OPIS PRZEDSI
BIORSTWA
Charakterystyka obszaru badań
Praca powstała dzięki współpracy z Firmą Produkcyjną, w której obecnie jestem
zatrudniony.
Siedziba firmy oraz zakład produkcyjny zlokalizowane są w połuniowo-
zachodniej Polsce w Kątach Wrocławskich. Na terenie zajmującym 8 ha znajdują się hale
produkcyjne, magazynowe i budynki biurowe, a łączna powierzchnia wszystkich
budynków to 12 500 m2. Przedsiębiorstwo zatrudnia ponad 400 pracowników z bogatym
doświadczeniem zawodowym, wysokimi kwalifikacjami i odpowiedzialnym podejściem
do wykonywanej pracy.
Rys. 4.1 Zakład przemysłowy z lotu ptaka.
Firma jest największy Polski producent i eksporter suszarni i silosów do ziarna.
W swojej ofercie posiada urządzenia dla wszystkich: zarówno proste, tanie i skuteczne
maszyny dla gospodarstw rolnych, jak i skomplikowane instalacje o charakterze
przemysłowym, będące w stanie przesuszyć i zmagazynować nawet setki tysięcy ton
ziarna rocznie. Piętnaście lat działalności pozwoliło na zdobycie szerokiej wiedzy
i doświadczenia w zakresie budowy i modernizacji magazynów zbożowych, czego
potwierdzeniem jest szereg realizacji tak w Polsce, jak i za granicą.
28
Wyjątkową umiejętnością firmy jest specjalizacja w budowie i rozbudowie
kompleksów suszarniczo-magazynowych. Firma jest w stanie obsłużyć Klienta od
projektu przez produkcję i montaż aż po kompletną realizację.
Rys. 4.2. Piec z suszarnią do ziarna
Rys. 4.3. Silosy zbożowe.
29
Firma posiada ogromne doświadczenie, wybudowała więcej niż 1000 obiektów
w Polsce oraz sfinalizowała liczne zagraniczne inwestycje na Ukrainie, w Rosji, na
Białorusi, Litwie, A
otwie, w Czechach, na Słowacji i na Węgrzech.
Rys. 4.4. Kompleks suszarniczo-magazynowy.
Przedsiębiorstwo jest liderem wśród polskich producentów nagrzewnic powietrza.
Te wszechstronne urządzenia służą zarówno do bezpośredniego ogrzewania
powietrznego, jak i do ogrzewania powietrznego kanałowego.
Rys. 4.5. Pełna gama piecydo ogrzewania powietrzem.
30
Wytwarzane nagrzewnice powietrza TermEfekt od kilkunastu lat (dzięki swojej
konstrukcji i nieustannym pracom nad udoskonalaniem wyrobu) stosowane są do
ogrzewania oraz wentylacji takich obiektów, jak:
�� hale przemysłowe,
�� hurtownie i magazyny,
�� sklepy i hipermarkety,
�� warsztaty naprawcze i lakiernie,
�� salony samochodowe,
�� kluby, restauracje, dyskoteki,
�� sale sportowe i kryte korty tenisowe,
�� pawilony wystawowe, hale namiotowe,
�� kościoły,
�� domy jednorodzinne,
�� szklarnie i tunele foliowe,
�� budynki inwentarskie,
�� suszarnie do ziarna,
�� suszarnie przemysłowe.
Podstawą dobrej marki jest przede wszystkim jakość wyrobów i rzetelność
wykonywanych usług. Tylko one mogą być na dłuższą metę gwarantem sukcesu i tą
zasadą firma kieruje się we wszystkich swoich działaniach
Do produkcji swoich wyrobów stosuje materiały i podzespoły najwyższej jakości
renomowanych producentów światowych, gwarantujące długoletnie użytkowanie.
Następujące elementy są dostarczane m.in. przez:
�� Stal  Ruukki (dawniej Rautaruukki, Finlandia), Thyssen Krupp (Niemcy),
IPSAT Polska Stal S.A.
�� Napędy  GETRIEBEBAU NORD (Niemcy), TAMEL (Polska)
�� Sterowanie  SIEMENS
�� Osprzęt elektryczny  Schneider Electric, Legrand Fael
31
�� Palniki  Rielo, Weishaupt, Giersch
Wyroby spółki dorównały wyrobom renomowanych firm światowych.
