Przepisy prawo o ruchu drogowym: zakres 3 godziny
PRZEPISY " PRAWO O RUCHU DROGOWYM "
i przepisy wykonawcze z dnia 20.06.1997 r.
( znaki, sygnały drogowe, wyposażenie pojazdu używanego jako taksówka osobowa)
Ustawa określa:
zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach
ruchu;
zasady i warunki dopuszczenia pojazdów do tego ruchu;
wymagania w stosunku do osób kierujących pojazdami i innych uczestników tego
ruchu;
zasady i warunki kontroli ruchu drogowego.
Większość zagadnień związanych z wiedzą z tej Ustawy, uczyliśmy się zdając na prawo
jazdy, dlatego też nie będziemy omawiać każdego znaku po kolei, tylko zwrócę uwagę na to
co dla nas będzie najważniejsze.
Użyte w ustawie DEFINICJE oznaczają:
1)
droga - wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi
dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się
w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy
wierzchem lub pędzenia zwierząt;
2)
droga publiczna - droga w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z pózn. zm.);
3)
droga wewnętrzna - droga w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o
drogach publicznych;
4)
droga twarda - drogę z jezdnią o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej, klinkierowej
lub brukowcowej oraz z płyt betonowych lub kamienno-betonowych, jeżeli długość nawierzchni
przekracza 20 m; inne drogi są drogami gruntowymi;
5)
autostrada - drogę dwujezdniową, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi, na której nie
dopuszcza się ruchu poprzecznego, przeznaczoną tylko do ruchu pojazdów samochodowych,
które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również
w razie ciągnięcia przyczep;
6)
droga ekspresowa - drogę dwu- lub jedno jezdniową, oznaczoną odpowiednimi znakami
drogowymi, na której skrzyżowania występują wyjątkowo, przeznaczoną tylko do ruchu pojazdów
samochodowych;
7)
droga dla rowerów - drogę lub jej część przeznaczoną do ruchu rowerów jednośladowych,
oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;
8)
jezdnia - część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów; określenie to nie dotyczy torowisk
wydzielonych z jezdni;
9) - każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego rzędu pojazdów
pas ruchu
wielośladowych, oznaczony lub nieoznaczony znakami drogowymi;
10)
pobocze - część drogi przyległą do jezdni, która może być przeznaczona do ruchu pieszych lub
niektórych pojazdów, postoju pojazdów, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt;
11) - część drogi przeznaczoną do ruchu pieszych;
chodnik
1
12)
skrzyżowanie - przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię, ich połączenie lub
rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub
rozwidlenia; określenie to nie dotyczy przecięcia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą
gruntową, z drogą stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze lub z drogą
wewnętrzną;
13)
przejście dla pieszych - powierzchnię jezdni, drogi dla rowerów lub torowiska przeznaczoną
do przechodzenia przez pieszych, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;
14)
tunel - budowlę na drodze, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;
15) - obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowymi;
obszar zabudowany
16)
strefa zamieszkania - obszar obejmujący drogi publiczne lub inne drogi, na którym
obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy oznaczone są
odpowiednimi znakami drogowymi;
17)
strefa ruchu - obszar obejmujący co najmniej jedną drogę wewnętrzną, na który wjazdy i
wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi;
18)
uczestnik ruchu - pieszego, kierującego, a także inne osoby przebywające w pojezdzie lub
na pojezdzie znajdującym się na drodze;
19)
pieszy - osobę znajdującą się poza pojazdem na drodze i niewykonującą na niej robót lub
czynności przewidzianych odrębnymi przepisami; za pieszego uważa się również osobę
prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub
inwalidzki, osobę poruszającą się w wózku inwalidzkim, a także osobę w wieku do 10 lat
kierującą rowerem pod opieką osoby dorosłej;
20) kolumna pieszych - zorganizowaną grupę pieszych prowadzoną przez kierownika lub
dowódcę;
21)
kierujący - osobę, która kieruje pojazdem lub zespołem pojazdów, a także osobę, która
prowadzi kolumnę pieszych, jedzie wierzchem albo pędzi zwierzęta pojedynczo lub w stadzie;
22) - osobę uprawnioną do kierowania pojazdem silnikowym;
kierowca
23)
szczególna ostrożność - ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu
zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu
umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie;
24)
ustąpienie pierwszeństwa - powstrzymanie się od ruchu, jeżeli ruch mógłby zmusić
innego kierującego do zmiany kierunku lub pasa ruchu albo istotnej zmiany prędkości, a
pieszego - do zatrzymania się, zwolnienia lub przyspieszenia kroku;
25)
ruch kierowany - ruch otwierany i zamykany za pomocą sygnalizacji świetlnej albo przez
uprawnioną osobę;
26)
niedostateczna widoczność - widoczność występującą od zmierzchu do świtu, a także w
warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza od świtu do zmierzchu;
27)
wymijanie - przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego
się w przeciwnym kierunku;
28)
omijanie - przejeżdżanie (przechodzenie) obok nieporuszającego się pojazdu, uczestnika
ruchu lub przeszkody;
29)
wyprzedzanie - przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu
poruszającego się w tym samym kierunku;
30) zatrzymanie pojazdu - unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów
ruchu drogowego, trwające nie dłużej niż 1 minutę, oraz każde unieruchomienie pojazdu
wynikające z tych warunków lub przepisów;
31)
postój pojazdu - unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu
drogowego, trwające dłużej niż 1 minutę;
32)
pojazd - środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz maszynę lub
urządzenie do tego przystosowane;
33)
Pojazd silnikowy - pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu
szynowego;
34) - pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością
pojazd samochodowy
przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego;
35)
samochód osobowy - pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie
więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu;
2
-
36) taksówka pojazd samochodowy odpowiednio wyposażony i oznaczony, przeznaczony
do przewozu za ustaloną na podstawie taksometru opłatą:
a) osób w liczbie nie większej niż 9 łącznie z kierowcą oraz ich bagażu podręcznego
(taksówka osobowa),
b) ładunków o masie nieprzekraczającej 2,5 t (taksówka bagażowa);
Pozostałe informacje:
Zasada ograniczonego zaufania to obowiązek każdego kierowcy.
Art. 4. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że inni
uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności
wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania.
Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do
poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego
kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet wówczas, gdy z
przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby,
sygnały świetlne lub znaki drogowe.
Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego
kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi.
Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi regulującymi
pierwszeństwo przejazdu.
Uwzględnienie przywilejów osób o obniżonej sprawności
ruchowej tekst z Ustawy.
Art. 8. 1. Osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej, kierująca pojazdem
samochodowym oznaczonym kartą parkingową może nie stosować się do niektórych znaków
drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju, w zakresie określonym przepisami, o których
mowa w art. 7 ust. 2.
2. Przepis ust. 1 stosuje się również do:
1) kierującego pojazdem przewożącego osobę o obniżonej sprawności ruchowej;
2) pracowników placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób
niepełnosprawnych pozostających pod opieką tych placówek.
3. Karta parkingowa powinna być umieszczona za przednią szybą pojazdu samochodowego w
sposób umożliwiający jej odczytanie.
(19)
4. Kartę parkingową, za opłatą, wydaje starosta.
(20)
5. Kartę parkingową osobie, o której mowa w ust. 1, wydaje się na podstawie wydanego
przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności:
1) orzeczenia o niepełnosprawności,
2) orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,
3) orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień
- wraz ze wskazaniem, o którym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997
r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U.
z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z pózn. zm.).
3
Zasady ogólne:
Kierującego pojazdem na terenie Rzeczypospolitej Polskiej
obowiązuje ruch prawostronny.
Kierujący pojazdem, korzystając z drogi dwujezdniowej, jest
obowiązany jechać po prawej jezdni; do jezdni tych nie wlicza się jezdni
przeznaczonej do dojazdu do nieruchomości położonej przy drodze.
Kierujący pojazdem, korzystając z jezdni dwukierunkowej co najmniej o czterech
pasach ruchu, jest obowiązany zajmować pas ruchu znajdujący się na prawej połowie
jezdni.
Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać możliwie blisko prawej krawędzi jezdni.
Jeżeli pasy ruchu na jezdni są wyznaczone, nie może zajmować więcej niż jednego
pasa.
Kierujący pojazdem znajdującym się na części jezdni, po której jeżdżą pojazdy
szynowe, jest obowiązany ustąpić miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi szynowemu.
Włączanie się do ruchu:
Włączanie się do ruchu następuje przy rozpoczynaniu jazdy po postoju lub
zatrzymaniu się niewynikającym z warunków lub przepisów ruchu drogowego
oraz przy wjeżdżaniu:
na drogę z nieruchomości, z obiektu przydrożnego lub dojazdu do takiego obiektu, z
drogi niebędącej drogą publiczną oraz ze strefy zamieszkania;
na drogę z pola lub na drogę twardą z drogi gruntowej;
na jezdnię z pobocza, z chodnika lub z pasa ruchu dla pojazdów powolnych;
na jezdnię lub pobocze z drogi dla rowerów, z wyjątkiem wjazdu na przejazd dla
rowerzystów;
pojazdem szynowym - na drogę z zajezdni lub na jezdnię z pętli.
Kierujący pojazdem, włączając się do ruchu, jest obowiązany zachować szczególną
ostrożność oraz ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu.
Kierujący pojazdem, zbliżając się do oznaczonego przystanku autobusowego
(trolejbusowego) na obszarze zabudowanym, jest obowiązany zmniejszyć prędkość, a
w razie potrzeby zatrzymać się, aby umożliwić kierującemu autobusem (trolejbusem)
włączenie się do ruchu, jeżeli kierujący takim pojazdem sygnalizuje kierunkowskazem
zamiar zmiany pasa ruchu lub wjechania z zatoki na jezdnię.
Kierujący autobusem (trolejbusem), o którym mowa w ust. 1, może wjechać na
sąsiedni pas ruchu lub na jezdnię dopiero po upewnieniu się, że nie spowoduje to
zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Kierujący pojazdem, zbliżając się do miejsca postoju autobusu szkolnego, jest obowiązany:
zatrzymać się, o ile kierujący tym autobusem podał sygnał zatrzymania;
zmniejszyć prędkość, a w razie potrzeby zatrzymać się, aby umożliwić kierującemu
tym autobusem wjazd na jezdnię lub sąsiedni pas ruchu, o ile sygnalizuje on zamiar
wykonania takiego manewru.
Kierujący autobusem szkolnym w sytuacji, o której mowa w ust. 1, może wjechać na sąsiedni
pas ruchu lub jezdnię dopiero po upewnieniu się, że nie spowoduje to zagrożenia
bezpieczeństwa ruchu drogowego.
4
Prędkość i hamowanie:
Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą
panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się
odbywa, a w szczególności: rzezby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku
pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.
Kierujący pojazdem jest obowiązany:
jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym;
hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego
utrudnienia;
utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub
zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.
Prędkości:
Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym w
godzinach 500-2300 wynosi 50 km/h, z zastrzeżeniem ust. 2.
Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym w
godzinach 2300-500 wynosi 60 km/h, z zastrzeżeniem ust. 2.
Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów w strefie zamieszkania wynosi
20 km/h.
Prędkość dopuszczalna poza obszarem zabudowanym, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5,
wynosi w przypadku:
samochodu osobowego, motocykla lub samochodu ciężarowego o
dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t:
o
na autostradzie -
140 km/h,
o
na drodze ekspresowej dwujezdniowej -
120 km/h,
o
na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej
co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku
ruchu -
100 km/h,
o
na pozostałych drogach -
90 km/h;
Prędkość dopuszczalna może być:
" zmniejszona - jeżeli warunki bezpieczeństwa ruchu na drodze lub jej odcinku za tym
przemawiają;
" zwiększona - jeżeli warunki ruchu na drodze lub jej odcinku zapewniają zachowanie
bezpieczeństwa ruchu.
Organ zarządzający ruchem na drogach może zmniejszyć, za pomocą znaków
drogowych, prędkość dopuszczalną pojazdów obowiązującą poza obszarem
zabudowanym, jeżeli warunki bezpieczeństwa ruchu na drodze lub jej odcinku za tym
przemawiają.
5
Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu
Kierujący pojazdem może zmienić kierunek jazdy lub zajmowany pas
ruchu tylko z zachowaniem szczególnej ostrożności.
Kierujący pojazdem jest obowiązany zbliżyć się:
do prawej krawędzi jezdni - jeżeli zamierza skręcić w prawo;
do środka jezdni lub na jezdni o ruchu jednokierunkowym do lewej jej krawędzi -
jeżeli zamierza skręcić w lewo.
Uwaga !!! Nie stosuje się powyższych przepisów, jeżeli wymiary pojazdu uniemożliwiają
skręcenie zgodnie z zasadą określoną w tym przepisie lub dopuszczalna jest jazda wyłącznie
w jednym kierunku !!!
Kierujący pojazdem, zmieniając zajmowany pas ruchu, jest obowiązany
ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza
wjechać, oraz pojazdowi wjeżdżającemu na ten pas z prawej strony.
Kierujący pojazdem jest obowiązany
zawczasu i wyraznie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz
zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu manewru.
Zabrania się zawracania:
w tunelu, na moście, wiadukcie lub drodze jednokierunkowej;
na autostradzie;
na drodze ekspresowej, z wyjątkiem skrzyżowania lub miejsca do tego
przeznaczonego;
w warunkach, w których mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu na drodze lub
ruch ten utrudnić.
