Słono zapłacimy za prezydencję w UE  Tomasz Cukiernik
Aktualizacja: 2011-06-6 9:00 pm
Realizacja priorytetów polskiego przewodniczenia Unii Europejskiej jest mglista i niepewna, za
to koszty, które polscy podatnicy już częściowo ponieśli i będą musieli jeszcze ponieść, są
bardzo realne. Szacuje się, że zabawa ta będzie kosztować 430 mln zł, które zostaną wydane
m.in. na organizację ponad 150 spotkań, konferencji i innych imprez dla unijnych polityków i
urzędników.
Nie Å‚udz
my się, że prezydencja w Unii Europejskiej przyniesie Polsce jakieś realne korzyści. Po
pierwsze dlatego, że państwo obejmujące prezydencję nie ma takich możliwości prawnych, gdyż
prezydencja, oprócz znaczenia propagandowego, daje wyłącznie możliwość podejmowania
działań organizacyjnych w ramach Rady Unii Europejskiej, polegających na przygotowaniu
nieformalnych spotkań ministerialnych czy posiedzeń grup roboczych. Po drugie, skoro polscy
politycy nie robią porządku na własnym podwórku, to dlaczego mieliby posprzątać na podwórku
unijnym? Po trzecie, nawet jeśli by chcieli, to bez zgody Angeli Merkel, kanclerz Niemiec, i
Nikolasa Sarkozy´ego, prezydenta Francji, takiej możliwoÅ›ci i tak nie majÄ….
Co pół roku kolejny kraj członkowski Unii Europejskiej rozpoczyna przewodniczenie pracom Rady Unii
Europejskiej i reprezentuje ją w relacjach z państwami trzecimi, co nazywane jest prezydencją.
Znaczenie prezydencji uległo jednak znacznemu osłabieniu po wejściu w życie traktatu lizbońskiego 1
grudnia 2009 roku.
Zgodnie z traktatem lizbońskim obradom Rady Unii Europejskiej przewodniczy stały jej przewodniczący,
nazywany na wyrost prezydentem Unii Europejskiej, które to stanowisko pełni aktualnie Belg Herman
Van Rompuy. Z kolei Unia reprezentowana jest na zewnÄ…trz przez wysokiego przedstawiciela do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, którą to funkcję pełni obecnie Brytyjka Catherine Ashton. W
związku z tym prezydencja Rady Unii Europejskiej przestała mieć realne znaczenie, a ma jedynie
znaczenie honorowo-prestiżowe. W rezultacie unijne obowiązki związane z prezydencją są dekoracyjne
(organizacyjne, proceduralne) i niewiele od nich zależy, co nie oznacza, że koszty ponoszone przez
państwo pełniące prezydencję są niższe. Nie wstrzymuje to również polityków przed snuciem wielkich
planów działań dotyczących prezydencji. Dlatego wydaje się, że ma ona przede wszystkim znaczenie
propagandowe. Bo właśnie prezydencja to również szansa na poprawę wizerunku zarówno polityków,
jak i samego kraju za granicą, ale z drugiej strony także ryzyko kompromitacji.
Mgliste priorytety polskiej prezydencji
1 lipca 2011 roku Polska przejmie półroczną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej z rąk Węgier,
których priorytetem były prace nad nowym wieloletnim budżetem Unii Europejskiej po roku 2013 oraz
wzmocnienie działań na rzecz integracji Chorwacji i Serbii z UE, a także rozpoczęcie negocjacji
akcesyjnych Macedonii. Tymczasem premier Donald Tusk już od dawna głosił różnego typu zadania i
cele, które chce dla Polski zrealizować dzięki prezydencji naszego kraju. Już w czerwcu 2009 roku
podczas spotkania na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach Tusk przyznał, że unijna gospodarka za
sprawą Brukseli jest przeregulowana i chciałby, aby Polska, kiedy w 2011 roku będzie przewodniczyć
Unii Europejskiej, zapoczątkowała procesy deregulacyjne i liberalizacyjne. Bardzo to chwalebne i
rzeczywiście jest dużo do zrobienia w tej materii, byleby nie skończyło się tak samo, jak z deregulacją i
liberalizacją polskiego prawa czy obiecanymi przez Platformę Obywatelską obniżkami podatków.
Wydaje się w szczególności, że polskie władze powinny tamować takie szkodliwe unijne inicjatywy, jak
promowanie ogólnounijnego podatku czy ostatnie nałożenie przez Brukselę ceł antydumpingowych na
papier powlekany z Chin, co uderza w polską branżę poligraficzną i polskiego czytelnika.
W maju 2010 roku premier Donald Tusk w wywiadzie dla niemieckiej stacji Deutsche Welle mówił, że
priorytetem polskiej prezydencji będą bezpieczeństwo energetyczne oraz rozwój sił wojskowych Unii
Europejskiej. W tym pierwszym postulacie chodzi m.in. o to, by promować poszukiwanie i eksploatację
gazu łupkowego, co miałoby otrzymać status wspólnego projektu europejskiego. Z kolei według
ekonomistów doradzających polskiemu rządowi w przygotowaniach do prezydencji w UE, Polska będzie
musiała namawiać Unię do zaciskania pasa, co miałoby polegać przede wszystkim na zmniejszeniu
wydatków publicznych i prowadzić w rezultacie do zmniejszenia zadłużenia. Zdaniem Dietera Helma z
Uniwersytetu w Oxfordzie, unijny  poziom konsumpcji jest absolutnie nieadekwatny i niemożliwy do
podtrzymania na podstawie tych zasobów, tego majątku, którymi dysponujemy teraz . Inni eksperci
zauważają, że priorytetem polskiej prezydencji powinno być promowanie współpracy UE z krajami
Europy Wschodniej. Podczas prezentacji logo polskiej prezydencji premier Tusk powiedział, że w
działaniach i priorytetach podczas prezydencji powinno być zawarte dziedzictwo  Solidarności .
