Pojęciownik Komputerowy - oa





Oa - Oz


Obiekt - w programowaniu zorientowanym
obiektowo zmienna zawierająca zarówno procedury, jak i dane, która jest traktowana jako
osobna jednostka; obiekt jest oparty na określonym modelu, w którym klienci używający
usług obiektu uzyskują dostęp do danych obiektu poprzez interfejs obejmujący zestaw
metod lub powiązanych funkcji; klient może wywoływać te metody, aby przeprowadzić
określone operacje.
Object Linking and Embedding -> OLE
Object Management Group -> OMG
Object Request Broker -> ORB
Obliczeniowa szybkość - (Wydajność komputera)
szybkość obliczeniowa zależy od użytego procesora, typu magistrali oraz wielkości
pamięci operacyjnej.
Obrazek - plik zawierający grafikę; może być
zapisany w różnych formatach (np. .BMP).
Obrazowanie -> Rastryzacja
Obróbka obrazu - programy, za pomocą których
zeskanowane fotografie są poddawane komputerowej obróbce; oferują one wiele
możliwości przekształcania obrazu, m.in. takich jak retuszowanie i wyostrzanie
krawędzi.
Obustronne wyrównanie - z wyrównaniem obustronnym
mamy do czynienia wtedy, gdy w edytorze tekstu dokument jest wyrównywany do lewego i
prawego marginesu - tak jak w przypadku kolumn większości czasopism; formatu tego
należy jednak używać wyłącznie przy stosunkowo szerokich kolumnach; w przeciwnym
razie edytor tekstu będzie zmuszony podzielić zbyt wiele wyrazów, co znacznie obniża
szybkość czytania tekstu.
Ochrona danych - prywatne dane muszą być
często chronione, aby uniemożliwić do nich dostęp niepowołanych osób; ma to miejsce
najczęściej w przypadku informacji przechowywanych w sieciach - zarówno lokalnych, jak
i Internecie; dane chroni się przed dostępem nieupoważnionych użytkowników albo przez
zabezpieczenie hasłem katalogu, w którym znajdują się prywatne pliki, albo przez
zakodowanie samych plików.
Ochrona przed zapisem - jeśli na dyskietkach mamy
jakieś cenne pliki, które chcielibyśmy zachować przez dłuższy czas, powinniśmy
użyć ochrony przed zapisem - przesunąć zaślepkę otworu w dyskietce w taki sposób,
by pozostał on wolny; kiedy ponownie zechcemy coś zapisać lub usunąć z dyskietki
likwidujemy blokadę zapisu.
OCR -> Optical Character Recognition
ODBC - (Open Database Connectivity; Otwarte
łącze baz danych) interfejs programowy aplikacji umożliwiający aplikacjom dostęp do
różnych źródeł danych, które są zgodne ze standardem międzyplatformowego dostępu
do baz danych.
Odczytu prędkość - prędkość, z jaką procesor
odczytuje informacje z nośnika danych; przy wysokiej prędkości odczytu programy
uruchamiają się szybciej; prędkość odczytu danych z dysku twardego jest znacznie
wyższa niż z dyskietek.
Oddzielanie czterech kolorów -> 4-Color
separation
Oddzielanie czterokolorowe -> 4-Color
separation
Oddzielanie trójkolorowe -> 3-Color
separation
Oddzielanie trzech kolorów -> 3-Color
separation
ODI -> Open Datalink Interface
Odmiana kroju pisma - pismo drukarskie
danego kroju o określonej grubości kresek oraz szerokości i pochyleniu znaków. Ze
względu na grubość kresek tworzących litery rozróżnia się wg polskiej normy
(PN-73/P-55009) następujące odmiany: bardzo cienkie, cienkie, zwykłe, pół grube,
grube i bardzo grube. Ze względu na szerokość znaków: bardzo wąskie, wąskie,
normalne, szerokie, bardzo szerokie. Ze względu na pochylenie znaków: proste, pochyłe w
prawo i pochyłe w lewo. Istnieją też odmiany krojów konturowe, cieniowane i ozdobne.
