczny
 bombkę do góry, ale również wyciągnie welacyjnym, ale mieszczącym się w granicach z Poznania. Z jego bazgrołów ledwo odcyfrowa-
z ziemi lub z wody ostry szpikulec związany przyzwoitości. Mam jednak wątpliwości, czy łem sens oryginalnego pomysłu. Jacek zwrócił
z tą  bombką . Szpikulec ten, wbity w ziemię zewnętrzne światło nie zakłóci pracy transop- uwagę, że luz
no zwisająca żyłka nie będzie
lub zanurzony w wodzie zamyka obwód elekt- tora przy tak małym prądzie jego diody świecą- praktycznie przewodzić dz
więku, natomiast żył-
ryczny  przerwanie obwodu wywołuje alarm. cej. W każdym razie Pawła muszę pochwalić ka napięta  przeniesie dz
więk. Zasada wyko-
Ten pomysł jest dość oryginalny, ale ma pew- za to, że przeprowadził próby i zwracał uwagę rzystywana była (może i jeszcze jest) w dziecię-
ne wady, bo bombka i szpikulec są jednak na pobór prądu. cych telefonach. Wielu z nas robiło takie telefo-
związane z wędką, ciągłe zamknięcie obwodu Niewielu kolegów zaproponowało wykona- ny z dwóch połówek metalowego pudełka po
wymaga przepływu, choćby niewielkiego prą- nie czujnika napięcia, a właściwie ruchu żyłki, kremie Nivea i długiego, cienkiego sznurka lub
du także w spoczynku. Nieco podobne układy, pracującego na zasadzie dwóch współpracują- nici. Jacek widzi możliwość określania stopnia
tyle że z piłeczką pingpongową zaproponowali cych walców, najlepiej gumowych. Żyłka napięcia żyłki (czyli przypuszczalnej wielkości ry-
S
e
b
a
s
t
i
a
n
M
a
l
e
Å„
c
z
u
k
też Sebastian Maleńczuk z Białej Podlaskiej umieszczona byłaby pomiędzy tymi walcami. by) na podstawie jej właściwości akustycznych
P
i
o
t
r
P
o
g
o
r
z
e
l
s
k
i
i Piotr Pogorzelski z Kielc. Przesuwanie się żyłki powodowałoby obrót (przewodzenia dz
więku i rezonansów). O tym
Marian Jarek z Ołpin, Jarosław Tarnawa zGo- walców i zadziałanie czujników związanych pomyśle muszę wspomnieć, choć oczywiście
M
a
r
i
a
n
J
a
r
e
k
J
a
r
o
s
Å‚
a
w
T
a
r
n
a
w
a
B
a
r
t
e
k
R
a
d
z
i
k
K
a
m
i
l
dziszki, Bartek Radzik z Ostrowca Św., Kamil z tymi walcami. Czujniki mogą być stykowe, zgadzam się z Autorem, że droga do jego zreali-
Tarczyński z Lubina oraz Arkadiusz Miśkiewicz lub jak proponuje jeden z uczestników  foto- zowania nie jest prosta, a szczerze mówiąc po-
T
a
r
c
z
y
Å„
s
k
i
A
r
k
a
d
i
u
s
z
M
i
Å›
k
i
e
w
i
c
z
ze Starachowic proponują wykorzystanie deli- elektryczne, podobne jak w myszce kompute- mysł jest zupełnie nierealny.
katnego styku, zwieranego napinającą się żyłką. rowej. Idea ta jest niewątpliwie ciekawa, ale
W przynajmniej dwóch listach pojawił się po- praktyczne zrealizowanie na pewno wymagać Spławiki
J
a
r
o
s
Å‚
a
w
mysł wykorzystania do tego celu delikatnych będzie sporych umiejętności mechanicznych. Część uczestników, na przykład Jarosław
T
a
r
n
a
w
a
K
r
z
y
s
z
t
o
f
W
i
n
k
i
e
l
styków z obwodu autostopu magnetofonu. Tarnawa z Godziszki, Krzysztof Winkiel z Zyg-
M
a
r
i
a
n
J
a
r
e
k
K
a
c
p
e
r
C
y
b
u
c
h
Oczywiście w przypadku wykorzystania tej idei, Pomysły niecodzienne muntowa, Marian Jarek i Kacper Cybuch, pro-
Z
b
i
g
n
i
e
w
W
o
j
c
i
e
c
h
o
w
s
k
i
styk, bateria i układ sygnalizacyjny muszą być Zbigniew Wojciechowski z Lubaczowa wy- ponuje umieszczenie sygnalizatora w spławiku.
