http://www.sfp.org.p
21.01
Zmiany ekonomiczno-prawne w kinematografii polskiej
Debata publiczna o kinematografii zwykła przebiegać w aspekcie jej wartości artystycznej, znaczenia dla kultury narodo
i edukacji. Rzadko pamiętamy, że kinematografia to także przemysł, a film to także produkt. Tak jak w przypadku inn
branż, ważne jest, by produkt ten nie był wyłącznie importowany, ale także wytwarzany w kraju. Polski przemysł filmowy
szanse być konkurencyjny na rynku międzynarodowym i przyciągać do Polski inwestorów.
1. Miejsce Polski na mapie filmowej Europy.
W PRL film jako jeden z najważniejszych gatunków sztuki, finansowany był głównie z budżetu państwa i budż
Radiokomitetu, w warunkach, jak na tamte czasy bardzo demokratycznych. Środki finansowe bowiem przekazywane b
zespołom i studiom filmowym, które decydowały samodzielnie co i ile będą produkować. Budżety tamtych filmów b
relatywnie wysokie, a środki inscenizacyjne były niedrogie, choć trudno dostępne. Realizacja w warunkach współczesn
tamtych filmów, np. "Kanału" czy "Ziemii obiecanej" Andrzeja Wajdy albo serialu "Nad Niemnem" czy "Polskie dro wymagałoby nakładów idących w dziesiątki, a nawet setki milionów złotych. Transformacja gospodarki, zmniejszenie udz
państwa w finansowaniu kultury, a także zmiany rynkowe otoczenia, były bezpośrednimi przyczynami kryzysu polskie
przemysłu filmowego na przestrzeni ostatnich 10 lat. Likwidowano wytwórnie filmowe, kina, dyskusyjne kluby filmo
Zlikwidowano monopole w dystrybucji i produkcji filmowej. Zmiany zachodzące w branży jednak nie zostały wspa
odpowiednią legislacją i instrumentami ekonomicznymi, wymusił je rynek. Nakłady na rozwój przemysłu filmowego od 19
roku ponoszone są w coraz większym stopniu przez prywatnych przedsiębiorców - to oni budują nowoczesne k
wielosalowe, zajmują się dystrybucją filmów, produkują filmy i seriale dla telewizji. Pomoc z budżetu Państ
systematycznie malała, nie wykształcone zostały żadne mechanizmy wspierania tej branży, ani przyciągania zagraniczne
kapitału. Tymczasem w Europie rozpoczyna się proces zwiększenia interwencji prawnej i finansowej ze strony podmiot
publicznych w branży filmowej - ze wszystkich badań wynika bowiem, że ze względu na dynamicznie rozwijającą się bra
medialną, kontent produkowany w języku rodzimym, staje się bardzo ważnym i poszukiwanym towarem. Inwestycje filmo
stają się cenione i poszukiwane - władze samorządowe w Europie tworzą coraz więcej regionalnych funduszy filmowych a
przyciągnąć do siebie produkcje filmów i inwestycje w infrastrukturę filmową. Opinia publiczna zaczyna dostrzegać ta
na nowo kulturową i promocyjną rolę kinematografii - mnożą się międzynarodowe festiwale i konkursy, rocznie o kilka
procent rośnie liczba akredytowanych uczestników najważniejszych festiwali filmowych. Media elektroniczne zaczyn
w coraz większym stopniu partycypować w kosztach produkcji filmowej. W państwach europejskich, od początku lat 50-t
zaczynają tworzyć się narodowe instytucje wspierające przemysł filmowy - instytuty filmowe i fundusze narodo
Dysponują coraz większym wolumenem pieniądza i coraz bardziej wpływają na kształt przemysłu filmowego w Europ
Fundusze filmowe w większości mają charakter publiczno-prywatny (środki pochodzą z budżetu państw lub regionów o
z rynku). Obok międzynarodowych sieci kin wielosalowych powstają sieci kin studyjnych, które jako przewagę konkurency
uznały repertuar ambitny, artystyczny. Unia Europejska tworzy specjalne programy dla wspierania rozwoju bra
audiowizualnej, tj. Eurimages i Media Plus.
