zalecenia wykonawcze
Mury z cegieł klinkierowych
 Murowanie i spoinowanie cegieł klinkierowych i elewacyjnych zaprawami maxit 2
Spis treści
1 Przeznaczenie instrukcji ..................................................................... 3
2 Przyczyny powstawania wykwitów na elewacjach& & & & & & & & ..3
3 Narzędzia i sprzęt ............................................................................... 4
4 Warunki prowadzenia prac ................................................................. 4
5 Wyroby maxit ...................................................................................... 5
5.1 Zaprawa do murowania ................................................................................. 5
5.2 Zaprawa do spoinowania ............................................................................... 5
6 Rodzaje cegieł .................................................................................... 5
7 Prace przygotowawcze ....................................................................... 6
8 Przygotowanie zaprawy ...................................................................... 6
9 Wznoszenie muru ............................................................................... 7
10 Murowanie warstwy elewacyjnej......................................................... 7
11 Spoinowanie ....................................................................................... 8
12 Ochrona świeżo wzniesionego muru .................................................. 9
13 Czyszczenie elewacji z wykwitów........................................................9
14 Praktyczne wskazówki w skrócie ........................................................ 9
 Murowanie i spoinowanie cegieł klinkierowych i elewacyjnych zaprawami maxit 3
1 PRZEZNACZENIE INSTRUKCJI
Instrukcja ma na celu przedstawienie zasad prawidłowego wznoszenia murów z cegieł
klinkierowych i elewacyjnych. Stosowanie siÄ™ do informacji zawartych w niniejszym opra-
cowaniu uchroni przed popełnieniem błędów, możliwością pojawienia się wykwitów na
spoinach lub cegłach oraz ułatwi wykonanie wszystkich prac.
2 PRZYCZYNY POWSTAWANIA WYKWITÓW NA ELEWACJACH
Przyczyną powstawania wykwitów na elewacjach ceramicznych może być kilka:
1. ZÅ‚y projekt.
Elementy wykonywane z cegieł powinny być zaprojektowane tak, aby (o ile to możliwe)
jak najmniej nasiąkały wodą opadową podczas deszczu. Ściany warstwowe z elewacją
z cegły licowej powinny mieć 4 cm pustkę powietrzną i otwory wentylacyjne na dole
i górze elementu. Wysychanie ściany odbywa się wtedy łatwiej i szybciej w wyniku wenty-
lacji muru od wewnątrz. Na słupkach ogrodzeniowych i innych elementach
z klinkieru powinny być zaprojektowane szczelne  czapki np. ze specjalnie do tego słu-
żących elementów ceramicznych. Rdzenie betonowe w elementach wymurowanych
z cegieł klinkierowych powinny być, o ile to możliwe, eliminowane. Projekt powinien za-
wierać hydroizalacje z materiałów bitumicznych lub polimerowo-cementowych, skutecznie
odcinajÄ…ce podciÄ…ganie wilgoci np. z gruntu.
2. Zastosowanie niewłaściwych zapraw
Do murowania elementów dekoracyjnych z cegieł klinkierowych i elewacyjnych nie po-
winno się stosować zapraw przygotowywanych z piasku, cementu itp. składników na bu-
dowie  powinno się stosować zaprawy specjalnie do tego zaprojektowane, przygotowa-
ne fabrycznie ze specjalnie dobranych składników i sprawdzone w wieloletnim działaniu.
Również nadmierna ilość wody zarobowej znajdująca się w zaprawie może powodować
wykwity - rozpuszcza ona sole oraz inne związki i razem z nimi wędruje na zewnątrz mu-
ru. Krystalizują one na powierzchni cegieł tworząc wykwity. Najczęściej związki te są
zmywane przez deszcz i samoistnie zanikają po max 2 latach. Dlatego tak ważne jest
stosowanie specjalnie przygotowanych do takich murów zapraw  takich jak zaprawy do
murowania i spoinowania cegieł elewacyjnych maxit.