Wprowadzane innowacje techniczne powodują postęp w stosunku do wyrobów
sprzedawanych aktualnie na rynku krajowym.Klienci chwalą sobie sprawną i
profesjonalną obsługę inwestycji przez pracowników firmy. Specjalistyczne grupy
serwisowe w krótkim czasie.
Rys. 4.6. Certyfikaty bezpieczeństwa.
Wszystkie wyroby firmy posiadają certyfikaty uprawniające do oznaczania ich
znakiem bezpieczeństwa i spełniają wymagania norm krajowych i norm europejskich. Od
pięciu lat firma posiada certyfikat ISO 9001. Produkty firmy opatrzone są znakiem CE.
Firma posiada także certyfikaty ukraińskie, rosyjskie i białoruskie
32
Rys. 4.7. Certyfikat ISO 9001
Dobra jakość, ciągły rozwój techniczny i jakościowy urządzeń firmy sprawiają, że
cieszą się one uznaniem. Zdobyła wyróżnienie AGROBIZNESMEN 96, było laureatem
konkursu PARTNERZY 97 i zdobywcą nagrody publiczności HIT POLAGRA 97.
Suszarnia została wyróżniona przez Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji
Rolnictwa tytułem MASZYNY ROLNICZEJ ROKU 98 oraz nagrodzona medalem
targów AGROTECH 98 w Kielcach. W 2002 roku nasza suszarnia przewoz
na została
33
nagrodzona Złotym Medalem targów Polagra Farm 2002, a firma uhonorowana nagrodą
publiczności w postaci pucharu HIT Polagra. Firma otrzymała tytuł GAZELI BIZNESU
2003 oraz 2004 przyznawany najdynamiczniej rozwijającym się małym i średnim
firmom.
Rys. 16. Medal Polagra Farm 2002, tytuł Gazeli Biznesu 2003
Firma uczestniczyła w międzynarodowych targach w Czechach, Danii, Rosji, na
Węgrzech, Ukrainie, Litwie, A
otwie i Białorusi.
W połowie lat 90. XX w. spółka rozpoczęła sprzedaż swoich wyrobów na
Białorusi i w Czechach, potem na Ukrainie. W następnych latach poszerzono współpracę
na rynkach zagranicznych o realizację inwestycji całych obiektów suszarniczo-
magazynowych.
Analiza przepływu informacji oraz materiału w przedsiębiorstwie produkcyjnym
Przedsiębiorstwo przemysłowe wyposażona jest w najnowocześniejsze maszyny
sterowane komputerowo. Nowoczesny park maszynowy firmy pozwala usprawnić
produkcję i zwiększyć jej wydajność przy zachowaniu precyzji i najwyższej jakości.
Wykorzystanie maszyn sterowanych mikroprocesorami zapewnia powtarzalność
elementów użytych w urządzeniach produkowanych w firmie. Największy park
maszynowy znajduję się na Wydziale Obróbki Plastycznej. Tu blacha, która dostarczana
jest do firmy jest cięta, wykrawana, walcowana i lub gięta. To tu powstają elementarne
34
części, które po przejściu przez Wydziały Montażu Seryjnego i Końcowego jaki
i Spawalnie tworzą podzespoły bądz
gotowe zespoły obiektu końcowego. Firma pracuje
na systemie stworzonym na jej własne potrzeby. Pracują na nim wszystkie wydziały,
począwszy do Sprzedaży, Zaopatrzenia, Planowania, produkcji na wszystkich poziomach
(Obróbka Plastyczna, Skrawaniem, Spawalnia, Montownia i Lakiernia) po Magazyn
i Wydział Wysyłek.
Pierwszym etapem będzie określenie przepływu informacji w przedsiębiorstwie.
Jest to niezbędny proces, który należy przeprowadzić gdyż pozwoli zrozumieć jakiego
rodzaju informacje i w jaki sposób przepływają przez przedsiębiorstwo w czasie realizacji
zlecenia. Pozwoli to na wyselekcjonowanie niezbędnych do procesu planowania
i sterowania produkcji. Szczególnie ważnym zadaniem jest określenie jak wyglądają
relacje między obszarami w zakresie wymiany środków pomocniczych, materiałów oraz
informacji. Proces planowania i sterowania produkcją jest wmontowany w globalny
proces planowania: strategicznego, taktycznego i operacyjnego. Jego zakres i stopień
szczegółowości uzależniony jest od aktualnej sytuacji przedsiębiorstwa, poziomu
technicznego i organizacyjnego.