Wymijanie, omijanie i cofanie:
Kierujący pojazdem jest obowiązany:
przy wymijaniu zachować bezpieczny odstęp od wymijanego pojazdu lub uczestnika
ruchu, a w razie potrzeby zjechać na prawo i zmniejszyć prędkość lub zatrzymać się;
przy omijaniu zachować bezpieczny odstęp od omijanego pojazdu, uczestnika ruchu
lub przeszkody, a w razie potrzeby zmniejszyć prędkość; omijanie pojazdu
sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo może odbywać się tylko z jego prawej
strony;
Kierujący przy cofaniu ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi
ruchu i zachować szczególną ostrożność, a w szczególności:
sprawdzić, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa
ruchu lub jego utrudnienia,
upewnić się, czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda; w razie trudności w
osobistym upewnieniu się kierujący jest obowiązany zapewnić sobie pomoc innej
osoby.
Pamiętamy !!! Zabrania się cofania pojazdem w tunelu, na moście, wiadukcie,
autostradzie lub drodze ekspresowej !!!
6
Wyprzedzanie:
Kierujący pojazdem jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w
szczególności, czy:
ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez
utrudnienia komukolwiek ruchu;
kierujący, jadący za nim, nie rozpoczął wyprzedzania;
kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował
zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany
pasa ruchu.
Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną
ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika
ruchu. W razie wyprzedzania pojazdu jednośladowego lub kolumny pieszych odstęp
ten nie może być mniejszy niż 1 m.
Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu przejeżdżać z lewej strony
wyprzedzanego pojazdu, z zastrzeżeniami.
Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w
lewo, może odbywać się tylko z jego prawej strony.
Kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i
bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Kierujący pojazdem wolnobieżnym,
ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowiązany zjechać jak
najbardziej na prawo i - w razie potrzeby - zatrzymać się w celu ułatwienia
wyprzedzania.
Zabrania się wyprzedzania pojazdu silnikowego jadącego po jezdni:
przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia;
na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi;
na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym
ruch jest kierowany.
Dopuszcza się wyprzedzanie w miejscach, o których mowa w ust. 7 pkt 1 i 2, na
jezdni:
jednokierunkowej;
dwukierunkowej na odcinku z wyznaczonymi pasami ruchu, pod warunkiem
że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku
przeciwnym - w miejscu, gdzie jest to zabronione znakami na jezdni.
Dopuszcza się wyprzedzanie w miejscu, o którym mowa w ust. 7 pkt 3, pojazdu
sygnalizującego zamiar skręcenia, pod warunkiem że kierujący nie wjeżdża na część
jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym.
Dopuszcza się wyprzedzanie z prawej strony na odcinku drogi z wyznaczonymi
pasami ruchu, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 i 7:
na jezdni jednokierunkowej;
7
na jezdni dwukierunkowej, jeżeli co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze
zabudowanym lub trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym przeznaczone
są do jazdy w tym samym kierunku.
!!! Zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym !!!
Przecinanie się kierunków ruchu:
Kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany
zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi
nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo - także jadącemu z kierunku
przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo.
Kierującemu pojazdem zabrania się:
wjeżdżania na skrzyżowanie, jeżeli na skrzyżowaniu lub za nim nie ma miejsca do
kontynuowania jazdy;
rozdzielania kolumny pieszych.
Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować
szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.
Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany ustąpić
pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą
wjeżdża.
Kierującemu pojazdem zabrania się:
wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim, z
wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany;
omijania pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu
ustąpienia pierwszeństwa pieszemu;
jazdy wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych.
Kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność przy przejeżdżaniu
obok oznaczonego przystanku tramwajowego nieznajdującego się przy chodniku. Jeżeli
przystanek nie jest wyposażony w wysepkę dla pasażerów, a na przystanek wjeżdża tramwaj
lub stoi na nim, kierujący jest obowiązany zatrzymać pojazd w takim miejscu i na taki czas,
aby zapewnić pieszemu swobodne dojście do tramwaju lub na chodnik. Przepisy te stosuje się
odpowiednio przy ruchu innych pojazdów komunikacji publicznej. W razie przechodzenia
przez jezdnię osoby niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku, lub osoby o widocznej
ograniczonej sprawności ruchowej, kierujący jest obowiązany zatrzymać pojazd w celu
umożliwienia jej przejścia.
Ostrzeganie oraz jazda w warunkach zmniejszonej
przejrzystości powietrza:
Kierujący pojazdem może używać sygnału dzwiękowego lub świetlnego, w
razie gdy zachodzi konieczność ostrzeżenia o niebezpieczeństwie.
Zabrania się:
nadużywania sygnału dzwiękowego lub świetlnego;
8
używania sygnału dzwiękowego na obszarze zabudowanym, chyba że jest to
konieczne w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem;
ostrzegania światłami drogowymi w warunkach, w których może to spowodować
oślepienie innych kierujących.
Kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność w czasie jazdy w
warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza, spowodowanej mgłą, opadami
atmosferycznymi lub innymi przyczynami, a ponadto:
Kierujący pojazdem silnikowym jest obowiązany:
włączyć światła mijania lub przeciwmgłowe przednie albo oba te światła jednocześnie,
poza obszarem zabudowanym podczas mgły dawać krótkotrwałe sygnały dzwiękowe w
czasie wyprzedzania lub omijania;
TEKST ORYGINALNY
2. Obowiązek używania świateł, o którym mowa w ust. 1, dotyczy kierującego pojazdem także
podczas zatrzymania wynikającego z warunków lub przepisów ruchu drogowego.
3. Kierujący pojazdem może używać tylnych świateł przeciwmgłowych, jeżeli zmniejszona
przejrzystość powietrza ogranicza widoczność na odległość mniejszą niż 50 m. W razie
poprawy widoczności kierujący pojazdem jest obowiązany niezwłocznie wyłączyć te światła.
Zatrzymanie i postój
Zatrzymanie i postój pojazdu są dozwolone tylko w miejscu i w warunkach,
w których jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących i nie powoduje
zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia.
Kierujący pojazdem, zatrzymując pojazd na jezdni, jest obowiązany ustawić go jak
najbliżej jej krawędzi oraz równolegle do niej.
W czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym pojazd powinien znajdować
się, jeżeli to tylko możliwe, poza jezdnią.
Kierujący pojazdem jest obowiązany stosować sposób zatrzymania lub postoju
wskazany znakami drogowymi.
Kierujący pojazdem jest obowiązany w czasie postoju zabezpieczyć pojazd przed
możliwością jego uruchomienia przez osobę niepowołaną oraz zachować inne środki
ostrożności niezbędne do uniknięcia wypadku.
Dopuszcza się zatrzymanie lub postój na chodniku kołami jednego boku lub przedniej osi
pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t, pod
warunkiem że:
na danym odcinku jezdni nie obowiązuje zakaz zatrzymania lub postoju;
szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i
jest nie mniejsza niż 1,5 m;
pojazd umieszczony przednią osią na chodniku nie tamuje ruchu pojazdów na jezdni.
Zabrania się zatrzymania pojazdu:
na przejezdzie kolejowym, na przejezdzie tramwajowym, na skrzyżowaniu oraz w
odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania;
na przejściu dla pieszych, na przejezdzie dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej
niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwukierunkowej o dwóch
pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przejściem lub przejazdem;
9
w tunelu, na moście lub na wiadukcie;
na jezdni wzdłuż linii ciągłej oraz w pobliżu jej punktów krańcowych, jeżeli
zmusiłoby to innych kierujących pojazdami wielośladowymi do najeżdżania na tę
linię;
na jezdni obok linii przerywanej wyznaczającej krawędz jezdni oraz na jezdni i na
poboczu obok linii ciągłej wyznaczającej krawędz jezdni;
w odległości mniejszej niż 10 m od przedniej strony znaku lub sygnału drogowego,
jeżeli zostałyby one zasłonięte przez pojazd;
na jezdni przy jej lewej krawędzi, z wyjątkiem zatrzymania lub postoju pojazdu na
obszarze zabudowanym na drodze jednokierunkowej lub na jezdni dwukierunkowej o
małym ruchu;
na pasie między jezdniami;
w odległości mniejszej niż 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek, a na
przystanku z zatoką - na całej jej długości;
w odległości mniejszej niż 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli jezdnia z
prawej jej strony ma tylko jeden pas ruchu;
na drodze dla rowerów.
Zabrania się postoju:
w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd, w szczególności do i z bramy, garażu,
parkingu lub wnęki postojowej;
w miejscu utrudniającym dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego pojazdu lub
wyjazd tego pojazdu;
przed i za przejazdem kolejowym, po obu stronach drogi, na odcinku od przejazdu
kolejowego do słupka wskaznikowego z jedną kreską;
w strefie zamieszkania w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu;
na obszarze zabudowanym, pojazdu lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie
całkowitej przekraczającej 16 t lub o długości przekraczającej 12 m, poza
wyznaczonymi w tym celu parkingami.
Zabrania się zatrzymania lub postoju pojazdu na autostradzie lub drodze ekspresowej w
innym miejscu niż wyznaczone w tym celu. Jeżeli unieruchomienie pojazdu nastąpiło z
przyczyn technicznych, kierujący pojazdem jest obowiązany usunąć pojazd z jezdni oraz
ostrzec innych uczestników ruchu.
Zakaz zatrzymania lub postoju pojazdu nie dotyczy unieruchomienia pojazdu wynikającego z
warunków lub przepisów ruchu drogowego.
Kierujący pojazdem jest obowiązany sygnalizować postój pojazdu silnikowego
lub przyczepy z powodu uszkodzenia lub wypadku:
na autostradzie lub drodze ekspresowej - w każdym przypadku;
na pozostałych drogach twardych:
poza obszarem zabudowanym - w razie postoju na jezdni w
miejscu, w którym jest to zabronione, a na poboczu, jeżeli
pojazd nie jest widoczny z dostatecznej odległości,
na obszarze zabudowanym - w razie postoju na jezdni w miejscu,
w którym zatrzymanie jest zabronione.
Postój pojazdu, o którym mowa w ust. 1, należy sygnalizować w sposób
następujący:
na autostradzie lub drodze ekspresowej - przez:
10
włączenie świateł awaryjnych pojazdu, a jeżeli pojazd nie jest
w nie wyposażony, należy włączyć światła pozycyjne,
umieszczenie ostrzegawczego trójkąta odblaskowego w odległości
100 m za pojazdem; trójkąt ten umieszcza się na jezdni lub
poboczu, odpowiednio do miejsca unieruchomienia pojazdu;
na pozostałych drogach:
poza obszarem zabudowanym - przez umieszczenie w odległości 30-50 m za
pojazdem ostrzegawczego trójkąta odblaskowego i włączenie świateł
awaryjnych; w razie gdy pojazd nie jest wyposażony w światła awaryjne,
należy włączyć światła pozycyjne,
na obszarze zabudowanym - przez włączenie świateł awaryjnych, a jeżeli
pojazd nie jest w nie wyposażony, należy włączyć światła pozycyjne i
umieścić ostrzegawczy trójkąt odblaskowy za pojazdem lub na nim, na
wysokości nie większej niż 1 m.
Sygnalizowanie, obowiązuje przez cały czas postoju pojazdu.
Obowiązki kierującego
Kierujący ma obowiązek mieć przy sobie i okazywać na każde żądanie
uprawnionego organu dokumenty stwierdzające uprawnienia do kierowania pojazdem,
dokument stwierdzający dopuszczenie pojazdu do ruchu, dokument stwierdzający zawarcie
umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej oraz opłacanej składki,
inne dokumenty wynikające z odrębnej ustawy ( w naszym przypadku licencję ).
Art. 38. Kierujący pojazdem jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu wymagane
dla danego rodzaju pojazdu lub kierującego:
1) dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem;
2) dokument stwierdzający dopuszczenie pojazdu do ruchu;
3) dokument stwierdzający zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza
pojazdu lub stwierdzający opłacenie składki tego ubezpieczenia;
4) zaświadczenie, o którym mowa w art. 95a ust. 1 pkt 2;
5) inne dokumenty, jeżeli obowiązek taki wynika z odrębnej ustawy.
Kierujący ma obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa w każdym pojezdzie
wyposażonym w nie, chyba, że należy do grupy, która z tego obowiązku jest zwolniona.
Obowiązek ten nie dotyczy:
osoby mającej orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do użycia pasów;
kobiety o widocznej ciąży;
kierującego taksówką osobową podczas przewożenia pasażera;
instruktora lub egzaminatora podczas szkolenia lub egzaminowania;
osoby chorej lub niepełnosprawnej przewożonej na noszach lub wózku inwalidzkim;
Uwaga !!! Przewożenie dzieci. Dzieci w wieku do 12 lat, nieprzekraczające 150 cm wzrostu,
przewozi się w foteliku ochronnym lub innym urządzeniu odpowiadającym wadzę i
wzrostowi dziecka ( np. podkładka ), w każdym pojezdzie samochodowym wyposażonym w
pasy bezpieczeństwa. Tego przepisu Ustawy nie stosuje się przy przewożeniu dzieci taksówką
11
osobową, pojazdem ratunkowym lub Policji, jednak w każdym tym pojezdzie dziecko musi
być zapięte pasami bezpieczeństwa.
