Rozdział 5.
Wszystko o połączeniach
Po zakończeniu lektury poprzedniego rozdziału powinieneś mieć już kilka gotowych
stron z nagłówkami, jakimś tekstem i listami. Strony te są jak najbardziej poprawnie
zbudowane, ale raczej mało interesujące. Prawdziwa zabawa zacznie się wtedy, gdy
nauczysz się tworzyć połączenia hipertekstowe i włączać strony do sieci WWW. W tym
rozdziale będziemy uczyć się właśnie tego, a konkretnie:
wszystkiego o znaczniku
i różnych jego składnikach,
jak tworzyć połączenia do innych stron na dysku lokalnym za pomocą ścieżek
względnych i bezwzględnych,
jak tworzyć połączenia do innych stron w Internecie za pomocą URL-i,
jak korzystać z połączeń i odnośników do tworzenia połączeń wewnątrz strony,
wszystkiego o URL-ach: z jakich części się składają i jakie są ich rodzaje.
Tworzenie hiperpołączeń
Do utworzenia połączenia w języku HTML potrzebne są następujące informacje:
nazwa pliku (lub jego URL), do którego będzie prowadziło połączenie,
tekst, który będzie wyróżniony przez przeglądarkę i po wybraniu którego nastąpi
realizacja połączenia.
Na stronie widoczna będzie tylko ta druga część. Gdy czytelnik wybierze ją za pomocą
myszy lub w jakiś inny sposób, przeglądarka odczyta z pierwszej części adres pliku, do
którego powinna przeskoczyć .
Znacznik
Do kreowania hiperpołączeń na stronach HTML służy znacznik & . Jest często
nazywany odnośnikiem, bowiem może być również używany do tworzenia specjalnych
miejsc wewnątrz stron, do których prowadzą inne połączenia (więcej na ten temat opo-
wiem w dalszej części rozdziału). Jednakże, najpowszechniejszym zastosowaniem tego
znacznika są hiperpołączenia i tym tematem zajmiemy się w tej chwili.
88 Część 1. Informacje wstępne
W przeciwieństwie do prostych znaczników, o których mówiliśmy w poprzednim roz-
dziale, możliwości
są nieco szersze. Znacznik otwierający oprócz nazwy ( A )
zawiera szczegółowe informacje o połączeniu. Te dodatkowe cechy nazywane są atry-
butami znacznika (po raz pierwszy zetknąłeś się z atrybutami przy omawianiu list
w poprzednim rozdziale Zaczynamy od podstaw ). Rozszerzony znacznik połączenia
wygląda następująco:
Dodatkowe atrybuty (w tym przykładzie są to NAME, HREF i TITLE) stanowią opis
połączenia. Najczęściej używanym z nich jest HREF, który jest skrótem od ang.
Hypertext REFerence (odnośnik hipertekstowy). Służy on do określenia URL pliku,
wskazywanego przez dane połączenie.
Podobnie jak większość znaczników HTML, także posiada swój znacznik
zamykający . Cały tekst, który znajdzie się pomiędzy nimi, (podświetlony w
zależności od przeglądarki może być wyróżniony kolorem niebieskim lub czerwonym i
dodatkowo podkreślony), będzie widoczny na stronie jako hiperpołączenie. Na ten tekst
czytelnicy będą klikali, aby przeskoczyć do miejsca, opisanego atrybutem HREF.
Na rysunku 5.1 widoczne są części typowego hiperpołączenia, zdefiniowanego za
pomocą znacznika
, czyli HREF, tekst połączenia oraz znacznik zamykający.
Tekst, który będzie
Plik do wczytania
Rysunek 5.1.
podświetlony
Hiperpołączenie
z użyciem znacznika
Powrót do Menu Głównego Znacznik
Znacznik otwierający
zamykający
Poniższe przykłady demonstrują proste połączenie i jego efekt końcowy w Internet
Explorerze (rysunek 5.2).
Powrót do
Menu Głównego Rysunek 5.2.
Wynik
w Internet Explorerze
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 89
Ćwiczenie 5.1: Aączenie dwóch stron
Spróbujmy stworzyć prosty przykład połączenia dwóch stron HTML na dysku lokalnym.
Do wykonania tego ćwiczenia potrzebny będzie edytor tekstu i przeglądarka. Nie jest tu
wymagane podłączenie do Internetu, bowiem obydwa łączone pliki znajdują się na dysku
lokalnym (do ćwiczeń z siecią przejdziemy w dalszej części rozdziału; bądz cierpliwy).
Na wstępie utwórz dwie strony HTML i zapisz je w osobnych plikach. Oto kod zródło-
wy dwóch plików, które stworzyłam na potrzeby tego rozdziału: menu.html i klau-
diusz.html. To, jak nazwiesz swoje strony i o czym będą one traktowały właściwie nie
jest ważne, pamiętaj tylko, że nazwy plików mają tu duże znaczenie.
Pierwszy plik, menu.html, jest następujący:
"http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/transitional.dtd">
Żywoty cezarów "Żywoty cezarów" według Swetoniusza
Swetoniusz (lub Caius Suetoniusz Tranquillus) urodził się około
70 naszej ery, a zmarło około roku 130. Jest on autorem historii
dwunastu
cezarów poczynając od Juliusza a kończąc na Dominicjanie (który zmarł
w roku 96). Jego praca w znacznej mierze przyczyniła się do powstania
bestsellerowej powieści "Ja, Klaudiusz" oraz filumu nakręconego na jej
podstawie. Praca Swetoniusza zawiera biografie następujących władców
Rzymu:
- Julisz Cezar
- August
- Tyberiusz
- Gajusz (Kaligula)
- Klaudiusz
- Neron
- Galba
- Otho
- Vitelliusz
- Vespazjan
- Tytus
- Dominicjan
Elementy listy (Juliusz Cezar, August, itp.) będą połączeniami do innych stron. Na razie
zapisz je jak zwykły tekst, pózniej zamienimy je w hiperpołączenia.
Drugi plik, klaudiusz.html przedstawia się tak:
"http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/transitional.dtd">
Żywoty cezarów: Klaudiusz 90 Część 1. Informacje wstępne
Klaudiusz zostaje Cezarem
Klaudiusz został Cezarem w wieku 50 lat. Obawiając się ataku
morderców Kaliguli, Klaudiusz ukrył się za zasłoną. Gdy strażnicy
odnalezli go, Klaudiusz padł na podłogę, a w chwilę pózniej został
ogłoszony Cezarem.
Klaudiusz został otruty
Większość osób uważa, iż Klaudiusz został otruty. Niektórzy sądzą,
że żona Klaudiusza - Agrypina - zatruła jego ulubione danie - grzyby.
Jego śmierć nastąpiła po tym, gdy ustalono, że syn Agrypiny - Neron -
zostanie kolejnym Cezarem.
Powrót do Menu Głównego.
Upewnij się, czy obydwa pliki znajdują się w tym samym katalogu lub folderze. Jeżeli
nazwałeś je inaczej niż ja, miej to na uwadze, bowiem za chwilę nazwy okażą się bar-
dzo ważne.
Na początek utwórzmy połączenie z pliku menu do pliku z informacjami o cezarze
Klaudiuszu. W tym celu ustaw kursor w poniższej linii:
Klaudiusz Znaczniki połączeń nie zawierają żadnych informacji o formatowaniu tekstu, tak więc
pozostaw znacznik elementu listy i wstaw połączenie wewnątrz niego. Umieść
i przed i za tekstem, który chcesz wykorzystać jako połączenie:
Klaudiusz Teraz, korzystając z atrybutu HREF, dodaj nazwę pliku, do którego ma prowadzić połą-
czenie. Ujmij ją w cudzysłów (z obu stron cudzysłów górny), a pomiędzy HREF i nazwę
wstaw znak równości (=). Pamiętaj, że wielkość liter ma znaczenie w przypadku nazwy
pliku, tak więc zwróć na tę kwestię szczególną uwagę (klaudiusz.html to nie to samo co
Klaudiusz.html każda litera musi się dokładnie zgadzać). W moim przykładzie na-
zwą będzie klaudiusz.html, ale jeżeli utworzyłeś swoje własne pliki, wstaw nazwę jed-
nego z nich.
Klaudiusz W tej chwili możesz już uruchomić przeglądarkę. Wybierz opcję Otwórz plik (lub jej
odpowiednik w przeglądarce, której używasz) i otwórz plik menu.html. Element listy,
który wybrałeś na połączenie, powinien zostać wyświetlony innym kolorem, podkreślo-
ny lub wyróżniony w jakiś inny sposób. Rysunek 5.3. pokazuje, jak wyglądała ta strona
po jej wyświetleniu w Internet Explorerze dla Windows 98.
Jeżeli teraz klikniesz wyróżnione połączenie, przeglądarka powinna wczytać i wyświe-
tlić stronę klaudiusz.html, jak pokazano na rysunku 5.4.
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 91
Rysunek 5.3.
Plik menu.htm
z hiperpołączeniem
Rysunek 5.4.
Strona klaudiusz.html
Jeżeli zdarzy się, że przeglądarka po wybraniu połączenia nie będzie mogła znalezć pli-
ku, sprawdz, czy na pewno nazwa, wpisana w atrybucie HREF jest w stu procentach
zgodna z nazwą uprzednio utworzonego pliku i czy obydwa pliki znajdują się w tym
samym katalogu. Pamiętaj o tym, że tekst połączenia należy zamknąć za pomocą znacz-
nika oraz o tym, aby ująć nazwę pliku w cudzysłów z obu stron (naprawdę bardzo
łatwo o tym zapomnieć). Wszystkie te, z pozoru drobne, pomyłki mogą wprowadzić
przeglądarkę w błąd i sprawić, że nie odnajdzie ona pliku, który powinna wczytać lub
też niepoprawnie wyświetli tekst połączenia na ekranie.
