Krzyż „Jerzyków” - Wieś Pociecha, droga na Palmiry, Kampinos.
Wojskową organizację niepodległościową pn. Powstańcze Oddziały Specjalne (POS)
"Jerzyki", działającą na obszarze państwa polskiego w przedwojennych granicach,
zorganizował w październiku 1939 r. Jerzy Strzałkowski, ps. Jerzy, sybirak, pedagog
i wieloletni prezes Związku Młodzieży z Dalekiego Wschodu (ZMDW). Tworząc POS
"Jerzyki", wykorzystał on struktury ZMWD i patriotyczny zapał studentów i harcerzy. Dodanie
do nazwy organizacji pseudonimu Strzałkowskiego podyktowane zostało względami
konspiracyjno-organizacyjnymi, upraszczając szyfrogramy i meldunki.
Od października 1939 r. do 1942 r., POS "Jerzyki" działały samodzielnie,
przygotowując członków do walki z okupantem, prowadząc szkoły podoficerskie
i podchorążówki, kursy dywersji i sabotażu, działalność edukacyjno-wychowawczą
w zakresie szkoły średniej i wyższej, a także opiekując się osieroconymi i biednymi dziećmi.
W 1942 w ramach akcji scaleniowej wszystkie oddziały ZWM, w tym POS "Jerzyki",
podporządkowane Naczelnemu Wodzowi i rządowi Rzeczpospolitej Polskiej w Londynie,
weszły w skład nowej konspiracyjnej organizacji wojskowej, tworząc Armię Krajową.
śołnierze wywodzący się z POS "Jerzyki" walkę zbrojną toczyli w oddziałach
partyzanckich
na
terenie
Wołynia,
Wileńszczyzny,
Podlasia,
Mazowsza
i Lubelszczyzny, zasilając m.in. takie formacje jak 27 Wołyńska Dywizja, pułk "Baszta",
zgrupowania
"Kampinos"
i
"Radosław".
W
powstaniu
Warszawskim
walczyli
w zgrupowaniach: Chrobry II, Kryska, Krybar, Czata 49, Miotła, Parasol, Garłuch,
a także w Oddziale Dyspozycyjnym Dowództwa Grupy Północ.
Samodzielna kompania "Jerzyków", stanowiąca odwód dowódcy Grupy Północ,
po walkach na Starym Mieście w Powstaniu Warszawskim, przedostała się kanałami
na śoliborz, a następnie do Puszczy Kampinoskiej, gdzie w ramach "Grupy Kampinos" brała
udział w walkach, m.in. 28 VIII - 2 IX 1944 pod Pociechą, Zaborowem, Janówkiem,
Cybulicami i Małocicami.
W szeregach POS "Jerzyki" walczyło ok. 12 tyś. żołnierzy. Za wolność Ojczyzny
oddało życie ponad 700 żołnierzy, a rannych zostało 1,5 tyś.
Pomnik, wzniesiony w miejscu 5-dniowej bitwy z okupantem niemieckim, jest symbolem
czynu partyzanckiego i pamięci o walczących z bronią w ręku za wolność kraju. W boju pod
Pociechą zginęło 12 żołnierzy AK; 8 z POS "Jerzyki" i 4 "Doliniaków" z oddziału kawalerii por. Adolfa Pilcha.
Źródło: Strony www