uchwała 11styczeń 1999



























78





 









WYROK Z DNIA 27 MAJA 2002 R.



II KKN 371/00





 









Wydanie wyroku w trybie art. 387 ż 1 i 2 k.p.k. możliwe jest tylko wtedy, gdy wyrazi na to zgodę prokurator i pokrzywdzony lub
upoważniony do wyrażenia takiej zgody przedstawiciel pokrzywdzonego. Wola
pokrzywdzonego musi wynikać jednoznacznie z treści upoważnienia udzielonego
przez pokrzywdzonego swojemu przedstawicielowi.





 









Przewodniczący: sędzia SN E. Sadzik.



Sędziowie: SN J. Musioł (sprawozdawca),



SO (del. do SN) M. Pietruszyński.



Prokurator Prokuratury Krajowej: S. Szustakiewicz.





 









Sąd Najwyższy w sprawie Antoniego P., skazanego z art. 284 ż 2 k.k., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 27 maja 2002 r.
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Okręgowego w L. na niekorzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 19 maja 2000 r., utrzymującego w mocy
wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia 11 lutego 2000 r.





 











uchylił

zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego i utrzymany nim w mocy wyrok Sądu Rejonowego i sprawę
przekazał Sądowi Rejonowemu w G. do ponownego rozpoznania.





 









Uzasadnienie:













 









Zaskarżonym kasacją wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z dnia 19 maja 2000 r. utrzymany został w mocy wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia 1
lutego 2000 r., mocą którego oskarżony Antoni P. uznany został za winnego
popełnienia zarzucanego mu czynu, to jest za winnego tego:



„że w okresie po 10 stycznia 1998 r., daty bliżej nieustalonej w L. dokonał przywłaszczenia powierzonego mu mienia w ten
sposób, że w dniu 10 stycznia 1998 r. zawarł umowę z (…) Towarzystwem
Leasingowym S.A. w L., której przedmiotem był leasing trzech komputerów
Notebook California Acces Compaq Armada 15300, trzech drukarek Hawlett
Packard Laser Jet 6 MP oraz trzech przystawek Docking Station, zaś następnie,
nie mając do tego prawa, zbył ten sprzęt nieustalonej osobie, powodując
straty w wysokości 84 180 zł na szkodę (…) Towarzystwa Leasingowego S.A. w L.
– tj. o czyn z art. 284 ż 2 k.k.”



i za to na podstawie art. 284 ż 2 k.k. skazany na karę roku pozbawienia wolności oraz:



„na podstawie art. 33 ż 2 k.k. Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu karę grzywny 50 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej
stawki dziennej na kwotę 10 zł, a na podstawie art. 69 ż 1 i ż 2 k.k. i art.
70 ż 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności
warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat;



na podstawie art. 72 ż 2 k.k. sąd pierwszej instancji zobowiązał oskarżonego do częściowego naprawienia szkody poprzez uiszczenie
na rzecz pokrzywdzonego kwoty 5 000 zł w terminie trzech miesięcy od daty
uprawomocnienia się orzeczenia”.



Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył kasacją na niekorzyść skazanego, Prokurator Okręgowy w L., który zarzucając:



„rażące naruszenie prawa procesowego, tj. przepisów zawartych w treści art. 387 ż 2, art. 49 ż 1 i art. 51 ż 1 k.p.k., a
polegającego na zastosowaniu instytucji przewidzianej w przepisie art. 387 ż
1 k.p.k., pomimo braku zgody na jej zastosowanie ze strony pokrzywdzonego (…)
Towarzystwa Leasingowego S.A. w L., pozbawionego w procesie prawidłowej
reprezentacji instytucjonalnej, co w konsekwencji doprowadziło do wydania
wyroku bez przeprowadzenia postępowania dowodowego”



wniósł „o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego w W. oraz utrzymanego na jego mocy wyroku Sądu Rejonowego w L. i przekazanie
temuż Sądowi Rejonowemu sprawy Andrzeja P. do ponownego rozpoznania”.



Sąd Najwyższy zważył, co następuje:



Kasacja Prokuratora jest zasadna.