Nie denerwuj się tym, że o wielkich i małych literach raz mówię tak, a innym razem inaczej.
Znaczniki HTML-a nie rozróżniają wielkich i małych liter, ale nazwy odnoszą się do plików,
znajdujących się na serwerach WWW. Większość z tych serwerów pracuje w systemach
operacyjnych, które rozróżniają wielkość liter (np. Unix), więc w przypadku nazw plików
92 Część 1. Informacje wstępne
powinieneś zwracać na to uwagę.
Utwórzmy teraz połączenie z pliku klaudiusz.html z powrotem do pliku menu.html.
Akapit na końcu tej strony został tam umieszczony właśnie po to:
Powrót do Menu Głównego
Dodaj to tej linii znacznik połączenia wraz z atrybutem HREF, gdzie nazwą pliku będzie
menu.html, czyli wyjściowy plik menu:
Powrót do Menu Głównego
Jeżeli umieszczasz znaczniki pomiędzy innymi znacznikami, upewnij się czy znacznik
zamykający jest odpowiednikiem ostatniego otwartego. W tym przypadku powinno
to wyglądać tak:
&
a nie
&
Niektóre przeglądarki mogą niepoprawnie odczytywać tego typu błędny zapis, tak więc
zawsze uważnie sprawdz, czy znaczniki się ze sobą nigdzie nie przeplatają.
Odczytaj ponownie stronę biografii Klaudiusza. Połączenie powinno być już aktywne,
klikając je, bez problemów musisz przejść z powrotem do strony menu.
Aączenie stron lokalnych
przy użyciu ścieżek względnych i bezwzględnych
Przykład z poprzedniego podpunktu pokazuje, jak połączyć ze sobą pliki, znajdujące się
w tym samym katalogu (folderze) na lokalnym dysku. Dalej będziemy łączyć ze sobą pli-
ki lokalne, lecz tym razem będą one umiejscowione w różnych katalogach (folderach).
Foldery i katalogi to właściwie to samo, nazwa zależy od tego, czy pracujesz na Macintoshu,
w systemie Windows, DOS czy też Unix. Od teraz, żeby ułatwić wszystkim życie będę
używała tylko nazwy katalog .
Jeżeli po HREF podasz w cudzysłowie tylko nazwę pliku, tak jak robiliśmy to w po-
przednich przykładach, przeglądarka będzie szukała tego pliku w tym samym katalogu,
w którym znajduje się aktualnie oglądana strona. Dzieje się tak zawsze, niezależnie od
tego, czy przeglądane pliki umieszczone są na dyskach lokalnych, czy na serwerach
w Internecie obydwa pliki powinny znajdować się w tym samym katalogu. Jest to
najprostsza forma określania ścieżki względnej.
Ścieżki względne mogą również zawierać nazwy katalogów lub też wskazywać na
pewną ścieżkę z punktu widzenia bieżącego katalogu. Ścieżka może określać miejsce
w drzewie katalogów w stosunku do bieżącej pozycji, na przykład, żądany plik może
znajdować się dwa poziomy katalogów w górę lub w dół.
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 93
Ścieżka względna określa położenie pliku z punktu widzenia bieżącej pozycji
w drzewie katalogów.
Do określania ścieżek względnych w połączeniach można używać zapisu znanego
z systemu Unix, bez względu na używany system operacyjny. I tak nazwy plików i ka-
talogów oddzielone są od siebie ukośnikiem (/), a dwie kropki (..) zawsze wskazują
na katalog znajdujący się bezpośrednio powyżej bieżącego. Tabela 5.1 zawiera kilka
przykładów ścieżek względnych wraz z opisem ich znaczenia.
Tabela 5.1.
Ścieżki względne
Ścieżka Znaczenie
HREF="file.html" Plik file.html znajduje się w bieżącym katalogu.
HREF="files/file.html" file.html znajduje się w katalogu files, który z kolei
umieszczony jest w bieżącym katalogu.
HREF="files/morefiles/file.htm file.html znajduje się w katalogu morefiles, który
l" jest podkatalogiem files, a ten z kolei umieszczony jest
w katalogu bieżącym.
HREF="../file.html" file.html znajduje się w katalogu mieszczącym się
o poziom wyżej niż bieżący.
HREF="../../files/file.html" file.html znajduje się o dwa poziomy wyżej, w katalogu
files.
Jeżeli łączysz swoje strony na komputerze osobistym (czyli na Macintoshu lub PC-cie)
i zechcesz podłączyć plik, znajdujący się na innym dysku, możesz skorzystać z litery
dysku w ścieżce względnej tak samo jak z nazwy katalogu.
W przypadku komputerów Macintosh, przy tworzeniu połączeń do plików znajdujących
się na lokalnym dysku twardym, nazwa dysku ma taką samą postać jak w systemie ope-
racyjnym. Załóżmy, że jeden z dysków nosi nazwę Hard Disk 2, a Twoje pliki HTML
znajdują się w katalogu Pliki HTML. Jeżeli chcesz utworzyć połączenie do pliku o na-
zwie jane.html z katalogu Public na dysku Jane s Mac, możesz skorzystać z następują-
cej ścieżki względnej:
HREF="../../Jane's Mac/Public/jane.html"
W systemach opartych na DOS, Windows 95/98 oraz Windows NT połączenia do dysków
tworzymy za pomocą liter, ale dwukropki w nazwach (c:, d:) zastępujemy znakiem |
(dwukropek ma w połączeniach inne znaczenie). Należy również pamiętać, aby katalogi
w ścieżce oddzielać od siebie ukośnikiem / , a nie lewym ukośnikiem \ używanym
w systemach uniksowych. Jeżeli więc bieżący plik będzie znajdował się w katalogu
C:\FILES\HTML\ i zechcesz połączyć go z plikiem D:\FILES.NEW\HTML\MORE
\INDEX.HTML, ścieżka względna prowadząca do niego może wyglądać następująco:
HREF="../../d|/files.new/html/more/index.html"
Zazwyczaj nie będziesz musiał używać nazwy dysku w tworzonych połączeniach, ale
94 Część 1. Informacje wstępne
dla porządku zamieściłam informację o tym, jak to się robi. W większości przypadków
będziesz łączył ze sobą pliki, które będą się znajdować w sensownej odległości od sie-
bie (jeden, góra dwa poziomy katalogów).
Ścieżki bezwzględne
Połączenie do strony, znajdującej się na lokalnym dysku, możesz również utworzyć
w oparciu o ścieżkę bezwzględną. Ścieżka względna wskazuje na pozycję innego pliku
z punktu widzenia bieżącej pozycji w drzewie katalogów, natomiast ścieżka bez-
względna to pełna ścieżka dostępu do pliku. Zawiera ona w sobie nazwy wszystkich ka-
talogów, znajdujących się po drodze do żądanego pliku, począwszy od najwyższego
punktu hierarchicznej struktury drzewa katalogów.
Ścieżka bezwzględna tworzona jest w oparciu o bezwzględną pozycję pliku
w drzewie katalogów.
Ścieżki bezwzględne zawsze rozpoczynają się od ukośnika właśnie w ten sposób są
one odróżniane od ścieżek względnych. Po ukośniku następują nazwy wszystkich kata-
logów, począwszy od najwyższego poziomu, a kończąc na nazwie pliku, do którego
tworzymy połączenie.
Pojęcie najwyższego poziomu ma różne znaczenie w zależności od tego, gdzie
publikujesz swoje strony. Jeżeli połączenia prowadzą do plików na dysku lokalnym,
najwyższy poziom to katalog główny systemu plików (/ w Uniksie, nazwa dysku
na Macintosh-u lub PC). Jeżeli natomiast strony są publikowane na serwerze WWW,
najwyższy poziom wcale nie musi oznaczać najwyższego poziomu w systemie plików (i
zwykle nie oznacza). Więcej na ten temat opowiem w rozdziale 25. Publikowanie
witryny .
Tabela 5.2 zawiera kilka przykładów ścieżek bezwzględnych oraz krótki opis ich znaczenia.
Tabela 5.2.
Ścieżki bezwzględne
Ścieżka Znaczenie
HREF="/u1/lemay/file.html"
Plik file.html znajduje się w katalogu /u1/lemay/
(w systemie Unix).
HREF="/d|/files/html/file.html"
file.html znajduje się na dysku D: w katalogu
files/html/ (w systemie opartym na DOS-ie).
HREF="/Hard Disk 1/HTML files/
file.html znajduje się na dysku Hard Disk 1
file.html"
w katalogu HTML files (na komputerach
Macintosh).
Z którego rodzaju ścieżek powinieneś korzystać?
Do tworzenia połączeń pomiędzy swoimi własnymi stronami, w większości przypad-
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 95
ków, będziesz korzystał ze ścieżek względnych. Ścieżki bezwzględne mogą wydawać
się bardziej przejrzyste, szczególnie w przypadku skomplikowanych połączeń pomiędzy
wieloma stronami, ale są one bardzo mało elastyczne. Jeżeli będziesz wszędzie używał
ścieżek bezwzględnych, a potem przeniesiesz pliki gdzieś indziej lub zmienisz nazwę
katalogu, połączenia przestaną funkcjonować i będziesz zmuszony do żmudnej edycji
wszystkich plików i poprawiania ścieżek. Wiąże się to z faktem, że ścieżki bezwzględne
bardzo utrudniają proces przenoszenia plików z lokalnego systemu na serwer WWW.
