Międzynarodowe transakcje gospodarcze Prof dr Hanna Treder
Handel zagraniczny, jako sektor polskiej gospodarki
·ð Sylabus do przedmiotu
·ð Otoczenie prawne i ekonomiczne realizacji transakcji
- rynek wewnętrzny UE  jedna płaszczyzna
- rynek zewnętrzny  kraje trzecie
Proporcja ok. 70/30 : 70 obroty handlowe na obszarze UE; 30 obroty handlowe krajów trzecich
Rynek  ekonomiczne otoczenie
Kluczowe pojęcia:
·ð Handle zagraniczny
·ð Rola handlu zagranicznego w gospodarce kraju
·ð WpÅ‚yw handlu zagranicznego na sytuacjÄ™ makroekonomicznÄ… kraju
·ð Makroekonomiczne funkcje ekspansji i importu
·ð WielkoÅ›d i struktura wymiany handlowej Polski z zagranicÄ…
1. Pojęcie handlu zagranicznego
·ð UjÄ™cie tradycyjne
·ð UjÄ™cie makroekonomiczne  poprzez funkcje makroekonomiczne
·ð UjÄ™cie makroekonomiczne poprzez funkcje mikroekonomiczne
·ð UjÄ™cie statystyczne
·ð UjÄ™cie wg. Nomenklatury UE ( nie ma eksportu i nie ma importu), jako definicji
Tradycyjna definicja handlu zagranicznego:
Odpłatna wymiana towarów i usług z partnerami posiadającymi swoją stałą siedzibę poza granicami
kraju
·ð Granica celna  granica ograniczajÄ…ca obszar celny
·ð Obszar celny
·ð System celny
·ð Unia celna  porozumienie znoszÄ…ce granice celne pomiÄ™dzy dwoma lub wiÄ™cej paostwami,
obszar celny jest mniejszy od powierzchni paostwa, jeśli istnieje w paostwie Iny obszar celny
Ujęcie makroekonomiczne  poprzez f. Makroekonomiczne
·ð Transformacyjna:
Zmiana struktury rzeczowej PKB. Struktura PKB podzielonego jest szersza od struktury PKB
wytworzonego. Import dostarcza gospodarce produkty na zaopatrzenie przedsiębiorstw i
konsumentów ( inwestycje, konsumpcja ) a eksport dostarcza środki na finansowanie importu
·ð EfektywnoÅ›ciowa:
- Racjonalizacja procesów produkcji
- specjalizacja produkcji
2 rok NSL MSG Michał Góreczny 20.02.2010 Strona 1
Międzynarodowe transakcje gospodarcze Prof dr Hanna Treder
- Wzrost efektywności nakładów pracy
- dostarczanie gospodarce środków produkcji o wyższym poziomie technologicznym i lepszej,
jakoÅ›ci?-·Import wpÅ‚yw na efektywnoÅ›d , lepsze czynniki produkcji
- eksport  pozwala na przełamanie bariery popytowej
Racjonalizacja procesów produkcji , poprawia efektywnośd procesów gospodarowania.
Eksport umożliwia osiągnięcie korzyści skali i przełamanie bariery popytowej
Import dostarcza gospodarce produkty o wyższy poziomie technologii oraz nowoczesne
technologie . Dopływ towarów importowych zmniejsza koszty produkcji
·ð Funkcja zasobo twórcza:
- jest realizowana poprzez import środków produkcji. Gdy eksport jest wyższy od importu,
nakłady inwestycyjne mogą byd większe niż pozwalają na to oszczędności wewnętrzny efekt
finansowy
- poprzez import środków produkcji następuje pokrycie zapotrzebowania na nie , tam gdzie
gospodarka nie może sama ich wytworzyd  efekt rzeczowy
Wpływ eksportu na sytuację makroekonomiczną poprzez PKB
- eksport  częśd popytotwórcza
Wzrost produkcji
Wzrost zatrudnienia
Wzrost dochodów
Wzrost PKB wytworzonego
Zmniejszenie podaży na rynku krajowym
- wzrost inflacji
Wpływ importu na sytuację makroekonomiczną poprzez PKB
Import zwiększenie podaży
Wzrost PKB podzielonego
Zmniejszenie popytu na dobra krajowe
Spadek zatrudnienia i produkcji
Funkcje mikroekonomiczne handlu zagranicznego:
2 rok NSL MSG Michał Góreczny 20.02.2010 Strona 2
Międzynarodowe transakcje gospodarcze Prof dr Hanna Treder
Ujęcie handlu zagranicznego poprzez funkcję mikro:
- handel zagraniczny ( eksport/import)  konsumenci
- handel zagraniczny ( eksport/import) -producenci
- handel zagraniczny ( eksport/import)  importerzy
- handel zagraniczny ( eksport/import)  eksporterzy
Cele strategiczne Cele operacyjne , zwiększanie zysku,
sprzedaży udziału w rynku
Konsumenci
Eksport Import
·ð Wzrost cen ·ð ZwiÄ™ksza siÄ™ oferta asortymentowa na
wyższą, jakośd towarów
·ð ZwiÄ™kszenie zatrudnienia
·ð Niższe ceny
·ð Zmniejszenie podaży na rynku
krajowym
Producenci
Eksport Import
·ð Rozwój produkcji ·ð Dostarcza Å›rodków produkcji
·ð Poprawa efektywnoÅ›ci produkcji
Importerzy / cele strategiczne i operacyjne