Analizy procesu produkcji w przedsiębiorstwie umożliwia zweryfikowanie drogi
przebiegu zlecenia produkcyjnego w systemie wytwórczym przedsiębiorstwa.
W przedsiębiorstwie zadanie zarządzania wykonaniem zlecenia na wydziale
produkcyjnym jest związane z przejęcie zleceń wytwórczych z systemu nadrzędnego,
czasowe zaplanowanie realizacji poszczególnych operacji dla każdego zlecenia,
przydzielenie ich do stanowisk roboczych, wyrównanie obciążenia tych stanowisk oraz
wykorzystywać w sposób maksymalny zdolności produkcyjne. Następnie zwrócenie
zakończonego zlecenia do systemu nadrzędnego. Warunki brzegowe są wymuszane przez
ustalone terminy rozpoczęcia i zakończenia zlecenia
Planowanie produkcji (planowanie zleceń / tworzenie planu produkcji) w systemie
polega na przypisywaniu planowanych terminów wykonania do wystawionych zleceń.
Plan produkcji (w postaci planu zleceń na dany tydzień) jest tworzony w taki sposób, aby
zapewnić ustalony poziom produkcji każdego wydziału w każdym tygodniu. Plan na
następny tydzień jest przygotowywany pod koniec bieżącego tygodnia, zatwierdzany
i rozsyłany (e-mail) do kierowników wydziałów produkcyjnych. Plan na następny tydzień
nie podlega zmianom po zatwierdzeniu. Plan na następny tydzień może (i powinien)
uwzględniać postęp prac wykonywanych w tygodniu bieżącym. Plan na następny tydzień
35
obejmuje tylko te zlecenia, dla których w momencie zatwierdzenia planu są dostępne (na
magazynie) wymagane podzespoły lub te podzespoły są wykonywane (w ramach
bieżącego tygodnia) lub ich wykonanie jest zaplanowane w tym samym planie na
następny tydzień. Sprawdzane są stany magazynów materiałów wyjściowych i gotowych
detali. Dane o stanie materiałów wyjściowych informują Dział Planowania Produkcji
jakie materiały należy zamówić aby nie doszło do zatrzymania produkcji z powodu braku
surowców. Na podstawie raportów system generuje tylko niezbędne zlecenia produkcyjne
w odpowiednich ilościach do wykonania danego projektu. Zapobiega to produkcji
elementów, które widnieją na saldzie magazynów detali gotowych. Fakt istnienia
nadwyżek na magazynach wynika z dwóch kwestii: ekonomicznej i technologicznej.
Koszty przezbrojeń i produkcji małej serii w porównaniu do kosztów magazynowania są
większe. Kwestie technologiczną należy tłumaczyć istniejącymi programami na
wykrawaniu, gdzie z jednego arkusza blachy produkowana jest seria kilkunastu
jednakowych elementów.
Mając już wygenerowane zlecenia produkcyjne, ustala się kolejność wykonywania
zadań.. Dział Planowania przekazuje wydziałom produkcyjnym zlecenia z określonym
początkowym i końcowym terminem wykonania partii elementów. Zlecenia produkcyjne
przekazane na produkcje mają określoną liczbę roboczogodzin. Z reguły nie przekracza
ona 3 dni, uwzględniając ilość pracowników na każdej zmianie. Kierownicy
poszczególnych wydziałów otrzymując zlecenia sami tworzą krótkoterminowy
harmonogram produkcji, planując  do przodu w oparciu o wcześniejsze terminy
realizacji. Zlecenia tzw. ekspresowe są realizowane przez wprowadzenie je do
harmonogramu i dostarczenia je bezpośrednio do osób będących na stanowiskach, na
których będą realizowane.