Ścieżki względne umożliwiają swobodne przenoszenie stron pomiędzy różnymi katalo-
gami i systemami, bez konieczności modyfikacji plików. Strony powiązane ze sobą
w ten sposób są łatwiejsze w utrzymaniu, tak więc naprawdę warto poświęcić na po-
czątku trochę więcej czasu i przygotować prezentację właśnie tą metodą.
Połączenia do dokumentów w sieci WWW
Posiadasz już kilka wzajemnie ze sobą połączonych dokumentów na dysku lokalnym.
Domyślam się jednak, że w paru miejscach chciałbyś już wstawić połączenia do stron
znajdujących się gdzieś w sieci WWW, na przykład, do strony The First Caesars
dr Ellis Knox z Boise State University, na której znajdziesz więcej informacji o rzym-
skich władcach. Do tego celu można wykorzystać znacznik połączenia
. Strony
w sieci WWW będę nazywała stronami zdalnymi.
Strona zdalna to strona znajdująca się na serwerze WWW innym od tego, na którym znajduje
się Twoja prezentacja.
Do tworzenia połączeń ze zdalnymi stronami służy dokładnie taki sam kod, jakiego
używaliśmy do łączenia ze sobą stron lokalnych. Będziemy używać tego samego
znacznika i atrybutu HREF wraz z tekstem, który będzie wskazywał stronę w sieci.
Ale tym razem tekstem tym nie będzie ścieżka, ale URL danej strony WWW, jak poka-
zano na rysunku 5.5.
Adres URL
Rysunek 5.5.
Połączenie
do zdalnej strony
Strona domowa Cern u Znacznik
Znacznik otwierający
zamykający
Ćwiczenie 5.2: Aączenie stron o cezarach z siecią WWW
Wróćmy do dwóch stron, które łączyliśmy ze sobą w poprzednim ćwiczeniu, tych o ce-
sarzach rzymskich. Plik menu.html zawiera wiele połączeń do lokalnych stron, które
96 Część 1. Informacje wstępne
zawierają informacje o dwunastu cesarzach.
Załóżmy teraz, że chcemy na końcu tej strony dodać połączenie do strony The First
Caesars autorstwa dr Ellis Knox z Boise State University, o adresie:
http://history.idbsu.edu/westciv/julio-cl/index.html.
Na początek dodaj odpowiedni tekst do strony menu:
Więcej informacji na temat tych władców Rzymu znajdziesz na stronie
The First Caesars autorstwa dr Ellis Knox
A co zrobić, jeżeli nie znasz URL strony The First Caesars (lub innej strony, do której
chcesz utworzyć połączenie) i wiesz tylko, jak do niej dotrzeć poprzez inne strony? Ża-
den problem, skorzystaj z przeglądarki i znajdz ją. Wygląd tej strony, po wyświetleniu
w przeglądarce, został przedstawiony na rysunku 5.6.
Jeśli skonfigurowałeś swój komputer w taki sposób, aby połączenie z Internetem nie było
nawiązywane (o czym była mowa w rozdziale 3. Wprowadzenie do HTML ), dobrze
byłoby teraz nawiązać to połączenie, aby móc wykonać omawiane ćwiczenie.
W większości przeglądarek adres URL aktualnie oglądanej strony jest widoczny w gór-
nej części okna (w Internet Explorerze 4.0 i 5.0 pasek ten może zostać ukryty, aby go
wyświetlić, wybierz opcję Widok\Paski narzędzi\Pasek adresów). Więc wystarczy tylko
dotrzeć w jakiś sposób do danej strony, skopiować URL i wstawić go w odpowiednie
miejsce tworzonego kodu HTML. Nie trzeba nawet nic pisać!
Rysunek 5.6.
Strona
The First Caesars
Jeżeli odnalazłeś już URL strony ZOO, możesz przystąpić do konstruowania znacznika
połączenia:
Więcej informacji na temat tych władców Rzymu znajdziesz na stronie
The
First Caesars autorstwa dr Ellis Knox
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 97
Oczywiście, jeżeli znasz już URL podłączanej strony, możesz go po prostu wpisać po
atrybucie HREF. Pamiętaj jednak, że najmniejszy błąd w trakcie wpisywania spowoduje,
że połączenie nie będzie funkcjonować. Większość adresów URL jest zbyt skompliko-
wana, aby człowiek mógł je bez problemów zapamiętać. Dlatego też ja osobiście, jeżeli
tylko jest to możliwe, kopiuję je i wstawiam do kodu, eliminując w ten sposób możli-
wość popełnienia pomyłki przy wpisywaniu.
Rysunek 5.7 przedstawia plik menu.html po dodaniu połączenia (Internet Explorer dla
Windows 98).
Rysunek 5.7.
Połączenie ze stroną
The First Caesars
Ćwiczenie 5.3: Tworzenie menu połączeń
Teraz, kiedy poznałeś już sposoby tworzenia zarówno list, jak i połączeń, jesteś gotów
do podjęcia próby utworzenia menu połączeń. Menu połączeń to kilka połączeń
umieszczonych na stronie w formie uporządkowanej, czytelnej listy. Takie struktury
sprawdzają się doskonale we wszelkiego rodzaju spisach treści, służących do nawigacji
pomiędzy wieloma stronami. Strony WWW, które zawierają tylko i wyłącznie połącze-
nia bardzo często są zorganizowane właśnie w ten sposób.
Menu połączeń to krótkie listy połączeń wychodzących z danej strony, które stanowią przej-
rzysty przegląd istniejących możliwości wyboru dalszej drogi.
Idea menu połączeń polega na tym, że treść każdego z elementów jest w miarę krótka
i przejrzysta oraz w całości stanowi połączenie, nie ma żadnego dodatkowego opisu.
Struktury tego typu wyglądają najlepiej, gdy zostaną zorganizowane w formie listy
wypunktowanej, ale lista definicji czy zwykłe akapity również nie powinny prezento-
wać się zle. Menu połączeń daje czytelnikowi strony błyskawiczny przegląd oferowa-
nych połączeń, co nie byłoby takie proste, gdyby były one umieszczone gdzieś w tekście.
W tym ćwiczeniu stworzymy stronę WWW, będącą przewodnikiem po restauracjach.
Będzie ona służyła za punkt wyjścia do szczegółowych opisów, poświęconych konkret-
98 Część 1. Informacje wstępne
nym lokalom.
Rozpocznijmy od znaczników struktury strony, nagłówka pierwszego poziomu i krót-
kiego tekstu wprowadzającego:
"http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/transitional.dtd">
Rzetelny przegląd książek Rzetelny przegląd książek
Przeczytałam wiele książek dotyczących przeróżnych zagadnień.
Choć nie jestem krytykiem i nie robię tego zawodowo, to jednak
lubię od czasu do czasu przeczytać dobrą książkę. Oto lista
książek, które przeczytałam ostatnio:
Wstawmy teraz listę, na razie, bez znaczników połączeń. Zawsze łatwiej jest najpierw
napisać tekst, a dopiero potem na jego bazie tworzyć połączenie. W tym przykładzie
skorzystamy z listy wypunktowanej, choć równie dobra mogłaby być lista menu. Nato-
miast zupełnie nie na miejscu byłoby użycie listy numerowanej, sugerowałoby to bo-
wiem, że opisywane książki zostały ocenione w jakiś wymierny sposób. Rysunek 5.8
przedstawia stronę zawierającą wprowadzenie oraz listę książek, wyświetloną w Inter-
net Explorerze.
- "Harry Potter i więzień Azkabanu" J.K. Rowling
- "Władca pierścieni" J.R.R Tolkien
- "Paragraf 22" Joseph Heller
- "Kolor magii" Terry Pratchett
Rysunek 5.8.
Lista książek
Spróbuj teraz zmodyfikować każdy element listy, tak aby zawierał znaczniki połączeń.
W żadnym wypadku nie należy usuwać znacznika
, wskazuje on bowiem na począ-
tek każdego elementu listy. Wystarczy tylko wstawić znaczniki przed i za tekstem.
Utwórz połączenia do plików na dysku lokalnym, w tym samym katalogu co edytowana
strona, zakładając, że każdy plik zawiera bliższy opis jednej książki:
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 99
Menu książek wygląda teraz zupełnie dobrze, ale jest chyba troszkę zbyt ubogie w in-
formacje. Osoby przeglądające stronę nie znajdą na niej żadnych informacji o tym, jaka
jest dana książka i czego dotyczy (choć czasami sam tytuł książki może dawać pewne
pojęcie na jej temat) oraz czy jest ona dobra lub nie.
Dobrze byłoby dołożyć po tekście połączenia krótki opis tego, co znajduje się po jego
drugiej stronie:
Lista książek w ostatecznym kształcie wygląda następująco:
Rysunek 5.9.
Ostateczna postać menu
połączeń
100 Część 1. Informacje wstępne
Połączenia do określonych miejsc w dokumencie
Połączenia, które tworzyliśmy wspólnie do tej pory, prowadziły od pewnego miejsca
w dokumencie wyjściowym do innej strony. Ale co zrobić, jeżeli chcemy utworzyć po-
łączenie nie tylko ogólnie do strony, ale do konkretnego jej miejsca, przypuśćmy do
czwartego akapitu?
HTML daje taką możliwość, służą do tego odnośniki, które mogą być umieszczane
w kodzie strony. Połączenie, które jest tworzone na stronie wyjściowej musi w takim
wypadku zawierać nie tylko nazwę pliku, ale także nazwę odnośnika. Po wybraniu tego
połączenia przeglądarka odczyta stronę, do której ono prowadzi, a następnie przesunie
ją na ekranie, tak że będzie wyświetlana od miejsca oznaczonego za pomocą odnośnika
(patrz rysunek 5.10).