Eksport Import
·ð Stanowi z
ródÅ‚o popytu ·ð Forma aktywna gospodarki
·ð Rozwijanie dziaÅ‚alnoÅ›ci
Eksporterzy / cele i strategie operacyjne
Eksport Import
·ð Forma dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej ·ð WiÄ™ksza konkurencja na rynku
wewnętrznym skłaniająca do rozwoju
·ð Szansa rozwoju dziaÅ‚alnoÅ›ci
eksportu
Pojęcie handlu zagranicznego w ujęciu statystycznym
2 rok NSL MSG Michał Góreczny 20.02.2010 Strona 3
Międzynarodowe transakcje gospodarcze Prof dr Hanna Treder
- statystyka obrotów handlu zagranicznego od 01.01.1992 Prowadzona jest według metodologii
ONZ
- z
ródłem danych są:
a) dokument zgłoszenia celnego SAD (w ramach systemu extrastat)
b) deklaracja przywozu i wywozu Intrastat  system monitorowania obrotów handlowych w Unii
europejskiej
* dane statystyczne obejmują przywóz i wywóz towarów bez względu na formę płatności
* statystyka handlu zagranicznego nie obejmuje:
- towarów będących przedmiotem tranzytu
- towarów umieszczonych czasowo w składach celnych i WOC
- towarów przeznaczonych dla placówek dyplomatycznych
- usług ( m.in. licencje patenty)
INTRASTAT
System rejestracji obrotów towarowych na rynku UE  funkcjonuje od 01.01.1993
·ð ObowiÄ…zek przekazywania informacji na temat dokonanych transakcji 
- w formie deklaracji Intrastat
Ujęcie handlu zagranicznego 2edług nomenklatury UE
·ð WewnÄ…trz wspólnotowa dostawa towarów
·ð WewnÄ…trz wspólnotowe nabycie towarów
Obroty handlu zagranicznego Polski
·ð Handel zagraniczny siÄ™ rozwija
·ð Import jest wiÄ™kszy od eksportu
·ð Saldo obrotów handlowych jest ujemne
·ð 2008 171,8 mld usd  eksport
·ð 210,4mld usd  import
Dynamika polskiego handlu zagranicznego w USD
- z roku na rok coraz większe obroty
- 208 rok, eksport 106,8 imort 108,5 rok poprzedni = 100
* dynamika eksportu i importu dośd zbliżona
Struktura geograficzna polskiego eksportu
2 rok NSL MSG Michał Góreczny 20.02.2010 Strona 4
Międzynarodowe transakcje gospodarcze Prof dr Hanna Treder
·ð Kraje UE 78,9 ( Niemcy 25% Francja 6,2, WÅ‚ochy 6,0 w 2008 roku
·ð Kraje Europy wschodniej i Å›rodkowej 9,8
·ð Kraje rozwijajÄ…ce siÄ™ 6,1
·ð Kraje rozwiniÄ™te (bez UE) 5,2
Struktura geograficzna polskiego importu
·ð UE 64,2 % ( Niemcy 23,0, Rosja 9,7 , Chiny 8,1)
·ð Kraje rozwijajÄ…c siÄ™ 18,3%
·ð Kraje Europy Å›rodkowo-Wschodnie 10,6%
·ð Kraje rozwiniÄ™te bez UE 6,9%
2008 rok
UE  61,9 %
Kraje rozwijajÄ…ce siÄ™ 19,1
Eur. Åšr. Wschodniej 11,6
Struktura towarowa eksportu 2007, Maszyny urządzenia sprzęt transport 40,9
Import
Maszyny, urządzenia ,sprzęt transport, różne wyroby przemysłowe
Otoczenie prawne wymiany handlowej z zagranicÄ…
Oddziaływanie paostwa na sferę handlu zagranicznego
·ð Polityka handlowa ( autonomiczna , konwencyjna)
·ð Polityka proeksportowa  sterowanie gospodarkÄ…
Instrumenty polityki handlowej
Ekonomiczne administracyjne
Polityka autonomiczna
Preferencyjna dyskryminujÄ…ca
KNU
2 rok NSL MSG Michał Góreczny 20.02.2010 Strona 5
Międzynarodowe transakcje gospodarcze Prof dr Hanna Treder
·ð Nie jest t klauzula kontraktowa
·ð Jeden kraj przyznaje drugiemu najczęściej na zasadzie wzajemnoÅ›ci
·ð Kraj zobowiÄ…zuje siÄ™ przyjmowad towary na takich samych zasadach jak inne kraje obdarzone
klauzulÄ… KNU
·ð Kraj objÄ™ty KNU korzysta z warunków preferencyjnych ( obniżone stawki preferencyjne )
·ð Równe traktowanie beneficjentów
Polityka konwencyjna
·ð Oparta na porozumieniach miÄ™dzynarodowych
Polityka handlowa
Polityka handlowa
Wolnego handlu (brak Protekcjonistyczna ( paostwo
ingerencji paostwa) wpływa na współpracę gospodarczą
z zagranicÄ…)
Polityka proeksportowa
Polega na wspieraniu eksportu
- obejmuje zarówno eksport , jak i import
- polega na doborze odpowiednich instrumentów handlowych w celu osiągnięcie
zamierzonych celów
Instrumenty polityki handlowej
·ð Ekonomiczne
·ð DziaÅ‚ajÄ… poprzez ksztaÅ‚towanie odpowiednich warunków gospodarczych np. cÅ‚a , kurs
walutowy
·ð Administracyjne
Charakter decyzji i pozwolenia zezwolenia, licencje są skierowane indywidualnie do przedsiębiorstw
2 rok NSL MSG Michał Góreczny 20.02.2010 Strona 6