Lectio I
Ad acta (depon
re)  Do akt (odłożyć)
Et cet
ra  I tak dalej. I inne.
In spe  W nadziei, w przyszłości, w oczekiwaniu
Memoria tene!  Zapamiętaj! Trzymaj w pamięci!
Nota bene!  Zwróć uwagę! Nawiasem mówiąc!
Vade mecum!  Chodz
ze mną!
Quo vadis (Dom-
ne)?  Dokąd idziesz (Panie)?
Vivat!  Niech żyje!
Volens nolens  Chcąc, nie chcąc
Vacat  Jest wolny, jest do objęcia (etat)
a.Ch.n. (ante Christum natum)  Przed narodzeniem Chrystusa
p.Ch.n. (post Christum natum)  Po narodzeniu Chrystusa
a.m. (ante merid-
em)  Przed południem
p.m. (post merid-
em)  Po południu
e.g. (exempli gratia)  Na przykład, dla przykładu
Lectio II
Fest%2łna lente!  Śpiesz się powoli!
Amo te, ama me!  Kocham ciebie, kochaj mnie!
Cum doc
o, disco  Ucząc, uczę się
Cum tacent, clamant  Milcząc, krzyczą
Dum spiro, spero  Puki oddycham, mam nadzieję (ufam)
Redde, quod debes  Oddaj, coś winien
Ave atque vale!  Witaj i żegnaj!
Disce aut discede!  Ucz się albo odejdz
!
Docere, movere, delectare  Uczyć, wzruszać, zachwycać
Habemus papam  Mamy papieża
Lectio III
Ardm
a prima via est  Początek drogi jest trudny
Non scholae, sed vitae disc-
mus  Nie dla szkoły, lecz dla życia się uczymy
Ubi concordia, ibi victoria  Gdzie zgoda, tam zwycięstwo
Aqu-
la non captat muscas  Orzeł nie chwyta much
Fortuna caeca est  Los jest ślepy
In aqua scribis  Piszesz na wodzie
Historia est vita memoriae et magistra vitae  Historia jest życiem pamięci i nauczycielką życia
Invidia gloriae umbra est  Zazdrość jest cieniem sławy
Lectio IV
Med-
cus curat, natura sanat  Lekarz leczy, natura uzdrawia
Amicus vitae medicamentum  Przyjaciel jest lekarstwem życia
Ignavis semper feriae  Dla leniwych zawsze są ferie
Litt
rae sunt divitiae  Nauka jest bogactwem
Et arma et verba vuln
rant  I oręż, i słowa ranią
Per asp
ra ad astra  Przez trudy do gwiazd
Nihil novi  Nic nowego
Post factum  Po dokonanym czynie
Post scriptum  Po napisanym (liście) PS.
Verba docent, exempla trahunt  Słowa uczą, przykłady pociągają
Lectio V
Scio me nihil scire  Wiem, że nic nie wiem
Viv
re est militare  Życie jest służbą (wojskową)
Diligentia comp
rat divitias  Pilność przynosi bogactwa
Gloria divitiarum et formae fluxa est  Sława płynąca z bogactw i piękności jest ulotna
Vitam regit fortuna, non sapientia  Życiem żądzi los, a nie mądrość
Libri amici, libri magistri (sunt)  Książki to przyjaciele, książki to nauczyciele
Lectio VI
Quod hodie non est, cras erit  Co nie jest dzisiaj, będzie jutro
Tres faciunt collegium  Trzy osoby tworzą zespół
Amicitia est filia naturae  Przyjaz
ń jest córką natury
Stultitia morbus est an-
mi  Głupota jest chorobą duszy
Fabm
la docet  Bajka uczy, Bajka zawiera morał
Donec eris felix, multos numerabis amicos  Dopóki będziesz szczęśliwy, będziesz miał wielu przyjaciół.
Lectio VII
Saepe prodest futura nescire  Często dobrze jest nie znać jutra
Non possm
mus  Nie możemy
Non possunt primi esse cuncti  Nie wszyscy mogą być pierwszymi
Multis pecunia non prodest, sed obest  Wielu ludziom pieniądze nie przynoszą pożytku, lecz szkodzą
Improbus est, qui amico non prodest, quamquam potest 
 Niegodziwcem jest, kto, choć może, nie pomaga przyjacielowi
Mala herba cito crescit  Złe zioło szybko rośnie
Per risum multum potes cognosc
re stultum  Po ciągłym śmiechu możesz poznać głupca
Lectio VIII
Clavus clavo pell-
tur  Gwóz
dz
wybija się gwoz
dziem
De te fabm
la narratur  Bajka opowiada o tobie, O tobie mowa
Dona dantur desm
per  Dary dawane są z góry
Esse quam videri (bonus malo/malunt)  Być niż wydawać się (dobrym wolę)
Ut salutas, ita salutab
ris  Jak pozdrawiasz, tak będziesz pozdrowiony
Officium officio provocatur  Życzliwość wywołuje życzliwość
Numquam pericm
lum sine pericm
lo vinc-
tur 
 Nigdy nie można pokonać niebezpieczeństwa bez (narażania się) na niebezpieczeństwo
Tempora mutantur et nos mutamur in illis  Czasy się zmieniają i my się w nich zmieniamy
Lectio IX
Amicum proba, probatum ama  Przyjaciela wypróbuj, wypróbowanego kochaj
Memoria bene redd-
tae vitae sempiterna est  Pamięć dobrze przeżytego życia jest wieczna
Dulce est laudari a laudato viro  Miło jest być chwalonym przez chwalonego człowieka
Si Deus pro nobis, quis contra nos?  Jeśli Bóg jest z nami, któż przeciw nam?