montowane na wędce. Proponujecie wykorzys- konał układ sygnalizatora wykorzystującego Marian przypomniał o kostce LM3909 opisa-
tanie solidnych obejm, które trwale łącząc na- w roli czujnika... potencjometr. Przysłał na tę nej w EdW 4/96 w artykule  Intrygująca mry-
sze  dodatki z wędką, nie przeszkadzałyby okoliczność zdjęcie. Napięcie żyłki obracałoby gałka . Układ ten, jako bodaj jedyny umożliwia
w jej normalnym użytkowaniu. nieco potencjometr z zamocowaną na osi zaświecenie czerwonej diody LED przy zasila-
Idea montowania na wędce jakichkolwiek dz
wigienką. Układ wykrywający obrót poten- niu układu napięciem z jednej bateryjki, czyli
 dodatków jest oczywiście dyskusyjna. Spo- cjometru zawiera wzmacniacz operacyjny 1,2...1,6V. Pomysł jest naprawdę godny uwa-
ro kłopotów może też sprawić zapewnienie TLC271, pracujący w roli komparatora, oraz gi, bo baterie 1,5V, zarówno  paluszki , jak
właściwej współpracy żyłki ze stykiem. Przy- kostkę 4093 i przetwornik piezo. i miniaturowe bateryjki zegarkowe są zdecydo-
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/97 29
Szkoła konstruktorów
S
z
k
o
Å‚
a
k
o
n
s
t
r
u
k
t
o
r
ó
w
F
o
t
o
g
r
a
f
i
a
5
wanie tańsze od 3-woltowych baterii litowych Fotografia 5 pokazuje rozwiązanie, którego
W
i
e
s
Å‚
a
w
O
l
e
k
s
a
przy porównywalnej pojemności. Poza tym za- Autorem jest Wiesław Oleksa z Tarnobrzega.
stosowanie jednej baterii alkalicznej typu LR44 Układ działa na zasadzie nieco podobnej jak
wystarczyłoby na kilka dni nieprzerwanej pracy myszka komputera. Żyłka umieszczona jest
diody LED. W układzie intrygującej mrygałki między gumowymi walcami. Jej przesuwanie
częstotliwość błysków była mała, rzędu 1 Hz. wywoła obrót walców i okresowe zwieranie de-
Fot. 2. Model elektronicznego spławika
Zastosowanie kondensatora o znacznie mniej- likatnych styków. Współpracujący układ genera-
(Autor: Krzysztof Winkiel)
szej pojemności da częstotliwość rzędu kilku- tora monostabilnego (uniwibratora) zapewnia
dziesięciu i więcej herców, co (ludzkie) oko zin- wytworzenie sygnału alarmowego przez okreś-
terpretuje jako ciągłe świecenie. stykiem z drutu, ale bez żadnej obudowy, przy- lony dłuższy czas, nawet w przypadku jednora-
M
a
r
c
i
n
J
Ä™
d
r
a
s
Dlaczego mówię o ciągłym świeceniu? Bo słał Marcin Jędras z Lubina. zowego, krótkiego zwarcia styków.
f
o
t
o
g
r
a
f
i
i
3
kilku kolegów wspomniało o chemicznych Na fotografii 3 można zobaczyć układ autors- Układ elektroniczny wprawdzie do najnowo-
G
r
z
e
g
o
r
z
a
B
e
d
n
a
r
z
a
z
C
i
Ä™
c
i
n
y
 świetlikach wkładanych do przezroczystego twa Grzegorza Bednarza z Cięciny. Grzegorz cześniejszych nie należy, ale za bardzo staran-
spławika. Może sensowne byłoby wykorzysta- umieścił układ elektroniczny składający się ne wykonanie, zwłaszcza części mechanicz-
nie świecącego spławika, którego położenie z dwóch bateryjek zegarkowych, kostki 555, nej, Wiesław otrzymuje nagrodę.
