W jaki sposób udowadnia E. Orzeszkowa wartoœ�Ś pracy? Odpowiedz w oparciu o powieœ�Ś pt. "Nad Niemnem".

Stosunek pisarki do idea�łu pracy jest jasny - proponuje ona pogl�ąd, �że praca jest najwy�ższ�ą wartoœci�ą wolnego cz�łowieka, stanowi o jego godnoœci, nadaje �życiu sens i szczêœcie.

Powieœ�Ś "Nad Niemnem" udowadnia powy�ższe za�ło�żenia poprzez:

-> wypowiedzi bohaterów reprezentuj�ących pogl�ąd autorki,

-> losy i charakterystykê postaci,

-> podzia�ł spo�łeczny - ocenê dworu i zaœcianka.

Kto reprezentuje pogl�ąd aprobuj�ący wartoœ�Ś pracy, postuluj�ący u�żytecznoœ�Ś cz�łowieka dla œwiata i spo�łecze�ąstwa?

Benedykt Korczy�ąski - który wi�ą�że ideê pracy z umi�łowaniem ziemi a pracê na ziemi polskiej uwa�ża nie tylko za sens �życia, lecz równie�ż za akt patriotyzmu, równy walce zbrojnej.

Marta Korczy�ąska - która przepracowa�ła ca�łe �życie i by�ł to jedyny sens egzystencji, jaki znalaz�ła. Bêd�ąc m�łod�ą pann�ą ba�ła siê pracy, z tej przyczyny odrzuci�ła Anzelma Bohatyrowicza - zap�łaci�ła za to samotnoœci�ą ca�łego smutnego �życia.

Jan i Anzelm Bohatyrowicze - pracajest sensem �życia i Ÿród�łem utrzymania tych ludzi. Daje im zadowolenie, poczucie wolnoœci a nawet zdrowie. Praca "zakodowana" jest jako wartoœ�Ś od pocz�ątków ich rodu - pierwsi Bohatyrowicze ciê�żk�ą, rzeteln�ą prac�ą zdobyli bór i za�ło�żyli siedzibê (historia Jana i Cecylu).

Justyna Orzelska - nie od razu jest rzeczniczk�ą pracy, na pocz�ątku powieœci Justyna nie mo�że znaleŸ�Ś sobie miejsca w œwiecie i wiedzie byt nieco pró�żniaczy. Powoli poznaje pracê, próbuje jej i w ko�ącu powieœci jest ju�ż "kap�łank�ą" pracy.



Witold Korczy�ąski - m�łodzieniec, który ko�ączy szko�ły po to, by kiedyœ przej�ą�Ś Korczyn. Jego g�łos jest podobny do postawy Benedykta Korczy�ąskiego, z tym �że Witold pragnie reformowa�Ś rolnictwo i stosunki spo�łeczne na wsi. Widzi w tym zadanie cz�łowieka i obowi�ązek obywatela wobec kraju.

Zauwa�żmy, �że s�ą to postacie sympatyczne, wyraŸnie kreowane przez Orzeszkow�ą na wzory pozytywne. Ich losy przebiegaj�ą sensownie, zw�łaszcza zwyciêska i szczêœliwa mi�łoœ�Ś Jana i Justyny, która wydaje siê "nagrod�ą" za prawid�łowe pogl�ądy. Zauwa�żmy, �że Jana i Justynê �ł�ączy przede wszystkim zgodnoœ�Ś idea�łów i pogl�ądów na �życie, �żejest to mi�łoœ�Ś bardziej "programowa" ni�ż zmys�łowa. A jakie losy i oceny przypad�ły "wrogom" pracy?

Emilia Korczy�ąska - chora, nieszczêœliwa, wiecznie kwêkaj�ąca, s�łaba istota, która budzi niechê�Ś otoczenia i czytelników.

Ró�życ - brak pracy a nadmiar pieniêdzy powoduje apatiê, bezwolnoœ�Ś i niechê�Ś do �życia tego sk�ądin�ąd interesuj�ącego cz�łowieka. Potrzebuje on sztucznych, wyrafmowanych podniet - np. narkotyków. �Łatwo wyczyta�Ś sugestiê autorki, �że gdyby "pogna�Ś" Ró�życa do roboty, rych�ło przesz�łyby mu duchowe boleœci.

Zygmunt Korczy�ąski - zarozumia�ły do nieprzyzwoitoœci malarz, któremu te�ż przyda�łoby siê trochê obowi�ązków. Jest nieszczêœliwy - nie mo�że znaleŸ�Ś z daleka od Pary�ża natchnienia dla talentu, a z nudów roj�ą mu siê po g�łowie pomys�ły rozrywek niezbyt moralnych i niezbyt uczciwych wobec m�łodej �żony.

I czy�ż losy tych osób nie s�ą dowodem na potrzebê i wartoœ�Ś pracy w �życiu cz�łowieka? Jeœli, patrz�ąc na cz�łonków stanu szlacheckiego, zbierzemy wnioski na temat skutków �życia bez pracy, bêd�ą to:

-> choroba ilzyczna, s�łaboœ�Ś cia�ła i duszy,

-> brak motywu do �życia, ospa�łoœ�Ś i biernoœ�Ś, v sztucznoœ�Ś uczu�Ś, maniera i fa�łsz.

A jaki efekt daje �żywot z prac�ą? Popatrzmy na zaœcianek:

-> autentycznoœ�Ś i szczeroœ�Ś uczu�Ś,

-> sila fizyczna, zdrowie, radoœ�Ś �życia, uroda, v zdrowie moralne,

-> aktywnoœ�Ś �życiowa,

-> satysfakcja z pracy i wolnoœci.

Orzeszkowa nie pozostawia wyboru czytelnikowi: op�łacalnoœ�Ś pracy zosta�ła klarownie wy�ło�żona.