Art. 39. 1. Kierujący pojazdem samochodowym oraz osoba przewożona takim pojazdem wyposażonym w pasy
bezpieczeństwa są obowiązani korzystać z tych pasów podczas jazdy, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa nie dotyczy:
1) osoby mającej orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do używania pasów;
2) kobiety o widocznej ciąży;
3) kierującego taksówką osobową podczas przewożenia pasażera;
4) instruktora lub egzaminatora podczas szkolenia lub egzaminowania;
5) policjanta, funkcjonariusza Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Inspektora Kontroli
Skarbowej, funkcjonariusza celnego i Służby Więziennej, żołnierza Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej - podczas
przewożenia osoby (osób) zatrzymanej;
6) funkcjonariusza Biura Ochrony Rządu podczas wykonywania czynności służbowych;
7) zespołu medycznego w czasie udzielania pomocy medycznej;
8) konwojenta podczas przewożenia wartości pieniężnych;
9) osoby chorej lub niepełnosprawnej przewożonej na noszach lub w wózku inwalidzkim.
3. W pojezdzie samochodowym wyposażonym w pasy bezpieczeństwa dziecko w wieku do 12 lat, nieprzekraczające 150
cm wzrostu, przewozi się w foteliku ochronnym lub innym urządzeniu do przewożenia dzieci, odpowiadającym wadze i
wzrostowi dziecka oraz właściwym warunkom technicznym.
4. Przepis ust. 3 nie dotyczy przewozu dziecka taksówką osobową, pojazdem pogotowia ratunkowego lub Policji.
Ustawa zabrania kierowania pojazdem, prowadzenia kolumny pieszych, holowania
pojazdu czy pędzenie zwierząt pod wpływem alkoholu.
Zabrania się otwierania drzwi pojazdu, pozostawiania otwartych drzwi czy wysiadania
bez uprzedniego sprawdzenia czy nie spowodujemy zagrożenia dla innych
uczestników ruchu lub jego utrudnienia.
Zabrania się wykorzystywania drogi lub jej poszczególnych części do innych celów
niż są do tego przeznaczone, chyba, że wynika to z warunków, jakie na niej panują;
wjeżdżania na pas między jezdniami; pozostawienia na drodze przedmiotów, które
mogą zagrozić bezpieczeństwu ruchu, a jeśli są one trudne do usunięcia należy je tak
zabezpieczyć, aby były widoczne zarówno w ciągu dnia jak i nocy.
Zabrania się umieszczania na drodze jakichkolwiek urządzeń wysyłających lub
odbijających światło, które mogłoby kogkolwiek oślepić czy wprowadzić w błąd.
Zabrania się samowolnego umieszczania, usuwania czy zasłaniania jakichkolwiek
znaków i sygnałów drogowych.
Zabrania się zaśmiecania i zanieczyszczania drogi oraz samowolnego umieszczania
jakichkolwiek znaków na drodze.
Art. 44. 1. Kierujący pojazdem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym jest obowiązany:
1) zatrzymać pojazd, nie powodując przy tym zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego;
2) przedsięwziąć odpowiednie środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu w miejscu wypadku;
3) niezwłocznie usunąć pojazd z miejsca wypadku, aby nie powodował zagrożenia lub tamowania ruchu, jeżeli nie ma
zabitego lub rannego;
4) podać swoje dane personalne, dane personalne właściciela lub posiadacza pojazdu oraz dane dotyczące zakładu
ubezpieczeń, z którym zawarta jest umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, na żądanie osoby
uczestniczącej w wypadku.
2. Jeżeli w wypadku jest zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest obowiązany ponadto:
1) udzielić niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwać pogotowie ratunkowe i Policję;
2) nie podejmować czynności, które mogłyby utrudnić ustalenie przebiegu wypadku;
3) pozostać na miejscu wypadku, a jeżeli wezwanie pogotowia lub Policji wymaga oddalenia się - niezwłocznie
powrócić na to miejsce.
12
Kierującemu pojazdem zabrania się:
korzystania podczas jazdy z telefonu komórkowego bez zestawu
głośnomówiącego;
przewożenia osoby pod wpływem alkoholu na rowerze lub
motorze;
przewożenia dziecka w foteliku ochronnym siedzącego tyłem do kierunku jazdy, jeśli
pojazd samochodowy wyposażony jest w poduszkę powietrzną;
przewożenia dziecka bez fotelika do 12 - go r. ż. na przednim siedzeniu pojazdu
samochodowego;
używania pojazdu w sposób zagrażający bezpieczeństwu pasażerom lub osobom
znajdującym się poza nim;
zakrywanie świateł oraz urządzeń sygnalizacyjnych i wszelkich tablic;
ozdabiania tablic rejestracyjnych;
umieszczenia na samochodzie znaków określających przynależność do innego kraju;
oddalania się od pojazdu, gdy silnik jest włączony;
używania pojazdu w sposób powodujący jakąkolwiek uciążliwość;
pozostawiania włączonego silnika na terenie zabudowanym
ciągnięcia za pojazdem osoby na nartach, sankach lub innych tego typu urządzeniach;
używania opon z umieszczonymi w nich na trwałe elementami przeciwślizgowymi.
kierowania pojazdem, prowadzenia kolumny pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia
zwierząt osobie w stanie nietrzezwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka
działającego podobnie do alkoholu;
otwierania drzwi pojazdu, pozostawiania otwartych drzwi lub wysiadania bez
upewnienia się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego
utrudnienia;
wykorzystywania drogi lub poszczególnych jej części w sposób niezgodny z
przeznaczeniem, chyba że przepisy szczegółowe stanowią inaczej;
wjeżdżania na pas między jezdniami;
pozostawiania na drodze przedmiotów, które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu ruchu;
jeżeli jednak usunięcie ich nie jest możliwe, należy je oznaczyć w sposób widoczny w
dzień i w nocy;
umieszczania na drodze lub w jej pobliżu urządzeń wysyłających lub odbijających
światło w sposób powodujący oślepienie albo wprowadzających w błąd uczestników
ruchu;
samowolnego umieszczania lub włączania albo usuwania lub wyłączania znaków i
sygnałów drogowych oraz urządzeń ostrzegawczo-zabezpieczających lub kontrolnych
na drodze, jak również zmiany ich położenia lub ich zasłaniania;
zaśmiecania lub zanieczyszczania drogi;
samowolnego umieszczania na drodze jakichkolwiek znaków, napisów lub symboli.
Kierującemu pojazdem silnikowym, który przewozi osobę, zabrania się palenia tytoniu
lub spożywania pokarmów w czasie jazdy. Nie dotyczy to kierującego samochodem
ciężarowym, który przewozi osobę w kabinie kierowcy, i kierującego samochodem
osobowym, z wyjątkiem taksówki.
Czyli nie wolno spożywać pokarmów, pić Ania palić papierosów przy przewożonym
Pasażerze.
13
Warunki techniczne pojazdów:
Pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i
utrzymany, aby korzystanie z niego:
nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie
naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę;
nie zakłócało spokoju publicznego przez powodowanie hałasu przekraczającego
poziom określony w przepisach szczegółowych;
nie powodowało wydzielania szkodliwych substancji w stopniu przekraczającym
wielkości określone w przepisach szczegółowych;
nie powodowało niszczenia drogi;
zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy oraz łatwe, wygodne i pewne
posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia
drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu;
Zabrania się:
umieszczania wewnątrz i zewnątrz pojazdu wystających spiczastych albo ostrych
części lub przedmiotów, które mogą spowodować uszkodzenie ciała osób
jadących w pojezdzie lub innych uczestników ruchu; stosowania w pojezdzie
przedmiotów wyposażenia i części wymontowanych z pojazdów, których ponowne
użycie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub negatywnie wpływa na
środowisko; umieszczania w pojezdzie lub na nim urządzeń stanowiących
obowiązkowe wyposażenie pojazdu uprzywilejowanego, wysyłających sygnały
świetlne w postaci niebieskich lub czerwonych świateł błyskowych albo sygnał
dzwiękowy o zmiennym tonie;
wyposażania pojazdu w urządzenie informujące o działaniu sprzętu kontrolno-
pomiarowego używanego przez organy kontroli ruchu drogowego lub działanie to
zakłócające albo przewożenia w pojezdzie takiego urządzenia w stanie wskazującym
na gotowość jego użycia;
wymiany nadwozia pojazdu posiadającego cechy identyfikacyjne;
dokonywania zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj pojazdu, z
wyjątkiem:
pojazdu, na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji lub decyzja zwalniająca
pojazd z homologacji,
pojazdu, w którym zmian konstrukcyjnych dokonał przedsiębiorca prowadzący
działalność gospodarczą w tym zakresie.
Warunki dopuszczenia pojazdów do ruchu
Dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu
samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki
turystycznej, motoroweru lub przyczepy jest dowód rejestracyjny albo pozwolenie czasowe.
Przepis ten nie dotyczy pojazdów, o których mowa w ust. 3.
Pojazdy określone powyżej są dopuszczone do ruchu, jeżeli odpowiadają warunkom
określonym w Ustawie ( art. 66 ) oraz są zarejestrowane i zaopatrzone w zalegalizowane
14
tablice (tablicę) rejestracyjne, a w przypadku pojazdów samochodowych, z wyłączeniem
motocykli, w nalepkę kontrolną.
Właściciel pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej
jest obowiązany zarejestrować pojazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie 30
dni od dnia jego sprowadzenia.
Rejestracji dokonuje się na podstawie:
1) dowodu własności pojazdu lub dokumentu potwierdzającego powierzenie
pojazdu, o którym mowa w art. 73 ust. 5;
2) karty pojazdu, jeżeli była wydana;
3) wyciągu ze świadectwa homologacji albo odpisu decyzji zwalniającej pojazd z
homologacji, jeżeli są wymagane;
(57)
4) zaświadczenia o pozytywnym wyniku badania technicznego pojazdu, jeżeli
jest wymagane albo dowodu rejestracyjnego pojazdu lub innego dokumentu wydanego
przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederację
Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, potwierdzającego
wykonanie oraz termin ważności badania technicznego;
5) dowodu rejestracyjnego, jeżeli pojazd był zarejestrowany;
(58)
6) dowodu odprawy celnej przywozowej, jeżeli pojazd został sprowadzony z
terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej i jest
rejestrowany po raz pierwszy;
(59)
6a) dokumentu potwierdzającego zapłatę akcyzy na terytorium kraju albo
dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju albo
zaświadczenia stwierdzającego zwolnienie od akcyzy, w rozumieniu przepisów o
podatku akcyzowym, jeżeli samochód osobowy lub pojazd rodzaju "samochodowy inny",
podrodzaj "czterokołowiec" (kategoria homologacyjna L7e) lub podrodzaj
"czterokołowiec lekki" (kategoria homologacyjna L6e) został sprowadzony z
terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej i jest rejestrowany po raz
pierwszy;
7) (uchylony);
8) zaświadczenia wydanego przez właściwy organ potwierdzający:
a) uiszczenie podatku od towarów i usług od pojazdów sprowadzanych z państw
członkowskich Unii Europejskiej lub
b) brak obowiązku, o którym mowa w lit. a
- jeżeli sprowadzany pojazd jest rejestrowany po raz pierwszy, z zastrzeżeniem
ust. 1a;
9) dowodu wpłaty, o którym mowa w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 2005
r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, lub oświadczenia o podleganiu
obowiązkowi zapewniania sieci zbierania pojazdów, o którym mowa w art. 11 ust. 4
tej ustawy, albo faktury zawierającej takie oświadczenie, jeżeli pojazd jest
rejestrowany po raz pierwszy.
Rejestracji pojazdu dokonuje, na wniosek właściciela, starosta właściwy ze
względu na: miejsce jego zamieszkania (siedzibę), wydając dowód rejestracyjny i
zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną.
Rejestracji pojazdu, którego właścicielem jest przedsiębiorstwo wielozakładowe lub
inny podmiot, w skład którego wchodzą wydzielone jednostki organizacyjne, może
dokonać starosta właściwy ze względu na siedzibę zakładu lub jednostki, na wniosek
kierownika zakładu lub wydzielonej jednostki organizacyjnej upoważnionego przez
właściciela.
15
Czasowej rejestracji pojazdu dokonuje, w określonych przypadkach, starosta właściwy
ze względu na miejsce zamieszkania (siedzibę) właściciela pojazdu, wydając pozwolenie
czasowe i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne.
Czasowej rejestracji dokonuje się:
z urzędu - po złożeniu wniosku o rejestrację pojazdu;
na wniosek właściciela pojazdu - w celu umożliwienia:
wywozu pojazdu za granicę,
przejazdu pojazdu z miejsca jego zakupu lub odbioru na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej,
przejazdu pojazdu związanego z koniecznością dokonania jego badania technicznego lub
naprawy;
Właściciel pojazdu zarejestrowanego jest obowiązany zawiadomić w terminie
nieprzekraczającym 30 dni starostę o:
nabyciu lub zbyciu pojazdu;
zmianie stanu faktycznego wymagającej zmiany danych zamieszczonych w dowodzie
rejestracyjnym.
UWAGA !!! Zdarzenia, o których mowa powyżej, są dokumentowane w karcie pojazdu;
odpowiednich wpisów dokonuje starosta.
Właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu,
komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd
został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec.
Badania techniczne pojazdów
Właściciel pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu
wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru lub przyczepy
jest obowiązany przedstawiać go do badania technicznego.
