Amerykańskie horrory lat 30.- twórcy dzieła, bohaterowie, mity
W USA horror dopiero zyskał popularność dopiero w II poł. Lat 20. I-wszy dz
w. horror
 Strach 1928 Roy del Ruth , adaptacja sztuki o domu terroryzowanym przez zbiega z azylu. Wkrótce
Universal zainicjował cykl filmów grozy, odwołując się do europejskich wzorców, opowieści o
wampirach, szalonych naukowcach, nieśmiertelnych arystokratach i niewidzialnych ludziach. Często
adaptowano dzieła literackie z XIX i XX wieku.
 Dracula 1931, reż. Tod Browning na podstawie  Draculi Brama Stokera,
Universal. W głównej roli wystąpił Bela Lugosi (zastąpił Lona Chaineya  człowiek o tysiącu
twarzy zmarł na raka krtani przed zdjęciami). Znakomitym charakteryzatorem był Jack
Pierce. Film stał się sławny dzięki kreacji Beli Lugosiego (był Węgrem, nie umiał słowa po
angielsku, tekstu nauczył się fonetycznie, był potwornie tajemniczy). Zagrał hrabiego Draculę
z Transylwanii, eleganckiego, stylowego i niego egzotycznego wampira, który by przeżyć
musiał żywić się dziewczęcą krwią. Lugosi był hipnotyczny, tchnął życie w postać, tak że
stała się wielowymiarowa i niejednoznaczna moralnie. Jego Dracula był bohaterem
tragicznym, skazanym na cierpienie i śmierć. Film zachwyca tajemniczością,
ekspresjonistyczną aurą dzięki oświetleniu i zdjęciami Karla Freunda. Prequelem  Draculi
jest  Nosferatu: symfonia grozy 1922 Murnaua z Maxem Schreckiem. Powstało bardzo dużo
sequeli  Córka Draculi 36r.,  Dom Draculi 44r.,  Dracula 58r.,  Dracula 92 r. F.F.
Coppoli -3 Oscary, czy  Dracula- wampiry bez zębów 95 r., parodia Mela Brooksa.
Universal zachęcony sukcesem  Draculi w 1931 roku wyprodukował kolejny horror .
 Frankenstein 1931, reż. James Whale, na podstawie  Frankensteina Mary
Shelley, Universal. W roli głównej wystąpił Boris Karloff (Bela Lugosi odpadł z castingu po
zdjęciach próbnych), który stworzył podziwianą kreację w historii kina. Charakteryzatorem
znów był genialny Jack Pierce, proces nakładania makijażu trwał kilka godzin i był bardzo
skomplikowany. Karloff nosił też metalowe wsporniki w nogawkach spodni, żeby nie zginać
nóg poruszać się niezgrabnie i wysokie koturny. Wszystko to bardzo było ciężkie i Karloff
sobie nadwyrężył kręgosłup bardzo poważnie. Film opowiada historię szalonego naukowca dr
Henrey ego Frankensteina, opętanego ideą stworzenia sztucznego człowieka. Wyjeżdża do
zamku na odludziu w Bawarii, by tam przeprowadzać eksperymenty. Pewnej nocy podczas
burzy udaje mu się ożywić Monstrum, którego ciało jest pozszywane z kawałków ludzkich
ciał. Wbrew oczekiwaniom twórcy okazuje się być istotą prymitywną, agresywną i nie umie
abstrakcyjnie myśleć ani mówić. Na dodatek zabija asystenta naukowca i dr postanawia go
zniszczyć. Monstrum ucieka z zamku, ale chłopi otaczają go w młynie i spalają. Istota jest
przerażająca i wrażliwa, jest istotą której widzowie współczują. Odrzucona przez swojego
stwórcę, który pozwala jej odkryć cierpienie i brutalność. Pojawiło się wiele sequeli :
 Narzeczona Frankensteina J. Whale, z Colinem Clivem jako dr Frankenstein i Elsą
Lanchen. Na tej zasadzie powstał też  Stary mroczny dom 1932, Jamesa Whale a .
 Niewidzialny człowiek 1933r. James Whale z Claudem Rainsem (cały w
bandażach). Mega sukces. O doktorze Griffinie który odkrywa sekret niewidzialności.
Dopiero w ostatniej scenie możemy zobaczyć twarz doktora.