Słusznie autor kasacji wywodzi, iż jednym z warunków koniecznych zastosowania instytucji tzw. dobrowolnego poddania się
odpowiedzialności karnej, przewidzianej w art. 387 ż 1 k.p.k., jest wyrażenie
przez pokrzywdzonego zgody na przychylenie się przez sąd do wniosku o
skazanie i wymierzenie kary lub środka karnego złożonego przez oskarżonego. W
sprawie przeciwko Antoniemu P. pokrzywdzonym jest (…) Towarzystwo Leasingowe
S.A. w L. W świetle art. 51 ż 1 k.p.k. za pokrzywdzonego, który nie jest
osobą fizyczną, czynności procesowych dokonuje organ uprawniony do działania
w jego imieniu. Stosownie do przepisów art. 369 i następnych kodeksu
handlowego, zarząd spółki jest uprawniony do jej reprezentowania w sądzie i
poza sądem (obecnie: art. 372 ż 1 kodeksu spółek handlowych). Powyższa zasada
reprezentacji została złamana przez Sąd Rejonowy w L. w trakcie rozprawy
głównej w dniu 11 lutego 2000 r., który bez jakiejkolwiek podstawy prawnej i
faktycznej uznał świadka Jerzego B., będącego pracownikiem L.T.L. S.A., a nie
członkiem władz uprawnionym do reprezentacji za pełnomocnika pokrzywdzonego.
Przyjęcie zatem od świadka Jerzego B. oświadczenia o zgodzie na dobrowolne
poddanie się odpowiedzialności karnej przez Antoniego P., nie czyni zadość
wymogom przepisu art. 387 ż 2 k.p.k., który wśród warunków zastosowania przewidzianej
w nim instytucji, wskazuje zgodę pokrzywdzonego. O takim stanowisku
zawiadomiło Prokuraturę Rejonową w L. w piśmie z dnia 21 marca 2000 r.
pokrzywdzone L.T.L. S.A., wskazując, że jego pełnomocnikiem w sprawie karnej
Antoniego P. była pani Paulina D. Okoliczność ta wynikała także z pisemnego
zawiadomienia o przestępstwie. Sąd Okręgowy w W. przyznał, że na rozprawę 1
lutego 2000 r. nie stawił się formalnie ustanowiony przedstawiciel (…)
Towarzystwa Leasingowego S.A. w L., jednakże w dalszej części uzasadnienia
okoliczność tę bagatelizuje, uznając że „… nie spowodowała aż takiego
naruszenia przepisów postępowania karnego, które miałoby wpływ na treść
przedmiotowego orzeczenia …”. W dalszej części uzasadnienia sąd odwoławczy
stosuje niedopuszczalne i niezrozumiałe domniemania na temat – w sposób
dorozumiany – wyrażonej zgody pokrzywdzonego.



Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Zgoda pokrzywdzonego musi być wyrażona wprost i nie można jej domniemywać.
Pokrzywdzony musi być prawidłowo reprezentowany. Brak takiej reprezentacji w
konsekwencji powoduje wystąpienie negatywnej przesłanki, uniemożliwiającej
procedowanie w trybie art. 387 k.p.k. Możliwość uwzględnienia wniosku
oskarżonego jest uzależniona od spełnienia wszystkich warunków wymienionych w
art. 387 ż 1 i 2 k.p.k. (wyrok SN z dnia 7 września 1999 r., WKN 32/99, OSNKW
1999, z. 11–12, poz. 77). Brak którejkolwiek z przesłanek wskazanych w art.
387 ż 1 i 2 k.p.k. stanowi przeszkodę do wydania wyroku w tym trybie.
Rekapitulując przedstawione rozważania stwierdzić należy, iż niedopuszczalne
jest domniemywanie przedstawicielstwa pokrzywdzonego, o którym mowa w art.
387 ż 2 k.p.k.



Wydanie wyroku w trybie art. 387 ż 1 i 2 k.p.k. możliwe jest tylko wtedy, gdy wyrazi na to zgodę prokurator i pokrzywdzony lub
upoważniony do wyrażenia takiej zgody przedstawiciel pokrzywdzonego. Wola
pokrzywdzonego musi wynikać jednoznacznie z treści upoważnienia udzielonego
przez pokrzywdzonego swojemu przedstawicielowi.



W konkretnej sprawie jedynie prokurator taką zgodę wyraził. Natomiast zgodę pracownika pokrzywdzonego podmiotu gospodarczego, który nie
przedstawił wymaganego upoważnienia, tzn. pełnomocnictwa, uznać należy za
bezskuteczną.