Badania techniczne dzieli się na:
badania okresowe
badania dodatkowe.
Okresowe badanie techniczne po raz pierwszy jest przeprowadzane przed pierwszą
rejestracją pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Badaniu, technicznemu pierwszemu nie podlega:
nowy pojazd, na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji, lub zostało
wydane zwolnienie z obowiązku homologacji;
16
nowy pojazd sprowadzony z zagranicy, na którego typ zostało wydane świadectwo
homologacji zgodnie ze wspólnotową procedurą homologacji przez właściwy organ
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską lub państwo
członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
zarejestrowany pojazd sprowadzony z państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym:
na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji zgodnie ze
wspólnotową procedurą homologacji przez właściwy organ państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) -
strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w okresie od dnia
pierwszej rejestracji za granicą do dnia terminu okresowego badania
technicznego określonego w ust. 5, lub
w którego dowodzie rejestracyjnym lub innym dokumencie wydanym przez
właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji
Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym przedstawionym do rejestracji, zawarta jest informacja o
wykonanym badaniu technicznym i jego terminie ważności
- z wyjątkiem taksówki osobowej, pojazdu uprzywilejowanego lub pojazdu
odpowiednio przystosowanego lub wyposażonego zgodnie z przepisami o
przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, pojazdu z zamontowanym
urządzeniem technicznym podlegającym dozorowi technicznemu oraz pojazdu
przystosowanego konstrukcyjnie do ruchu lewostronnego.
Okresowe badanie techniczne pojazdu przeprowadza się corocznie, chyba, że przepisy
stanowią inaczej.
Niezależnie od badań, o których mowa, dodatkowemu badaniu technicznemu
podlega pojazd:
który ma być używany jako taksówka osobowa lub bagażowa,
pojazd uprzywilejowany,
pojazd do nauki jazdy,
pojazd do przeprowadzania egzaminu państwowego lub pojazd odpowiednio
przystosowany lub wyposażony zgodnie z przepisami o przewozie drogowym
towarów niebezpiecznych
Organ dokonujący rejestracji pojazdu wpisuje do dowodu rejestracyjnego termin badania
technicznego pojazdu.
Jeżeli pojazd jest zarejestrowany, kolejny termin badania technicznego wpisuje do dowodu
rejestracyjnego uprawniony diagnosta po stwierdzeniu pozytywnego wyniku badania i po
uiszczeniu przez właściciela pojazdu opłaty ewidencyjnej.
17
- Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515, z pózn. zm.) zarządza się, co
następuje:
Badania techniczne polegają na sprawdzeniu, czy pojazd odpowiada warunkom technicznym
określonym w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, zwanej dalej
ustawą", rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie
warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2003
r. Nr 32, poz. 262), zwanego dalej rozporządzeniem o warunkach technicznych", oraz w
przepisach o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, jeżeli pojazd jest
przystosowany do przewozu tych towarów.
Badania techniczne dzieli się na:
okresowe;
pierwsze dotyczące:
pojazdu odpowiednio przystosowanego lub wyposażonego zgodnie z
przepisami o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych,
taksówki osobowej,
pojazdu uprzywilejowanego,
pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy za granicą (przed rejestracją
w kraju),
nowego pojazdu wyprodukowanego lub importowanego w ilości jednej
sztuki rocznie;
dodatkowe - dotyczące pojazdu skierowanego na badanie techniczne przez organ
kontroli ruchu drogowego w razie uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd ten
zagraża bezpieczeństwu ruchu lub narusza wymagania ochrony środowiska, a w
szczególności:
co do którego zachodzi podejrzenie, że nie spełnia określonych warunków
technicznych, o których mowa w ustawie i rozporządzeniu o warunkach
technicznych,
pojazdu uszkodzonego w wypadku drogowym;
dodatkowe - dotyczące pojazdu skierowanego na badanie techniczne przez starostę w
razie uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd ten zagraża bezpieczeństwu ruchu lub
narusza wymagania ochrony środowiska, a w szczególności:
co do którego zachodzi podejrzenie, że nie spełnia określonych warunków
technicznych, o których mowa w ustawie i rozporządzeniu o warunkach
technicznych,
zgłoszonego do rejestracji, a uszkodzonego w wypadku oraz po dopuszczonej
przez prawo wymianie elementów wymagającej zmiany danych
zamieszczonych w dowodzie rejestracyjnym, tj. po zmianie cechy
identyfikacyjnej (numeru podwozia-ramy);
dodatkowe - dotyczące pojazdu, w którym dokonano zmian konstrukcyjnych lub
wymiany dopuszczonych przez prawo elementów powodujących zmianę danych
zamieszczonych w dowodzie rejestracyjnym dotyczących w szczególności:
18
rodzaju, podrodzaju pojazdu, przeznaczenia, masy własnej, dopuszczalnej
ładowności, liczby miejsc, dopuszczalnej masy całkowitej po istotnej zmianie
położenia środka ciężkości pojazdu lub innej istotnej zmianie konstrukcyjnej,
dopuszczalnej masy całkowitej ciągniętej przyczepy, największego
dopuszczalnego nacisku osi po zmianie konstrukcyjnej powodującej istotną
zmianę rozkładu nacisku na osie pojazdu,
silnika;
dodatkowe - dotyczące pojazdu, który ma być używany jako taksówka osobowa lub
bagażowa;
dodatkowe - dotyczące pojazdu odpowiednio przystosowanego lub wyposażonego
zgodnie z przepisami o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych;
dodatkowe - dotyczące pojazdu, który ma być używany jako uprzywilejowany;
dodatkowe - dotyczące pojazdu do nauki jazdy, pojazdu do przeprowadzania
egzaminu państwowego;
dodatkowe - dotyczące pojazdu, w którym została dokonana naprawa wynikająca ze
zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej
umowy ubezpieczenia określonego w grupie 3 i 10 działu II załącznika do ustawy z
dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151) na
kwotę przekraczającą 2 000 zł.
Okresowe badanie techniczne polega na sprawdzeniu:
zgodności faktycznych danych pojazdu z zapisanymi w dowodzie
rejestracyjnym lub odpowiadającym mu dokumencie, dotyczących danych
identyfikacyjnych i technicznych pojazdu, a także prawidłowości oznaczeń i
stanu tablic rejestracyjnych; dla pojazdów niezarejestrowanych dopuszcza się
ustalenie faktycznych danych pojazdu na podstawie oględzin;
stanu technicznego ogumienia;
prawidłowości działania, ustawienia i własności świetlnych świateł
zewnętrznych;
stanu technicznego, skuteczności i równomierności działania hamulców;
prawidłowości działania urządzeń sygnalizacyjnych;
prawidłowości działania układu kierowniczego, stanu technicznego jego
połączeń oraz wielkości ruchu jałowego koła kierownicy;
stanu technicznego zawieszenia;
prawidłowości ustawienia i zamocowania kot jezdnych;
stanu technicznego nadwozia, podwozia i ich osprzętu oraz przedmiotów
wyposażenia;
stanu technicznego układu wydechowego, a w uzasadnionych przypadkach -
na pomiarze poziomu hałasu zewnętrznego na postoju;
emisji zanieczyszczeń gazowych lub zadymienia spalin;
spełniania warunków dodatkowych dla pojazdów określonych w
rozporządzeniu o warunkach technicznych i w przepisach o przewozie
drogowym towarów niebezpiecznych, jeżeli pojazd jest przystosowany do
przewozu tych towarów.
19
W przypadku gdy wynik badania technicznego jest pozytywny, uprawniony diagnosta
zamieszcza odpowiedni wpis w dowodzie rejestracyjnym pojazdu, a w przypadku pojazdu
niezarejestrowanego wystawia zaświadczenie o pozytywnym wyniku badania technicznego
W przypadku gdy wynik badania technicznego jest negatywny, uprawniony diagnosta
wystawia zaświadczenie o negatywnym wyniku badania technicznego i jeżeli:
stwierdzone usterki nie stwarzają bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa
ruchu drogowego lub środowiska, zamieszcza się je w zaświadczeniu z
badania technicznego i informuje właściciela pojazdu o konieczności
wykonania badania technicznego pojazdu po usunięciu usterek;
stwierdzone usterki stwarzają bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa ruchu
drogowego lub środowiska lub gdy cechy identyfikacyjne pojazdu są
niezgodne z danymi w dowodzie rejestracyjnym lub odpowiadającym mu
dokumencie, w zaświadczeniu z badania technicznego dokonuje się wpisu
zatrzymano dowód rejestracyjny nr...".
W przypadkach określonych, zatrzymuje się dowód rejestracyjny i w terminie trzech dni
przesyła się go do właściwego organu rejestrującego, który go wystawił, wraz z kopią
zaświadczenia.
Uprawnienia do kierowania
Kierującym może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna
pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia jeden z warunków określonych:
posiada wymagane umiejętności do kierowania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu
ruchu drogowego i nienarażający kogokolwiek na szkodę oraz wymagany dokument
stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem
Dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym jest prawo
jazdy określonej kategorii.
kategorii B:
pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z
wyjątkiem autobusu lub motocykla,
pojazdem, o którym mowa w lit. a, z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej
nieprzekraczającej masy własnej pojazdu ciągnącego, o ile łączna dopuszczalna masa
całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 3,5 t,
ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym;
Prawo jazdy może zawierać wymagania lub ograniczenia wynikające:
ze stanu zdrowia kierowcy;
z możliwości prowadzenia określonego pojazdu;
z przepisów ustawy.
20
Wymagania lub ograniczenia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć:
korekty lub ochrony wzroku;
korekty słuchu;
protezy lub szyny ortopedycznej;
możliwości ograniczonego korzystania z pojazdu;
konieczności modyfikacji lub dostosowania pojazdu;
ograniczenia uprawnienia do wskazanych pojazdów;
dodatkowego oznakowania pojazdu;
terminu ważności prawa jazdy.
Prawo jazdy nie może być wydane osobie:
u której w wyniku badania lekarskiego stwierdzono aktywną formę uzależnienia od
alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
w stosunku do której orzeczony został - prawomocnym wyrokiem sądu, orzeczeniem
kolegium do spraw wykroczeń lub orzeczeniem innego organu uprawnionego do
orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie dyscyplinarnym(147) - zakaz
prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie obowiązywania tego zakazu
___________________________________________________________________________
21
Znaki drogowe,
( Te, których znajomość jest niezbędna na egzaminie Taxi będą pogrubione)
Symbol Wygląd Znaczenie Objaśnienie
D-1 Droga z Oznacza początek lub kontynuację drogi z
pierwszeństwem pierwszeństwem. Umieszczona pod znakiem D-1
tabliczka T-6a albo T-6b wskazuje odpowiednio
rzeczywisty przebieg drogi z pierwszeństwem przez
skrzyżowanie lub układ dróg podporządkowanych
(gruba linia na tabliczkach oznacza drogę z
pierwszeństwem).
D-2 Koniec drogi z Oznacza koniec drogi z pierwszeństwem.
pierwszeństwem
D-3 Droga Oznacza początek lub kontynuację drogi lub jezdni, na
jednokierunkowa której ruch odbywa się w jednym kierunku.
Umieszczona pod znakiem tabliczka T-22 wskazuje, że
ruch rowerów jednośladowych na wyznaczonym na
jezdni pasie ruchu przeznaczonym dla tych pojazdów
odbywa się w kierunku przeciwnym do wskazanego na
znaku.
D-4a Droga bez Oznacza początek drogi bez przejazdu.
przejazdu
D-4b Wjazd na drogę bez Oznacza, że droga za skrzyżowaniem po stronie
przejazdu wskazanej na znaku jest drogą bez przejazdu.
D-5 Pierwszeństwo na Oznacza, że kierujący przejeżdżają lub przechodzą
zwężonym odcinku przed kierującymi zbliżającymi się z kierunku
jezdni przeciwnego.
D-6 Przejście dla Onacza miejsce przeznaczone do przechodzenia
pieszych pieszych w poprzek drogi.Kierujący pojazdem
zbliżający się do miejsca oznaczonego znakiem jest
obowiązany zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić
na niebezpieczeństwo pieszych znajdujących się w
tych miejscach lub na nie wchodzących. Umieszczona
pod znakiem tabliczka T-27 wskazuje, że przejście dla
pieszych jest szczególnie uczęszczane przez dzieci.
22
D-6a Przejazd dla Oznacza miejsce przeznaczone do
rowerów przejeżdżania rowerzystów w poprzek
drogi.Kierujący pojazdem zbliżający się do
miejsca oznaczonego znakiem jest obowiązany
zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na
niebezpieczeństwo rowerzystów znajdujących
się w tych miejscach lub na nie wjeżdżających.
D-6b Przejście dla Oznacza miejsce przeznaczone do
pieszych i przechodzenia pieszych i przejeżdżania
przejazd dla rowerzystów w poprzek drogi. Kierujący
rowerzystów pojazdem zbliżający się do miejsca
oznaczonego znakiem jest obowiązany
zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na
niebezpieczeństwo pieszych znajdujących się w
tych miejscach lub na nie wchodzących oraz
rowerzystów znajdujących się w tych miejscach
lub na nie wjeżdżających. Umieszczona pod
znakiem tabliczka T-27 wskazuje, że przejście
dla pieszych jest szczególnie uczęszczane przez
dzieci.