3. Zastosowanie złych cegieł
Cegły elewacyjne nie powinny zawierać żadnych związków mogących prowadzić do nie-
estetycznych wykwitów. W bardzo prosty sposób można to sprawdzić wkładając kilka
z nich (wybranych losowo) do naczynia z czystą wodą sięgającą do połowy ich wysoko-
ści. Jeśli cegła zawiera rozpuszczalne w wodzie sole prowadzące do wykwitów, to jej
część ponad wodą w szybkim czasie pokryje się białawym nalotem.
 Murowanie i spoinowanie cegieł klinkierowych i elewacyjnych zaprawami maxit 4
4. Błędy wykonawstwa
Wykonywanie murów w nieodpowiednich warunkach lub w nieodpowiedni sposób.
W niniejszej instrukcji staraliśmy się podać jak uniknąć tych błędów.
3 NARZ
DZIA I SPRZ
T
Do wykonywania prac murarskich należy stosować następujące narzędzia i sprzęt:
" pojemnik do przygotowania zaprawy
" wyskalowany pojemnik do odmierzania ilości wody zarobowej
" mieszadło elektryczne lub wolnoobrotową wiertarkę uzbrojoną w mieszadło
" kielnia do nakładania zaprawy
" kielnia do spoin poziomych - tzw. dÅ‚uga spoinówka (fugówka) lub odcinek węża do
podlewania
" kielnia do spoin pionowych - tzw. krótka spoinówka (fugówka) lub odcinek węża do
podlewania
" Å‚aty pionowe (np. kantówki drewniane 10 x 10 cm)
" sznurek murarski
" młotek murarski
" ołówek murarski
" taśma miernicza
" packa do spoinowania spoin poziomych
" blacha do spoinowania spoin pionowych (sztywna blacha wygięta w kształcie litery
V)
" pojemniki na zaprawÄ™
" szczotki do czyszczenia powierzchni
" rusztowania
4 WARUNKI PROWADZENIA PRAC
Temperatura otoczenia i podłoża w trakcie wykonywania prac i przez następne 7 dni po-
winna wynosić od +10°C do +25°C. Prac nie należy być prowadzić w czasie opadów
deszczu lub przy dużej wilgotności powietrza, a także przy silnym wietrze oraz dużym
nasłonecznieniu.
W temperaturach niższych niż +10°C cement oraz pozostaÅ‚e skÅ‚adniki zapraw wiążą
znacznie wolniej, a w skrajnych przypadkach część z nich może nie wejść w reakcje
i pojawić się na licu spoin lub cegieł w postaci nalotów  wykwitów.
Wysokie temperatury, silny wiatr i słońce mogą z kolei powodować zbyt szybkie wysy-
chanie spoiny, a nawet jej  przepalenie  spoina będzie krucha.
Deszcz i duża wilgotność powietrza znacznie zwiększają możliwość pojawienia się wy-
kwitów.
 Murowanie i spoinowanie cegieł klinkierowych i elewacyjnych zaprawami maxit 5
5 WYROBY MAXIT
5.1 ZAPRAWA DO MUROWANIA
Optiroc M 100/600
zaprawa murarska z trasem
do cegieł elewacyjnych i klinkierowych
 przygotowana fabrycznie sucha mieszanka, gotowa do użycia po wymieszaniu z wodą.
Zawiera cement, sortowane kruszywa mineralne, pigmenty oraz tras i dodatki radykalnie
zmniejszające ryzyko pojawienia się wykwitów na murze oraz poprawiające parametry
techniczne i właściwości robocze zaprawy. Zaprawa jest przeznaczona do murowania
ścian elewacyjnych, osłonowych, działowych, łuków, sklepień, itp. oraz innych elementów
dekoracyjnych zewnętrznych i wewnętrznych wykonanych z cegieł klinkierowych
i elewacyjnych o różnej nasiąkliwości. Zalecana grubość spoin 10-15 mm. Dostępna
w kolorach szarym, białym, piaskowym, grafitowym i brązowym.