Rysunek 5.10.
sklep.html obiad.html
Połączenia
i odnośniki
Wybierz temat:
Piwo
*Makaron
Napój niskoalkoho-
*Napoje
lowy.
*Piwo
Pomidor
*Sok Jednoroczna roślina
warzywna.
*Woda mineralna
Makaron
*Warzywa
Wysuszone ciasto
*Pomidor
z mąki pszennej
*Ogórek
z dodatkiem
jaj i soli.
Odnośniki to specjalnie oznaczone miejsca w dokumencie HTML, do których można tworzyć
połączenia. Wybór takiego połączenia spowoduje przejście do miejsca oznaczonego za po-
mocą odnośnika, a nie ogólnie do wybranej strony. Odnośniki mogą być również wykorzy-
stywane do tworzenia połączeń wewnątrz tej samej strony.
Tworzenie połączeń i odnośników
Do tworzenia odnośników używany jest ten sam znacznik, który poznaliśmy już przy
okazji połączeń, czyli .
Znacznik używany jako połączenie składa się z dwóch części: atrybutu HREF
w znaczniku otwierającym oraz tekstu połączenia, znajdującego się pomiędzy znaczni-
kiem otwierającym a zamykającym.
Odnośniki tworzy się prawie tak samo, z tym, że zamiast atrybutu HREF używany jest
atrybut NAME. Atrybut ten zawiera słowa kluczowe, które będą stanowiły nazwę odno-
śnika. Rysunek 5.11 przedstawia składnię znacznika wykorzystanego to utworze-
nia odnośnika.
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 101
Rysunek 5.11.
Nazwa odnośnika Tekst, który ukaże się
Znacznik
na górze ekranu
jako odnośnik
Część czwarta: Sianie kukurydzy
Znacznik
Znacznik otwierający
zamykający
Odnośnik, podobnie jak połączenie, wymaga pewnego fragmentu tekstu, który musi zo-
stać umieszczony pomiędzy znacznikiem otwierającym a zamykającym. Po wybraniu
połączenia do danego odnośnika przeglądarka przewija stronę, tak aby ten tekst znalazł
się w pierwszej linii ekranu. Niektóre przeglądarki dodatkowo wyróżniają w jakiś spo-
sób tekst odnośnika.
Aby więc utworzyć odnośnik w części tekstu, oznaczonej jako Część Czwarta , mo-
żesz wstawić przed nagłówkiem znacznik i nazwać go Part4:
W przeciwieństwie do połączeń, odnośniki nie są w żaden sposób widoczne na normal-
nie wyświetlanej stronie. Dopóki więc nie przeskoczysz do danego odnośnika za pomo-
cą jakiegoś połączenia, nie dowiesz się, że on tam jest.
Żeby skierować połączenie na wybrany odnośnik, używamy takiej samej składni, z ja-
kiej korzystaliśmy, tworząc zwykłe połączenia do stron, łącznie z atrybutem HREF,
który określa nazwę pliku lub URL strony docelowej. Różnica polega na tym, że po na-
zwie pliku wstawiamy znak # (hash) i nazwę odnośnika, która musi być, dokładnie taka
sama jak ta, która została wpisana po atrybucie NAME w kodzie odnośnika (z dokładno-
ścią do małych i wielkich liter):
Idz do Części Czwartej
Takie połączenie poleca przeglądarce, aby po wczytaniu strony mybigdoc.html rozpo-
częła jej wyświetlanie od części czwartej. Tekst, który znajduje się w definicji odnośni-
ka Part4, zostanie umieszczony w pierwszej linii ekranu.
Ćwiczenie 5.4: Wzajemne łączenie fragmentów dwóch stron
Spróbujmy przećwiczyć to na przykładzie dwóch stron. Są one częścią prezentacji po-
święconej muzyce klasycznej, a każda z nich zawiera połączenia do wszystkich pozo-
stałych dokumentów, których nazwy rozpoczynają się od tej samej litery (a.html,
b.html, itd.). Można by poukładać to w taki sposób, że każdy dokument posiadałby swo-
ją własną stronę, lecz taka organizacja prezentacji zmusiłaby autora do utworzenia wie-
lu stron, które czytelnicy musieliby wciąż od nowa wczytywać. W takim przypadku du-
żo korzystniejsze jest połączenie wszystkich dokumentów rozpoczynających się od
danej litery w jedną stronę (o tym, kiedy warto tworzyć długie a kiedy krótkie strony,
102 Część 1. Informacje wstępne
możesz przeczytać w rozdziale 22. Tworzenie i projektowanie stron WWW: zale-
cenia i przeciwwskazania ).
Pierwsza część takiej zbiorczej strony powinna wyglądać w HTML-u następująco:
"http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/transitional.dtd">
Muzyka klasyczna: M
M
Madrygały
- William Byrd, This Sweet and Merry Month of May
- William Byrd, Though Amaryllis Dance
- Orlando Gibbons, The Silver Swan
- Roland de Lassus, Mon Coeur se Recommande à
vous
- Claudio Monteverdi, Lamento d'Arianna
- Thomas Morley, My Bonny Lass She Smileth
- Thomas Weelkes, Thule, the Period of Cosmography
- John Wilbye, Sweet Honey-Sucking Bees
Świecka muzyka wokalna na cztery, pięć i sześć głosów, zazwyczaj
a cappella. 15-16 wiek.
Zobacz również Byrd,Gibbons, Lassus, Monteverdi, Morley,
Weelkes, Wilbye
Rysunek 5.12 przedstawia powyższy fragment tekstu w przeglądarce:
Rysunek 5.12.
Encyklopedia muzyki
klasycznej: litera M
W ostatniej linii (Zobacz również) należałoby umieścić połączenia do stron, na któ-
rych znajdują się informacje o kompozytorach. W ten sposób połączenie do słowa Byrd
prowadziłoby do pliku b.html
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 103
Czytelnik, po wybraniu tego połączenia, ujrzałby na ekranie stronę na literę B, ale chcąc
uzyskać informacje na temat Byrda, musiałby przewijać ją w dół i sam znalezć to na-
zwisko, co byłoby dość irytujące, zważywszy na to, że kompozytorów, których nazwi-
ska rozpoczynają się od B jest niemało (Bach, Beethoven, Brahms, Bruckner). Całkiem
sporo pracy jak na system, który powinien być łatwy w użyciu i błyskawicznie wyszu-
kiwać żądane informacje.
Można rozwiązać ten problem, łącząc słowo Byrd w pliku m.html, bezpośrednio z roz-
działem poświęconym Byrdowi w pliku b.html. Oto odpowiedni fragment pliku m.html
(dla większej przejrzystości usunęłam pozostałych kompozytorów z tego pliku; załóżmy
jednak, że informacje o nich wciąż tam są).
Zauważyłeś pewnie, że w przytaczanych tu przykładach używam znacznika . Jest on
stosowany do wyróżnienia jakiegoś fragmentu tekstu na ekranie. W Netscape ie i Internet
Explorerze tak oznaczony tekst jest z reguły wyświetlany kursywą.
"http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/transitional.dtd">
Muzyka klasyczna: B
B
Byrd, William, 1543-1623
- Madrygały
- This Sweet and Merry Month of May
- Though Amaryllis Dance
- Lullabye, My Sweet Little Baby
- Msze
- Msza na Pięć Głosów
- Msza na Cztery Głosy
- Msza na Trzy Głosy
- Motety
Zobacz również
Madrygały, Msze, Motety
W nagłówku części poświęconej Byrdowi należy teraz wstawić odnośnik. Wtedy będzie
można umieścić odpowiednie połączenie w linii Zobacz również w pliku m.html.
Jak już wspomniałam wcześniej w tym rozdziale, do utworzenia odnośnika potrzebne
będą dwa elementy: jego nazwa oraz tekst pomiędzy znacznikami. Wybór tekstu jest
w tym wypadku oczywisty, będzie to treść nagłówka części dokumentu, do której ma
prowadzić połączenie.
104 Część 1. Informacje wstępne
Nazwa odnośnika może być dowolna, ale nazwy znajdujące się w obrębie jednej strony
muszą być unikalne (gdyby na jednej stronie znajdowały się dwa odnośniki o nazwie Fra-
nek, to skąd przeglądarka miałaby wiedzieć, do którego z nich ma przeskoczyć po wybra-
niu połączenia?). W tym przypadku dobrą, unikalną nazwą byłoby po prostu słowo byrd,
ponieważ logiczne jest, że taka nazwa może pojawić się tylko w tym miejscu pliku b.html.
Kiedy już wiesz, jak będą brzmieć obydwie części odnośnika, możesz rozpocząć proces
wstawiania. Umieść znacznik w nagłówku części poświęconej Williamowi Byrdo-
wi, ale bądz ostrożny. Jeżeli pracujesz na zwykłym tekście wewnątrz akapitu, wystarczy
po prostu umieścić znaczniki na początku i końcu wybranego fragmentu. Jeżeli jednak
odnośnik wstawiany jest w tekście, który dodatkowo oznaczony jest innymi znacznikami
(nagłówek lub cały akapit), zawsze należy umieszczać go wewnątrz już istniejących
oznaczeń. Innymi słowy, należy to zrobić tak:
a nie tak:
Byrd, William, 1543-1623
Drugi z powyższych zapisów może zmylić przeglądarkę. Nie będzie ona w stanie roz-
różnić, czy jest to odnośnik z tajemniczymi znacznikami nagłówków, czy też może jest
to nagłówek, który przypadkiem również jest odnośnikiem. Jeżeli wstawisz znaczniki
we właściwej kolejności, unikniesz tego typu problemów.
