Umowa o pracę na czas określony i nieokreślony;

z czym się to je ?

31 stycznia 2011

Tak naprawdę z wyjątkiem przepisów ustawy antykryzysowej, która i tak ma wiele

prawnych interpretacji, nie ma w polskim prawodawstwie szczegółowych regulacji na temat

maksymalnego okresu na jaki może być zawarta umowa o pracę na czas określony. Drugie

półrocze 2011 roku może okazać się pod tym względem prawdziwym poligonem

doświadczalnym.

Zgodnie z zapisami ustawy antykryzysowej do końca 2011 roku firmy nie mogą

zatrudniać pracowników na umowach czasowych dłużej niż 2 lata. I tak jeśli w okresie od 22

sierpnia do 31 grudnia 2011 roku minie 2 lata od zatrudnienia pracownika na czas określony,

to automatycznie jego umowa zmienia się na umowę na czas nieokreślony. Niektóre

interpretacje tych przepisów idą jeszcze dalej. Jeśli pracodawca zawarł umowę

z pracownikiem po 22 sierpnia 2009 roku (czyli w już w czasie obowiązywania ustawy

antykryzysowej) na czas określony, ale dłuższy niż 2 lata, to umowa ta już w dniu podpisania

może być uznana za umowę na czas nieokreślony. Prawnicy są tu podzieleni, niektórzy

przeciwnicy tej argumentacji zwracają uwagę, że to okres zatrudnienia na podstawie umowy

o pracę na czas określony rzeczywiście oddaje sens istnienia i określa stosunek pracy, a nie

okres pracy zapisany w umowie. Ale idąc nawet tym tokiem rozumowania, nie trudno jest

przewidzieć, że większość pracodawców, aby uniknąć sytuacji wiązania się z pracownikami

na czas nieokreślony (zwolnienie takiego pracownika jest bardziej kosztowne niż na umowie

na czas określony) jeszcze przed 22 sierpnia 2011 roku pozbędzie się „problemu”

wypowiadając umowy lub zmieniając ich charakter. Zwolnienie pracownika w takim

przypadku i jego ponowne zatrudnienie na umowę na czas określony jest możliwe, ale tylko

w przypadku 3-miesięcznej przerwy w zatrudnieniu. Możliwa też jest zmiana umowy o pracę

na czas określony na umowę na czas wykonania określonej pracy. Przepisy tego wprost nie

zabraniają, ale pracownik może zaskarżyć takie postępowanie do sądu, jako obchodzenie

ustawy antykryzysowej.

Kwestie umów na czas określony i ich interpretacji często podejmował Sąd Najwyższy.

W 2005 i 2007 roku uznał on za niedopuszczalne zawieranie wieloletnich umów o pracę na

czas określony z zastrzeżeniem 2-tygodniowego wypowiedzenia, jeżeli ma to służyć tylko

i wyłącznie zapewnieniu pracodawcy możliwości szybkiego i bezproblemowego rozwiązania

umowy. SN stwierdził, że w takim przypadku ma zastosowanie art. 8 Kodeksu Pracy w myśl

którego postanowienia umowy dotyczące czasu jej trwania mogą zostać uznane za niezgodne

z zasadami współżycia społecznego oraz społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa

i taka umowa musi być uznana za umowę o pracę na czas nieokreślony. Wyjątkiem od tej

zasady jest sytuacja, gdy umowa rzeczywiście dotyczy wykonania określonej pracy

w oznaczonym czasie (nawet do 12 lat) lub występują inne przyczyny nie naruszające interesu

społecznego obu stron stosunku pracy, ale w tym przypadku dotyczy to pracodawców wobec

których nie ma zastosowania przepisów ustawy antykryzysowej.

Mimo wszystko warto sprawdzić czy wieloletnia umowa o pracę na czas określony,

nawet bez możliwości jej wcześniejszego wypowiedzenia przez pracodawcę rzeczywiście

spełnia wymogi prawne tego typu umów, czy też jest próbą obejścia prawa przez pracodawcę.

W przypadku wątpliwości warto zasięgnąć porady prawnej w Państwowej Inspekcji Pracy,

a w konsekwencji złamania przepisów domagać się swoich praw przed Sądem Pracy.

Krzysztof Miśkiewicz (09:36)