sieci applikacje 10

INTERNET

ARPANET – sieć opracowana w 1969 r. przez Ministerstwo Obrony USA we współpracy z kilkoma uczelniami.

APLIKACJE SIECIOWE

Początkowo służyła do wykonywania obliczeń na zdalnych komputerach.

W latach 70-tych pojawiły się nowe usługi:

- poczta elektroniczna,

- grupy dyskusyjne

Usługa WWW powstała na przełomie lat 80 i 90.

W latach 70-tych wymyślono protokół TCP/IP i pojawiła się nazwa Internet.

IIS PWr

INTERNET(2)

Klient - serwer

Założenia leżące u podstaw budowy sieci:

- sieć musi być sprawna mimo awarii niektórych węzłów i łącz Aplikacje sieciowe używają mechanizmu współpracy zwanego modelem klient-serwer.

(brak centralnego punktu w sieci)

- przesyłana wiadomość jest dzielona na pakiety. Różne pakiety mogą Określenia klient-serwer odpowiadają dwóm programom zaangażowanym w podró

wymianę informacji.

żować różnymi drogami i są kompletowane w miejscu

przeznaczenia

Program aktywnie inicjujący połączenie nazywany jest klientem, a program czekający biernie na żądanie połączenia – serwerem.

Lic z ba ko mpute ró w w Inte rne c ie w latac h 1981-03

1,0 E+0 9

1,0 E+0 8

1,0 E+0 7

1,0 E+0 6

1,0 E+0 5

1,0 E+0 4

1,0 E+0 3

1,0 E+0 2

8 1

8 3

8 5

8 7

8 9

9 1

9 3

9 5

9 7

9 9

IIS PWr

Klient - serwer

Cechy oprogramowania klienta:

Cechy oprogramowania serwera:

- jest wywoływany bezpośrednio przez użytkownika, a czas wykonania obejmuje

- jest specjalizowanym, uprzywilejowanym programem, którego zadaniem jest tylko jedną sesję,

świadczenie konkretnej usługi; może obsługiwać naraz wielu klientów,

- działa lokalnie na komputerze osobistym użytkownika,

- jest uruchamiane automatycznie przy uruchamianiu systemu i działa przez wiele kolejnych sesji,

- aktywnie inicjuje kontakt z serwerem,

- działa na publicznie dostępnym komputerze (klasy serwer),

- może, w razie potrzeby kontaktować się z wieloma serwerami, jednak na raz aktywnie komunikuje się tylko z jednym serwerem,

- czeka pasywnie na zgłoszenia od dowolnych klientów,

- nie wymaga specjalnego sprzętu ani wyrafinowanego systemu operacyjnego

- przyjmuje połączenia od dowolnych odległych klientów, ale pełni jedną konkretną usługę,

- wymaga wydajnego sprzętu

IIS PWr

Klient - serwer

Protokół transportowy i współpraca klient - serwer

Informacja przesyłana między klientem a serwerem może płynąć w dowolnym kierunku lub także w obu kierunkach.

Wiele usług opiera się na wysyłaniu żądań przez klienta, na które serwer odsyła odpowiedzi. Jednak spotykane też są inne sposoby interakcji.

Klient

Serwer

Podobnie jak większość programów użytkowych, klient i serwer potrzebują do przesyłania informacji protokołu transportowego.

transport

sieć

Internet

IIS PWr

Porównanie protokołów

Protokół transportowy i współpraca klient - serwer

• UDP

- Klient/Server w LAN

- Multimedia w LAN/WAN

- Multicast

Klient1

Serwer1

Serwer2

Klient2

- TFTP, RTP, NFS, OSPF, RIP, SNMP, VoIP...

transport

• TCP

sieć

- Transfer niezawodny danych (pliki, wirtualny terminal...)

- Klient/Serwer w WAN

- Unicast

- DNS, Telnet, FTP, HTTP, SMTP, NNTP, NFS, BGP, LDAP...

Internet

Pojedynczy komputer klasy serwera może oferować jednocześnie wiele usług.

IIS PWr

WWW(1)

WWW(2)

WWW- World Wide Web (Ogólnoświatowa pajęczyna)

Dokumenty są zapisywane przy użyciu języka HTML (Hypertext Markup Lamguage) – język opisu struktury dokumentów hiperteksto-WWW jest systemem, który umożliwia dostęp interakcyjny do wych. Język ten nie służy do podawania szczegółowych informacji o informacji.

wyglądzie dokumentu, a jedynie ogólnych wskazówek dla Informacja jest przekazywana jako zbiór dokumentów, rozproszo-przeglądarki.

nych między wieloma komputerami połączonymi siecią. Dokumenty Format i reprezentacja HTML

takie mogą zawierać odsyłacze do innych dokumentów.