Jeżeli, podobnie jak ja, zaczynasz od pisania samego tekstu, a dopiero pózniej dodajesz do
niego znaczniki, nie powinieneś mieć kłopotów opisanych powyżej. Najbardziej sensow-
ny sposób podejścia do tej kwestii to otaczanie wszystkiego znacznikami . Pomyśl
o tym następująco: jeżeli tworzysz połączenie do jednego słowa a nie do całego elementu,
musisz wstawić znaczniki pomiędzy znacznikami . W wypadku pracy z pełną
linią tekstu jest podobnie. Trzymaj się tej reguły, a unikniesz wielu komplikacji.
Jeżeli jeszcze niezupełnie rozumiesz, o co chodzi, zajrzyj do dodatku B
Opis języka HTML . Znajdziesz tam podsumowanie wiadomości o znacznikach i regułach
dotyczących ich wzajemnego umieszczania pomiędzy sobą.
Jeżeli wstawiłeś już do nagłówka odnośnik o nazwie byrd, wróćmy do pliku m.html
i linii Zobacz również.
Zobacz również
Gibbons, Lassus, Monteverdi, Morley, Weelkes, Wilbye
Nasze połączenie utworzymy, korzystając ze słowa byrd. Ale z jakiego URL należy sko-
rzystać? Jak już wcześniej wspomniałam, ścieżka połączenia do odnośnika wygląda tak:
nazwa_strony#nazwa_odnośnika
Ogólne połączenie do strony B.htm wyglądałoby następująco:
ale ponieważ chcemy, aby połączenie prowadziło do konkretnego miejsca w obrębie tej
strony, musimy dodać do tego zapisu nazwę odnośnika:
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 105
Zwróć uwagę na początkową małą literę w słowie byrd. Nazwy odnośników i połącze-
nia rozróżniają małe i wielkie litery, tak więc wstawienie słowa Byrd byłoby błędem.
Zawsze należy się upewnić, czy nazwa odnośnika zapisana w atrybucie NAME jest iden-
tyczna z tą, użytą w połączeniu po znaku #.
Częstym błędem jest umieszczanie znaku # zarówno w nazwie odnośnika, jak i w połączeniu.
Pamiętaj, że służy on do oddzielenia od siebie nazw pliku i odnośnika oraz, że może być
umieszczany tylko i wyłącznie w połączeniach. Nazwy odnośników nie mogą w żadnym
wypadku zawierać znaku #.
Teraz, po dodaniu nowego połączenia do konkretnego fragmentu strony, linia Zobacz
również wygląda następująco:
Zobacz również
Byrd
Gibbons, Lassus, Monteverdi, Morley, Weelkes, Wilbye
Możesz oczywiście w podobny sposób wstawić połączenia i odnośniki przy pozostałych
nazwiskach kompozytorów, znajdujących się w tej linii.
Gdy wszystkie połączenia i odnośniki będą już gotowe, spróbuj przetestować funkcjo-
nowanie tak utworzonej całości. Rysunek 5.13 przedstawia stronę litery M z gotowym
połączeniem przy słowie byrd.
Rysunek 5.13.
Madrygały wraz
z połączeniem
Rysunek 5.14 przedstawia stronę, która pojawi się po wybraniu połączenia Byrd.
106 Część 1. Informacje wstępne
Rysunek 5.14.
Informacje o Byrdzie
Połączenia wewnątrz tego samego dokumentu
A co zrobić, jeżeli prezentacja składa się tylko z jednej dużej strony i chciałbyś utwo-
rzyć połączenia pomiędzy poszczególnymi jej częściami? Także w takim przypadku
możesz skorzystać z odnośników. W wypadku naprawdę dużych stron tego typu połą-
czenia mogą okazać się niezbędne, aby można było w sensowny sposób poruszać się po
nich. Same odnośniki należy umieścić w początkowych punktach odpowiednich sekcji
dokumentu w taki sam sposób, jak robiliśmy to do tej pory. Połączenie natomiast różni
się tym, że pomijana jest część określająca ścieżkę dostępu i nazwę strony, zostaje tylko
znak # i nazwa odnośnika. Jeżeli więc chcesz utworzyć połączenie wewnątrz tej samej
strony do odnośnika o nazwie Section5, powinno ono wyglądać następująco:
Idz do Sekcji Piątej
Po wybraniu takiego połączenia przeglądarka, nie mając podanej nazwy strony docelo-
wej, zakłada, że musi to być strona aktualnie wyświetlana i przewija ją do wybranego
odnośnika. W rozdziale 6. Więcej o formatowaniu tekstu w HTML-u , będziesz
miał okazję zobaczyć przykłady praktycznego wykorzystania tej możliwości. Stworzysz
w nim kompletną stronę WWW, na której początku zostanie umieszczony spis treści.
Dzięki temu spisowi osoba przeglądająca stronę będzie mogła przejść do dowolnie wy-
branej jej części. Będzie on zawierał połączenia do nagłówków każdej z części strony.
Z kolei inne połączenia, umieszczone pod koniec każdej z części strony będą umożli-
wiały czytelnikom przejście do spisu treści umieszczonego na samym jej początku.
Anatomia adresu URL
Do tej pory, czytając tę książkę, dwa razy spotkałeś się z pojęciem adresów URL.
W pierwszym rozdziale Świat WWW wspomniałam o nich we wprowadzeniu do pod-
stawowych pojęć sieci WWW, a w tym rozdziale była o nich mowa przy okazji tworzenia
połączeń do zdalnych stron. Jeżeli kiedykolwiek przeglądałeś zasoby sieci WWW, na pew-
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 107
no również tam zetknąłeś się z URL-ami. Bez nich eksplorowanie sieci byłoby niemożliwe.
Jak już nadmieniłam w rozdziale 1., URL to skrót od Uniform Resource Locator, co
można przetłumaczyć na uniwersalny identyfikator zasobów. Jest to adres, określający
lokalizację pewnej porcji informacji w Internecie. W większości przypadków będziesz
mógł uniknąć wymyślania, jaki URL wstawić do połączenia, zawsze bowiem możesz
wykorzystać przeglądarkę i za jej pomocą dotrzeć do żądanej strony, po czym skopio-
wać URL i wstawić ten niezrozumiały ciąg znaków do swojego kodu HTML. Pomimo
tego, warto zapoznać się bliżej z tymi adresami; wiedza ta może się czasami przydać,
choćby do tego, aby zareklamować innym swoje strony WWW, kiedy zostaną już opu-
blikowane w sieci.
W tym punkcie pragnę omówić dokładnie, z jakich części składa się adres URL, jak
używać URL-i, aby wydobyć z sieci szukane informacje oraz jakiego typu URL-e moż-
na napotkać w Internecie (HTTP, FTP, Mailto itp.).
Z czego składa się URL
Większość URL-i składa się z trzech części: nazwy protokołu, nazwy serwera oraz kata-
logu wraz z nazwą pliku (patrz rysunek 5.15).
Rysunek 5.15.
Protokół Ścieżka dostępu
Części składowe URL i nazwa pliku
http://daytona.raceway.com/home/www/files/race.html
Nazwa serwera
Protokół to, innymi słowy, metoda dostępu do danej strony, czyli sposób, w jaki prze-
glądarka pobiera plik z sieci. Jeżeli protokołem tym jest HTTP, odpowiednia część ad-
resu URL przybiera postać http, w wypadku protokołu FTP ftp. Jeżeli protokołem
dostępu do pliku jest Gopher, pierwsza część URL-a brzmi: gopher itd. Na serwerze,
na którym znajduje się szukany plik, musi być uruchomiony program, który potrafi
komunikować się za pomocą określonego w URL-u protokołu.
Oznacza to, że, na przykład, za pomocą URL z protokołem FTP nie uzyskasz dostępu
do żadnego pliku na komputerze, na którym nie jest uruchomione oprogramowanie
serwera FTP.
Nazwa serwera to system w sieci Internet, na którym przechowywane są informacje,
jak, na przykład, www.netcom.com, www.aol.com, ftp.apple.com. Do tego samego ser-
wera mogą odwoływać się URL-e z różnymi protokołami:
http://mysystem.com
108 Część 1. Informacje wstępne
ftp://mysystem.com
gopher://mysystem.com
Jeden komputer, trzy różne programy serwerowe i przeglądarka musi użyć trzech różnych
metod dostępu do informacji tam zgromadzonych. Jeżeli tylko te trzy programy będą
wspólnie funkcjonować na tym serwerze, wszystko będzie w jak najlepszym porządku.
Nazwa serwera może dodatkowo zawierać numer portu. Mówi on przeglądarce, że po-
winna otworzyć połączenie, korzystając z portu o podanym numerze, innym niż stan-
dardowy port dla danego protokołu. Informacja ta będzie wymagana tylko wtedy, gdy
serwer zostanie tak skonfigurowany, aby pracował tylko na jednym, ustalonym porcie
(temat ten zostanie szerzej omówiony w rozdziale 25.).
Jeżeli numer portu jest wymagany, należy umieścić go po nazwie serwera, ale przed
częścią dotyczącą katalogu:
http://my-public-access-unix.com:1550/pub/file
Ostatnia część adresu URL, czyli katalog i nazwa pliku, określa położenie pliku na ser-
werze. Może to być rzeczywista nazwa katalogu i pliku albo inny sposób określenia po-
łożenia danych w systemie plików serwera (na przykład, katalogi Gophera nie są na-
zwami faktycznie istniejących katalogów).
