Metodyka podziału zadań w sekcji ratownictwa
chemiczno-ekologicznego
mł. kpt. mgr inż. Kazimierz MACIEJEWSKI
Zadania realizowane podczas akcji przez sekcję ratownictwa chemiczno-ekologicznego, od
fazy rozpoznania do jej zakończenia i przekazania miejsca 'zdarzenia, obejmują  grupy
zadaniowe" odpowiadające charakterystycznym w terminologii ratowniczej funkcyjnym.
Katalog zadań sekcji ratownictwa chemicznego (SRChem) dla umownie określonych
funkcyjnych w sekcji ratownictwa chemicznego jest następujący:
- Kierownik - dowódca akcji ratowniczej (KAR)
- docelowo, zgodnie ze strukturą przejmowania dowodzenia, dowódca jednostki ratowniczej
lub komendant powiatowy PSP, obejmuje kierowanie akcją ratowniczą i podejmuje decyzje
taktyczne,
- w zależności od rozmiarów akcji i zakresu zadań specjalistycznych wyznacza dowódców
odcinków bojowych, uwzględniając przy doborze wiedzę specjalistyczną i doświadczenie
ratowników,
- analizuje dane niezbędne do ustalenia rodzaju medium oraz metod i zasad postępowania, w
tym rodzaju ochrony osobistej ratowników,
- przewiduje rozwój sytuacji,
- wstępnie wyznacza strefę f (niebezpieczną),
- organizuje i nadzoruje działania ratownicze w strefie zagrożenia, rozumianej jako łączny
obszar strefy l i II,
- określa wielkość strefy II, w której odbywa się praca służb ratowniczych,
- organizuje współdziałanie ze służbami wspomagającymi,
- wyznacza strefy i punkty pomocy medycznej oraz - według potrzeb - inne punkty
specjalistyczne,
- podejmuje decyzję o wyznaczeniu strefy ostrzegania i ewakuacji oraz zakresie związanych z
tą decyzją działań,
- powołuje specjalistów do sztabu akcji,
- realizuje inne zadania w ramach potrzeb i obowiązujących przepisów.
- Dowódca odcinka bojowego (DOB):
-kieruje pracami specjalistycznymi, analizuje sytuację, instruuje i koryguje wykonywanie
zadań,
- współdziałania z KAR, utrzymując z nim stałą łączność.
- Meldunkowy (nieformalny szef sztabu akcji):
- zbiera dane od dokonujących pomiarów i analizuje je na bieżąco,
- ustala czas pobytu ratowników w strefie I,
- utrzymuje stałą łączność radiową z ratownikami w strefie I,
- stale obserwuje strefę I i natychmiast dysponuje rotę asekuracyjną w sytuacji zagrożenia
ratowników w tej strefie,
- kontroluje zabezpieczenie osobiste ratowników przed wejściem do strefy I,
- dokumentuje przebieg akcji i na bieżąco analizuje dokumentację operacyjną,
- utrzymuje łączność w relacji KAR - PSK w przypadku braku funkcji łączności,
- korzysta z uprawnień dowódczych w sytuacjach zagrażających życiu ratowników.
- Rota atakująca (nic mniej niż dwóch ratowników wykonujących zadania w strefie I):
- ratuje zagrożonych ludzi,
- przeprowadza rozpoznanie  techniczne",
- weryfikuje dane o rodzaju substancji,
- dokonuje pomiarów i ocen zagrożenia toksycznego oraz wybuchowego,
- ogranicza oraz likwiduje z
ródła emisji,
- wykonuje inne niezbędne prace w strefie I.
- Rota asekurująca (nie mniej niż dwóch ratowników):
- oczekuje w pełnej gotowości przy meldunkowym i granicy ze strefą I na wejście do niej;
wejście poprzedza jedynie założenie maski aparatu ochrony dróg oddechowych (ODO) i
zaciągnięcie zamka CUG,
- obserwuje, nasłuchuje i śledzi działania roty atakującej w strefie l,
- kontynuuje prace po wymianie roty atakującej.