Każdy dokument w HTML-u zawiera zasadnicze informacje przeple-Rodzaje dokumentów:

cione znacznikami i jest podzielony na dwie główne części:

- dokument hipertekstowy,

- nagłówek,

- dokument hipermedialny.

- treść dokumentu

Dokument hipermedialny – oprócz tekstu zawiera inne postacie Znaczniki HTML służą do zapisania struktury dokumentu i informacji, jak zdjęcia, rysunki, animacje.

wskazówek co do sposobu jego prezentacji. Niektóre znaczniki występują w parze z odpowiadającym znacznikiem końca operacji.

IIS PWr

WWW(3)

WWW(4)

<NAZWA>

- znacznik początku operacji

Przykładowe znaczniki HTML:

</NAZWA> - znacznik końca operacji

<BR> - przejście do nowego wiersza

Przykład:

<Hi> - początek nagłówka poziomu i

<HTML>

<UL> - początek listy

<HEAD>

<LI>

- kolejne pozycje na liscie

<TITLE>

- wstawienie obrazka

Tekst stanowią cy tytuł dokumentu

</TITLE>

</HEAD>

Prentice Hall,</A>

<BODY>

Treść dokumentu

</BODY>

</HTML>

IIS PWr

WWW(5)

WWW(6)

Architektura przeglądarek

Przeglądarki WWW pracują w trybie klient-serwer.

Dokument jest identyfikowany za pomocą adresu URL – Uniform Resource Locator, jednolity adres zasobu.

W odróżnieniu od innych usług sieciowych połączenia protokół://nazwa_komputera:port/nazwa_dokumentu

między przeglądarkami i serwerami trwają krótko.

protokół – nazwa protokołu dostępu do dokumentu

http – Hyper Text Transfer Protocol,

Natychmiast po odebraniu żądanych informacji

protokół przesyłania dokumentów hipertekstowych

przeglądarka zamyka połączenie.

nazwa_komputera – domenowa nazwa komputera

port – opcjonalny numer

http://www.pwr.wroc.pl/programy/index.html

IIS PWr

WWW(7)

WWW(8)

Główne składniki przeglądarki WWW

Przeglądarka składa się z zestawu współpracujących ze sobą modułów:

- moduł sterujący (zarządzający),

Ste

Moduł

Interpreter

- zestaw klientów,

klawia

sterujący

HTML

ekran

- zestaw interpreterów (obsługują formatowanie dokumentów) tura

Każda przeglądarka musi zawierać interpreter języka HTML, inne Interpreter

opcjonalny

interpretery są opcjonalne.

Klient

Poza klientem HTTP i interpreterem języka HTML przeglądarka HTTP

opcionalny

może zawierać moduły, które pozwalają na pełnienie dodatkowych Interfejs sieciowy

funkcji.

Wiele przeglądarek zawiera klienta FTP. Niektóre przegladarki mają odległy serwer

także klienta poczty elektronicznej.

ftp://ftp.pwr.wroc.pl/pub/info/studia.doc

IIS PWr

WWW(9)

Poczta elektroniczna

Przeglądarki korzystają z pamięci podręcznej. Każdy pobrany plik Skrzynka pocztowa – miejsce na dysku do przechowywania listów.

jest umieszczany w pamięci podręcznej na lokalnym dysku.

Tylko właściciel może czytać i usuwać listy ze skrzynki.

Po wskazaniu dokumentu przez użytkownika przeglądarka Ze skrzynką jest ściśle związane konto pocztowe.

sprawdza najpierw, czy wskazany dokument jest dostępny w pami

Każda skrzynka pocztowa ma swój jednoznaczny adres poczty ęci podręcznej. Jeśli tak, to nie jest on pobierany z sieci.

elektronicznej (ang. email address)

Przechowywanie informacji w pamięci podręcznej radykalnie adresat@komputer

przyśpiesza działanie programu (szczególnie w przypadku wolnych adresat – nazwa konta użytkownika; imię i nazwisko użytkownika łącz).

komputer – nazwa domenowa komputera

Większość przeglądarek pozwala użytkownikowi na określenie Tomcio.Paluch@pwr.wroc.pl

czasu przechowywania dokumentów na dysku.

IIS PWr

Poczta elektroniczna

Format komunikatów poczty elektronicznej

Pocztę elektroniczna zaprojektowano do przesyłania tekstów List elektroniczny składa się z dwóch części:

(znaków ASCII). Dopiero później opracowano sposoby przesyłania nagłówka i treści listu.

w listach dowolnych danych (obrazków, programów binarnych).

Każdy wiersz nagłówka zaczyna się słowem kluczowym: Dla ujednolicenia sposobów kodowania informacji binarnych opracowano standard uniwersalnego rozszerzenia poczty interneto-From

- adres nadawcy

wej (ang. MIME – Multipurpose Internet Mail Extensions).

