Temat: Jaka decyzja może zapaść w wyniku wznowienia postępowania administracyjnego















Ogólnie biorąc, przez postępowanie administracyjne należy rozumieć tok czynności organu administracyjnego i stron,

zmierzających do wydania aktu administracyjnego. Inaczej mówiąc - tryb i forma postępowania.
Aktu administracyjnego nie można wydać w dowolny sposób . Konieczne jest przestrzeganie pewnych formalności i rygorów.
Istnieje stały tryb załatwiania określonych rodzajów spraw. Wszystko to składa się na postępowanie administracyjne. Istnieje tu
analogia do postępowania sądowego (procedura cywilna, procedura karna), choć postępowanie przed sądami jest uregulowane
znaczenie dokładniej.

Nałożenie pewnych ram działalności organów administracyjnych jest uzasadnione wieloma względami. Zabezpiecza to przede
wszystkim praworządności, zapobiegając naruszaniu prawa i nadużyciu władzy przez organy administracyjne, ponadto zaś zwiększa
ogólną prawidłowość działania administracji.
Działalność administracji państwowej jest bardzo różnorodna, toteż niemożliwe jest ustaleniu jednolitych przepisów

postępowania we wszystkich rodzajach działalności administracji , np.: przy wywłaszczaniu nieruchomości i udzielaniu ślubów. Dlatego
istnieje szereg postępowań administracyjnych.
Większość spraw załatwiana jest w postępowaniu ogólnym . Jest ono uregulowane przepisami kodeksu postępowania
administracyjnego (k.p.a.)

Obok postępowania ogólnego istnieją także postępowania, przewidziane dla niektórych specjalnych dziedzin administracji. Są
to szczególne rodzaje postępowania administracyjnego. Do ważniejszych postępowań szczególnych należą : posterowanie w sprawach
o wykroczenia, postępowanie przymusowe, postępowanie podatkowe, postępowanie w sprawach patentowych i in. Postępowania
szczególne uregulowane są odrębnymi przepisami.


Do podstawowych zasad postępowania administracyjnego należą :
zasada prawdy obiektywnej
zasada udziału stron w postępowaniu
zasada kontroli społecznej nad postępowaniem administracyjnym

zasada uwzględnienia z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu

Wszczęcie postępowania administracyjnego może nastąpić z urzędu (z inicjatywy samego urzędu), jak i na wniosek stron.
Pierwszą czynnością organu administracyjnego jest stwierdzenie, czy jest organem właściwym do wydawania decyzji. O wszczęciu

postępowania zawiadamia się wszystkie osoby będące stronami w sprawie. Stroną w postępowaniu administracyjnym jest każdy,
czyjego interesu lub obowiązku prawnego postępowanie dotyczy albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny
lub obowiązek.
Stronami mogą być obywatele, osoby prywatne, państwowe jednostki organizacyjne, organizacje społeczne.
W każdy stadium postępowania strony mają prawo wglądu akta sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów.

W celu ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, organ administracyjny przeprowadza stosowne dowody.
Podstawowe znaczenie w postępowaniu administracyjnym mają dowody z dokumentów. Stosowane są też dowody z zeznań
świadków, dowody z opinii biegłych i inne. Wszystko to zmierza do ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego , zgodnie z zasadą
swobodnej oceny dowodów, która oznacza, że organ sam ocenia wiarygodność poszczególnych dowodów i odpowiednio ej traktuje.
Do nader istotnych reguł wprowadzonych przez kodeks postępowania administracyjnego należy ograniczenie czasu

załatwiania sprawy do dwóch miesięcy , a postępowaniu odwoławczym do jednego miesiąca.
Po wyjaśnieniu wszelkich okoliczności sprawy organ administracyjny podejmuje decyzję.
Jedną z gwarancji praworządności w działaniu organów administracji jest oparcie postępowania na zasadzie instancyjności.
Od każdej decyzji przysługuje stronom odwołanie do organu wyższego szczebla. Wniesienie odwołania powoduje z reguły

wstrzymanie wykonania wydanej decyzji i powtórne zbadanie sprawy. Strona wnosi odwołanie wtedy, gdy z jakichkolwiek przyczyn jest
z decyzji niezadowolona, w szczególności gdy uważa , że decyzja narusza jej prawa.
Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego znają trzy środki odwoławcze :
odwołanie

zażalenie
wniosek o wznowienie postępowania
Wniosek o wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem odwoławczym. Zmierza on do podjęcia na nowo postępowania,
które zostało zakończone wydaniem decyzji. Z tego względu może mieć miejsce tylko w wyjątkowych przypadkach :
Wznowienie postępowania może nastąpić gdy :

decyzja wydana została w wyniku przestępstwa ( np.: przekupienie urzędnika)
dowody na, których oparł się organ okazały się fałszywe (np.: podrobione dokumenty)
wyjdą na jaw nowe okoliczności, nie znane w chwili wydania decyzji


Wznowienie postępowania może nastąpić zarówno na skutek wniosku stron , jak i z urzędu. Wniosek o wznowienie postępowania
powinien być złożony w ciągu miesiąca od uzyskania wiadomości o przyczynie uzasadniającej wznowienie. W wyniku wznowienia
postępowania może zapaść decyzja o innej treści i skutkach aniżeli wcześniej podjęta w tej sprawie.