Znaki specjalne w adresach URL
Znaki specjalne w adresach URL to wszystko, co nie jest małą lub dużą literą, cyfrą (0-
9), ani żadnym z następujących symboli: znakiem dolara ($), znakiem hash (#), łączni-
kiem
(-), podkreśleniem (_), kropką (.) ani plusem (+). Jeżeli adres zawiera jakiś znak, który
zgodnie z tą definicją jest znakiem specjalnym, trzeba zapisać go w postaci kodu URL.
Kody URL składają się ze znaku procentu (%) i dwuznakowej liczby szesnastkowej ze
zbioru ISO-Latin-1 (jest to podzbiór zbioru kodów ASCII), na przykład, %20 oznacza
spację, %3f znak zapytania a %2f ukośnik.
Załóżmy, że pliki, które chcesz opublikować w sieci, znajdują się w katalogu o nazwie
All My Files. Pierwsze podejście do utworzenia adresu URL, wskazującego na jeden
z tych plików mogłoby wyglądać następująco:
http://myhost.com/harddrive/All My Files/www/file.html
Jeżeli umieścisz ten URL w cudzysłowie jako część znacznika połączenia, zadziała on
prawidłowo. Ponieważ spacje w URL-ach są traktowane jako znaki specjalne, niektóre
przeglądarki mogą mieć problemy z poprawną ich interpretacją i mogą błędnie odczytać
ścieżkę dostępu do pliku. Aby mieć pewność, że każda przeglądarka prawidłowo odczy-
ta ten URL, powinien on wyglądać następująco:
http://myhost.com/harddrive/All%20My%20Files/www/file.html
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 109
W większości wypadków, jeżeli będziesz stosował krótkie nazwy plików i katalogów,
a ponadto będą one składały się tylko i wyłącznie ze znaków alfanumerycznych, nie bę-
dzie potrzeby korzystania ze znaków specjalnych w URL-ach. Miej to na uwadze, gdy
będziesz projektował swoje strony.
HTML 4.0 i znacznik
W HTML-u 4.0 zostały wprowadzone nowe, rzadziej wykorzystywane, atrybuty
znacznika .
tabindex umożliwia autorom stron WWW określanie kolejności, w jakiej będą
zaznaczane poszczególne połączenia i odnośniki po naciskaniu klawisza Tab.
Dzięki temu, osoby oglądające stronę będą mogły poruszać się po połączeniach
i odnośnikach na stronie w podobny sposób, jak po polach umieszczanych w oknach
dialogowych w systemach Windows i MacOS,
obsługa zdarzeń, takich jak te stosowane w środowisku JavaScriptu w Netscapie
oraz w ActiveScripting Model firmy Microsoft (patrz wbudowane zdarzenia
onfocus oraz onblur opisane w podrozdziale Najczęściej używane atrybuty i
zdarzenia na początku dodatku B Krótki opis języka HTML 4.0 ).
Rodzaje adresów URL
Wiele typów URL-i zostało zdefiniowanych w oficjalnej specyfikacji URL (wskazów-
kę, gdzie możesz znalezć aktualną wersję tego dokumentu znajdziesz w dodatku A yró-
dła dodatkowych informacji ). W tym miejscu pragnę opisać tylko kilka najbardziej
popularnych rodzajów adresów URL.
HTTP
URL typu HTTP jest zdecydowanie najpopularniejszą jego formą, używaną w sieci
WWW. HTTP jest skrótem od HyperText Transfer Protocol (protokół transmisji hiper-
tekstu) właśnie z tego protokołu korzystają serwery WWW, przesyłając informacje
do przeglądarek na całym świecie.
URL typu HTTP przyjmuje z reguły podstawową postać URL:
http://www.foo.com/home/foo/
Jeżeli na końcu adresu znajduje się ukośnik, przyjmuje się, że ostatnią częścią jest na-
zwa katalogu. Plik, który można tym sposobem otrzymać z serwera, przyjmuje standar-
dową nazwę, zdefiniowaną na serwerze HTTP i zwykle jest to index.html (jeżeli strona,
którą projektujesz, jest stroną główną w stosunku do innych, znajdujących się w tym
samym katalogu, dobrze jest nazwać ją właśnie index.html).
Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, aby w URL-u umieścić nazwę pliku. W takim
przypadku wczytany zostanie plik o nazwie, która znajduje się na końcu adresu:
110 Część 1. Informacje wstępne
http://www.foo.com/home/foo/index.html
http://www.foo.com/home/foo/homepage.html
Jeżeli foo jest nazwą katalogu, poniższy URL powinien również zostać zaakceptowany:
http://www.foo.com/home/foo
W takim przypadku URL powinien kończyć się ukośnikiem, bowiem foo to nazwa kata-
logu. Jednakże większość serwerów WWW domyśla się, że chodzi o katalog i samo-
dzielnie kieruje takie żądanie do właściwego pliku. Nie jest jednak wykluczone, że star-
sze serwery nie poradzą sobie z takim zadaniem, stąd też powinieneś zawsze wyraznie
rozróżniać, co jest plikiem a co katalogiem oraz upewnić się, czy plik standardowy jest
w danym katalogu dostępny.
Anonimowe FTP
Adresy URL typu FTP wskazują pliki, znajdujące się na serwerach FTP. Zwykle są to
serwery o anonimowym dostępie, czyli takie, do których może się zalogować każdy,
używając nazwy użytkownika anonymous i swojego adresu e-mail jako hasła. URL-e
typu FTP, podobnie jak HTTP, przyjmują standardową postać:
ftp://ftp.foo.com/home/foo
ftp://ftp.foo.com/home/foo/homepage.html
Z racji tego, że za pomocą serwera FTP można odczytać zarówno plik, jak i zawartość
katalogu, zasady dotyczące ukośnika na końcu adresu są inne niż w przypadku HTTP.
Pierwszy URL z powyższego przykładu spowoduje odczytanie zawartości katalogu foo,
drugi natomiast spowoduje pobranie pliku homepage.html.
Poruszanie się po serwerach FTP za pomocą przeglądarki WWW może być w widocznym
stopniu wolniejsze od programów, przeznaczonych tylko do obsługi FTP. Przyczyną tego jest
fakt, że przeglądarka WWW nie utrzymuje otwartego połączenia z serwerem, tylko wraz z
każdym żądaniem użytkownika nawiązuje je, odnajduje plik lub katalog, wykonuje
odpowiednią operację i zamyka połączenie. Gdy wybierzesz połączenie hipertekstowe,
za pomocą którego wchodzisz do innego katalogu, przeglądarka konstruuje na tej podstawie
nowy URL, ponownie otwiera połączenie z serwerem FTP, pobiera zawartość nowego katalogu
i znów przerywa łączność. Z tych powodów korzystanie z URL-i typu FTP jest zalecane tylko
wtedy, gdy znane jest dokładne położenie pliku na serwerze
i gdy nie ma potrzeby przeglądania drzewa katalogów.
Pomimo że przeglądarka pobiera pliki z serwera, korzystając z protokołu FTP, możesz
w ten sposób odczytywać pliki HTML i wyświetlać je w przeglądarce tak samo, jakby
odbywało się to przy użyciu protokołu HTTP. Przeglądarka nie dba o to, w jaki sposób
pliki hipertekstowe do niej docierają. Jeżeli tylko potrafi ona rozpoznać, że otrzymany
plik jest plikiem HTML (może ona otrzymać tę informację z serwera HTTP o tym
będziemy jeszcze rozmawiać, może też samodzielnie rozpoznać plik po jego rozszerze-
niu), przetworzy go i wyświetli, tak jak zawsze. Jeżeli przeglądarka nie rozpozna forma-
tu HTML, nie będzie to wielki problem, może bowiem go wyświetlić na ekranie (jeżeli
rozpozna typ pliku i będzie wiedziała, jak to zrobić) lub zapisać na dysku.
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 111
FTP o ograniczonym dostępie
Wszystkie URL-e typu FTP, o których mowa była w poprzednim podpunkcie, dotyczy-
ły serwerów ogólnodostępnych, czyli anonimowych. Oprócz tego, istnieje sposób do-
stępu do serwerów FTP, do których musimy znać nazwę użytkownika i hasło:
ftp://username:password@ftp.foo.com/home/foo/homepage.html
W powyższym URL username oznacza nazwę użytkownika, którego konto musi być
zdefiniowane na serwerze FTP, a password to oczywiście hasło dostępu do tego konta.
Zwróć uwagę na to, że w takim zapisie hasło nie jest w żaden sposób chronione przed
wzrokiem niepowołanych osób. Z uwagi na to należy bardzo ostrożnie posługiwać się
tego typu adresami i uważać, czy nikt nie patrzy na ekran w momencie wpisywania ha-
sła, a już w żadnym wypadku nie powinno się umieszczać takich zapisów w połącze-
niach na ogólnodostępnych stronach WWW.
Mailto
URL typu Mailto służy do wysyłania poczty elektronicznej. Przeglądarka, obsługująca
ten sposób adresowania, po wybraniu takiego połączenia powinna uruchomić procedurę
edycji i wysyłania poczty lub wywołać program pocztowy, znajdujący się w pakiecie
oprogramowania (np. Netscape Communicator lub Internet Explorer 4.0 w połączeniu
z programem Outlook Express).
Istnieją jeszcze przeglądarki, które nie obsługują URL-i typu Mailto i po wybraniu tego
typu połączenia wyświetlają komunikat o błędzie.
URL typu Mailto różni się od formy standardowej:
mailto:internetowy_adres_e-mail
A oto przykład:
mailto:lemay@lne.com
Jeżeli adres e-mail zawiera znak procentu (%), zamiast niego należy użyć kodu %25. Znak %
jest bowiem traktowany jako znak specjalny URL.
Gopher
URL-e służące do obsługi Gophera są zapisywane standardowo, aż do nazwy serwera.