D-11 Początek pasa Oznacza początek pasa ruchu przeznaczonego tylko
ruchu dla dla autobusów lub trolejbusów oraz innych pojazdów
autobusów ( i wykonujących odpłatny przewóz osób na regularnych
taksówek ) liniach. Umieszczony na znaku napis TAXI oznacza, że
na pasie oznaczonym tym znakiem jest dopuszczony
także ruch taksówek.
D-12 Pas ruchu dla Oznacza kontynuację pasa ruchu przeznaczonego
autobusów i tylko dla autobusów lub trolejbusów oraz innych
taksówek pojazdów wykonujących odpłatny przewóz osób na
regularnych liniach. Umieszczony na znaku napis TAXI
oznacza, że na pasie oznaczonym tym znakiem jest
dopuszczony także ruch taksówek.
D-13 Początek pasa Oznacza początek pasa ruchu, z którego są
ruchu powolnego obowiązani korzystać kierujący pojazdami
nieosiągającymi na wzniesieniu minimalnej prędkości
określonej na znaku liczbą kilometrów na godzinę.
Umieszczona pod znakiem tabliczka T-1a wskazuje
odległość do początku pasa ruchu.
D-13a Początek pasa Oznacza początek pasa ruchu po stronie wskazanej na
ruchu znaku. Umieszczona pod znakiem tabliczka T-1a
wskazuje odległość do początku lub końca pasa ruchu.
D-14 Koniec pasa ruchu Oznacza koniec skrajnego pasa ruchu, znajdującego
się po stronie wskazanej na znaku. Znak D-14
umieszczony przy pasie ruchu powolnego oznacza
koniec tego pasa ruchu. Umieszczona pod znakiem
tabliczka T-1a wskazuje odległość do początku lub
końca pasa ruchu.
23
D-15 Przystanek Oznacza miejsce zatrzymywania się wskazanych na
autobusowy znaku pojazdów wykonujących odpłatny przewóz osób
na regularnych liniach. Oznacza ponadto miejsce do
zatrzymywania się innych niż autobus pojazdów
samochodowych wykonujących odpłatny przewóz
osób na regularnych liniach i pojazdów
przeznaczonych do przewozu dzieci do szkół i
przedszkoli.
D-18 Parking Oznacza miejsce przeznaczone na postój pojazdów
(zespołów pojazdów), z wyjątkiem przyczep
kempingowych; umieszczona pod znakiem tabliczka T-
23e oznacza, że na parkingu jest dopuszczony także
postój przyczep kempingowych. Umieszczona pod
znakiem D-18 tabliczka T-30 wskazuje sposób
ustawienia pojazdu względem krawędzi jezdni
(oznaczonej na tabliczce barwą szarą) oraz że miejsce
jest przeznaczone dla pojazdów samochodowych o
dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5
t. Umieszczona pod znakiem D-18 tabliczka T-3a
wskazuje koniec miejsca przeznaczonego na postój.
Umieszczona pod znakiem tabliczka T-29 informuje o
miejscu przeznaczonym dla pojazdu samochodowego
uprawnionej osoby niepełnosprawnej o obniżonej
sprawności ruchowej oraz dla kierującego pojazdem
przewożącego taką osobę. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-18a Parking - miejsce Oznacza miejsce przeznaczone na postój pojazdu
zastrzeżone uprawnionej osoby. Znak może być umieszczony w
innym miejscu niż po prawej stronie jezdni.
D-18b Parking zadaszony Oznacza miejsce przeznaczone na postój pojazdów
znajdujące się w budynku lub pod wiatą. Umieszczona
pod znakiem tabliczka T-29 informuje o miejscu
przeznaczonym dla pojazdu samochodowego
uprawnionej osoby niepełnosprawnej o obniżonej
sprawności ruchowej oraz dla kierującego pojazdem
przewożącego taką osobę. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-21 Szpital Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-21a Policja Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
24
D-22 Punkt opatrunkowy Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-23 Stacja paliwowa Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Umieszczony w dolnej
części znaku napis LPG GAZ informuje, że stacja
prowadzi także sprzedaż gazu do napędu pojazdów.
Znak może być umieszczony w innym miejscu niż po
prawej stronie jezdni.
D-23a Stacja paliwowa Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
tylko z gazem do znajdującym się przy drodze. Znak może być
napędu pojazdów umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-24 Telefon Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-25 Poczta Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Umieszczony na znaku
symbol słuchawki telefonicznej informuje, że na
poczcie znajduje się ogólnodostępny telefon. Znak
może być umieszczony w innym miejscu niż po prawej
stronie jezdni.
D-26 Stacja obsługi Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
technicznej znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-26a Wulkanizacja Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
25
D-26b Myjnia Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-26c Toaleta publiczna Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Umieszczony w dolnej
części znaku napis BUS informuje o możliwości
opróżniania toalet zainstalowanych w pojazdach. Znak
może być umieszczony w innym miejscu niż po prawej
stronie jezdni.
D-27 Bufet lub kawiarnia Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-28 Restauracja Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-29 Hotel (motel) Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-34 Punkt informacji Informuje o wskazanym na znaku obiekcie
turystycznej znajdującym się przy drodze. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej stronie
jezdni.
D-34a Informacja radiowa Informuje o stacjach radiowych podających informacje
o ruchu drogowym o warunkach ruchu drogowego.
D-35 Przejście podziemne Informuje o możliwości przechodzenia pieszych pod
dla pieszych jezdnią lub nad jezdnią w sposób wskazany na znaku.
26
D-37 Tunel Oznacza wjazd do tunelu. Nakazuje włączenie
w pojezdzie przednich świateł mijania.
D-38 Koniec tunelu Oznacza wyjazd z tunelu.
D-40 Strefa Oznacza wjazd do strefy zamieszkania. Znak
zamieszkania może być umieszczony w innym miejscu niż po
prawej stronie jezdni. Informuje ponadto, że
umieszczone w tej strefie urządzenia
wymuszające powolną jazdę (progi
zwalniające) mogą nie być oznakowane
znakami ostrzegawczymi.
D-41 Koniec strefy Oznacza wyjazd ze strefy zamieszkania. Znak może
zamieszkania być umieszczony w innym miejscu niż po prawej
stronie jezdni.
D-42 Obszar Oznacza wjazd na obszar zabudowany.
zabudowany
Do dnia 31 grudnia 2005 roku tablica z
białym tłem oraz czarnym obrzeżem i
napisem określającym nazwę
miejscowości miała takie samo znaczenie,
jak znak D-42. Obecnie tablica taka nie ma
żadnej wykładni prawnej.
D-43 Koniec obszaru Oznacza wyjazd z obszaru zabudowanego.
zabudowanego
Do dnia 31 grudnia 2005 roku tablica z białym
tłem oraz czarnym obrzeżem i napisem
określającym nazwę miejscowości,
przekreslona czerwoną linią, miała takie samo
znaczenie, jak znak D-43. Obecnie tablica taka
nie ma żadnej wykładni prawnej.
D-44 Strefa parkowania Oznacza wjazd do strefy, w której za postój pojazdu
jest pobierana opłata. W strefie tej zabroniony jest
postój pojazdu bez wniesienia opłaty, z wyjątkiem
postoju pojazdów osób lub jednostek, dla których
ustalona została zerowa stawka opłaty, oraz postoju
pojazdów komunikacji publicznej na wyznaczonych dla
nich miejscach.
27
D-45 Koniec strefy Oznacza wyjazd ze strefy parkowania.
parkowania
D-46 Droga Oznacza początek ogólnodostępnej drogi
wewnętrzna niepublicznej; napis umieszczony na znaku
wskazuje zarządcę tej drogi. Znak może być
umieszczony w innym miejscu niż po prawej
stronie jezdni.
D-47 Koniec drogi Oznacza wyjazd z drogi wewnętrznej na drogę
wewnętrznej publiczną. Znak może być umieszczony w innym
miejscu niż po prawej stronie jezdni.
D-48 Zmiana Uprzedza o mającej nastąpić lub niedawno
pierwszeństwa wprowadzonej zmianie obowiązujących dotychczas
zasad pierwszeństwa na najbliższym skrzyżowaniu;
umieszczony pod znakiem napis określa datę
wprowadzenia nowej zasady pierwszeństwa pokazanej
znakiem A-5 lub A-7.
Znaki ostrzegawcze uprzedzają o miejscach na drodze, w których występuje lub może wystąpić
niebezpieczeństwo, oraz zobowiązują uczestników ruchu do zachowania szczególnej ostrożności.
Odległość znaku ostrzegawczego od miejsca niebezpiecznego wynosi od 150 do 300 metrów na
drogach, na których dopuszczalna prędkość przekracza 60 km/h, oraz do 100 metrów na pozostałych
drogach. Jedynym wyjątkiem jest znak A-7 "Ustąp pierwszeństwa przejazdu", który umieszcza się w
odległości do 50 metrów od skrzyżowania na drogach, na których dopuszczalna prędkość pojazdów
przekracza 60 km/h, oraz do 25 metrów od skrzyżowania na pozostałych drogach.
Umieszczona pod znakiem ostrzegawczym tabliczka T-1 wskazuje odległość znaku od miejsca
niebezpiecznego. Umieszczona pod znakiem ostrzegawczym tabliczka T-2 wskazuje długość odcinka
drogi, na którym powtarza się lub występuje niebezpieczeństwo, jeżeli długość odcinka przekracza
500m. Umieszczona pod znakiem ostrzegawczym tabliczka T-3 oznacza koniec takiego odcinka.
Znaki ostrzegawcze w postaci znaków świetlnych, na których symbole barwy białej znajdują się na
czarnym tle, mają takie samo znaczenie, jak znaki w postaci żółtych tarcz z czarnymi symbolami.
Przepis ten stosuje się odpowiednio do symboli i napisów na tabliczkach pod znakami.
Symbol Wygląd Znaczenie Objaśnienie
A-1 Niebezpieczny zakręt w Ostrzega o niebezpiecznym zakręcie w kierunku
prawo wskazanym na znaku.
28
A-2 Niebezpieczny zakręt w Ostrzega o niebezpiecznym zakręcie w kierunku
lewo wskazanym na znaku.
A-3 Niebezpieczne zakręty, Ostrzega o dwóch niebezpiecznych zakrętach, z których
pierwszy w prawo pierwszy jest w kierunku wskazanym na znaku, a drugi
może być zarówno w lewo, jak i w prawo. Może
występować z tabliczką T-4 lub T-5.
A-4 Niebezpieczne zakręty, Ostrzega o dwóch niebezpiecznych zakrętach, z których
pierwszy w lewo pierwszy jest w kierunku wskazanym na znaku, a drugi
może być zarówno w lewo, jak i w prawo. Może
występować z tabliczką T-4 lub T-5.
A-5 Skrzyżowanie dróg Ostrzega o skrzyżowaniu dróg, na którym pierwszeństwo
przejazdu nie jest określone znakami.
A-6a Skrzyżowanie z drogą Ostrzega o skrzyżowaniu z drogą podporządkowaną,
podporządkowaną występującą po obu stronach. Umieszczona pod znakiem
występującą po obu tabliczka T-6b wskazuje układ dróg na skrzyżowaniu.
stronach Gruba linia na znakach i tabliczkach oznacza drogę z
pierwszeństwem.
A-6b Skrzyżowanie z drogą Ostrzega o skrzyżowaniu z drogą podporządkowaną,
podporządkowaną występującą po stronie prawej. Umieszczona pod
występującą po prawej znakiem tabliczka T-6b wskazuje układ dróg na
stronie skrzyżowaniu. Gruba linia na znakach i tabliczkach
oznacza drogę z pierwszeństwem.
A-6c Skrzyżowanie z drogą Ostrzega o skrzyżowaniu z drogą podporządkowaną,
podporządkowaną występującą po stronie lewej. Umieszczona pod znakiem
występującą po lewej tabliczka T-6b wskazuje układ dróg na skrzyżowaniu.
stronie Gruba linia na znakach i tabliczkach oznacza drogę z
pierwszeństwem.
A-6d Wlot drogi Ostrzega o skrzyżowaniu z jednokierunkową drogą
jednokierunkowej z podporządkowaną, której wlot występuje po stronie
prawej strony prawej. Gruba linia na znakach oznacza drogę z
pierwszeństwem.
A-6e Wlot drogi Ostrzega o skrzyżowaniu z jednokierunkową drogą
jednokierunkowej z lewej podporządkowaną, której wlot występuje po stronie
strony lewej. Gruba linia na znakach oznacza drogę z
pierwszeństwem.
A-7 Ustąp pierwszeństwa Ostrzega o skrzyżowaniu z drogą z pierwszeństwem.
Znak A-7 znajdujący się w obrębie skrzyżowania dotyczy
tylko najbliższej jezdni, przed którą został umieszczony.
Przepis stosuje się odpowiednio do znaku A-7
umieszczonego przed torowiskiem pojazdów szynowych
lub w innych miejscach przecinania się kierunków ruchu.
Umieszczona pod znakiem A-7 tabliczka T-6c lub T-6d
wskazuje rzeczywisty przebieg drogi z pierwszeństwem
29
przez skrzyżowanie. Gruba linia na tabliczkach oznacza
drogę z pierwszeństwem.
A-8 Skrzyżowanie o ruchu Ostrzega o skrzyżowaniu, na którym ruch odbywa
okrężnym się dookoła wyspy lub placu w kierunku
wskazanym na znaku.