Wykładnia wydania decyzji:


Art. 151 (KPA)
ż 1. Organ administracji państwowej, o którym mowa w art.150, po przeprowadzeniu postępowania określonego w

art.149 ż 2 wydaje decyzję, w której:
odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia na podstawie art.145 ż 1 , albo
uchyla decyzję dotychczasową, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 ż 1, i wydaje nową
decyzję

ż 2. W przypadku gdy w wyniku wznowienia postępowania nie można uchylić decyzji na skutek okoliczności, om których
mowa w art.146 , organ administracji państwowej ograniczy się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z
naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie uchylił tej decyzji.



Po przeprowadzeniu wznowionego postępowania organ administracji państwowej odmawia zgodnie z ż 1 pkt,.1 uchylenia
dotychczasowej decyzji , gdy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia z przyczyn określonych w art.135 ż 1, np. gdy okaże się, że w
postanowieniu o wznowieniu (art.149 ż1) błędnie przyjęto, że strona nie wzięła udziału w postępowaniu bez własnej winy.
Organ odmawia także uchylenia dotychczasowej decyzji, mimo iż zachodzą przyczyny określone w art. 145 ż 1, jeśli z

okoliczności spraw wynika, że w razie uchylenia mogłaby zapaść wyłącznie taka sama decyzja w istocie decyzja. Tak tylko można
tłumaczyć niezupełne jasno sformułowany i niewłaściwie umieszczony (systematycznie bowiem nie wiąże się on z treścią art.146 ż 1,
który wprowadza okresy przedawnienia do uchylenia decyzji we wznowionym postępowaniu, lecz z omawianym art.151), a wskutek
tego trudno zrozumiały przepis art. 146 ż 2:"Nie uchyla się decyzji także w przypadku jeżeli w wyniku wznowienia postępowania

mogłaby zapaść wyłącznie decyzja w swej istocie decyzji dotychczasowej". Jeżeliby więc np. okazało się, że fakt , iż strona nie wzięła
udziału w rozprawie bez własnej winy , nie wpłyną w istocie na treść decyzji - organ po przeprowadzeniu wznowionego postępowania
nie uchyli dotychczasowej decyzji. Swoje stanowisko wyjaśni w uzasadnieniu decyzji negatywnej ( decyzji odmawiającej uchylenia
dotychczasowej decyzji).


Po przeprowadzeniu wznowionego postępowania organ administracji państwowej uchyla zgodnie z ż 1 pkt. 2 omawianego
artykułu dotychczasową decyzję, gdy "stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 ż 1", to znaczy gdy stwierdzi,
że jakaś z wad postępowania wymienionych w tym paragrafie, np. udzielenie pracownikowi organu prowadzącemu postępowanie
korzyści materialnych, wpłynęła na treść decyzji.

Organ nie wydaję jednakże tutaj - jakby to mogło z niezbyt szczęśliwej redakcji ż 1 pkt.2 - dwóch odrębnych decyzji,
mianowicie decyzji uchylającej dotychczasową decyzję i nowej decyzji rozstrzygającej o istocie sprawy. Podejmuje on decyzji
kończącej wznowione postępowanie dwa rozstrzygnięcia : o uchyleniu decyzji dotychczasowej oraz (nowe rozstrzygające) o istocie
sprawy. Posłużmy się tutaj dla wyjaśnienia przykładem. Organ do spraw lokalowych I instancji przydzielił decyzją pokój we wspólnym

mieszkaniu Panu Kowalskiemu na nie korzyść ubiegającej się także o ten pokój Panu Nowakowi. Ten ostatni bez własnej winy nie brał
udziału w rozprawie w postępowaniu odwoławczym wskutek nie zawiadomienia go przez organ i dlatego nie mogło być dostatecznie
wyjaśnione okoliczności przytoczone w odwołaniu, a przemawiającej za przyznaniem jemu tego pokoju. Właściwy organ, który wznowił
postępowanie na żądanie pana Nowaka, kończy to postępowanie decyzją, w której uchyla dotychczasową decyzję i rozstrzyga sprawę

spornego pokoju, przydzielając go panu Nowakowi.

W przypadku uchylenia decyzji po przeprowadzeniu wznowinego postępowania możliwe jest - o czym ż 1pkt.2 nie wspomina -
ograniczenie się tylko do uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy w tym postępowaniu okazało się, że brak było w ogóle podstaw
faktycznych lub prawnych do wydania danej decyzji, np. do nałożenia na stronę jakiegoś obowiązku w związku z uchyleniem wyroku

sądowego (art.145.ż1 pkt.8)

Jeżeli w wyniku wznowienia postępowania nie można uchylić decyzji wskutek przekroczenia okresów przedawnienia
ustalonych w art.146 4 1(art.151ż 2 nieściśle odsyła tu do całego art.145, zamiast tylko do ż 1), organ prowadzący wznowione
postępowanie ogranicza się zgodnie z art.151 ż2 "do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania

okoliczności, z powodu których nie uchylił tej decyzji" . Zakaz uchylania decyzji dotkniętej wadami wymienionymi w art. 145 ż1 po
upływie ustalonego w art.146 ż1 okresu przedawniania nie oznacza więc sanowienia (uzdrowienia) takiej decyzji. Stwierdzenie wydania
zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa stanowi zresztą przesłankę dla dochodzenia odszkodowania.


Zakaz uchylenia decyzji dotkniętej wadami wymienionymi w art. 145 ż1 po upływie ustalonych w art.146 ż 1 okresów
przedawnienia wraz z obowiązkiem ograniczenia się "do stwierdzenia niezgodności z prawem" takiej decyzji, dotyczy także sądu
administracyjnego.

























Bibliografia:
Kodeks Postępowania Administracyjnego - Zbigniew Janowicz.