Si aeger curatur, natura laudatur, si non curatur, med-
cus accusatur 
 Jeśli chory się wyleczy, chwali się naturę, jeśli nie wyleczy, oskarża się lekarza
Bono dom-
no quot servi, tot amici (sunt); malo dom-
no quot servi, tot inimici (sunt) 
 Dobry pan ma tylu przyjaciół, ilu niewolników; zły pan-ilu niewolników, tylu przyjaciół
Lectio X
Veni, vidi, vici  Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem
Ven-
mus, vid-
mus, Deus vicit  Przybyłem, zobaczyłem, Bóg zwyciężył
Vicisti, Galilaee!  Galilejczyku, zwyciężyłeś!
Acta est fabm
la  Sztuka odegrana
Al
a iacta est  Kości zostały rzucone
Gratis accepistis, gratis date  Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie
In principio creavit Deus caelum et terram  Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię
Nec locus, ubi Troia fuit  Nawet miejsce nie istnieje, gdzie była Troja
Lectio XI
Crux virtuti militari  Krzyż za odwagę żołnierską
Fortes fortuna iuvat, timidosque premit  Dzielnych los wspiera, bojaz
liwych przygniata
Longum est iter per praecepta, breve et eff-
cax per exempla 
 Długa jest droga przez wskazówki, krótka i skuteczna przez przykłady
Omne initium diffic-
le videtur  Każdy początek wydaje się trudny
Omnia mea mecum porto  Wszystko, co moje, noszę ze sobą
Non omnia possm
mus omnes  Wszyscy nie możemy wszystkiego
Salus popm
li suprema lex  Dobro ludu najwyższym prawem
Felix quem faciunt aliena pericula cautum  Szczęśliwy ten, kogo cudze biedy uczyniły ostrożnym
Lectio XII
Honor alit artes  Uznanie jest pokarmem sztuk
Mater artium necess-
tas  Matką sztuk (wynalazków) jest potrzeba
Conscientia mille testes sunt  Sumienie to tysiąc świadków
Verus amicus rara avis est  Prawdziwy przyjaciel jest rzadkim ptakiem
Nulla ars sine diligentia, nulla diligentia sine arte  Żadna sztuka bez dokładności, żadna dokładność bez sztuki
Ex oriente lux  Światło (przychodzi) ze wschodu
Non in solo pane vivit homo  Nie samym chlebem żyje człowiek
Lectio XIII
Quae nocent, docent  To, co szkodzi, uczy; Co bardziej dokuczy, to lepiej nauczy
Nusquam est, qui ubique est  Kto jest wszędzie, nie ma go nigdzie
(Paup
ri) bis dat, qui cito dat  (Biednemu) kto szybko daje, dwa razy daje
Carum est, quod rarum est  Drogie jest to, co jest rzadkie
Quod discis, tibi discis  Czego się uczysz, dla siebie się uczysz
Is fecit, cui prodest  Uczynił ten, który ma z tego korzyść
Si duo faciunt idem, non est idem  Jeśli dwaj czynią to samo, to nie jest to samo
Idem per idem  To samo przez to samo
Ibidem (ibid.)  Tamże, W tym samym miejscu
Id est (i.e.)  To jest, To znaczy
Eiusdem gen
ris  Tego samego rodzaju
Dulcia non meruit, qui non gustavit amara  Nie zasłużył na słodkie, kto nie skosztował rzeczy gorzkich
Felix, qui potuit rerum cognosc
re causas  Szczęśliwy ten, kto mógł poznać przyczyny wszechrzeczy
Caelum, non an-
mum mutant, qui trans mare currunt 
 Ci, co za morze płyną, zmieniają niebo, a nie duszę
Multos timere debet, quem multi timent  Wielu powinien bać się ten, którego boi się wielu
Bis vincit, qui se vincit in victoria  Dwa razy zwycięża, kto siebie zwycięża w zwycięstwie