 Doktor Jekyll i pan Hyde 1931, reż. Rouben Mamoulian, Paramount, adaptacja noweli
Roberta L. Stevensona pod tym samym tytułem. Opowieść o rozdwojeniu osobowości, gł. Rola Frderc
March. Przed wprowadzeniem kodeksu Haysa powstał, było wiele seksualnych aluzji np. postać
prostytutki (Miriam Hopkins), póz
niej usunięto te fragmenty.
 Wilkołak z Londynu , 1935, reż. Stuart Walker, o ang. botaniku, po powrocie z Tybetu
odkrywa że ma podwójną osobowość człowieka I wilkołaka zabójcy. W finale prawie zabija swoją
żonę, zabija go policjant i ożywa jako człowiek, przepraszając za zło. Dziś jest klasykiem,
ukonstytuował ikonografię i narrację.
 Wilkołak 1941, George Waggner, w roli gł. Lon Chaney Jr. Charakteryzacja Jack Pierce.
 King Kong 1933, reż. Merian C. Cooper i Ernest B. Schoedsack, najsłynniejszy
horror przygodowy. Utwór odwołuje się do archetype pięknej I bestii, opowiada o fatalnych
konsekwencjach miłości Konga, monstrum, olbrzymiego goryla do pięknej I krychej
blondynki (Fay Wray). I część jest na zamglonej Wyspie Czaszki , gdzie Kong ratuje Ann
przed złożeniem jej w ofierze przez tubylców, wpada w ręce członków ekspedycji naukowej.
II część jest w NY, Kong ucieka z niewoli, poszukuje ukochanej, sieje spustoszenie na
ulicach. Ginie ostrzelany i strącony przez samoloty ze szczytu Empire State Building.
Spektakularny sukces kasowy, uratował RKO przed bankructwem. Zastosowali wiele
efektów specjalnych  zwłaszcza perfekcyjna animacja miniatur Konga i dinozaurów.
Muzyka Maxa Steinera + innowacja czyli odgłosy King Konga i innych bestii. Sequele:  Syn
Konga 1933, Schoedsacka. Dziecko King Konga żyje na Wyspie Czaszki i jest albinosem,
odkrywają to naukowcy, jest miły i ratuje ich przed dinozaurami i niedz
wiedziem (hahahahh).
Lata 30. i 40 to też seria filmów o Zombie , czyli żywych trupach t.j.  Białe zombie 32r.
Victora Halperina,United Artists, opowiada o parze narzeczonych zamienionych w zombie przez
Kaplana voodoo, nekromantę i groz
nego hipnotyzera (Bela Lugosi). Póz
niej wiele innych o zombie
m.in.  Chodzący trup 1936 gościa od Casablanki Michaela Curtiza czy  Wędrowałem z zombie
1943 Jacquesa Tournera który jest super podobno.
Ważna też była  Mumia 1932r. Karla Freunda, inspirowany odkryciem 10 lat
wcześniej grobowca Tutenchamona. Bohaterem jest Imhotep (Boris Karloff) egipski kapłan
którego przywraca do życia archeolog. Kapłatn zwiewa bo chce przywrócić do życia
kochankę jakąś księżniczkę o trudnym imieniu. Ale bogini Isis go uśmierca i zamienia w stos
kości. Charakteryzacja trwała 8 godzin dziennie, kręcili po nocy, było to ciężkie aktorskie
zadanie dla Karloffa.
 Dziwolągi 1932, reż. Tod Browning. Film zakończył karierę reżyserską
Browninga. Nie jest klasycznym horrorem. Jest to osobny przypadek filmu o rzeczywistych
odmieńcach  bohaterami są upośledzeni fizycznie i psychicznie pracownicy cyrku. Dokonują
oni zemsty na artystce trapezowej i siłaczu za próbę okradzenia i zabicia jednego z ich
towarzyszy, karła. Aktorzy to prawdziwi cyrkowcy i prawdziwi upośledzeni ludzie (karły,
siostry syjamskie, ludzie bez rąk i nóg). Ich udział i drastyczne sceny sprawiły, że wybuchł
skandal. Publiczność nie zaakceptowała dzieła. Manifest na rzecz tolerancji dla inności,
doceniony dopiero w latach 60.
Pamiętajcie, że Universal, Paramount specjalizowały się w horrorach, ale MGM i
RKO i United Artusts też je produkowały. Horrory z lat 30. Stworzyły podstawę rozwoju
gatunku. Wyznaczyły kierunek rozwoju gatunku poprzez wyłonienie się podstawowych
odmian: gotycki/demoniczny/wampiryczny, przygodowo-katastroficzny oraz opowieści o
szalonych naukowcach. Niektóre z nich są zapowiedzią filmów gore.