A-9 Przejazd kolejowy z Ostrzega o przejezdzie kolejowym wyposażonym w
zaporami zapory lub półzapory. Umieszczona pod znakiem A-9
tabliczka T-7 wskazuje układ torów i drogi na
przejezdzie.
A-10 Przejazd kolejowy bez Ostrzega o przejezdzie kolejowym niewyposażonym ani
zapór w zapory, ani w półzapory. Umieszczona pod znakiem A-
10 tabliczka T-7 wskazuje układ torów i drogi na
przejezdzie.
A-11 Nierówna droga Ostrzega o poprzecznej nierówności jezdni
A-11a Próg zwalniający Ostrzega o wypukłości na jezdni zastosowanej w celu
spowolnienia ruchu pojazdów
A-12a Zwężenie jezdni - Ostrzega o występującym po obu stronach jezdni
dwustronne zwężeniu, które może powodować utrudnienia ruchu
A-12b Zwężenie jezdni - Ostrzega o występującym po prawej stronie jezdni
prawostronne zwężeniu, które może powodować utrudnienia ruchu
A-12c Zwężenie jezdni - Ostrzega o występującym po lewej stronie jezdni
lewostronne zwężeniu, które może powodować utrudnienia ruchu
A-14 Roboty drogowe Ostrzega o prowadzonych na drodze robotach;
umieszczona pod znakiem tabliczka T-19 wskazuje na
malowanie znaków poziomych
30
A-15 Śliska jezdnia Ostrzega o możliwości poślizgu pojazdu spowodowanego
w szczególności zmianą nawierzchni jezdni, stałym lub
okresowym jej zawilgoceniem itd.
A-16 Przejście dla pieszych Ostrzega o przejściu dla pieszych
A-17 Dzieci Ostrzega o miejscu na drodze szczególnie uczęszczanym
przez dzieci lub o bliskości takiego miejsca.
A-19 Boczny wiatr Ostrzega o miejscu, w którym mogą występować silne
boczne podmuchy wiatru.
A-20 Odcinek jezdni o ruchu Ostrzega jadących jezdnią jednokierunkową o miejscu, w
dwukierunkowym którym rozpoczyna się ruch dwukierunkowy
A-21 Tramwaj Ostrzega o przejezdzie przez tory tramwajowe.
Umieszczona pod znakiem tabliczka T-7 wskazuje układ
torów i drogi na tym przejezdzie
A-22 Niebezpieczny zjazd Ostrzega o znacznym spadku podłużnym drogi.
Umieszczona pod znakiem tabliczka T-9 wskazuje
rzeczywistą wielkość spadku, np. wartość 8% oznacza,
że droga na długości 100m opada o 8 m.
A-23 Stromy podjazd Ostrzega o znacznym wzniesieniu drogi. Umieszczona
pod znakiem tabliczka T-9 wskazuje rzeczywistą wielkość
wzniesienia, np. wartość 8% oznacza, że droga na
długości 100m wznosi się o 8 m.
A-24 Rowerzyści Ostrzega o miejscu, w którym rowerzyści wjeżdżają z
drogi dla rowerów na jezdnię lub przez nią przejeżdżają.
A-26 Lotnisko Ostrzega o możliwości nagłego pojawienia się nisko
przelatującego samolotu lub śmigłowca
31
A-28 Sypki żwir Ostrzega o odcinku drogi pokrytej żwirem (grysem),
który może być wyrzucany spod kół jadących pojazdów
A-29 Sygnały świetlne Ostrzega o miejscu, w którym ruch jest kierowany za
pomocą sygnalizacji świetlnej
A-30 Inne Ostrzega o niebezpieczeństwie innego rodzaju niż
niebezpieczeństwo określone pozostałymi znakami ostrzegawczymi.
Umieszczona pod znakiem A-30 tabliczka
wskazuje rodzaj niebezpieczeństwa za pomocą
symbolu lub napisu:
" T-8 - miejsce, w którym ruch pojazdów
został skierowany na tory tramwajowe,
" T-10 - przecięcie drogi z bocznicą
kolejową lub torem o podobnym
charakterze; w miejscu tak
oznakowanym ruch na drodze jest
wstrzymywany przez pracownika kolei
podczas przejeżdżania (przetaczania)
pociągu,
" T-11> - przeprawę promową,
" T-12 - podłużny uskok nawierzchni,
" T-13 - odcinek drogi, na którym
występują deformacje nawierzchni w
postaci kolein,
" T-14 - miejsce częstych wypadków o
charakterze wskazanym na tabliczce,
" T-15 - miejsce częstych wypadków
spowodowanych śliską nawierzchnią
jezdni ze względu na opady deszczu,
" T-16 - miejsce wyjazdu pojazdów
uprzywilejowanych wskazanych na
tabliczce (T-16 może być powtórzona bez
znaku A-30 bezpośrednio przed miejscem
wjazdu na drogę pojazdów
uprzywilejowanych),
" T-17 - granicę państwa,
" T-18 - nieoczekiwaną zmianę kierunku
ruchu o przebiegu wskazanym na
tabliczce.
A-31 Niebezpieczne Ostrzega o niebezpiecznym poboczu (miękkim lub
pobocze obniżonym); znak z odwróconym symbolem
ostrzega o niebezpiecznym poboczu
występującym po lewej stronie drogi
A-32 Oszronienie jezdni Ostrzega o mogącym występować na drodze
oszronieniu jezdni lub gołoledzi
32
A-33 Zator drogowy Oostrzega o częstym występowaniu zablokowania
ruchu pojazdów.
A-34 Wypadek drogowy Ostrzega o miejscu, w którym na skutek wypadku
drogowego nastąpiło zablokowanie drogi lub
znaczne utrudnienie ruchu pojazdów.
Znaki zakazu
Symbol Wygląd Znaczenie Objaśnienie
B-1 Zakaz ruchu w obu Oznacza zakaz ruchu na drodze pojazdów, kolumn
kierunkach pieszych oraz jezdzców i poganiaczy; znak może być
ustawiony na jezdni. Umieszczona pod znakiem B-1
tabliczka T-22 wskazuje, że zakaz nie dotyczy
rowerów jednośladowych.3, 4
B-2 Zakaz wjazdu Oznacza zakaz wjazdu pojazdów na drogę lub
jezdnię od strony jego umieszczenia; zakaz dotyczy
również kolumn pieszych oraz jezdzców i
poganiaczy. Umieszczona pod znakiem B-2 tabliczka
T-22 wskazuje, że znak nie dotyczy rowerów
jednośladowych wjeżdżających na wyznaczony na
jezdni pas ruchu dla rowerów.
B-3 Zakaz wjazdu Oznacza zakaz ruchu pojazdów silnikowych; zakaz nie
pojazdów silnikowych, dotyczy motocykli jednośladowych.3, 4
z wyjątkiem motocykli
jednośladowych
B-3a Zakaz wjazdu Oznacza zakaz ruchu autobusów.4
autobusów
B-16 Zakaz wjazdu Ooznacza zakaz ruchu pojazdów, których wysokość
pojazdów o wysokości (również z ładunkiem) jest większa od wartości podanej na
ponad ... m. znaku.
B-20 STOP Oznacza:
1. zakaz wjazdu na skrzyżowanie bez zatrzymania się
przed drogą z pierwszeństwem,
2. obowiązek ustąpienia pierwszeństwa kierującym
poruszającym się tą drogą.
Zatrzymanie powinno nastąpić w wyznaczonym w tym celu
miejscu, a w razie jego braku - w takim miejscu, w którym
kierujący może upewnić się, że nie utrudni ruchu na drodze
z pierwszeństwem.
33
Znak B-20 umieszczony w obrębie skrzyżowania dotyczy
tylko najbliższej jezdni, przed którą został ustawiony.
Przepisy stosuje się odpowiednio do znaku B-20
umieszczonego przed torowiskiem pojazdów szynowych lub
w innych miejscach przecinania się kierunków ruchu.
Umieszczona pod znakiem B-20 tabliczka T-6c lub T-6d
wskazuje rzeczywisty przebieg drogi z pierwszeństwem
przez skrzyżowanie.
B-21 Zakaz skręcania w Zabrania skręcania w lewo oraz zabrania zawracania. Zakaz
lewo wyrażony znakiem B-21 obowiązuje na najbliższym
skrzyżowaniu. Znak B-21 znajdujący się w obrębie
skrzyżowania dotyczy tylko najbliższej jezdni, przed którą
został umieszczony. Umieszczona pod znakiem B-21
tabliczka T-22 wskazuje, że znak nie dotyczy rowerów
jednośladowych skręcających na drogę dla rowerów lub
wyznaczony na jezdni pas ruchu przeznaczony dla tych
pojazdów.
B-22 Zakaz skręcania w Zabrania skręcania w prawo. Zakaz wyrażony znakiem B-22
prawo obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu. Znak B-22
znajdujący się w obrębie skrzyżowania dotyczy tylko
najbliższej jezdni, przed którą został umieszczony.
Umieszczona pod znakiem B-22 tabliczka T-22 wskazuje, że
znak nie dotyczy rowerów jednośladowych skręcających na
drogę dla rowerów lub wyznaczony na jezdni pas ruchu
przeznaczony dla tych pojazdów.
B-23 Zakaz zawracania Zabrania kierującym zawracania do najbliższego
skrzyżowania włącznie.
B-24 Koniec zakazu Oznacza odwołanie zakazu zawracania przed
zawracania skrzyżowaniem.
B-25 Zakaz wyprzedzania Zabrania kierującym pojazdami silnikowymi wyprzedzania
pojazdów silnikowych wielośladowych.
Umieszczona pod znakiem B-25 tabliczka od T-23a do T-23j
wskazuje, że zakaz wyprzedzania dotyczy kierującego
pojazdem, którego symbol znajduje się na tabliczce.
Jeżeli zakaz wyrażony przez znak B-25 nie jest uprzednio
odwołany znakiem B-27 lub B-42, to obowiązuje do
najbliższego skrzyżowania1.
B-26 Zakaz wyprzedzania Zabrania wyprzedzania pojazdów silnikowych
przez samochody wielośladowych kierującemu:
ciężarowe 1) samochodem ciężarowym o dopuszczalnej masie
całkowitej przekraczającej 3,5 t,
2) ciągnikiem samochodowym,
3) pojazdem specjalnym lub używanym do celów
specjalnych - o dopuszczalnej masie całkowitej
przekraczającej 3,5 t.
Jeżeli zakaz wyrażony przez znak B-25 nie jest uprzednio
odwołany znakiem B-28 lub B-42, to obowiązuje do
najbliższego skrzyżowania1.
34
B-27 Koniec zakazu Oznacza koniec obowiązywania zakazu zarządzonego
wyprzedzania znakiem B-25.
B-28 Koniec zakazu Oznacza koniec obowiązywania zakazu zarządzonego
wyprzedzania przez znakiem B-26.
samochody ciężarowe
B-29 Zakaz używania Zabrania używania tych sygnałów, chyba że jest to
sygnałów konieczne w celu ostrzeżenia o bezpośrednim zagrożeniu
dzwiękowych bezpieczeństwa ruchu. Jeżeli zakaz wyrażony przez znak B-
29 nie jest uprzednio odwołany znakiem B-30 lub B-42, to
obowiązuje do najbliższego skrzyżowania1.
B-30 Koniec zakazu Oznacza koniec obowiązywania zakazu zarządzonego
używania sygnałów znakiem B-29.
dzwiękowych
B-31 Pierwszeństwo dla Zabrania kierującym wjazdu lub wejścia na zwężony
nadjeżdżających z odcinek jezdni, jeżeli zmusiłoby to kierujących znajdujących
przeciwka się na tym odcinku lub zbliżających się do niego z
przeciwnej strony do zatrzymania się lub zmiany toru jazdy.
B-33 Ograniczenie Oznacza zakaz przekraczania prędkości określonej
prędkości na znaku liczbą kilometrów na godzinę.
Dopuszczalna prędkość określona na znaku
obowiązuje do:
1). wprowadzenia innej dopuszczalnej prędkości
znakiem B-33 lub B-43,
2). umieszczenia znaku D-40 oznaczającego
początek strefy zamieszkania,
3). umieszczenia znaków oznaczających
odpowiednio początek lub koniec obszaru
zabudowanego.
Umieszczona pod znakiem B-33 tabliczka wskazuje,
że ograniczenie prędkości dotyczy kierującego
pojazdem, którego symbol znajduje się na tabliczce.
Znak B-33, określający dopuszczalną prędkość
większą niż 60 km/h, umieszczony na obszarze
zabudowanym, dotyczy samochodu osobowego,
motocykla i samochodu ciężarowego o
dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej
3,5 t., z wyjątkiem:
1). pojazdu przewożącego materiały
niebezpieczne
2). pojazdu z urządzeniem wystającym do przodu
więcej niż 1,5 m od siedzenia kierującego
3). pojazdu holującego pojazd silnikowy
4). motocykla, którym przewozi się dziecko w
wieku do lat 7
5). samochodu ciężarowego przewożącego osoby
35
poza kabiną kierowcy.
B-34 Koniec ograniczenia Oznacza odwołanie ograniczenia prędkości zarządzonego
prędkości znakiem B-33.