Boom kinematograficzny obejmuje także państwa, które nigdy wcześniej nie posiadały narodowego przemysłu filmowego,
Chiny, Korea, Indie, Brazylię, itd. Ze względu na specyfikę produkcji filmowej (konieczne wysokie nakłady, zatrudnie
ludzi bardzo specyficznych zawodów, coraz droższy i nowocześniejszy sprzęt wymagający profesjonalnej obsługi), a ta
relatywnie wysokie ryzyko finansowe i długi cykl życia filmu, kinematografia się umiędzynarodawia - coraz popularniej
staje się produkowanie filmów w koprodukcjach międzynarodowych, za środki pochodzące z państwowych lub regionaln
funduszy filmowych i coraz częściej ze źródeł prywatnych. Powstają wyspecjalizowane fundusze inwestycyjne, które chęt
inwestują w produkcję audiowizualną. W tym czasie polscy filmowcy podejmują próby nakłonienia kolejnych rząd
i parlamentu do przyjęcia nowoczesnej, współbrzmiącej ze standardami przyjętymi w rozwiniętych krajach UE, ustaw
kinematografii. Argumentują, iż przemysł filmowy i jego rozwój korzystny jest nie tylko dla kultury narodowej, ale także
rynku medialnego. Po koniec 2005 r. Parlament uchwala ustawę o kinematografii, która pół roku później zost
notyfikowana w KE.
Reasumując, praktycznie we wszystkich państwach UE istnieją narodowe instytuty filmowe lub filmowe fundusze narodo
Dysponują znaczącymi środkami finansowymi i wspomagają produkcję, promocję i dystrybucję filmów w język
narodowych. Znamienne jest, że w najbardziej liberalnej rynkowo gospodarce w Europie - Wielkiej Brytanii, równ
wspomaga się rodzimy przemysł kinematograficzny (UK Film Council, fundusze w Irlandii i Szkocji).
W załącznikach przedstawione zostały ważniejsze narodowe i regionalne instytuty i fundusze filmowe.
instytut
budżet
Centre National de Cinematographie ( Francja) 438 mln euro*
Danish Film Institute ( Dania)
48 mln euro*
German Federal Film Board FFA (Niemcy )
90 mln euro*
UK Film Council ( Wielka Brytania )
56 mln euro*
ICAA (Hiszpania)
55 mln €*
Polish Film Institute (Polska)
25 mln € (2006 r.)
(* dane za rok 2005 )
Znaczącą rolę w finansowaniu produkcji filmowej w Europie mają fundusze regionalne. We Francji jest ich 36 (dyspon
łączną kwotą 16 mln euro), w Niemczech 17 (dysponują kwotą 57 mln euro), Hiszpania (10 mln euro), w Austrii - 3 (10 m
euro).
Na całym świecie obserwuje się rozwój przemysłu kinowego. Według MPAA w skali globalnej przychody ze sprzedaży bilet
kinowych wzrosły o 46%, z poziomu 15,9 mld USD w 2000 r. do szacunkowych 23,2 mld USD w 2005 r.
Wzrost ten wynika z faktu, że na całym świecie wyjście do kina staje się coraz popularniejszą formą rozrywki, ceny bilet
wzrastają, a w wielu krajach notuje się dalszy rozwój kin wielosalowych. Według danych firmy Dodona w regionie Euro
Środkowo-Wschodniej przychody ze sprzedaży biletów kinowych w okresie 2000-2004 wzrosły o 105%, z poziomu 13
mln USD do 276,6 mln USD. Przychody ze sprzedaży biletów w coraz większym stopniu generowane są w oparciu o sze
dobrych filmów, a coraz mniej zależą od kilku hitów kinowych. Liczba filmów generujących przychody brutto ze sprzed
biletów na poziomie ponad 100 mln USD wzrosła z 10 w 1995 r. do 20 w 2005 r.
Uważa się powszechnie, że to rządy europejskie szczególną opieką otaczają kinematografię. Tymczasem niemal każdy s
USA ma swój własny fundusz filmowy o szerokiej palecie form prawnych, będący konkurencyjną ofertą dla Hollywo
Powstają stanowe organizacje tzw. film commisions, których zadaniem jest przyciąganie produkcji na własny teren
pomocą różnego rodzaju zachęt i ulg fiskalnych. Dlatego coraz częściej akcja filmów hollywoodzkich rozgrywa się p Kalifornią i Nowym Jorkiem, np. Nowy Orlean wyspecjalizował się w przyciąganiu realizacji kryminałów.