5.2 ZAPRAWA DO SPOINOWANIA
Optiroc Fuga Elewacyjna
zaprawa do fugowania z trasem
do cegieł klinkierowych i elewacyjnych
 przygotowana fabrycznie sucha mieszanka, gotowa do użycia po wymieszaniu z wodą.
Zawiera cement, sortowane kruszywa mineralne, pigmenty oraz tras i dodatki radykalnie
zmniejszające ryzyko pojawienia się wykwitów na murze oraz poprawiające parametry
techniczne i właściwości robocze zaprawy. Zaprawa przeznaczona jest do spoinowania
ścian zewnętrznych i wewnętrznych, łuków, sklepień, itp. elementów wykonanych z cegieł
klinkierowych i elewacyjnych. Zalecana grubość spoin 10-15 mm. Dostępna w kolorach
szarym, białym, piaskowym, grafitowym i brązowym.
6 RODZAJE CEGIEA

W zależności od nasiąkliwości wagowej cegły klinkierowe i elewacyjne można podzielić
na:
- cegły klinkierowe o niskiej nasiąkliwości
nasiąkliwość < 4% (większość cegieł pokrywanych szkliwem)
- cegły klinkierowe i elewacyjne średnio chłonące wodę
nasiąkliwość 4-10 % (większość produkowanych cegieł klinkierowych nieszkliwionych
oraz produkowane w prasach podciśnieniowych cegły elewacyjne)
- cegły elewacyjne mocno chłonące wodę
nasiąkliwość >10% (głównie cegły ręcznie formowane).
Nasiąkliwość cegieł decyduje o czasie wiązania zaprawy użytej do murowania  im na-
siąkliwość jest wyższa, tym wiązanie zachodzi szybciej i murowanie jest łatwiejsze.
 Murowanie i spoinowanie cegieł klinkierowych i elewacyjnych zaprawami maxit 6
7 PRACE PRZYGOTOWAWCZE
- Podstawą długiej i bezawaryjnej pracy elementów wymurowanych z cegieł klinkiero-
wych i elewacyjnych jest dobry projekt - por. punkt Przed przystÄ…pieniem do prac mu-
rarskich należy wykonać, zgodnie z dokumentacją projektową, wszystkie elementy
konstrukcyjne (np. fundament wraz z odsadzką) i izolacyjne, w szczególności izolację
poziomÄ….
- Należy dokładnie przeanalizować rysunki projektu technicznego dotyczące elewacji
oraz zapoznać się z zaprojektowanym wiązaniem cegieł.
- Na początku i końcu wykonywanego muru ustawić dwie pionowe łaty z drewnianych
kantówek o wysokości minimum jednej kondygnacji. A
aty muszą zostać wypionowa-
ne i zakotwione.
- Należy określić średnią wysokość warstwy  jest to suma średniej wysokości cegieł
oraz grubości spoiny poziomej. Dla cegieł o wysokości 65 mm i spoinie 12 mm śred-
nia wysokość warstwy wynosi 77 mm. Dzięki takiemu założeniu uzyska się powta-
rzalny układ wiązania cegieł.
- Mur należy rozmierzyć w pionie. Rozmierzenie zazwyczaj rozpoczyna się od górnej
krawędzi otworów okiennych danej kondygnacj do góry i do dołu w odstępach rów-
nych średniej wysokości warstwy. Na zamocowanych pionowych łatach należy za-
znaczyć rozmierzone poziomy - poziom górnej krawędzi cegły każdej warstwy.
Pierwsza dolna spoina wynikająca z rozmierzenia jest spoiną wyrównującą i może
mieć kilka centymetrów grubości.
- Dla zakupionej i dostarczonej partii cegieł należy przewidzieć odpowiednio przygoto-
wane miejsce na budowie. Zafoliowane palety z cegłami należy ustawić na rozłożo-
nych na ziemi deskach lub arkuszu folii - zabezpieczy to dolne warstwy cegieł przed
zabrudzeniem. Cegły należy chronić przed zawilgoceniem  do murowania cegły mu-
szą być suche.