Niektóre kroje pism mają po kilkanaście i więcej odmian.
Odpowiedź - (Reply) pojęcie oznaczające komentarz
lub odpowiedź na wiadomość przesłaną za pośrednictwem poczty elektronicznej lub
zapisaną w forum dyskusyjnym w Internecie.
Odręczne rysowanie - specjalna funkcja w programach
do rysowania i malowania; posługując się myszą, można na przykład narysować
prostokąty, okręgi i inne figury geometryczne; do ich dokładnego tworzenia służą
jednak inne narzędzia - rysowanie odręczne przypomina więc bardziej kreślenie na
papierze.
Odsyłacz - (ang. link, hyperlink) forma
powiązania ze sobą różnych dokumentów nie tylko tekstowych, ale także graficznych,
dźwiękowych, animacji; potoczne określenie odsyłacza do innego miejsca w sieci WWW;
najczęściej w postaci kolejnej strony HTML; bez linków surfowanie w Internecie byłoby
(prawie) niemożliwe; dlatego są one oznaczane na stronach Web w specjalny sposób, a ich
adresy docelowe wyświetlane na pasku stanu; kliknięcie odsyłacza powoduje, że
przeglądarka otwiera wskazywaną przezeń stronę, która może się znajdować zarówno
na tym samym twardym dysku, jak i na serwerze lub całkiem innym komputerze gdzieś w
Sieci.
Odświeżania obrazu częstotliwość ->
Częstotliwość odświeżania obrazu
Odświeżanie - ponowne wyświetlanie
zawartości strony sieci Web lub okna; patrz też -> Refresh
Odwrotne wyszukiwanie DNS - znajdowanie
adresu IP odpowiadającego nazwie domeny.
Odzyskiwanie plików - kiedy pliki ulegną
uszkodzeniu podczas ich odczytu lub zapisu, można spróbować je odzyskać za pomocą
specjalnego oprogramowania; najczęściej jednak jest to dość skomplikowane; w
niektórych przypadkach odbywa się to dość szybko, jeśli w regularnych odstępach
wykonywaliśmy kopie bezpieczeństwa; wówczas konieczne jest jedynie naniesienie ostatnio
wprowadzonych zmian; istnieją również programy, które służą do odzyskiwania plików
usuniętych już z dysku.
OEM produkty - (Original Equipment Manufacturer)
produkty OEM stanowią z reguły okrojoną wersję wyrobu oferowanego przez danego
producenta.
Offline -> Off-line
Off-line - (offline) praca w tym trybie
polega na wcześniejszym przygotowaniu plików i połączeniu się z serwerem tylko w celu
ich wysłania; określenia tego używa się też w czasie odczytu tzn.
"zciągnięciu" plików na dysk lokalny i przeglądaniu ich po odłączeniu się
od serwera; stan oczekiwania po przerwaniu połączenia między komputerem i innym
urządzeniem - na przykład drukarką, skanerem lub modemem.
Offline reader - program do edycji wiadomości
przesyłanych pocztą elektroniczną przy braku połączenia online, a więc w trybie
offline; programy tego typu są przydatne ze względu na ich tanią eksploatację
(pozwalającą obniżyć opłaty za usługi w przypadku trybu online).
Okablowanie strukturalne - system
okablowania sieciowego instalowany w czasie budowy obiektu wraz z np. siecią zasilającą
i telefoniczną czy wodociągową; okablowanie strukturalne wykorzystkuje zwykle kable
typu UTP zarówno do połączeń telefonicznych, jak i komputerowych.