- Pomiarowy:
- dokonuje monitoringu zagrożenia toksycznego i wybuchowego na granicy strefy I poprzez
stałe dokonywanie pomiarów, określanie kierunku i siły wiatru,
- wytycza i koryguje strefę I,
- prognozuje kierunek przemieszczania się skażenia,
- przekazuje wyniki meldunkowemu.
- Kierowcy:
- obsługują samochody,
- przygotowują sprzęt do akcji (dobór w zależności od potrzeb, w oparciu o wiedzę i
doświadczenie własne, dowódcy, instrukcje i tabele),
- współdziałają przy przygotowaniu i obsłudze sprzętu stanowiącego wyposażenie
samochodów, w tym przy zakładaniu i zdejmowaniu CUG, innego sprzętu ochronnego i
urządzeń łączności,
- obsługują sprzęt do granicy strefy I,
-współdziałają z obsługą techniczną przy transporcie sprzętu do granicy strefy I.
- Obsługa techniczna:
- znakuje strefę I oraz w razie potrzeby strefę II, w oparciu o pomiary, ustalenia
meldunkowego i decyzje KAR,
- zapewnia ład i porządek w strefie II,
- organizuje ruch drogowy, w zasadzie do czasu przybycia policji,
- zabezpiecza przeciwpożarowe działania oraz wykonuje czynności zabezpieczające mające
na celu obniżenie stężenia i ukierunkowanie przemieszczania się  chmury skażeń",
- realizuje kompleks zadań związanych z dekontaminacją wstępną (neutralizacją) sprzętu i
ratowników wychodzących ze strefy I,
- zabezpiecza transport sprzętu od samochodów do granicy strefy I i przygotowuje go do
użycia,
- uzupełnia - rotuje ratowników w rocie atakującej i asekurującej,
- wykonuje inne polecenia i rozkazy KAR.
- A
ącznik - funkcja wykorzystywana niekiedy w rozbudowanej strukturze sekcji lub plutonie,
przypisywana na ogół kierowcy samochodu dowodzenia i łączności:
- utrzymuje łączność w relacji KAR - PSK,
- przekazuje polecenia i informacje,
- wykonuje inne polecenia i rozkazy KAR.
Przedstawione syntetycznie grupy zadaniowe są praktycznym materiałem wyjściowym w
pracach planistycznych. O podziale tych zadań decydować będą walory operacyjno-
techniczne zastępów tworzących sekcję. Zasadniczym kryterium podziału zadań jest liczba
ratowników stanowiących obsadę poszczególnych zastępów. Planując podział zadań należy
uwzględnić uwarunkowania lokalne, a w szczególności predyspozycje, wiedzę i
doświadczenie ratowników. Umożliwia to opracowanie użytecznego schematu organizacji
terenu akcji ratownictwa chemiczno-ekologicznego. Wykonane w ten sposób prace
planistyczne będą miały rzeczywistą wartość praktyczną.
Istotne jest również uświadomienie ratownikom przedstawionych zależności w toku
szkolenia. Pozwolą one zrozumieć, że nie istnieje tylko jeden,  szkolny" standard podziału
zadań w sekcji. Często ratownicy po odbyciu szkoleń nabierają przekonania, że przerabiany
podczas zajęć wariant jest jedynie słuszny i nie potrafią odnalez
ć uzasadnienia zdobytej
wiedzy w macierzystej jednostce.
Opracowany plan podziału zdań w sekcji RChem będzie standardem dla danej jednostki.
Podział zadań, który zostanie zademonstrowany jest jednym z możliwych wariantów opraco-
wania takiego planu.
Plan podziału zadań dla wybranego składu sekcji RChem
I. Zastęp SLRChem - trzech ratowników
- kierowca (1) -kierowca:
- wydaje sprzęt z samochodu,
- pomaga ratownikom przy zakładaniu CUG,
- pomaga ratownikom przy zakładaniu urządzeń łączności,
- przygotowuje sprzęt do akcji, sprawiając go według potrzeb,
- obsługuje sprzęt silnikowy w obrębie strefy II,
- przebywa ciągle w pobliżu samochodu.