Niesłuszne byłoby ograniczenie rozważań o kinematografii wyłącznie do sal kinowych i do frekwencji w kinach. Wc bowiem z frekwencją ok. 0,8 biletu rocznie na statystycznego Polaka, jesteśmy na końcu unijnej listy. Przyznać trzeba,
nastąpiła ostatnio w tej kwestii poprawa (z 0,5 w 2005 r.), w tym szczególnie cieszący wzrost frekwencji na filmach polsk
(w pierwszym kwartale tego roku polskie filmy osiągnęły rekordowy nawet jak na warunki europejskie wynik, 40% udz
w rynku kinowym). Trzeba jednak pamiętać, że eksploatacja kinowa to tylko niewielka część rynku, choć isto
ekonomicznie, promocyjnie i prestiżowo.
Film, po swojej emisji w kinach, dystrybuowany jest na płytach DVD, w Internecie i platformach cyfrowych. Potem zwy
ma premierę w kodowanych kanałach TV, a następnie w telewizjach niekodowanych. Oprócz tych pól, wyróżnić można ta
użycie filmów w product placement, promocji i reklamie oraz w kreowaniu i oferowaniu nowych usług telekomunikacji.
2. Cele i efekty działania Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
Po ponad 10 latach kryzysu kinematografii, celu wspierania jej rozwoju, mocą ustawy z 2005 r. utworzono Polski Insty
Sztuki Filmowej. Realizuje on zadania z zakresu polityki państwa w dziedzinie kinematografii, w szczególności przez:
1. tworzenie warunków do rozwoju polskiej produkcji filmów i koprodukcji filmowej;
2. inspirowanie i wspieranie rozwoju wszystkich gatunków twórczości filmowej, w szczególności filmów artystyczny
w tym przygotowania projektów filmowych, produkcji filmów, dystrybucji filmów i rozpowszechniania filmów o
upowszechniania kultury filmowej;
3. wspieranie działań mających na celu tworzenie warunków powszechnego dostępu do dorobku polskiej, europejs
i światowej sztuki filmowej;
4. wspieranie debiutów filmowych oraz rozwoju artystycznego młodych twórców filmowych;
5. promocję polskiej twórczości filmowej;
6. dofinansowywanie przedsięwzięć z zakresu przygotowania projektów filmowych, produkcji filmów, dystrybucji film
i rozpowszechniania filmów, promocji polskiej twórczości filmowej i upowszechniania kultury filmowej, w t
produkcji filmów podejmowanych przez środowiska polonijne;
7. świadczenie usług eksperckich organom administracji publicznej;
8. wspieranie utrzymywania archiwów filmowych;
9. wspieranie rozwoju potencjału polskiego niezależnego przemysłu kinematograficznego, a w szczególności mał
i średnich przedsiębiorców działających w kinematografii.
Nadzór nad Instytutem sprawuje Rada i Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Rada, składająca się z przedstawic
środowisk filmowych, związków zawodowych i podmiotów odprowadzających do Instytutu odpisy z części swo
przychodów, opiniuje plan finansowy i sprawozdania roczne, a także podział środków finansowych na poszczególne dziedz
kinematografii. Ma prawo do występowania we wszystkich sprawach dotyczących kinematografii do urzędów, op
publicznej i innych gremiów.
Struktura przychodów PISF za 2006 r.
L.p. Wyszczególnienie
Kwota
1.
Przychody ze sprzedaży
197.057,69
2.
Przychody finansowe
763.580,03
3.
Przychody z art. 19 uk.
75.888.266,08
4.
Przychody z art. 31 uk.
1.217.394,00
5.
Pozostałe przychody
248.268,51
6.
Dotacja podmiotowa
27.753.000,00
7.
Fundusz Promocji Kultury
6.100.000,00
Suma:
112.167.566,31
Środki pozyskiwane przez Instytut służą wspieraniu kinematografii, a wydatkowane są w formie dotacji, poręczeń, pożycz
stypendiów. Instrumentem do realizacji przedmiotowego wsparcia są Programy Operacyjne, zatwierdzone w pla
finansowym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i ogłoszone przez dyrektora PISF na każdy rok kalendarzowy
Najważniejsze źródła przychodów przeznaczonych na wspieranie kinematografii to budżet państwa oraz wpłaty podmiot
operujących na rynku medialnym - telewizji, dystrybutorów, kin, platform cyfrowych oraz instytucji filmowych.