Harmonogram pracy na Wydziale Obróbki Plastycznej jest realizowany w oparciu
o wykres Gantta tworzony w arkuszu kalkulacyjnym Excel. W wykresie dostępne zasoby
są wpisywane po lewej stronie, a operacje są przydzielone dla rzędów zasobów i
rozłożone w układnie poziomym w każdym poziom ukazującym położenie czasowe.
Długość poszczególnych słupków na wykresie oznacza ilość czasu, jaka została
przydzielona do zrealizowania danego zadania / operacji. Niezwykle ważną funkcją
wykresu Gantta jest jego funkcja kontrolna procesu realizacji zadań (na słupkach zadań
wykresu nanosi się słupki realizacji poszczególnych zadań). Wykres Gantta prezentuje
jednocześnie następujące dane: wielkość zaplanowanego zadania w funkcji czasu, stopień
36
realizacji zadania w czasie oraz terminu zakończenia, jak również ukazuje czy zadanie ma
opóz
nienie czy wyprzedzenie w stosunku do planu produkcji.
Analiza przykładowego zlecenia produkcyjnego
Zlecenia produkcyjne służą do sterowania produkcją, pełnią charakter
dynamicznej bazy wiedzy obsługującej obszar procesu produkcyjnego. Planowanie
realizacji zleceń oraz harmonogramowanie zadań pozwala na określenie prac
poszczególnych stanowisk, bilansowanie zasobów produkcji, monitorowanie realizacji
zleceń w układzie czasowym.
Analizowanym przykładowym zleceniem produkcyjnym jest zlecenie na xxx,
udostępnionym do analizy dzięki uprzejmości przedsiębiorstwa. Rysunek ? obrazuje
zestawienie danych generowanych przez system w zleceniu produkcyjnym. Dane te
wykorzystywane są przy tworzeniu harmonogramu produkcyjnego.
Zlecenia produkcyjne wygląda następująco:
Pierwsza część zlecenia to  odcinek dla wydającego . Zawarte tu są następujące
informacje:
�� jakiego wydziału dotyczą (OP- Obróbka Plastyczna)
�� nr zlecenia (A564)
�� IDZlecenia  numer identyfikacyjny zlecenia w systemie
�� IDPozycji  numer identyfikacyjny danego detalu w systemie (na podstawie
tego nr można prześledzić wszystkie identyczne zlecenia z ubiegłych lat (ta
sama operacja na tym samym detalu)),
�� seria  numer serii w danym roku kalendarzowym
�� kod pozycji  nazwa detalu (PT  przelotka linki  blacha  F 1,0 x 1250 x
1250/A ) informacje tu zawarte informują jaki to jest detal należący do
poszczególnego produktu i określają jego wymiary.
�� Materiał do wydania ID 55663( Blacha ocynkowana 1,0 x 1250 x 2500 S220
GD + Z275) informacje te wskazują jaki materiał powinien wydać magazyn
do realizacji zlecenia, w tym przypadku jest to blacha ocynkowana o
grubości 1mm i powłoce ocynku 220g na m2, oraz numerze
identyfikacyjnym 55663.
�� Magazyn A  na jakim magazynie znajduje się dany materiał
37
�� Ilość  ile sztuk materiału jest niezbędne do wykonania zlecenia
Druga część zlecenia to  odcinek dla kontrolera . Zawarte tu są informacje
podobnie jak w odcinku dla wydającego, z tym że dodatkowo wstawiona jest informacja
dla osoby odbierającej ile sztuk zlecono, a ile sztuk odbiera i w jakim dniu dokonała
odbioru. Jednakże cześć zleceni produkcyjnych nie wymaga odbioru kontroli jakości, są
to tak zwane zlecenia z  samokontrolą . Pracownik sam rejestruje ilość wykonanych
detali o czym będzie mowa w dalszej części.