byłoby dobrze widoczne w nocy. przetwornika piezo i diody LED w korku od bu- Na koniec wspomnę jeszcze o perypetiach
M
a
r
c
i
n
a
W
i
Ä…
z
a
n
i
a
Innym rozwiązanie byłoby wykonanie czujni- telki Pepsi. Autor popełnił jednak pewien błąd  Marcina Wiązania z Gacek. Nasz, jak na razie
ka drgań, lub czujnika zanurzeniowego, który chodzi o to, że w spoczynku układ pobiera jed- najaktywniejszy terenowy współpracownik
wÅ‚Ä…czaÅ‚by Å›wiateÅ‚ko w spÅ‚awiku tylko w przy- nak pewien prÄ…d. Niby 240µA to niewiele, ale (jeÅ›li mogÄ™ użyć tego okreÅ›lenia), nie ma ostat-
padku jego drgań lub zanurzenia. Ten sposób dla maleńkich bateryjek to sporo. Należało po- nio szczęścia w Szkole. Przysłał mianowicie
sygnalizacji brań jest jednak zawodny, bo fał- myśleć o rozwiązaniu bardziej energooszczęd- faks z doniesieniem, że modele wysłane do
szywe alarmy mogą być powodowane przez nym, nie pobierającym w spoczynku prądu. Redakcji zostały mu zwrócone przez Pocztę,
fale czy wiatr. choć przesyłka była prawidłowo zaadresowa-
Nie bardzo potrafię sobie wyobrazić prak- na. Cóż, nie tylko on, ale też kilku innych uczes-
tycznie rozwiązanie  elektronicznego spławi- tników Szkoły miało już podobne przygody.
ka z dodatkowym pływakiem, co zapropono- Dosłownie w ostatniej chwili (15 września)
M
a
r
i
u
s
z
a
N
o
w
a
k
a
wało kilku kolegów. dotarły do mnie prace Mariusza Nowaka z Gacek
A

u
k
a
s
z
a
i
O
l
k
a
S
z
y
m
c
z
a
k
ó
w
Chyba łatwiejsze byłoby po prostu zastoso- i braci A
ukasza i Olka Szymczaków z Barlinka.
wanie dwóch elektrod: umieszczonych jedna Mariusz wysłał paczkę 18 sierpnia. Taki czas
poniżej, druga powyżej linii zanurzenia spławi- wędrówki paczek przekonuje mnie, że konieczne
ka. Już lekkie zanurzenie powinno powodo- jest przedłużenie terminu nadsyania prac 
wać zwarcie elektrod przez wodę i zadziałanie uczynię to w jednym z następnych numerów.
Fot. 3. Sygnalizator Grzegorza Bednarza
sygnalizatora. Układ elektroniczny mógłby być Ze względu na opóz
nienia, nie mogÄ™
prosty: bateryjka, tranzystor wzmacniający zaprezentować fotografii nadesłanych modeli,
f
o
t
o
g
r
a
f
i
a
B
a
r
t
k
a
S
t
r
ó
i element wykonawczy w postaci diody LED Kolejna fotografia pokazuje model Bartka Stró- a były one tego warte ze względu na staran-
ż
y
Å„
s
k
i
e
g
o
lub brzęczyka piezo. Część kolegów pisze, że żyńskiego z Kęt. Tym prościutkim modelem za- ność wykonania. Mariusz Nowak przysłał
rozwiązanie takie ma rację bytu i spotyka się nawet dwa działające modele: jeden wyko-
podobne spławiki w sklepach wędkarskich. rzystujący barierę podczerwieni (diodę nadaw-
Przy próbie samodzielnej budowy świecące- czą i fotodiodę odbiorczą). Choć pobór prądu
go spławika, trzeba wziąć pod uwagę kąt jest absolutnie nie do przyjęcia (13mA w
świecenia z
ródła światła. Kilku kolegów pisze spoczynku), staranność wykonania zasługuje
o potrzebie zastosowania hiperjasnej diody na uznanie.