Wpłaty te stanowią koszty uzyskania przychodów, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w dacie ich poniesien
Dofinansowanie produkcji filmowej przez PISF ma charakter zwrotny - w chwili osiągnięcia zysku producent musi zwró
otrzymane środki. W takim przypadku, zwrócone środki w pierwszej kolejności przeznaczane są na kolejny proj
producenta. Aby aplikować o środki PISF (dofinansowanie nie może przekraczać 2 mln euro i 50% całkowitych koszt
filmu) producent wypełnia wniosek, załącza dokumenty potwierdzające posiadanie pozostałej części środków oraz scenari
i szczegółowy harmonogram i kosztorys produkcji. Wnioski oceniane są przez 5 ekspertów, w tym dwóch reżyserów, jedne
producenta oraz dwóch ekspertów ze środowiska biznesu i mediów (dystrybutorzy, kina, krytycy filmowy). Każdy proj
oceniany jest według tej samej listy kryteriów z przyporządkowaną punktacją - oprócz oceny walorów artystyczn
i dorobku reżysera i producenta oceniane są wskaźniki ekonomiczne (udział dotacji w finansowaniu filmu, ud
producentów zagranicznych, przewidywana widownia i pola eksploatacji). Dofinansowanie wypłacane jest w ratach,
szczegółowym rozliczeniu przez producenta środków z poprzedniej raty. Wszystkie umowy zawierane przez produce
z koproducentami, dystrybutorami i innymi podmiotami finansującymi produkcję lub eksploatującymi film winny
wcześniej akceptowane przez PISF.
Istotą ustawy o kinematografii jest wspieranie działalności podmiotów działających na rynku kinematografii. P
dofinansowuje także prace literackie, dystrybucję, promocję polskich filmów w kraju i zagranicą, inwestycje i działalność
prezentujących polskie filmy oraz szkolnictwo filmowe oraz doskonalenie zawodowe Schemat systemu działalno
przedstawiono poniżej.
W 2006 r.:
29 filmów fabularnych i 29 filmów animowanych oraz 52 filmy dokumentalne uzyskało dofinansowanie w ram
kontynuacji zobowiązań Agencji Produkcji Filmowej, a 19 filmów pełnometrażowych fabularnych, w tym: 6 debiutó
19 filmów dokumentalnych, w tym: 8 debiutów, oraz 11 filmów animowanych, w tym 4 debiuty. w ramach Progra
Operacyjnego. W w/w ilości filmy dla dzieci uzyskały 3 decyzje o dofinansowaniu (1 film fabularny w koprodukcji o
2 filmy animowane);
promesę dofinansowania uzyskały 22 projekty filmów fabularnych, 62 dokumentalnych oraz 5 animowanych, w t
dla 2 dzieci,
93 projekty uzyskały wsparcie w ramach developmentu, a 51 scenarzystów uzyskało stypendia.
wszystkie polskie filmy wchodzące do kin uzyskały wsparcie promocyjne w wysokości 20-400 tys. zł., w zależności
charakteru projektu i kwoty wnioskowanej,
46 kin otrzymało wsparcie inwestycyjne na modernizację,
wszystkie DKF i SKS oraz kina prezentujące co najmniej 10% repertuaru polskiego uzyskały dofinansowanie,
21 twórców uzyskało wsparcie w ramach kursów i szkoleń, a 33 imprezy z zakresu doskonalenia zawodowego dost
wsparcie z PISF,
wszystkie znaczące konkursy i festiwale odbywające się w Polsce otrzymały wsparcie z środków PISF, w t
pobudzony został także rynek wydawnictw filmowych, książek, opracowań krytycznych i popularyzujących kino,
PISF zainicjował i wspierał prace z zakresu badania rynku filmowego w Polsce oraz systematyczne popularyzowa
kultury filmowej w mediach,
o 37% zwiększyła się liczba filmów polskich wyświetlanych w kinach,
o 37,3. % zwiększyła się liczba widzów w kinach, a o 537,5. % zwiększyła się liczba widzów na filmach polskich,
polskie filmy prezentowane były na ponad 120 festiwalach zagranicą i uzyskały 80 nagród i wyróżnień,
ukazały się katalogi: nowych polskich filmów oraz location guide
W wyniku transformacji systemu zrestrukturyzowano zatrudnienie w administracji kinematografii - z 169 zatrudnion
w trzech agencjach: Agencji Produkcji Filmowej, Agencji Scenariuszowej i Filmu Polskiego do 50 osób łącznie. Ko zarządzania oraz redystrybucji środków przez PISF wynosi niecałe 6% i jest pokrywany z budżetu państwa.