B-35 Zakaz postoju Oznacza zakaz postoju pojazdu.4 Dopuszczalny czas
unieruchomienia pojazdu dłuższy niż jedna minuta
jest wskazany napisem na znaku albo na
2
umieszczonej pod nim tabliczce . Jeżeli zakaz
wyrażony znakiem B-35 nie jest uprzednio
odwołany przez taki sam znak z tabliczką T-25c, to
obowiązuje do najbliższego skrzyżowania.1
B-36 Zakaz Oznacza zakaz zatrzymywania pojazdu2. Jeżeli
zatrzymywania się zakaz wyrażony znakiem B-36 nie jest uprzednio
odwołany przez taki sam znak z tabliczką T-25c lub
znak B-35, to obowiązuje do najbliższego
skrzyżowania.1
B-37 Zakaz postoju w dni Oznacza zakaz postoju pojazdów w nieparzyste dni
nieparzyste miesiąca; zakaz nie obowiązuje od godziny 21 do
24.2, 4 Jeżeli zakaz wyrażony znakiem B-37 nie jest
uprzednio odwołany przez taki sam znak z tabliczką
T-25c, to obowiązuje do najbliższego skrzyżowania.1
B-38 Zakaz postoju w dni Oznacza zakaz postoju pojazdów w parzyste dni
parzyste miesiąca; zakaz nie obowiązuje od godziny 21 do
24.2, 4 Jeżeli zakaz wyrażony znakiem B-38 nie jest
uprzednio odwołany przez taki sam znak z tabliczką
T-25c, to obowiązuje do najbliższego skrzyżowania.1
B-39 Strefa Oznacza wjazd do strefy, w której obowiązuje zakaz
4
ograniczonego postoju pojazdów na wszystkich drogach ;
postoju dopuszczalny czas unieruchomienia pojazdu dłuższy
niż jedna minuta jest wskazany napisem na znaku.
Znak B-39 nie dotyczy:
1). pojazdu komunikacji publicznej
zatrzymującego się na wyznaczonym dla niego
miejscu,
2). pojazdu zatrzymującego się w miejscu
oznaczonym znakiem D-18, D-18a, D-18b lub D-44,
3). pojazdu unieruchomionego ze względu na
warunki lub przepisy ruchu drogowego,
4). autobusu szkolnego.
B-40 Koniec strefy Oznacza wyjazd ze strefy ograniczonego postoju.
ograniczonego
postoju
B-41 Zakaz ruchu pieszych Oznacza zakaz ruchu pieszych po tej stronie drogi, po
której znak jest umieszczony.
36
B-42 Koniec zakazów Oznacza odwołanie zakazów wyrażonych znakami B-23, B-
25, B-26, B-29 i B-33.
B-43 Strefa ograniczonej Oznacza wjazd do strefy, w której obowiązuje zakaz
prędkości przekraczania prędkości określonej na znaku liczbą
kilometrów na godzinę. Znak B-43, określający
dopuszczalną prędkość mniejszą lub równą 30
km/h, oznacza ponadto, że umieszczone w strefie
urządzenia i rozwiązania wymuszające powolną
jazdę (progi zwalniające) mogą nie być oznakowane
znakami ostrzegawczymi.
B-44 Koniec strefy Oznacza wyjazd ze strefy ograniczonej prędkości.
ograniczonej prędkości
- Nie dotyczy skrzyżowania na drodze dwujezdniowej, na którym wlot drogi poprzecznej znajduje się tylko z lewej strony
i nie ma połączenia z prawą jezdnią.
- Zakaz wyrażony znakiem dotyczy tej strony drogi, po której znak się znajduje, z wyjątkiem miejsc, gdzie za pomocą
znaku dopuszcza się postój lub zatrzymanie. Dotyczy również kolumn pieszych oraz jezdzców i poganiaczy, nie dotyczy
pojazdów unieruchomionych ze względu na warunki lub przepisy ruchu drogowego. Umieszczona pod znakiem tabliczka
T-24 wskazuje, że pojazd pozostawiony w miejscu, w którym obowiązuje zakaz wyrażony tym znakiem, zostanie
usunięty z drogi na koszt właściciela. Umieszczone pod znakiem tabliczki wskazują:
1). T-25a - początek zakazu wyrażonego znakiem,
2). T-25b - kontynuację zakazu wyrażonego znakiem,
3). T-25c - odwołanie zakazu wyrażonego znakiem.
Znak wraz z tabliczką T-26, umieszczony na placu równolegle do krawędzi jezdni, oznacza, że zakaz wyrażony tym
znakiem dotyczy strony placu, przy której został ustawiony.
- Kierujący pojazdem wykonującym na drodze prace porządkowe, remontowe lub modernizacyjne może nie stosować się
do zakazów wyrażonych znakami B-1, B-3, B-5, B-6 i B-7 podczas wykonywania prac na drodze lub dojazdu do miejsca
ich wykonywania znajdującego się na obszarze lub na drodze objętej zakazem, pod warunkiem używania żółtych
sygnałów błyskowych i zachowania szczególnej ostrożności.
- Uprawniona osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej, kierująca pojazdem samochodowym, oraz
kierujący pojazdem przewożący taką osobę mogą, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności, nie stosować się
do zakazów wyrażonych znakami B-1, B-3, B-3a, B-4, B-10, B-35, B-37, B-38 i B-39.
Znaki nakazu
Symbol Wygląd Znaczenie Objaśnienie
C-1 Nakaz jazdy w Zobowiązuje kierującego do jazdy w prawo przed znakiem; znak ten
prawo przed może być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub na samej
znakiem jezdni. Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w miejscu,
gdzie występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
37
C-2 Nakaz jazdy w Zobowiązuje kierującego do jazdy w prawo za znakiem; znak ten może
prawo za być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub na samej jezdni.
znakiem Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w miejscu, gdzie
występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
C-3 Nakaz jazdy w Zobowiązuje kierującego do jazdy w lewo przed znakiem; znak ten
lewo przed może być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub na samej
znakiem jezdni. Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w miejscu,
gdzie występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
C-4 Nakaz jazdy w Zobowiązuje kierującego do jazdy w lewo za znakiem; znak ten może
lewo za znakiem być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub na samej jezdni.
Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w miejscu, gdzie
występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
C-5 Nakaz jazdy Zobowiązuje kierującego do jazdy prosto; znak ten może być
prosto umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub na samej jezdni.
Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w miejscu, gdzie
występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
C-6 Nakaz jazdy Zobowiązuje kierującego do jazdy prosto lub w prawo; znak ten może
prosto lub w być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub na samej jezdni.
prawo Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w miejscu, gdzie
występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
C-7 Nakaz jazdy Zobowiązuje kierującego do jazdy prosto lub w lewo; znak ten może
prosto lub w być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub na samej jezdni.
lewo Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w miejscu, gdzie
występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
C-8 Nakaz jazdy w Zobowiązuje kierującego do jazdy w prawo lub w lewo; znak ten może
prawo lub w być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub na samej jezdni.
lewo Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w miejscu, gdzie
występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
C-9 Nakaz jazdy z Zobowiązuje kierującego do jazdy z prawej strony znaku; znak
prawej strony ten może być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni)
znaku lub na samej jezdni. Znak obowiązuje na najbliższym
skrzyżowaniu lub w miejscu, gdzie występuje możliwość
zmiany kierunku jazdy
C-10 Nakaz jazdy z Zobowiązuje kierującego do jazdy z lewej strony znaku; znak ten może
lewej strony być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub na samej jezdni.
znaku Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w miejscu, gdzie
występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
38
C-11 Nakaz jazdy z Zobowiązuje kierującego do jazdy z prawej lub z lewej strony znaku;
prawej lub z znak ten może być umieszczony na przedłużeniu osi drogi (jezdni) lub
lewej strony na samej jezdni. Znak obowiązuje na najbliższym skrzyżowaniu lub w
znaku miejscu, gdzie występuje możliwość zmiany kierunku jazdy
C-12 Ruch okrężny Oznacza, że na skrzyżowaniu ruch odbywa się dookoła wyspy
lub placu w kierunku wskazanym na znaku. Znak C-12
występujący łącznie ze znakiem A-7 oznacza pierwszeństwo
kierującego znajdującego się na skrzyżowaniu przed
kierującym wjeżdżającym (wchodzącym) na to skrzyżowanie
C-14 Prędkość Oznacza, że kierujący, przy zachowaniu ograniczeń prędkości
minimalna wynikających z przepisów szczegółowych, jest obowiązany jechać z
prędkością nie mniejszą niż określona na znaku liczbą kilometrów na
godzinę, chyba że warunki ruchu lub jego bezpieczeństwo wymagają
zmniejszenia prędkości.
C-15 Koniec Oznacza miejsce, w którym prędkość minimalna określona znakiem C-
minimalnej 14 przestaje obowiązywać.
prędkości
C-16 Droga dla Oznacza drogę lub jej część przeznaczoną dla pieszych, którzy są
pieszych obowiązani z niej korzystać.
C-16a Koniec drogi dla Oznacza koniec drogi przeznaczonej dla pieszych.
pieszych
E-5 Drogowskaz do Wskazuje na skrzyżowaniu lub bezpośrednio
dzielnicy miasta przed nim kierunek do dzielnic miast. Drogowskaz
E-5 z napisem "Centrum" wskazuje kierunek do
centrum miasta.
E-6 Drogowskaz do Wskazuje kierunek do obiektu komunikacyjnego
lotniska wskazanego na znaku. 1
E- Drogowskaz do Wskazuje kierunek do obiektu komunikacyjnego
6a dworca lub stacji wskazanego na znaku. 1
kolejowej
E- Drogowskaz do Wskazuje kierunek do obiektu komunikacyjnego
6b dworca wskazanego na znaku. 1
autobusowego
39
E-9 Drogowskaz do Wskazuje kierunek do obiektu turystycznego lub
muzeum wypoczynkowego wskazanego na znaku. 3
E- Drogowskaz do Wskazuje kierunek do obiektu turystycznego lub
10 zabytku jako dobra wypoczynkowego wskazanego na znaku. 3
kultury
E- Drogowskaz do Wskazuje kierunek do obiektu turystycznego lub
11 zabytku przyrody wypoczynkowego wskazanego na znaku. 3
E- Drogowskaz do Wskazuje kierunek do obiektu turystycznego lub
12 punktu widokowego wypoczynkowego wskazanego na znaku. 3
E- Miejscowość Oznacza wjazd do miejscowości
17a
E- Koniec miejscowości Oznacza wyjazd z miejscowości
18a
E- Obwodnica Wskazuje na skrzyżowaniu kierunek do
19a obwodnicy miasta.
E- Dzielnica (osiedle) Informuje o wjezdzie do dzielnicy lub osiedla;
21 znak z napisem "Centrum" informuje o wjezdzie
do centrum miasta.
F-4 Nazwa rzeki Podaje nazwę rzeki lub innego cieku wodnego,
nad którym przebiega droga.
F-5 Uprzedzenie o Uprzedza o znaku zakazu umieszczonym na
zakazie drodze w odległości wskazanej na znaku.
F-6 Znak uprzedzający, Uprzedza o wskazanym na nim odpowiednim
umieszczany przed znakiem niebezpieczeństwie lub zakazie
skrzyżowaniem występującym za skrzyżowaniem na wskazanej
drodze.
F-8 Objazd w związku z Wskazuje wyznaczony objazd; jeżeli na znaku F-8
zamknięciem drogi umieszczono znak zakazujący wjazdu określonych
pojazdów, oznacza to, że objazd dotyczy
pojazdów wskazanych na znaku zakazu.
F-9 Znak prowadzący na Wskazuje kierunek ruchu pojazdów na
drodze objazdowej wyznaczonym objezdzie.
F- Kierunki na pasach Wskazuje dozwolone, zgodnie ze strzałkami
10 ruchu umieszczonymi na znaku, kierunki jazdy z
poszczególnych pasów ruchu. Umieszczona na
znaku strzałka zezwalająca na skręcanie w lewo
40
ze skrajnego lewego pasa ruchu oznacza także
zezwolenie na zawracanie, chyba że jest to
zabronione znakiem B-23 lub ruch jest kierowany
sygnalizatorem S-3.
F- Kierunki na pasie Wskazuje dozwolone, zgodnie ze strzałkami
11 ruchu umieszczonymi na znaku, kierunki jazdy z pasa
ruchu, nad którym znak został umieszczony.
Umieszczona na znaku strzałka zezwalająca na
skręcanie w lewo ze skrajnego lewego pasa ruchu
oznacza także zezwolenie na zawracanie, chyba
że jest to zabronione znakiem B-23 lub ruch jest
kierowany sygnalizatorem S-3.
F- Niesymetryczny Wskazuje pasy ruchu przeznaczone do jazdy w
15 podział jezdni dla podanych kierunkach.
przeciwnych
kierunków ruchu
F- Koniec pasa ruchu na Uprzedza o końcu wewnętrznego pasa ruchu na
16 jezdni jezdni wskazanej na znaku.
dwukierunkowej
F- Koniec pasa ruchu na Uprzedza o końcu wewnętrznego pasa ruchu na
17 jezdni jezdni wskazanej na znaku.
jednokierunkowej
F- Przeciwny kierunek Wskazuje lewy pas ruchu przeznaczony tylko dla
18 dla określonych pojazdów określonych na znaku, poruszających
pojazdów się w kierunku przeciwnym.
F- Pas ruchu dla Wskazuje wyznaczony na jezdni pas ruchu
19 określonych przeznaczony dla pojazdów wskazanych na
pojazdów znaku.