W dalszej części zapis jest kodowany przez specjalne protokoły i określa ścieżkę dostę-
pu do plików na serwerach. Katalog w Gopherze nie jest tym samym, co ścieżka dostę-
pu do pliku w URL-ach HTTP czy FTP. Opis zasad kodowania nazw katalogów wykra-
cza poza ramy tej książki, ale jeżeli jesteś nim zainteresowany, możesz go znalezć
112 Część 1. Informacje wstępne
w szczegółowej specyfikacji standardu URL.
W większości wypadków będziesz używał URL-a typu Gopher tylko po to, aby uzyskać
dostęp do serwera. Taki adres wygląda następująco:
gopher://gopher.myhost.com/
Jeżeli jednak będziesz chciał umieścić na stronie połączenie do konkretnego pliku na
serwerze Gophera, lepiej jest dojść do niego za pomocą przeglądarki, zamiast konstru-
ować go własnymi siłami. Spróbuj więc dojść do tego pliku, a następnie skopiuj go
i wstaw do kodu swojej strony.
Usenet
URL-e służące do obsługi list dyskusyjnych Usenet mogą mieć dwie formy:
news:name_of_newsgroupnews:message-id
Pierwsza forma jest używana do odczytu całej listy, na przykład, comp.infosystems.
www.authoring.html lub alt.gothic. Jeżeli przeglądarka obsługuje tego typu URL-e
(bezpośrednio lub poprzez specjalny program), taki zapis spowoduje odczytanie listy
wszystkich artykułów dostępnych w ramach danej grupy.
Druga forma umożliwia odczyt konkretnego artykułu. Każdy artykuł, znajdujący się na
liście dyskusyjnej posiada swój unikalny numer ID, który wygląda następująco:
Aby wykorzystać ten numer w adresie URL, wystarczy usunąć nawiasy kątowe i wsta-
wić go po słowie news:
news:lemayCt76Jq.CwG@netcom.com
Wstawiając tego typu połączenia, musisz pamiętać o tym, że artykuły na serwerach
Usenet nie są przechowywane bez końca i po upływie jakiegoś czasu są usuwane.
Numer ID takiego artykułu stanie się po jakimś czasie nieaktualny.
Jedyny sposób na wstawienie stałego połączenia do artykułu, to skopiowanie go w po-
staci pliku na serwer, na którym znajduje się prezentacja i podłączenie jako pliku tek-
stowego lub HTML.
Obydwa sposoby dostępu do wiadomości zakładają, że artykuły będą odczytywane
z serwera NNTP i mogą być używane tylko wtedy, gdy takowy będzie zdefiniowany
w zmiennej środowiskowej lub ustawieniach przeglądarki. Dlatego też URL-e tego typu
nadają się bardziej do lokalnego odczytywania artykułów, niż do umieszczania w połą-
czeniach na stronach WWW.
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 113
Nie wszystkie przeglądarki obsługują URL-e typu News i Mailto.
File
Adresy URL tego typu umożliwiają dostęp do plików na lokalnych dyskach. Innymi
słowy, odnoszą się do plików znajdujących się w tym samym systemie komputerowym
co przeglądarka. URL przyjmuje w przypadku plików lokalnych jedną z dwóch postaci.
W pierwszej z nich nazwa serwera jest pusta (stąd trzy ukośniki obok siebie), w drugiej
z kolei w miejscu nazwy serwera pojawia się słowo localhost.
file:///dir1/dir2/file
file://localhost/dir1/dir2/file
Jeden z tych sposobów na pewno zadziała (jest to zależne od przeglądarki).
Adres URL tego typu bardzo przypominają adresy FTP. Tak naprawdę, to jeżeli
w URL-u typu file podać nazwę serwera inną niż pusta lub lolcalhost, przeglądarka
będzie próbowała skopiować ten plik za pomocą protokołu FTP. Obydwa poniższe
URL-e odniosą dokładnie taki sam skutek:
file://somesystem.com/pub/dir/foo/file.html
ftp://somesystem.com/pub/dir/foo/file.html
Chyba najlepszym sposobem na wykorzystanie URL typu file jest umieszczenie lo-
kalnej strony w parametrach przeglądarki jako tej, która będzie wywoływana natych-
miast po uruchomieniu programu. Może to być z powodzeniem strona lokalna, zawiera-
jąca najczęściej wykorzystywane punkty startowe do wędrówki po sieci.
Problem z URL-ami typu file polega na tym, że odnoszą się one do plików w tym sa-
mym systemie, w którym pracuje przeglądarka, a nie w systemie, z którego pochodzi
strona. Jeżeli ktoś napotka tego typu połączenie na Twojej stronie i spróbuje podążyć
jego śladem, przeglądarka będzie szukać plików w jego systemie, co oczywiście
w 99,99 procentach przypadków, nie może się udać. Dodatkowym minusem jest to, że
ścieżki dostępu w tego typu URL-ach są ścieżkami bezwzględnymi, co znacznie utrud-
nia przenoszenie plików pomiędzy różnymi systemami.
Jeżeli zamierzasz wstawiać połączenia do plików umieszczonych w tym samym systemie,
w którym znajduje się strona wyjściowa, staraj się korzystać ze ścieżek względnych a nie
z adresów URL typu file. Używanie ścieżek względnych do plików lokalnych a innych
URL-i do plików zdalnych całkowicie eliminuje potrzebę korzystania z file.
Podsumowanie
W rozdziale, którego lekturę właśnie zakończyłeś, opisałam wszystko, co powinieneś
114 Część 1. Informacje wstępne
wiedzieć o połączeniach. One to właśnie zamieniają zbiór niezwiązanych ze sobą stron
w doskonały, wzajemnie powiązany system informacyjny.
Do tworzenia połączeń służą znaczniki & , zwane też znacznikami odnośni-
ków. Posiadają one kilka atrybutów, które pozwalają na określenie nazwy i położenia
pliku docelowego (HREF) oraz nazwy odnośnika (NAME).
Aącząc ze sobą strony, znajdujące się na dysku lokalnym, możesz określić ich położenie
za pomocą ścieżki względnej lub bezwzględnej. W wypadku połączeń lokalnych zdecy-
dowanie zalecane jest stosowanie ścieżek względnych, bowiem pozwalają one na ła-
twiejsze przenoszenie całej prezentacji w inne miejsca. Ścieżki bezwzględne mogą
spowodować, że połączenia staną się nieaktualne.
Jeżeli chcesz utworzyć połączenie do strony znajdującej się w Internecie (strony zdal-
nej), atrybut HREF powinien zawierać jej URL. Adres ten możesz łatwo skopiować do
kodu strony. Wystarczy tylko znalezć tę stronę za pomocą przeglądarki, następnie sko-
piować URL i wstawić go w odpowiednim miejscu kodu HTML.
Aby tworzyć połączenia do konkretnych miejsc na stronach WWW, najpierw musisz
wstawić odnośniki w punktach docelowych. Możesz do tego wykorzystać znaczniki po-
łączenia & , z tym, że zamiast atrybutu HREF musisz wstawić atrybut NAME,
który określa nazwę odnośnika. Wtedy możesz już tworzyć połączenia do tego miejsca,
używając nazwy strony, znaku # i nazwy odnośnika.
Adresy URL określają lokalizację stron, plików i informacji innego typu, znajdujących
się w sieci Internet. W zależności od rodzaju informacji, URL może składać się z róż-
nych elementów, najczęściej jednak zawiera on nazwę protokołu i adres serwera inter-
netowego. Najbardziej powszechnym zastosowaniem adresów URL jest określanie po-
łożenia stron WWW (http), katalogów i plików na serwerach FTP (ftp), informacji na
serwerach Gophera (gopher), adresów poczty elektronicznej (mailto) i artykułów w gru-
pach dyskusyjnych (news).
Warsztat
Gratuluję, czytając ten rozdział, wiele się nauczyłeś! Teraz nadszedł czas na utrwalenie
tych wiadomości. W tej części znajdziesz szereg pytań dotyczących połączeń. Pytania
umieszczone w quizie koncentrują się na innych ważnych zagadnieniach, które powi-
nieneś zapamiętać. W dalszej części rozdziału znajdziesz odpowiedzi na te pytania.
W ćwiczeniach podanych na samym końcu tego rozdziału zmodyfikujesz listy utworzo-
ne w poprzednim rozdziale, łącząc je z innymi stronami WWW.
Pytania i odpowiedzi
P. Moje połączenia wcale nie są wyróżnione na niebiesko czy fioletowo. Wyglądają
jak zwykły tekst
O. Czy przypadkiem nie pomyliłeś ze sobą atrybutów NAME i HREF? A może zapomnia-
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 115
łeś zamknąć cudzysłów po nazwie pliku docelowego? Obydwa te błędy mogą
spowodować, że tekst połączenia nie będzie wyróżniony, tak jak powinien.
P. Wstawiłem URL do połączenia, które jest prawidłowo wyróżnione na stronie,
ale po jego wybraniu pojawia się komunikat, że przeglądarka nie może tej
strony znalezć. Dlaczego w takim razie tekst połączenia wciąż pozostaje wy-
różniony?
O. Przeglądarka wyświetla tekst połączenia w postaci wyróżnionej niezależnie od tego,
czy połączenie jest prawidłowe, czy też nie. Tak naprawdę, system komputerowy
nie musi być nawet podłączony do Internetu, a wszystkie połączenia z punktu wi-
dzenia przeglądarki pozostaną wciąż połączeniami i dlatego też będą odpowiednio
wyświetlane. Jedynym sposobem na to, aby stwierdzić, czy połączenie jest prawi-
dłowe, czy nie, jest wypróbowanie go.