Trzecia część to tzw.  zlecenie właściwe , określane w Księdze Jakości Firmy
jako FM-WP-06 (Formularz Wydziału Produkcyjnego nr 6). Zawarte tu są następujące
informacje:
�� jakiego wydziału dotyczą (OP- Obróbka Plastyczna)
�� nr zlecenia (A564)
�� data wystawienie zlecenia  2007-01-26
�� IDZlecenia  (225587) numer identyfikacyjny zlecenia w systemie
�� IDPozycji  (22025) numer identyfikacyjny danego detalu w systemie
�� seria  (5) numer serii w danym roku kalendarzowym
�� konto / projekt  (501-001/PR2007) informacje tu zawarte wskazują czy
dany detal jest wytwarzany na konkretny obiekt lub na magazyn. W tym
przypadku jest to zlecenie produkcyjne bez konkretnego skierowania na
dany obiekt
�� kod pozycji  nazwa detalu
�� ilość osób  informacja dotycząca ilości osób potrzebnych do wykonania
zlecenia
�� TPZ  (0,1 godziny) czas przygotowawczo zakończeniowy  informacja jaką
cześć godziny pracownik ma na przygotowanie maszyny do wykonania
zlecenia
�� czas jednostkowy  (0,048 godziny) informacja jaką cześć godziny
pracownik ma na wykonanie jednej sztuki detalu
�� ilość sztuk  (9 szt.) informacja o ilości sztuk do wykonania do danego
zlecenia
�� czas na wykonacie  (0,532 godziny) informacja o czasie wykonania całego
zlecenia
38
�� rodzaj operacji  (cięcie) informacja o rodzaju wykonywanej operacji
�� nr dokumentacji technicznej  (PT.PRZEL.01) bardzo ważna informacja,
gdyż każdy detal posiada swój niepowtarzalny numer, na podstawie której
identyfikowalny jest w systemie. Numer dok. technicznej posłużył w
systemie PREACTOR jako nr zlecenia, gdyż jako jedyny jest stały dla
danego detalu podczas kolejnych operacji jakie przechodzi na produkcji.
�� stanowisko pracy  (Gilotyna Gasp. 4,0m) informacja o sugerowanym
miejscu wykonania operacji
�� planowany termin wykonania  informacja o terminie zakończenia danego
zlecenia
�� magazyn docelowy  (OP) informacja gdzie powinien trafić detal po jego
wykonaniu, w tym przypadku jest to przekazanie go do dalsze obróbki na
wydziale produkcyjnym
�� ponadto znajdują się tu rubryki do wypełnienia, w których wpisuje się
kolejno:
�� datę zatwierdzenia zlecenia
�� podpis osoby zatwierdzającej
�� datę dopuszczenia do produkcji
�� podpis dopuszczającego
�� ilość sztuk odebranych
�� datę odbioru
�� podpis pracownia wykonującego zlecenie
�� podpis kontrolera odbierającego zlecenie
Czwarta część zlecenia to  identyfikator towaru . To odcinek, który jest
przypinany do palet z wykonanym detalem. Na podstawie tego można go bezbłędnie
zlokalizować wśród innych podzespołów, często podobnych do siebie. Informacje jakie
zawiera identyfikator:
�� magazyn docelowy
�� numer zlecenia
�� rodzaj operacji jaka została wykonana
�� data wystawienia
�� IDPozycji
39
�� kod pozycji  nazwa detalu
�� konto / projekt
�� nr dokumentacji technicznej
�� materiał i jego IDPozycji
�� ilość materiału jaką zużyto do wykonania danego detalu
�� ponadto znajdują się tu rubryki do wypełnienia, w których wpisuje się
kolejno:
�� ilość sztuk odebranych
�� datę odbioru
�� podpis pracownia wykonującego zlecenie
�� podpis kontrolera odbierającego zlecenie
�� IDZlecenia
�� IDPozycji
�� seria
Wszystkie zlecenia rozpoznawalne są przez system na podstawie kodu
kreskowego, który znajduje się aż na trzech częściach zlecenia. Ma to na celu:
�� ułatwienie magazynierom wdanie materiału na produkcje,
�� rejestracje zlecenia w systemie przez pracownika,
�� identyfikowalności detalu, po jego wykonaniu, na hali produkcyjnej lub
magazynie.