Okno - wyświetlany na ekranie komputera
prostokąt reprezentujący program (aplikację) w środowisku graficznym; zawiera obiekty
graficzne (np. ikony) umożliwiające sterowanie działaniem programu; położenie okna na
ekranie i jego wymiary mogą być zmieniane przez użytkownika; jest typowym elementem
graficznego interfejsu użytkownika; system operacyjny Windows jak i wiele innych
programów dzieli obszar roboczy widoczny na ekranie monitora na tak zwane okna; na
przykład edytor tekstu ukaże się po uruchomieniu właśnie w nowym oknie; dopiero w nim
możemy wprowadzać tekst i wywoływać poszczególne funkcje; okna większości
programów dla Windows wyglądają najczęściej podobnie; w ich górnej części znajduje
się pasek tytułu, a pod nim pasek menu; Windows pozwala uruchamiać kilka programów
jednocześnie - w takiej sytuacji na ekranie monitora mamy kilka otwartych okien; możemy
je rozmieścić obok siebie lub jedno na drugim; o tym, jakie programy są aktualnie
uruchomione, możemy dowiedzieć się z paska zadań; aby przechodzić od okna do okna,
należy klikać ich powierzchnię lub odpowiedni przycisk reprezentujący je na pasku
zadań; wybrane okno przechodzi wówczas na plan pierwszy.
Okno aktywne -> Aktywne okno
Okno dialogowe - okno, w którym użytkownik
wprowadza informacje do programu.
Oktet - osiem kolejnych bitów lub bajt;
termin ten został utworzony dlatego, że niektóre systemy komputerowe podłączone do
Internetu używały bajtów zawierających więcej niż osiem bitów.
OLAP - (Online Analytical Processing;
Analityczne przetwarzanie w trybie online). Wielowymiarowa baza danych używana do analizy
decyzyjnej i magazynowania danych.
OLE - (Object Linking and Embedding, łączenie i
osadzanie obiektów) obiektami mogą być tabele, fragmenty tekstu lub obrazki, których
identyczne kopie znajdują się w kilku plikach jednocześnie; zmiany dokonywane na
obiekcie umieszczonym w jednym pliku są automatycznie uwzględniane w odniesieniu do
innych połączonych z nim obiektów; zestaw standardów integracyjnych do transferu i
współużytkowania informacji przez aplikacje klientów; protokół umożliwiający
tworzenie złożonych dokumentów z osadzonymi łączami do aplikacji, dzięki którym
użytkownik nie musi przełączać się między aplikacjami dokonując zmian; mechanizm
OLE jest oparty na modelu Component Object Model (COM) i umożliwia projektowanie ponownie
używalnych obiektów typu plug-and-play, które współdziałają ze sobą w wielu
aplikacjach; jest on szeroko używany w biznesie, gdzie arkusze kalkulacyjne, edytory
tekstów, pakiety finansowe i inne aplikacje mogą współużytkować różne informacje w
systemach o architekturze klient/serwer.
OLE DB - interfejs dostępu do danych
umożliwiający zgodny dostęp zarówno do źródeł danych SQL, jak i nie SQL, w
zrzeszeniu lub w Internecie.
OMG - (Object Management Group; Grupa
zarządzania obiektami) grupa dostawców uformowana w celu zdefiniowania i promocji
specyfikacji obiektów modelu CORBA.
Online -> On-line
On-line - (nline) urządzenia (na przykład drukarki
lub modemy), które odbierają i wysyłają dane za pośrednictwem kabla, znajdują się w
trybie online; kiedy modem korzysta z tego trybu, nasz rachunek telefoniczny rośnie;
jeśli więc transfer danych zostanie zakończony, należy jak najszybciej przejść w
tryb offline, czyli przerwać połączenie.
Online Analytical Processing -> OLAP
Online program kompresujący - program, którego
zadaniem jest kompresja wszystkich danych zapisywanych na nośniku i dekompresja podczas
ich odczytu; dzięki temu możliwe jest zaoszczędzenie wolnego miejsca na dysku bez
konieczności ciągłego pakowania i rozpakowywania potrzebnych w danym momencie plików;
oczywiście wykonywanie takiej operacji zajmuje nieco czasu, obniżając szybkość
obliczeniową systemu; poza tym może to być do pewnego stopnia niebezpieczne: jeśli
podczas kompresowania wystąpi błąd, cały zbiór danych zostaje utracony.