Powstanie PISF przyczyniło się do zwiększenia aktywności polskiego przemysłu filmowego we współpracy międzynarodo
oraz realnego wzrostu koprodukcji międzynarodowych - filmów polskich ze środkami pochodzącymi z zagranicy
projektów) oraz filmów uznanych zagranicznych twórców ze znaczącym udziałem polskich elementów, np. zdjęcia w Pols
ekipa produkcyjna, aktorzy etc. (5 projektów).
Polska, dzięki powołaniu własnego narodowego instytutu filmowego (PISF), została przyjęta do następujących organiz
międzynarodowych: European Film Agency Directors, program P.R.I.M.E, program EAVE, Shooting Stars, Central Europe
Coproduction Initiative. PISF zawarł umowy międzynarodowe z Włochami (archiwa) i Niemcami (development). O polsk
kinie opublikowano w ciągu 12 miesięcy ponad 130 wzmianek i artykułów w zagranicznej prasie, w t
w najpoważniejszych mediach filmowych takich jak: "Variety", "The Hollywood Reporter" i "Screen International".
Film to produkt.
Polski Instytut Sztuki Filmowej chce widzieć film zarówno w kategoriach artystycznych i promocyjnych, ale ta
ekonomicznych. Film jest bowiem specyficznym produktem, którego wartość rynkowa jest wynikiem twórczego wys
bardzo dużej grupy osób i podmiotów, wymagającym znaczących nakładów finansowych (w produkcji średniobudżetowe
filmu europejskiego bierze udział od 150 do 500 osób oraz przedsiębiorstw działających w otoczeniu).
Produkt, jakim jest film, technicznie stosunkowo łatwy w masowej dystrybucji, musi jednak być odpowiednio promowa
Cykl życia tego produktu trwa długo - często dziesiątki lat. Charakterystycznym jest fakt, iż komercyjne filmy produkowa
dla masowej publiczności, np. komedie romantyczne, zarabiają więcej w krótszym okresie czasu. Filmy artystyczne, kt
wejdą do kanonu kultury, jako produkty żyją bardzo długo na różnych rynkach.
Szacuje się, iż aby mówić o wykształconym narodowym rynku, rocznie produkcja filmów fabularnych powinna wynosić ok
50 filmów.
W załączniku przedstawiono dane liczbowe dotyczących liczby produkowanych filmów w krajach Europejskich.
Wraz z rozwojem nowoczesnych technologii telekomunikacyjnych i informatycznych, zwiększa się liczba potencjaln
kanałów dystrybucji treści audiowizualnych. Powoduje to szereg zmian na rynku audiowizualnym, w tym:
1. wzrost zapotrzebowania na content czyli zawartość programową, a więc przede wszystkim filmy,
2. znaczące zwiększenie przychodów z eksploatacji filmów,
3. coraz większe zróżnicowanie produkcji wynikające z indywidualizacji potrzeb - poza mainstreamem stabilne miej
na rynku znajdują także produkty niszowe, skierowane do węższych, ale ekonomicznie znaczących grup publicznoś
4. wzrastają szanse kinematografii dotąd nie istniejących na globalnym rynku, jak modne ostatnio kino chińs
południowo-koreańskie, czy indyjski Bollywood. Może to być również szansa dla polskiego filmu.
Rynek usług i koprodukcji.
W związku z integracją UE, zwiększonym popytem na content, pojawił się zauważalny impuls, który wykorzystują prze
wszystkim kraje mające już rozwinięty przemysł filmowy. Są nimi głównie Stany Zjednoczone, ale także Francja, Wie
Brytania, Włochy, Niemcy, czy też kraje nastawione przede wszystkim na rynek własny (dodajmy, że restrykcyj
chroniony) jak Chiny, Indie, czy Korea Południowa. Rynek globalny treści audiowizualnych jest gigantyczny i ciągle rośn
Produkcja filmowa i telewizyjna to drugi lub trzeci (w zależności od źródeł badawczych) przemysł eksportowy Stan Zjednoczonych. Z samą Unią Europejską Stany Zjednoczone mają w tej dziedzinie 8 mld $ nadwyżki handlowej.