LED  totalny błąd: hiperjasne diody mają kąt Drugi model Mariusza, zasilany małą 12-
świecenia rzędu 2...4 stopni, czyli krótko mó- woltową baterią do pilotów samochodowych
wiąc praktycznie byłyby niewidoczne, bo trud- wykorzystuje kontaktron i magnes. Tu pobór
no wyobrazić sobie spławik z systemem nawi- prądu w spoczynku jest znikomy.
gacyjnym, naprowadzającym silną, ale bardzo Za oba działające i bardzo starannie wyko-
wąską wiązkę światła dokładnie w kierunku nane modele Mariusz otrzymuje nagrodę.
wędkarza. Zamiast diody hiperjasnej należy za- Równie starannie wykonali swoje modele
stosować np. trzy przyzwoite diody z matową bracia bliz
niacy A
ukasz i Olek Szymczak. Każdy
Fot. 4 Model Bartka Stróżyńskiego
soczewką, czyli diody o jak najszerszym kącie przysłał swoje opracowanie. Obaj wykorzys-
świecenia albo jedną diodę i element rozpra- tują fabryczny mikrostyk (produkcji FAEL).
szający światło na wszystkie strony. wierającym baterię, układzik z melodyjką VT66 Układ sygnalizacyjny jest wyzwalany przez
A tak w ogóle, to większość kolegów orzek- i membranę piezo Bartek przekonał mnie, że wyciągnięcie zawleczki  powoduje to
ła, że sygnalizacja świetlna niewiele daje  można zrobić czujnik zawierający magnes i kon- przełączenie i włączenie brzęczyka i diody
wędkarz może na chwilę odejść i właśnie wte- taktron, uruchomiany już niewielkim napięciem LED. Jeden z braci proponuje wykorzystanie
dy, zgodnie z prawem Murphy ego, ryba we- żyłki. Choć układ nie jest do końca dopracowany, migającej diody LED, drugi zbudował układ z
z
mie. Zdecydowanie bardziej skuteczna jest Bartek otrzymuje symboliczny upominek. kostką LM3909. Oba modele zostały starannie
sygnalizacja dz
więkiem (najlepiej przerywa- wykonane i zabezpieczone przed wodą.
nym), który w warunkach ciszy nad wodą, Ich Autorzy również otrzymują nagrodę 
zwłaszcza nocą, wcale nie musi być głośny. mam nadzieję, że będą potrafili wspólnie z niej
korzystać.
Modele Tym razem nie podaję schematów, bo propo-
Kilku kolegów przysłało bądz
fotografie mo- nowane układy generatorów z kostką 555 lub
deli, bÄ…dz
same modele. 4093 znajdziecie w poprzednich numerach EdW.
Fotografia 1 pokazuje fragment układu Zbi- Nagrody za rozwiązanie zadania 17 otrzymu-
F
o
t
o
g
r
a
f
i
a
1
Z
b
i
gniewa Wojciechowskiego  czujnik z poten- ją Wiesław Oleksa, Piotr Marciniak, Mariusz
g
n
i
e
w
a
W
o
j
c
i
e
c
h
o
w
s
k
i
e
g
o
W
i
e
s
Å‚
a
w
O
l
e
k
s
a
P
i
o
t
r
M
a
r
c
i
n
i
a
k
M
a
r
i
u
s
z
F
o
t
o
g
r
a
f
i
a
2
N
o
w
a
k
A

u
k
a
s
z
O
l
e
k
S
z
y
m
c
z
a
k
cjometrem. Fotografia 2 przedstawia model Nowak oraz bracia A
ukasz i Olek Szymczak.
B
a
r
t
e
k
S
t
r
ó
ż
y
Å„
s
k
i
A

u
k
a
s
z
B
a
j
d
o
G
r
z
e
g
o
r
z
 elektronicznego spławika, którego Autorem Bartek Stróżyński, A
ukasz Bajdo i Grzegorz
K
r
z
y
s
z
t
o
f
W
i
n
k
i
e
l
B
e
d
n
a
r
z
jest Krzysztof Winkiel z Zygmuntowa (model  Bednarz otrzymujÄ… drobne upominki.
małą ciemną płytkę widać obok zwykłego, nie- Jak zawsze pozdrawiam wszystkich uczest-
przerobionego spławika). ników oraz sympatyków Szkoły.
W
a
s
z
i
n
s
t
r
u
k
t
o
r
Prościutki układ z dwoma bateryjkami zegar- Wasz instruktor
Fot. 5. Model Wiesława Oleksy
P
i
o
t
r
G
ó
r
e
c
k
i
kowymi, diodą LED, zawiasem (!) i prostym Piotr Górecki
30 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/97