Online usługa - usługa online, oferująca swoim
użytkownikom typowe usługi skrzynki pocztowej: pocztę elektroniczną, transfer plików,
forum dyskusyjne itp.; w przeciwieństwie jednak do Internetu usługi online są
zamkniętymi sieciami, dostępnymi jedynie dla zarejestrowanych klientów; dzięki temu
bezpieczeństwo danych jest w ich przypadku znacznie wyższe; najbardziej znanymi
usługami są AOL, Microsoft Network, Compuserve i T-Online, umożliwiające również
dostęp do Internetu.
Online'owa baza danych - baza danych dostępna
jednocześnie dla wielu użytkowników korzystających z niej w trybie online.
On Screen Display - (OSD, też OSM - On
Screen Menu) regulacja parametrów obrazu z uwidocznieniem na ekranie zmienianych
wartości w postaci graficznej, czasem w postaci menu.
On Screen Menu -> On Screen Display
Opcja - możliwość wyboru - na przykład funkcji
lub polecenia programu za pośrednictwem menu lub okna dialogowego.
Open Database Connectivity -> ODBC
Open Datalink Interface - (ODI) opracowany
przez Novella otwarty standard umożliwiający, m.in. uruchomienie w jednym komputerze
wielu kart sieciowych pracujących w różnych protokołach.
Open Group - komisja nadrzędna w stosunku
do wielu organizacji normalizacyjnych, w tym The Active Group; zarządza głównymi
technologiami ActiveX oraz systemami X/Open i OSF.
Operacyjny system - program zarządzający
zasobami komputera: steruje wprowadzaniem i wykonywaniem innych programów, pracą
urządzeń zewnętrznych, przydziałem pamięci i administrowaniem danymi, umożliwia
wykrywanie błędów w działaniu komputera, a także komunikowanie się użytkownika z
komputerem; np. DOS, UNIX.
Operating Systcm Nr 2 -> OS/2
Oprogramowanie - (software) ogólne
pojęcie określające programy uruchamiane na komputerach; do software'u należy więc
zarówno system operacyjny, jak i programy użytkowe oraz pomocnicze; z kolei elementy
sprzętowe, a więc poszczególne komponenty komputera, jak i urządzenia peryferyjne (np.
modem czy drukarkę) określa się jako hardware.
Optical Character Recognition - (OCR,
optyczne rozpoznawanie znaków) za pomocą OCR tekst zapisany w postaci mapy bitowej
zostaje przetworzony do takiej postaci, aby następnie mógł być poddawany dalszej
obróbce już w edytorze tekstu; programów OCR najczęściej używa się do odczytywania
zeskanowanych dokumentów.
Optical Read Only Memory - (O - ROM)
optyczna pamięć tylko do odczytu [archiwizacja danych]
Optyczne rozpoznawanie znaków ->
Optical Character Recognition
ORB - (Object Request Broker) zarządza
interakcją między klientami a serwerami, wykonując zadania związane z przetwarzaniem
danych rozproszonych, takie jak odwoływanie się do lokalizacji oraz koordynowanie
parametrów i wyników.
.org - zakończenie, lub część segmentu
adresu internetowego, wskazująca, że miejsce zostało utworzone lub odnosi się do
organizacji o pewnym profilu działalności.
Organizator - komputer wielkości kalkulatora
służący do zarządzania adresami i terminami; niektóre urządzenia tego typu
pozwalają wymieniać dane z komputerami osobistymi.
Orientacja obiektowa - kierunek modelowania
rzeczywistego świata w aplikacjach komputerowych, jest ogólnym pojęciem używanym do
opisania zestawu technologii umożliwiających tworzenie produktów oprogramowania, które
są w wysokim stopniu modułowe i powtarzalne; aplikacje, dane, sieci i systemy
komputerowe są traktowane bardziej jak obiekty, które mogą być dowolnie łączone i
elastycznie dopasowywane, niż składniki systemu z wbudowanymi relacjami; w rezultacie,
aplikacja nie musi być związana z określonym systemem a dane nie muszą być związane
z określoną aplikacją; cztery główne pojęcia zorientowane obiektowo to:
hermetyzacja, przekazywanie wiadomości, dziedziczenie i późne wiązanie.