Oznajmił też, iż jednym z celów będzie obrona bezwizowego poruszania się zawartego w traktacie z
Schengen. Z kolei Bogdan Borusewicz, marszałek Senatu, oświadczył, że zadaniem Unii Europejskiej
podczas polskiej prezydencji będzie wsparcie dla krajów afrykańskich w budowie demokracji.
Ta zabawa jest zbyt droga
Realizacja priorytetów polskiego przewodniczenia Unii Europejskiej jest mglista i niepewna, za to
koszty, które polscy podatnicy już częściowo ponieśli i będą musieli jeszcze ponieść, są bardzo realne.
Szacuje się, że zabawa ta będzie kosztować 430 mln zł, które zostaną wydane m.in. na organizację
ponad 150 spotkań, konferencji i innych imprez dla unijnych polityków i urzędników, a także szkolenia i
zapewnienie bezpieczeństwa unijnym delegatom. Za te pieniądze sektor prywatny mógłby utworzyć
ponad 5300 miejsc pracy albo można by wypłacić ponad 310 tys. płac minimalnych! Tymczasem
każdego pracującego Polaka prezydencja będzie kosztowała średnio 26,50 złotego.
Organizacją prezydencji ma się zająć około 1200 urzędników, których szkolenia rozpoczęto już w
paz
dzierniku 2009 roku, a kosztują one 1,3 mln złotych. Urzędników szkolono w zakresie wiedzy
merytorycznej o Unii Europejskiej, a także w tzw. umiejętnościach miękkich, jak np. techniki
negocjacyjne, komunikacja czy umiejętności interpersonalne. Uczono ich języków obcych (z naciskiem
na unijną terminologię czy umiejętność prowadzenia spotkań formalnych i nieformalnych po angielsku i
francusku). Kursy języka angielskiego Kancelaria Sejmu zafundowała także posłom. W celu koordynacji
zadań związanych z przygotowaniami do sprawowania prezydencji już w lipcu 2008 roku rząd powołał
pełnomocnika rządu do spraw przygotowania organów administracji rządowej i sprawowania przez
Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, którym został Mikołaj Dowgielewicz,
sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej, sekretarz stanu w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej i
wiceprzewodniczący Komitetu Europejskiego Rady Ministrów. Ponadto każde ministerstwo zatrudniło
dodatkowego rzecznika do spraw prezydencji, mimo że normalnego rzecznika już posiada. Oznacza to
17 nowych etatów rzeczników oraz pracę dla głównego rzecznika prezydencji, którym został Konrad
Niklewicz. Większe wynagrodzenia lub więcej urlopu będą musieli otrzymać także zwykli urzędnicy,
którzy z powodu polskiej prezydencji będą mieli więcej pracy i będą zostawali po godzinach.
RzÄ…d na zakupach
W związku z przygotowaniami do objęcia przez Polskę przewodnictwa w Unii Europejskiej zakupiono
drogie, luksusowe samochody. Biuro Ochrony Rządu kupiło 27 nowych opancerzonych limuzyn marki
Audi do przewozu najważniejszych osób w państwie, których łączny koszt wyniósł ponad 7,2 mln
złotych. Równocześnie w tym samym celu 20 luksusowych aut marki Land-Rover Discovery za mniej
więcej 5 mln zł kupił Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych. Przedstawiciele wojska i eksperci już uważają
to za skandal.
Na samo promowanie Polski za granicą rząd przeznaczył 5 mln złotych. Z kolei aż 210 tys. zł mają
kosztować polskich podatników  materiały promocyjne , które będą rozdawane zagranicznym
dyplomatom wysokiego szczebla w czasie polskiej prezydencji. Wśród upominków i gadżetów dla
delegatów mają znalez
ć się m.in. krawaty, apaszki, spinki do mankietów, broszki z bursztynem lub
krzemieniem pasiastym, wyroby z porcelany i ceramiki, a także np. bączki, których Ministerstwo Spraw
Zagranicznych zamówiło już 6200 sztuk. Na prezydencję nie żałują wydatków także samorządy. Władze
A
odzi rozpisały przetarg o wartości około 300 tys. zł na kupno 300 wiecznych piór platerowanych 24-
karatowym zÅ‚otem i 200 pendrive´Ã³w z obudowÄ… ze srebra z krysztaÅ‚kami Swarovskiego i bursztynami,
które mają zamiar wręczać wysokim rangą dyplomatom i inwestorom właśnie przy okazji prezydencji.
Tomasz Cukiernik
Autor jest prawnikiem, ekspertem Instytutu Globalizacji, doktorantem na Wydziale Ekonomii i
Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Napisał książkę  Prawicowa
koncepcja państwa  doktryna i praktyka .
Za: Nasz Dziennik, Wtorek, 7 czerwca 2011, Nr 131 (4062)