Problem winy, odpowiedzialności i wierności ideałom moralnym w "Lordzie Jimie" Josepha Conrada.




 

Problem winy,
odpowiedzialności i wierności ideałom moralnym w "Lordzie
Jimie" Josepha Conrada.




Główny
bohater, Jim, jest młodym, szlachetnym i pełnym
ideałów człowiekiem, który zaciąga się jako kapitan
na statek pasażerski 'Patna'. W momencie zagrożenia
życia całej załogi i pasażerów (800 pielgrzymów)
Jim znajduje się w rozterce, bo wie, że powinien
ratować pasażerów, ale chęć życia okazuje się
silniejsza i ucieka ze statku wraz z całą, pozbawioną
skrupułów załogą. Cudem 'Patna' nie tonie i zostaje
odholowana przez jednostkę francuską. Wszyscy
oficerowie tego nieszczęsnego wypadku zostają
postawieni przed sądem, oskarżeni oraz skazani. Od
samego początku Jim ma wyrzuty sumienia i świadomość,
że sprzeniewierzył się własnym ideałom. Jeszcze w
okresie dzieciństwa interesował się literaturą,
która rozbudziła w nim potrzebę bycia bohaterem.
Wręcz stał się niewolnikiem tych marzeń. Dzięki
zdecydowanej postawie, w czasie rozprawy, młodzieniec
zyskał przychylność jednego z sędziów (Brierly),
który proponuje mu ucieczkę i ukrywanie się do momentu
ucichnięcia sprawy. Jim odrzuca pomoc, bo wie, że musi
ponieść karę za swe czyny. Jim został pozbawiony
dyplomu oficerskiego. Aby zrehabilitować się w oczach
ludzi podejmuje się wielu zadań wymagających nie lada
odwagi i brawury. Narażając życie próbuje odkupić
swoje winy, ale wszędzie dościga go przeszłość i w
końcu ktoś wspomina o historii 'Patny'. Jim przez całe
życie musi odczuwać konsekwencje jednego czynu w swojej
karierze. Ma świadomość sprzeniewierzenia się swoim
ideałom i własnym wyobrażeniom o sobie. W końcu
młodzieniec trafia do maleńkiego państewka malajskiego
Patusan i tam już pozostaje, bo nikt z tubylców nie zna
przecież jego przeszłości. Szybko zaskarbia sobie
szacunek i uznanie Malajów dzięki swej odwadze i
brawurze. Zawierz przyjaźń z synem naczelnika plemienia
(Doramin) Dain Warris'em. Po krótkim czasie Jim zostaje
przywódcą plemienia i dostaje przydomek lorda. Niestety
szczęście bohatera nie trwało długo, bo biali ludzie
pod dowództwem Browna postanawiają złupić plemię
wykorzystując Jima, a ściślej mówiąc jego naiwności
i łatwowierności. W wyniku napadu białych ginie Dain.
Jim jest świadom, że znów częściowo przyczynił się
do tragedii, tylko tym razem zginęło wielu ludzi
włącznie z jego najlepszym przyjacielem. I znowu nasz
bohater chce spojrzeć w oczy sprawiedliwości i staje
przed obliczem Doramina mówiąc "Przyszedłem tutaj
w żałobie... Przyszedłem gotów na wszystko i bez
broni". Oszalały z bólu po stracie syna naczelnik
plemienia zabija Jima.

Joseph Conrad pokazuje nam życiowe sytuacje bez
wyjścia. Każde rozwiązanie pociąga za sobą straszne
konsekwencje. Pobudki działania bohatera zawsze były
szlachetne, ale nigdy nie odnosi sukcesu. Z pewnością
można go nazwać postacią tragiczną i twierdzić, że
winą nieszczęść jest zły los, ale równie dobrze
można uznać, że poniesiona w konsekwencji śmierć
jest karą za zły wybór jeszcze z tragedii 'Patny'.
Można się także pokusić o wniosek, że nadmierna
wiara w nieomylność, własne możliwości i ideały
była powodem złych wyborów Jima.