Przed przystąpienie do pracy, kierownik wydziału przekazuje pracownikowi
zlecenia do wykonania w danym dniu, wskazując mu jednocześnie kolejność ich
wykonania. Do każdego zlecenia dołączany jest rysunek, o takim samym numerze
dokumentacji technicznej jak na zleceniu. Na podstawie tego rysunku można sprawdzić
poprawność wykonania detalu w poszczególnych operacjach na produkcji. Do zleceń na
wykrawaniu dodatkowo pracownik otrzymuje  maszynówkę . To karta, na której
znajdują się następujące informacje:
�� nazwa i numer rysunku detalu
�� jego wymiary
�� nr programu CNC
�� rodzaj materiału wyjściowego
�� czas trwania operacji dla jednej sztuki
40
�� masa detalu
�� informacje w jakiej stacji indeksowej umieścić dany stempel i daną matryce
Przetwarzanie meldunków z produkcji
Wszystkie zlecenia są rejestrowane przez pracownika w systemie, co to znaczy?
Na hali rozlokowane są komputery współdziałające w jednym systemie. Pracownik przed
przystąpieniem do wykonywania danego zlecenia loguje się w systemie podając swój
osobisty numer i hasło. Następnie przy pomocy kodu kreskowego na zleceniu i czytnika
ustawionego przy komputerze wprowadza dane zlecenie do systemu. Rejestruje początek
wykonania zlecenia i przystępuje do pracy już przy odpowiedniej maszynie. Tym samy
planowanie dostaje potwierdzenie, że dane zlecenie jest już realizowane. Po zakończeniu
operacji, pracownik powtarza czynności, z tym że teraz wpisuje ilość wykonanych sztuk i
zakańcza zlecenie. Na tej podstawie można śledzić w czasie rzeczywistym fazę jaką
przechodzi dany produkt na wydziale, oraz czy realizacja zlecenia jest zgodna z
harmonogramem produkcji.
Kalendarz fabryczny
Na Wydziale Obróbki Plastycznej obowiązuje następujący kalendarz fabryczny:
Produkcja trwa 6 dni w tygodniu z tym, że w sobotę pracuje tylko 1 zmiana.
�� Produkcja bezpośrednia- I zmiana od godziny 6.00-14.00
10 osób na Wydziale Obróbki Plastycznej + kontroler jakości i kierownik
�� Produkcja bezpośrednia- II zmiana od godziny 14.00-22.00
10 osób na Wydziale Obróbki Plastycznej + kontroler jakości i kierownik
�� Produkcja bezpośrednia- III zmiana od godziny 22.00-06.00
10 osób na Wydziale Obróbki Plastycznej + kontroler jakości i kierownik
Harmonogram produkcyjny
Dane wejściowe, niezbędne do zdefiniowania harmonogramu zostały podane w
poniższej tabeli. Posłużyły one do utworzenia harmonogramu w arkuszu kalkulacyjnym
Excel oraz do wygenerowania harmonogramu w programie Preactor kolejnym rozdziale.
41
W przedstawionym harmonogramie po lewej stronie wypisano maszyny, na
których wykonywane są poszczególne operacje:
�� cięcia na gilotynach Gasparini o długości cięcia 3 i 4 metrów,
�� zaginania na zaginarkach Johns 1,0 i 1,5 (1,0 max grubość zaginanej
blachy),
�� gięcia na prasach krawędziowych EHT o długości gięcia 2, 2,5 i 4m i prasie
mimośrodowej,
�� wykrawanie na wykrawarkach Trumf 1000 i Globar 1250, 1500 i 3000 o
szerokości wykrawanych arkuszy 1250mm i 1500mm.
Na górze wyszczególniona jest data oraz przedziały godzinowe. Poszczególne
zmiany dodatkowo odróżnione są innym kolorem wypełnienia. I tak I zmiana kolor biały,
a następnie jasny szary II zmiana i III zmiana ciemny szary.
Na dole wymieniony jest skład pracowników danej zmiany. Ich liczba jest opisana
nad nazwiskami i powinna się zgadzać z ilością stanowisk do obsadzenia. Tłem
czerwonym są zaznaczeni pracownicy nieobecni w danym dniu.
Istotna też jest kolorystyka używana w harmonogramie. Kolorem niebieski
oznaczane są wszystkie detale wchodzące w skład silosów. Kolorem czerwonym piece, a
niebieskim elementy wchodzące w skład suszarni, czyszczalni i połączeń
technologicznych.
Dla ułatwienia w operowaniu harmonogramem każdy tydzień produkcyjny
stanowi odrębny arkusz kalkulacyjny. Plik Excel z całego roku zawiera 53 arkusze.
42