Jeżeli przeglądarka nie potrafi znalezć strony docelowej połączenia, należy koniecznie
znalezć tego przyczynę. Upewnij się, czy komputer jest podłączony do sieci oraz czy
URL został poprawnie wpisany. Sprawdz, czy obydwa cudzysłowy są na swoim miej-
scu i czy są to cudzysłowy górne. Niektóre przeglądarki wyświetlają URL strony do-
celowej na pasku statusu w dolnej części okna, gdy najedziesz kursorem na tekst połą-
czenia. Sprawdz czy tekst, który tam się pojawia, jest taki, jak być powinien.
Jeżeli wszystko zawiedzie, spróbuj otworzyć nieszczęsny URL bezpośrednio w prze-
glądarce i zobacz, co się stanie. Jeżeli i to nie zadziała, powody mogą być następujące:
serwer, na którym znajduje się strona, jest przeciążony lub został wyłączony,
komputery i połączenia sieciowe mają to do siebie, że czasem odmawiają
posłuszeństwa, być może tak jest i w tym przypadku i któryś z komputerów,
umożliwiających Ci połączenie z Internetem, akurat się zepsuł, a może w danej
chwili zbyt wielu użytkowników próbowało połączyć się z danym serwerem;
spróbuj odczytać stronę ponownie za jakiś czas; jeżeli przypadkiem znasz ludzi,
którzy zarządzają tym serwerem, skontaktuj się z nimi,
URL jest błędny,
URL stracił aktualność; może się zdarzyć, że plik wskazywany przez dany URL
został usunięty lub przeniesiony albo zmieniona została nazwa serwera bądz
katalogu. Wtedy URL, choć kiedyś jak najbardziej prawidłowy, będzie już,
niestety, błędny. Spróbuj skontaktować się z osobą odpowiedzialną za ten
serwer; być może udzieli Ci aktualnych informacji o lokalizacji pliku.
P. Czy mogę wstawić URL do połączenia?
O. Oczywiście. Jeżeli tylko będziesz w stanie wydobyć URL za pomocą przeglądarki,
możesz wstawić go do połączenia. Zauważ jednak, że niektóre przeglądarki obsłu-
gują takie URL-e, których nie są w stanie obsłużyć inne, na przykład, Lynx bardzo
sprawnie obsługuje URL-e typu Mailto. Po wybraniu takiego adresu prosi użytkow-
nika o podanie tematu i treści wiadomości, po czym ją wysyła. Inne przeglądarki,
które nie obsługują URL-i typu Mailto będą, po wybraniu takiego połączenia, upie-
rać się, że jest ono błędne. Tak więc może zdarzyć się, że URL będzie w porządku,
ale przeglądarka okaże się niezdolna do jego obsłużenia.
116 Część 1. Informacje wstępne
P. Czy można używać obrazów jako połączeń?
O. Tak. Wszystkiego na ten temat dowiesz się z rozdziału 7. Wykorzystywanie ob-
razów, koloru i tła , natomiast w rozdziale 16. Tworzenie i stosowanie map od-
syłaczy dowiesz się, jak można tworzyć mapy odsyłaczy.
P. Opisałeś tylko dwa atrybutów znacznika , to znaczy HREF i NAME. Nie ma
ich przypadkiem więcej?
O. Owszem, są. Znacznik posiada całe mnóstwo atrybutów, takich jak REL, REV,
SHAPE, ACCESSKEY czy TITLE. Większość z nich jest jednak wykorzystywana głów-
nie przez narzędzia, które automatycznie generują połączenia między stronami lub
przez przeglądarki lepiej wykorzystujące połączenia niż te, powszechnie dostępne.
Ponieważ 99 procent czytelników tej książki nie będzie używać tego typu narzędzi,
będę uparcie ignorowała wszystkie atrybuty, z wyjątkiem oczywiście HREF i NAME.
Jednakże dla tych, którzy są naprawdę zainteresowani tymi atrybutami, sporządzi-
łam w dodatku B ich krótkie podsumowanie oraz zamieściłam wskazówki, gdzie
w Internecie można znalezć więcej informacji na ich temat.
P. Moje połączenia nie prowadzą do właściwych odnośników. Zawsze, kiedy wy-
biorę jedno z nich, strona jest wyświetlana od początku a nie od miejsca ozna-
czonego odnośnikiem. Co jest grane?
O. Czy aby na pewno nazwa odnośnika, którą wpisujesz po znaku # jest identyczna z tą,
która znajduje się w jego nazwie? Pamiętaj, że nazwy odnośników rozróżniają małe
i wielkie litery, więc zwróć na to baczną uwagę. Niektóre przeglądarki, nie mogąc
znalezć na stronie podanego w połączeniu odnośnika, będą próbowały znalezć inny,
który będzie możliwie jak najbardziej podobny do szukanego. W takim wypadku róż-
nica wielkości jednej litery może ujść płazem, ale nie wszystkie, niestety, to potrafią.
Najczęstszą przyczyną tego typu problemów jest niezgodność nazw w połączeniach
i odnośnikach. Aha, zwróć uwagę na to, czy przypadkiem nie wstawiłeś znaku # w
nazwie odnośnika, możesz to bowiem zrobić tylko w połączeniu.
P. Z treści rozdziału wynika, że URL-e typu file nie są zbyt przydatne. Do czego
właściwie miałyby być mi potrzebne?
O. Są przynajmniej dwa powody. Po pierwsze, może się zdarzyć, że Twoje strony będą
miały wielu użytkowników w lokalnym systemie (np. w Uniksie) i im właśnie ze-
chcesz udostępnić pewne pliki. URL typu file sprawi, że wszyscy użytkownicy te-
go systemu będą mieli dostęp do tych danych, natomiast nikt z zewnątrz nie będzie
miał możliwości ich odczytania, gdyż nie będzie miał dostępu do tych dysków, do
których prowadzą połączenia.
Drugi dobry powód, dla którego warto używać URL-i typu file, to po prostu chęć
skorzystania z zasobów zgromadzonych na lokalnym dysku. Być może, zechcesz
Rozdział 5. Wszystko o połączeniach 117
skorzystać z informacji w postaci plików HTML, znajdujących się na płycie CD-
ROM i w tym celu utworzysz połączenie do plików z tego krążka. W takim przy-
padku, kiedy prezentacja oparta jest na płycie, którą czytelnicy muszą posiadać, ko-
rzystanie z URL-i typu file ma swoje uzasadnienie.
P. Czy URL typu Mailto może zawierać temat wiadomości?
O. Nie. Zgodnie z aktualną definicją URL-a typu Mailto, jedyną informacją, którą
można w nim umieścić, jest adres poczty elektronicznej. Jeżeli naprawdę musisz
wcześniej określić temat wiadomości lub jakąś część jej treści, zastanów się nad wy-
korzystaniem do tego celu formularzy HTML.
Quiz
1. Jakie dwa elementy są potrzebne do utworzenia połączenia w języku HTML?
2. Co to jest ścieżka względna? Dlaczego stosowanie ścieżek względnych jest
korzystne?
3. Co to jest ścieżka bezwzględna?
4. Co to są odnośniki i do czego są wykorzystywane?
5. Jakie są rodzaje URL-i oprócz URL-i HTTP (do stron WWW)?
Odpowiedzi
1. Aby stworzyć połączenie, będziesz potrzebował nazwy lub adresu URL pliku bądz
strony WWW, do której chcesz stworzyć połączenie oraz tekstu, który użytkownik
będzie mógł wskazać, aby przejść do tej strony.
2. Ścieżka względna wskazuje na plik, którego położenie określane jest względem
aktualnego pliku. Ścieżki względne są przenośne, co oznacza, iż po przeniesieniu
plików w inne miejsce dysku lub po zmianie nazwy folderu, ścieżki takie wymagają
minimalnych modyfikacji lub wręcz w ogóle nie trzeba ich zmieniać.
3. Ścieżki bezwzględne określają położenie strony, poczynając od najwyższego
poziomu hierarchii folderów, a następnie wszystkie kolejne foldery w hierarchii
i kończą na nazwie pliku.
4. Odnośnik oznacza miejsce dokumentu HTML, do którego możesz stworzyć
połączenie. Połączenia umieszczane w tej samej oraz w innych stronach WWW
mogą powodować przejście do tego miejsca, a nie na sam początek strony.
5. Inne typy URL-i to: URL-e FTP (wskazujące na pliki znajdujące się na serwerach
FTP), URL-e do plików przechowywanych na lokalnym dysku, URL-e Mailto
(stosowane do przesyłania wiadomości poczty elektronicznej), URL-e Gophera
(wskazujące na pliki przechowywane na serwerach Gopher) oraz URL-e Usenet
(wskazujące na grupy dyskusyjne lub konkretne artykuły).
118 Część 1. Informacje wstępne
Ćwiczenia
1. Czy pamiętasz listę tematów, którą stworzyłeś jako pierwsze ćwiczenie zadane
pod koniec poprzedniego rozdziału? Stwórz połączenie łączące odpowiedni temat
tej listy ze stroną WWW, zawierającą jego rozwinięcie (stworzyłeś ją jako drugie
ćwiczenie w poprzednim rozdziale).
2. Teraz otwórz stronę stworzoną w drugim ćwiczeniu w poprzednim rozdziale
i utwórz w niej połączenie z pierwszą stroną (tą zawierającą listę tematów).
Poza tym odszukaj na WWW strony poświęcone tym samym zagadnieniom i utwórz
połączenia do nich. Powodzenia.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
r 05 07
mini city PL 05 07
Przyklad 8 sup 2014 05 07
TI 01 05 07 T pl(2)
05 07
Log2012 05 07
więcej podobnych podstron