Orientacja pozioma - większość drukarek
atramentowych i laserowych pozwala drukować dokumenty w formacie o orientacji poziomej;
aby to uczynić, w edytorze tekstu lub arkuszu kalkulacyjnym wybieramy wśród ustawień
odnoszących się do strony opcję "landscape orientation " (orientację
poziomą).
Original Equipment Manufacturer -> OEM
produkty
O - ROM -> Optical Read Only Memory
[archiwizacja danych]
OS/2 - (Operating Systcm Nr 2) jest to 32-bitowy
system operacyjny opracowany przez firmę IBM w celu przełamania monopolu Windows; próba
ta nie powiodła się, więc obecna wersja tego systemu Warp 4 jest wykorzystywana przede
wszystkim w zastosowaniach profesjonalnych, na przykład w bankach i firmach
ubezpieczeniowych.
Osadzanie - w Windows możliwe jest wstawianie takich
obiektów jak m.in. obrazki, sekwencje filmowe, pliki dźwiękowe do innych dokumentów;
podczas wstawiania są one osadzane w dokumencie docelowym lub łączone z plikiem
źródłowym; kiedy obiekt jest osadzany, w dokumencie docelowym powstaje jego kopia - nie
jest przy tym tworzone połączenie z oryginalnym plikiem, z którego pochodzi obiekt;
Windows zapisuje jednak informację na temat programu, w którym dany obiekt został
utworzony; kiedy więc piszemy list, możemy w nim umieścić grafikę wykonaną w
programie graficznym; gdy chcemy dokonać w niej jakichkolwiek zmian, klikamy ją
dwukrotnie, aby uruchomić jej źródłowy program; po dokonaniu zmian i ich zapisaniu,
zostaną one oczywiście uwzględnione w edytorze tekstu, w którym wcześniej
osadziliśmy obiekt graficzny; jeżeli natomiast łączymy obiekt z dokumentem
źródłowym, Windows w dokumencie docelowym nie stworzy kopii obiektu, lecz jedynie
połączenie pomiędzy obiektem a dokumentem; połączenie to informuje system, gdzie
znajduje się właściwy obiekt; kiedy więc połączymy tabelę z kilkoma dokumentami,
wystarczy zmienić ją w arkuszu kalkulacyjnym, aby we wszystkich dokumentach ukazała
się jej zaktualizowana wersja.
OSD -> On Screen Display
Osiem-kropka-trzy -> 8.3
OSM -> On Screen Display
Osobisty numer identyfikacyjny -> PIN
Outgoing mail folder -> Katalog poczty
wychodzącej
Outline - kontur, obrys obiektu nadawany
niezależnie od wypełnienia (Fill) [wektorowe programy graficzne]
Otwarte łącze baz danych -> ODBC
Otwórz plik, okno - po wywołaniu w programie dla
Windows polecenia Plik I Otwórz na ekranie monitora pojawia się okno dialogowe Otwórz
plik; służy ono do wybierania folderu i nazwy pliku, który chcemy otworzyć; w celu
otwarcia zaznaczonego pliku klikamy przycisk Otwórz lub dwukrotnie klikamy nazwę pliku.
Overprint - nadruk; parametr nadawany
ciemnym elementom znajdującego się na kolorowym tle (w szczególności napisom).
Zapobiega niepożądanemu efektowi prześwitów na krawędziach konturów tych elementów
wynikający ze złego spasowania klisz na montażu. [wektorowe programy graficzne]
Ozdobna czcionka - pojęcie związane jest przede
wszystkim z drukarkami igłowymi; chodzi o ulepszoną jakość drukowanego pisma
uzyskiwaną przez zastosowanie specjalnej metody druku.