- rota (2) -pierwsza rota atakująca:
- ratuje zagrożonych ludzi,
- przeprowadza rozpoznanie wstępne,
- przeprowadza czynności doraz
ne w miejscu zdarzenia.
II. Zastęp SLRT - dwóch ratowników
- kierowca (1) -kierowca:
- przygotowuje sprzęt do akcji,
- buduje oświetlenie miejsca akcji i zasilanie w energię elektryczną,
- wydaje sprzęt do akcji,
- przygotowuje i obsługuje sprzęt do akcji w obrębie strefy II,
- pomaga kierowcy SLRChem;
- dowódca zastępu (1) -meldunkowy;
- zbiera dane od dokonujących pomiarów i analizuje je na bieżąco,
- ustala czas pobytu ratowników w strefie I,
- utrzymuje stałą łączność radiową z ratownikami w strefie I,
- prowadzi stałą obserwację strefy I i natychmiast dysponuje rotę asekuracyjną w sytuacji
zagrożenia ratowników w strefie f,
- kontroluje zabezpieczenie osobiste ratowników przed wejściem do strefy I,
- dokumentuje przebieg akcji i dokonuje bieżącej analizy dokumentacji operacyjnej,
- utrzymuje łączność w relacji KAR - PKS,
- korzysta z uprawnień dowódczych w sytuacjach zagrażających życiu ratowników,
- kieruje akcją do czasu przybycia właściwego KAR.
III. Zastęp GBA - 6 ratowników
- kierowca (1) -kierowca:
- obsługuje samochód,
- przygotowuje sprzętu do akcji,
- obsługuje sprzęt w obrębie strefy I,
- współdziałanie z obsługą przy transporcie i przygotowaniu sprzętu stanowiącego
wyposażenie samochodu do granicy strefy I;
- dowódca zastępu (1) - pomiarowy nr 1:
- wytycza strefę l, kieruje nią,
- prowadzi monitoring zagrożenia toksycznego i wybuchowego na granicy strefy I poprzez
stałe dokonywanie pomiarów, określanie kierunku i siły wiatru,
- prognozuje kierunek przemieszczenia się skażenia,
- przekazuje wyniki meldunkowemu;
- rota I (2) - rota asekurująca:
- oczekuje w pełnej gotowości przy meldunkowym na wejście do działań w strefie I - wejście
poprzedza jedynie założenie maski aparatu ochrony dróg oddechowych (ODO) i zaciągnięcie
zamka CUG,
- obserwuje, nasłuchuje i śledzi działania roty atakującej w strefie I,
- kontynuuje prace po wymianie l roty atakującej, jako rota atakująca;
- rota II (2) -obsluga techniczna:
- zabezpiecza przeciwpożarowe działania oraz wykonuje czynności zabezpieczające mające
na celu obniżenie stężenia i ukierunkowanie przemieszczania się chmury skażeń,
- realizuje kompleks zadań związanych z dekontaminacją wstępną (neutralizacją) sprzętu i
ratowników wychodzących ze strefy I,
- organizuje transport sprzętu od samochodu gaśniczego do granicy strefy I oraz jego
przygotowanie i obsługę w obrębie strefy I,
- wykonuje inne polecenia i rozkazy KAR.
IV. Samochód SOp - dwóch ratowników
- dowódca JRG komendant powiatowy PSP (l) - KAR:
- kieruje akcją ratowniczą;
- kierowca (l) -pomiarowy nr 2:
- znakuje strefę I oraz w razie potrzeby strefę II, w oparciu o pomiary, ustalenia
meldunkowego i decyzje KAR,
- zapewnia ład i porządek w strefie II,
- organizuje ruch drogowy do czasu przybycia policji,
- wykonuje inne polecenia i rozkazy KAR:
Przedstawiony skład sekcji obsadzonej przez trzynastu ratowników i wyposażonej w 4-6
CUG pozwala w zasadzie na działanie w strefie niebezpiecznej przez 20-30 minut. Zwie-
lokrotnienie tego czasu będzie możliwe po przybyciu kolejnych rot wyposażonych w CUG.