- adres odbiorcy

- Do wiadomości

MIME pozwala nadawcy i odbiorcy na wybór najwygodniejszego Date

- Data wysłania

sposobu kodowania. W nagłówku listu jest umieszczany dodatkowy Subject

- Temat

wiersz, który informuje o rodzaju i sposobie zakodowania danych w liście. MIME pozwala też na podzielenie listu na części, z których każda zostanie zakodowana osobno.

IIS PWr

Poczta elektroniczna

Elementy systemu pocztowego:

- klient pocztowy (agent),

POP

SMTP

Internet

Odbiór i wysyłanie poczty na stacji użytkownika

SMTP

Klient

Lokalny

Organizacja folderów pocztowych

serwer

Filtrowanie poczty

Protokoły pocztowe:

Tworzenie list i książek adresowych

- SMTP – Simple Mail Transfer Protocol

- Lokalny serwer pocztowy

(Prosty protokół przesyłania poczty)

Odbiór listów z sieci i umieszczanie ich w odpowiednich skrzynkach Pełni podwójną rolę (klienta i serwera) i realizuje nast.. zadania: Wysyłanie listów w sieć

-- wysyłanie poczty klientów lokalnych,

Odbiór połączeń od klientów pocztowych

-- odbieranie poczty przychodzącej z sieci,

- Brama pocztowa (relay server)

-- definiowanie formatów komunikatów sterujących

Odpowiada za komunikację lokalnego serwera pocztowego z

- weryfikacja poprawności połączeń

Internetem

- identyfikacja nadawcy

- ustalenie parametrów transmisji

IIS PWr

Poczta elektroniczna

Przesyłanie plików

- POP3 – Post Office Protocol

Usługa przesyłania plików udostępnia możliwość wysyłania z (Protokół urzędu pocztowego)

jednego komputera na drugi całych plików.

Na serwerze z kontami pocztowymi działa dodatkowo

Oprogramowanie do przesyłania plików:

serwer POP3.

- ogólne i elastyczne,

Klient pocztowy łączy się z serwerem POP w celu dostepu do

- przesyłanie dowolnych plików,

zawartości skrzynki pocztowej (po autoryzacji użytkownika).

- obsługa różnic pomiędzy sposobami przechowywania plików

- inne protokoły: IMAP

w różnych systemach,

- uwzględnienie różnic w regułach nazewnictwa,

- obsługa różnic w reprezentacji plików, informacjach o ich typie oraz mechanizmach ich zabezpieczeń

Usługi przesyłania plików:

- FTP (File Transfer Protocol)

- TFTP (Trivial FTP)

IIS PWr

Przesyłanie plików

Protokół FTP

Na polecenie użytkownika lokalny komputer nawiązuje połączenie sterujące z serwerem FTP.

FTP jest protokołem ogólnego przeznaczenia.

Przy komunikacji poprzez połączenie sterujące klient i serwer Może być wykorzystany interakcyjnie lub wsadowo.

wykorzystują protokół FTP:

Wykorzystuje model klient-serwer.

Klient nie posyła bezpośrednio serwerowi kodów klawiatury naciś-

niętych przez użytkownika. Gdy użytkownik wpisze polecenie, klient interpretuje je. Jeśli polecenie wymaga interakcji z serwerem Klient FTP

Serwer FTP

klient tworzy z użyciem protokołu FTP zapytanie, które następnie Internet

przesyła do serwera. Serwer, również korzystając z protokołu FTP, wysyła odpowiedź.

Klient i serwer do transmisji każdego pliku ustanawiają oddzielne połączenie dla danych. Połączenia dla danych pojawiają się i znikają, natomiast połączenie sterujące pozostaje aktywne podczas całej sesji EB

IIS PWr

Przesyłanie plików

Protokół FTP określa dokładnie, w jaki sposób oprogramowanie Protokół TFTP

FTP na jednym komputerze współpracuje z oprogramowaniem na

- obsługuje wyłącznie przesyłanie plików,

drugim, jednak nie definiuje interfejsu użytkownika.

- nie obsługuje interakcji,

Interfejs dostępny użytkownikowi może mieć różne implementacje:

- nie pozwala na wyświetlenie zawartości folderów,

- interfejs liniowy

- nie obejmuje autoryzacji,

Przykładowe polecenia: open, close, cd, ls, help, get, put

- wykorzystuje bezpołączeniowy protokół UDP,

- interfejs okienkowy

- najczęściej stosowany przy początkowym ładowaniu systemu w urządzeniach

Anonimowy dostęp do plików

Tworzy się specjalne konto o nazwie anonymous mające minimalny możliwy dostęp do plików. Konto jest bez hasła lub hasłem jest adres poczty elektronicznej

FTP określa dwa podstawowe tryby przesyłania plików:

- tryb tekstowy

- tr E

y B

b binarny

IIS PWr