Na globalnym rynku filmowym w okresie ostatnich 20 lat, pojawili się też inni gracze. Nie rezygnując z niełatwych przec
prób wejścia na rynek z gotowymi filmami, państwa te nastawiają się na rozbudowę przemysłu usług filmowych. Do n
należy na przykład Kanada, wykorzystująca fakt, że realia tamtejsze są niemal identyczne z amerykańskimi. Kanadyj
Vancouver stał się w ostatnich latach znaczącym ośrodkiem produkcji filmów. W naszej części świata Czechy i Wę
"obsługują" duże produkcje, głównie amerykańskie, których tematem jest Europa, zwłaszcza filmy historyczne lub fil wymagające budowy ogromnych dekoracji. Takie ogromne dekoracje XIX-wiecznego Londynu zaprojektował i wykonał A
Starski do filmu Romana Polańskiego "Oliver Twist" w Pradze. Producenci wybrali Czechy, a nie Polskę, ze wzglę na preferencje podatkowe i świetną infrastrukturę filmową. Ponad 10 mln euro nie zostało więc wydane w Polsce, w Czechach. Kolejne 15 milionów dolarów straciliśmy kilka lat temu, gdy zapadała decyzja o lokalizacji produkcji fil
"Monachium" Stevena Spielberga na korzyść Budapesztu. Węgrzy wprowadzili bowiem do systemu wspiera
kinematografii instrument w postaci 20% zwrotu producentom filmowym zapłaconego podatku. W tej sytuacji oferta Po
nie mogła być konkurencyjna.
Szanse Polski na rozwijającym się dynamicznie globalnym rynku filmowym.
Polska kinematografia, na skutek nowej ustawy o kinematografii otrzymała podstawy do rozwoju. Szansą nas
kinematografii jest zachowanie artystycznej odrębności i podniesienie jakości produkcji filmowej. Niezbędne są także śro
na promocję filmów oraz inwestycje w filmy dla masowej, rodzimej widowni. Szansą rozwoju przemysłu filmowego j
rosnące zainteresowanie kapitału prywatnego inwestowaniem w produkcję filmową. Optymizmem napawa także f
zainteresowania regonów inicjatywą PISF tworzenia funduszy regionalnych w Polsce. Pierwszy taki fundusz powstał w Łod
a tylko w 2006 r. regiony i miasta wsparły produkcję 8 filmów fabularnych.
Koprodukcje międzynarodowe, a w szczególności usługi na rzecz zagranicznych producentów filmowych są poważn
źródłem dochodu dla tych kinematografii, które dysponują rozwiniętym przemysłem filmowym, w tym wykwalifikowa
kadrą fachową i konkurencyjnymi cenami usług i pracy oraz - co jest decydujące - systemem zachęt fiskalnych. Cze
i Węgry sprowadzają do siebie rok w rok po kilka wysokobudżetowych produkcji, głownie amerykańskich. Polska ma wsze
dane, by zaistnieć na tym rynku - pod warunkiem, że wprowadzone zostaną zachęty ekonomiczne umożliwiające n
konkurowanie z tymi krajami. Trzeba pamiętać, iż budżet filmu wysokonakładowego filmu amerykańskiego to kilkadziesią
a w kilku przypadkach nawet blisko 200 milionów dolarów. Od jednej trzeciej do połowy budżetu zostaje wydane w region
w którym odbywają się zdjęcia i postprodukcja.
Usługi, świadczone przy realizacji filmów generują zyski i dają zatrudnienie przy minimalnych nakładach inwestycyjny
wykorzystywane są istniejące hale produkcyjne i plenery, sprzęt zdjęciowy i oświetleniowy, pracownie dekoracji, rekwizyt
i kostiumów, ekipy, aktorzy, statyści, laboratoria, studia nagrań, orkiestry, transport, hotele, restauracje i catering. Szac
się, iż z użyciem istniejącej bazy materialnej i niematerialnej, po wprowadzeniu nawet minimalnych zachęt ekonomiczny
Polska mogła by przyciągnąć zagraniczne inwestycje w przemyśle filmowym o wartości co najmniej 200 mln dolarów roczn
Istotne jest też to, że usługi filmowe wzmacniają w konsekwencji polski przemysł filmowy - poprzez transfer know-h
i współpracę profesjonalistów oraz dopływ kapitału do polskich firm zajmujących się produkowaniem filmów.