Znakami drogowymi poziomymi są umieszczone na nawierzchni linie ciągłe lub przerywane, pojedyncze
lub podwójne, strzałki, napisy, symbole i inne linie związane z oznaczaniem określonych miejsc na drodze
oraz punktowe elementy odblaskowe.
Znaki drogowe poziome są barwy białej lub żółtej, a w przypadku punktowych elementów odblaskowych - także barwy
czerwonej.
Jeżeli na drodze są umieszczone znaki barwy białej i żółtej wskazujące różny sposób zachowania, to kierujący jest
obowiązany stosować się do znaków barwy żółtej.
Umieszczone na jezdni punktowe elementy odblaskowe barwy czerwonej wyznaczają prawą krawędz jezdni. Lewa
krawędz jezdni oraz pasy ruchu mogą być oznaczone punktowymi elementami odblaskowymi barwy białej lub żółtej.
Symbol Wygląd Znaczenie Objaśnienie
41
P-1 Linia pojedyncza Linia pojedyncza przerywana, w którym kreski są
przerywana krótsze od przerw lub równe przerwom, wyznacza pasy
ruchu. Znak P-1 o podwójnej szerokości, w którym
kreski i przerwy są równe, informuje ponadto, że
wyznaczony pas ruchu jest pasem:
" ruchu powolnego,
" zanikającym
" przeznaczonym wyłącznie dla pojazdów
wyjeżdżających na inną drogę lub jezdnię.
P-2 Linia pojedyncza Linia pojedyncza ciągła oddziela pasy ruchu o tym
ciągła samym kierunku i oznacza ponadto zakaz
przejeżdżania przez tę linię i najeżdżania na nią.
P-3 Linia jednostronnie Linia jednostronnie przekraczalna oznacza zakaz
przekraczalna przejeżdżania przez tę linię od strony linii ciągłej i
najeżdżania na nią, z wyjątkiem powrotu po
wyprzedzaniu na położony przy linii przerywanej pas
ruchu zajmowany przed wyprzedzaniem.
P-4 Linia podwójna Linia podwójna ciągła rozdziela pasy ruchu o
ciągła kierunkach przeciwnych i oznacza zakaz przejeżdżania
przez tę linię i najeżdżania na nią.
P-5 Linia podwójna Linia podwójna przerywana, znajdująca się między
przerywana skrzyżowaniami po obu stronach pasa ruchu, oznacza
pas o zmiennym kierunku ruchu otwieranym i
zamykanym sygnałami świetlnymi nadawanymi przez
sygnalizator S-4.
42
P-6 Linia ostrzegawcza L, w której kreski są dłuższe od przerw, rozdziela pasy
ruchu i uprzedza o zbliżaniu się do linii, przez którą
przejeżdżanie jest zabronione, lub do miejsca
niebezpiecznego.
P-7a Linia krawędziowa Linia krawędziowa przerywana wyznacza krawędz
przerywana jezdni.
P-7b Linia krawędziowa Linia krawędziowa ciągła wyznacza krawędz jezdni;
ciągła oznacza ponadto zakaz wjazdu na pobocze
kierującemu pojazdem samochodowym.
P-8a Strzałka kierunkowa Oznacza, że jazda z pasa ruchu, na którym jest
na wprost umieszczona, jest dozwolona tylko w kierunku
wskazanym strzałką; połączone symbole znaków P-8a,
P-8b lub P-8c oznaczają zezwolenie na ruch w
kierunkach wskazanych strzałkami kierunkowymi.
P-8b Strzałka kierunkowa Oznacza, że jazda z pasa ruchu, na którym jest
do skręcania umieszczona, jest dozwolona tylko w kierunku
wskazanym strzałką; połączone symbole znaków P-8a,
P-8b lub P-8c oznaczają zezwolenie na ruch w
kierunkach wskazanych strzałkami kierunkowymi.
Strzałka kierunkowa zezwalająca na skręcanie w lewo,
umieszczona na skrajnie lewym pasie, oznacza także
zezwolenie na zawracanie, chyba że jest to zabronione
znakiem pionowym B-23 lub ruch jest kierowany
sygnalizatorem świetlnym S-3.
P-8c Strzałka kierunkowa Oznacza, że jazda z pasa ruchu, na którym jest
do zawracania umieszczona, jest dozwolona tylko w kierunku
wskazanym strzałką; połączone symbole znaków P-8a,
P-8b lub P-8c oznaczają zezwolenie na ruch w
kierunkach wskazanych strzałkami kierunkowymi.
43
P-9 Strzałka Strzałka naprowadzająca oznacza nakaz wjazdu na
naprowadzająca sąsiedni pas ruchu wskazany strzałką; nie dotyczy to
kierujących pojazdami, dla których jest przeznaczony
dalszy odcinek pasa ruchu.
P-10 Przejście dla pieszych Oznacza miejsce przejścia dla pieszych.
P-11 Przejazd dla Oznacza miejsce przejazdu dla rowerzystów.
rowerzystów
P-12 Linia bezwzględnego Wskazuje miejsce zatrzymania pojazdu w związku ze
zatrzymania - stop znakami pionowymi B-20 lub B-32.
P-13 Linia warunkowego Wskazuje miejsce zatrzymania pojazdu w celu
zatrzymania złożona ustąpienia pierwszeństwa wynikającego ze znaku
z trójkątów pionowego A-7.
P-14 Linia warunkowego Wskazuje miejsce zatrzymania pojazdu na
zatrzymania złożona skrzyżowaniu, przed przejściem dla pieszych lub przed
z prostokątów sygnałem świetlnym.
P-15 Trójkąt Potwierdza oznakowanie wlotu na skrzyżowanie
podporządkowania znakami pionowymi A-7.
P-16 Napis STOP Potwierdza oznakowanie wlotu na skrzyżowanie
znakami pionowymi B-20.
P-17 Linia przystankowa Wyznacza na jezdni miejsce przystanku i oznacza, że
zakaz zatrzymywania się innych pojazdów na
przystanku obowiązuje na całej długości linii.
44
P-18 Stanowisko Wyznacza miejsce przeznaczone do postoju pojazdów.
postojowe
P-19 Linia wyznaczająca Wyznacza pas przeznaczony na postój pojazdów
pas postojowy wzdłuż krawędzi jezdni lub oddziela od niej zatokę
postojową.
P-20 "Koperta" Wyznacza stanowisko postojowe zastrzeżone dla
określonego rodzaju pojazdów.
P-21 Powierzchnia Oznacza powierzchnię drogi, na którą wjazd i
wyłączona z ruchu zatrzymanie są zabronione.
P-22 Napis "BUS" Oznacza pas ruchu przeznaczony dla ruchu pojazdów
wykonujących odpłatny przewóz osób na regularnych
liniach.
P-23 "Rower" Oznacza drogę lub jej część (pas ruchu) przeznaczoną
dla ruchu rowerów jednośladowych. Na pasie ruchu
mogą być umieszczone inne napisy lub symbole
oznaczające jego przeznaczenie.
P-24 Miejsce dla pojazdu Miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej oznacza,
osoby że stanowisko postojowe, na którym znak
niepełnosprawnej umieszczono, jest przeznaczone dla pojazdu
samochodowego uprawnionej osoby niepełnosprawnej
o obniżonej sprawności ruchowej oraz dla kierującego
pojazdem przewożącego taką osobę.
45
P-25 Próg zwalniający Oznacza wypukłość na jezdni zastosowaną w celu
spowolnienia ruchu pojazdów.
Sygnalizatory:
Symbol Wygląd Znaczenie Objaśnienie
S-1 Sygnalizator Sygnały świetlne, nadawane przez sygnalizator S-1
podstawowy oznaczają:
" Sygnał zielony - zezwolenie na wjazd za
sygnalizator; Sygnał zielony nie zezwala na
wjazd za sygnalizator, jeżeli:
o ruch pojazdu utrudniłby
opuszczenie jezdni pieszym lub
rowerzystom,
o ze względu na warunki ruchu na
skrzyżowaniu lub za nim
opuszczenie skrzyżowania nie
byłoby możliwe przed
zakończeniem nadawania sygnału
zielonego.
" Sygnał żółty - zakaz wjazdu za sygnalizator,
chyba że w chwili zapalenia tego sygnału
pojazd znajduje się tak blisko sygnalizatora,
że nie może być zatrzymany przed nim bez
gwałtownego hamowania; sygnał ten
oznacza jednocześnie, że za chwilę zapali się
sygnał czerwony;
" Sygnał czerwony - zakaz wjazdu za
sygnalizator;
" Sygnał czerwony i żółty nadawane
jednocześnie - zakaz wjazdu za sygnalizator;
sygnały te oznaczają także, że za chwilę
zapali się sygnał zielony.
Sygnalizator używany poza skrzyżowaniem do
kierowania ruchem na zwężonym odcinku drogi może
nadawać sygnały o dwóch tylko barwach - zielonej i
czerwonej.
S-2 Sygnalizator z Nadawany przez sygnalizator S-2 sygnał czerwony
warunkowym wraz z sygnałem w kształcie zielonej strzałki oznacza,
zezwoleniem na skręt że dozwolone jest skręcanie w kierunku wskazanym
strzałką w najbliższą jezdnię na skrzyżowaniu, pod
warunkiem, że kierujący zatrzyma się przed
sygnalizatorem i nie spowoduje utrudnienia ruchu
innym jego uczestnikom. Sygnał w kształcie zielonej
strzałki, nadawany przez sygnalizator S-2, zezwalający
na skręcanie w lewo, zezwala również na zawracanie z
lewego skrajnego pasa ruchu, chyba że jest to
zabronione znakiem B-23.
46
S-3 Sygnalizator Sygnały świetlne nadawane przez sygnalizator
kierunkowy kierunkowy S-3 dotyczą kierujących jadących w
kierunkach wskazanych strzałką (strzałkami). Sygnał
zielony nadawany przez sygnalizator kierunkowy S-3
oznacza ponadto, że podczas jazdy we wskazanym
kierunku nie występuje kolizja z innymi uczestnikami
ruchu. Sygnalizatory kierunkowe S-3 nadające sygnały
przeznaczone tylko dla pojazdów skręcających w lewo
mogą nie być umieszczone po prawej stronie drogi.
S-4 Sygnalizator z Sygnały świetlne nadawane przez sygnalizator S-4
sygnałami dla pasów oznaczają: sygnał zielony - zezwolenie na wjazd na
ruchu pas ruchu, nad którym sygnalizator jest umieszczony,
sygnał czerwony - zakaz wjazdu na pas ruchu, nad
którym sygnalizator jest umieszczony.
S-5 Sygnalizator z Sygnały świetlne dla pieszych nadawane przez
sygnałami dla sygnalizator S-5 oznaczają: sygnał zielony -
pieszych zezwolenie na wejście na przejście dla pieszych, przy
czym sygnał zielony migający oznacza, że za chwilę
zapali się sygnał czerwony i pieszy jest obowiązany jak
najszybciej opuścić przejście, sygnał czerwony - zakaz
wejścia na przejście.
S-6 Sygnalizator z Sygnały świetlne dla rowerzystów nadawane przez
sygnałami dla sygnalizator S-6 oznaczają: sygnał zielony -
rowerzystów zezwolenie na wjazd na przejazd dla rowerzystów,
przy czym sygnał zielony migający oznacza, że za
chwilę zapali się sygnał czerwony i rowerzysta jest
obowiązany jak najszybciej opuścić przejazd; sygnał
czerwony - zakaz wjazdu na przejazd.
S-7 Nakaz opuszczenia Sygnał świetlny stały lub migający, nadawany przez
pasa ruchu sygnalizator S-7, oznacza nakaz opuszczenia pasa
ruchu, nad którym sygnalizator jest umieszczony, i
wjazdu na część jezdni znajdującą się po stronie
wskazanej strzałką.
Sygnał czerwony migający lub dwa na przemian migające sygnały czerwone oznaczają zakaz wjazdu za sygnalizator lub
inne urządzenie nadające te sygnały.
Migający lub stały sygnał żółty umieszczony na przeszkodzie albo migający sygnał żółty nadawany przez sygnalizator
ostrzegają o występującym niebezpieczeństwie lub utrudnieniu w ruchu oraz nakazują zachowanie szczególnej
ostrożności.
Zatrzymanie pojazdu wynikające z nadawanego sygnału powinno nastąpić przed linią zatrzymania P-14, a wrazie jej
braku - przed sygnalizatorem.
Sygnał świetlny w postaci białych cyfr na tablicy lub sygnalizatorze oznacza wjazd na odcinek jezdni, na którym zaleca
się jazdę z prędkością wyrażoną w kilometrach na godzinę.
Opisy i zdjęcia znaków pochodzą z opracowań ze strony internetowej http://www.v10.pl/
47
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Dz U 2005 nr 108 poz 908 Prawo o ruchu drogowymPrawo o ruchu drogowym Komentarz Wydanie 3o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowymPrawo o ruchu drogowymustawa o zmianie ustawy prawo o ruchu drogowymPrawo o ruchu drogowymZałącznik 2 Prawo na temat ruchu drogowego i bezpieczeństwaNF 2005 10 prawo seriiAudyt?zpieczenstwa ruchu drogowego13 Ankieta ruchu drogowego03 Bezpieczenstwo w ruchu drogowymRozporządzenie MSWiA zmieniające rozp w sprawie kontroli ruchu drogowego1Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego [NPBRD] na lata 2013 2020PRZEPISY RUCHU DROGOWEGOwięcej podobnych podstron