W Polsce mamy doskonałą kadrę twórczą, pomocniczo-twórczą i techniczną, mamy zdolną i wykształconą młodzież, kt
jest w stanie profesjonalnie podjąć wyzwania produkcyjne. Dotychczasowe doświadczenia koprodukcyjne i usługowe polsk
studiów filmowych oraz firm produkcyjnych, w tym niedawno wykonane usługi produkcyjne przy filmach Petera Greenew
i Kena Loacha, potwierdzają, że w oczach zachodnich twórców i producentów jesteśmy partnerem spełniającym wsze
wymogi nowoczesnej produkcji. Jest też miejsce na rynku: Czesi mają praktycznie wypełniony kalendarz zamówień, Węg
zbliżają się do tego, chociaż warto wiedzieć, że na horyzoncie widać już chętnych Rumunów i Bułgarów, którzy mogą
wyprzedzić.
Na przeszkodzie staje jednak niekonkurencyjność naszej kinematografii w porównaniu z państwami naszego regionu. Kos
usług są bowiem zbliżone, ale stawki naszych podatków są zdecydowanie wyższe. Wszędzie jednak, poza Polską wła
stosują dodatkowe zachęty fiskalne. Dodatkowym atutem Czech jest istnienie miasteczka filmowego w Barrando
z rozległym terenem, na którym można było zbudować dla Polańskiego XIX-wieczny Londyn. Węgrzy takie zaple
rozbudowują.
Reasumując, w najbliższym czasie powinien powstać projekt zachęt ekonomicznych dla zagranicznych produkcji filmow
i producentów polskich treści audiowizualnych. Zdecydowanie powinniśmy usprawnić system zwrotu VAT p
wewnątrzwspólnotowym obrocie filmów, aby stał się realnym instrumentem pozyskiwania koprodukcji. Ważne jest tak
aby wzmocnić i unowocześnić istniejącą infrastrukturę kinematografii, w tym zwłaszcza służącą produkcji i postprodu
Agnieszka Odorow
Załączniki.
Centre du Cinéma et de l'Audiovisuel - CCAV
11 000 000
Belgia
Vlaams Audiovisueel Fonds/VAF (Flemish Audiovisual Fund)
12 500 000
Dania
Danish Film Institute
51 493 000
Estonia
Estonian Film Foundation
2 850 000
Finnish Film Foundation (Suomen Elokuvasäätiö/SES)
14 300 000
Finlandia
The Promotion Centre for Audiovisual Culture in Finland
1 500 000
Centre National de la Cinématographie (CNC)
490 960 000
Francja
oprócz tego 33 regionalne fundusze filmowe
Grecja
Greek Film Center
9 000 000*
Instituto de la Cinematografía y de las Artes Audiovisuales (ICAA)
64 550 000
Hiszpania
oprócz tego 9 regionalnych funduszy filmowych
Netherlands Film Fund
16 630 000
Holandia
Rotterdam Film Fund
Irlandia
Irish Film Board (Bord Scannán na hÉireann)
19 426 000
Litwa
Lithuanian Ministry of Culture
1 400 000*
Luksemburg
Film Fund Luxembourg
4 500 000*
German Federal Film Board
90 000 000
Niemcy
Regionalne fundusze filmowe: 17
Portugalia
Institute for Cinema, Audiovisuals and Multimedia
20 000 000*
Słowacja
Program "AudioVision" Ministry of Culture
2 000 000*
Szwecja
The Swedish Film Institute
45 000 000
Węgry
Motion Picture Public Foundation of Hungary
The UK Film Council
100 089 000
Wlk Brytania British Film Institute
24 996 154
oprócz tego 13 regionalnych funduszy filmowych
11 361 888
Ministry of Culture - Film Fund (managed by Banca
84 000 000
Włochy
Nazionale) - Direzione Generale per il Cinema
Regionalne fundusze filmowe: 5
L.p. KRAJ
FILMY
2002 2003 2004 2005 2006
1 Austria
OGÓŁEM
26
20
24
24
27
2 Belgia
OGÓŁEM
27
32
46
40 bd
100% NARODOWE
6
5
8
10 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
9
9
12
11 bd
12
18
26
19 bd
Box office
3 Cypr
OGÓŁEM
2
2
1
3 bd
100% NARODOWE
0
0
0 bd
bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
2
1
bd
2 bd
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE
0
1
1
1 bd
4 Dania
OGÓŁEM
32
38
33 bd
29
100% NARODOWE
11
12
12
16 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
8
12
7
15 bd
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE
4
5
8 bd
bd
DOKUME
NTY FABULARNE 9
9
6
10
bd
5 Estonia
OGÓŁEM
2
2
3
6
9
10
0% NARODOWE
1
1
2
5 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
1
1
1
1 bd
6 Finlandia
OGÓŁEM FIKCJA
10
11
13
11 16
DOKUME
NTY FABULARNE
2
3
5
4 2
7 Francja
OGÓŁEM
200 212 203 240 bd
100% NARODOWE
106 105 130 126 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
57
78
37
61 bd
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE
37
29
36
53 bd
8 Grecja
OGÓŁEM
19
24
18
bd
30
100% NARODOWE
15
21
12
10 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
3
2
4
2 bd
2 Hiszpania
OGÓŁEM
137 110 133 142 150
100% NARODOWE
80
68
92
89 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
22
16
17
29 bd
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE
35
26
24
24 bd
OGÓŁEM
29
33
28
33
28
100% NARODOWE
18
21
21
27 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
4
3
6
6 bd
11 Irlandia
OGÓŁEM
2
10
13
12
17
12 Łotwa
OGÓŁEM
1
7
3
2 bd
10
0% NARODOWE
0
7
2
0 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
1
0
1
2 bd
13 Litwa
OGÓŁEM
1
2
1
2 bd
10
0% NARODOWE
0
1
1
1 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
0
0
0
1 bd
2 Luksemburg OGÓŁEM
10
12
13
10
10
10
0% NARODOWE
1
0
2
1 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
bd
1
1
2 bd
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE
9
11
0
7 bd
2 Malta
OGÓŁEM
0
1
1
1 bd
16 Niemcy
OGÓŁEM
117 107 121 146 174
100% NARODOWE
39
54
60
60 78
KOPRODUKCJE
45
26
27
43 44
DOKUMEN
TY FABULARNE
33
27
34
43 52
17 Portugalia
OGÓŁEM
13
17
16
bd
69
100% NARODOWE
2
6
7
12 bd
18 Słowacja
OGÓŁEM
6
8
3
4
6
10
0% NARODOWE
0
1
2
2 bd
KOPRODUKCJE
6
7
1
4 bd
WI
ĘK. KOPRODUKCJE
bd
3
0
1 bd
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE bd
4
1
2 bd
OGÓŁEM
10
7
5
10 bd
10
0% NARODOWE
9
2
4
7 bd
KOPRODUKCJE
1
5
1
3 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
bd
4
0
1 bd
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE bd
1
1
2 bd
20 Szwecja
OGÓŁEM
28
36
42 bd
bd
100% NARODOWE
12
14
22
31 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
9
13
14
8 bd
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE
7
9
6 bd
bd
2 Węgry
OGÓŁEM
24
21
26
26
32
100% NARODOWE
19
19
19
17 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
5
1
4
1 bd
2 Wlk Brytania OGÓŁEM
84
88
75
78 134
100% NARODOWE
41
40
28
42 50
WIĘK.KOPRODUKCJE
19
18
19
20 57
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE
18
21
17
12 27
2 Włochy
OGÓŁEM
130 117 138
86 bd
100% NARODOWE
97
97
97
59 bd
KOPRODUKCJE
33
20
41
27 bd
WIĘK.KOPRODUKCJE
16
13
18
15 bd
MNIEJSZ.KOPRODUKCJE
17
7
23
12 bd
Agnieszka Odorowicz, dyrektor PISF. Materiały na konferencję "Aspekty ekonomiczno-prawne funkcjonowania przemy
filmowego w Polsce", Warszawa, 2007 r., organizatorzy: PISF i SFP