- Nie należy stosować muru z cegieł jako  szalunku np. do zalewania betonem rdzeni
słupków  nadmiar wody z betonu może spowodować powstanie wykwitów na po-
wierzchni muru.
8 PRZYGOTOWANIE ZAPRAWY
Do pojemnika wlać dokładnie odmierzoną ilość wody podaną na opakowaniu zaprawy
i wsypać 25 kg (worek) suchej mieszanki. Całość dokładnie wymieszać wiertarką wolno-
obrotową z mieszadłem, aż do uzyskania jednorodnej masy. Należy zwrócić uwagę na
konsystencję zaprawy do spoinowania Optiroc Fuga Elewacyjna - powinna ona mieć
konsystencję  mokrej ziemi co oznacza, że położona na otwartej dłoni ulepiona z zapra-
wy kulka powinna utrzymywać swój kształt jednocześnie nie brudząc dłoni. Kolejne porcje
zaprawy mieszać dokładnie z taką samą ilością wody (zmiana ilości wody może spowo-
dować zmianę odcienia koloru zaprawy). Przygotowywać porcje, które zostaną wykorzy-
stane w ciągu 2 godzin. Nie dodawać więcej wody, ponieważ obniży to wytrzymałość
oraz zwiększy skurcz zaprawy. Niedopuszczalne jest dodawanie piasku, cementu itp.
 Murowanie i spoinowanie cegieł klinkierowych i elewacyjnych zaprawami maxit 7
9 WZNOSZENIE MURU
Ściany trójwarstwowe w technologii tradycyjnej najczęściej wykonuje się w 2 etapach:
- wznosi się warstwę nośną lub wypełniającą muru trójwarstwowego z pozostawionymi
kotwami stalowymi (zabezpieczonymi antykorozyjnie) służącymi do połączenia pozo-
stałych warstw
- jednocześnie mocuje się izolację termiczną (stosując specjalne  grzybki montażowe)
i muruje warstwę elewacyjną z cegieł.
Warstwę elewacyjną można wznosić na dwa sposoby:
- murowanie z użyciem kolorowej zaprawy Optiroc M 100/600 z jednoczesnym wyko-
naniem spoin lub
- murowanie na tzw. niepełną spoinę - z użyciem szarej zaprawy Optiroc M 100/600
i póz
niejsze spoinowanie muru kolorowÄ… zaprawÄ… Optiroc Fuga Elewacyjna.
10 MUROWANIE WARSTWY ELEWACYJNEJ
1. Murowanie warstwy elewacyjnej należy rozpocząć od ułożenia  na sucho pierwszej
warstwy cegieł dla właściwego rozmierzenia spoin pionowych.
2. Pierwsza spoina pozioma jest spoiną wyrównującą i może mieć nawet kilka centyme-
trów grubości. W przypadku murowania elewacji wokół budynku, przynajmniej pierw-
sza warstwa cegieł musi być ułożona jednocześnie wokół budynku dla wypoziomo-
wania póz
niejszych warstw i zachowania odpowiednich wiązań. Kolejne warstwy za-
leca się również murować pełnymi warstwami  wokół całego budynku; w ostatecz-
ności można wyprowadzić narożniki ściany z pozostawieniem tzw. strzępi na połą-
czenie warstw kolejnej ściany.
3. Dla murów z przewietrzaną pustką powietrzną (o zalecanej grubości 4 cm) należy
w pierwszej warstwie cegieł wykonać wlot a w ostatniej wylot powietrza dla zapew-
nienia właściwej cyrkulacji powietrza. Wykonuje się to przez pozostawienie pustej
spoiny pionowej max co 4 cegły; w takiej spoinie można zamontować specjalną krat-
kę zasłaniającą lub pozostawić spoinę pustą - otwartą. Zamknięcie przewietrzanej
pustki powietrznej np. otworem okiennym lub przy wyższych - wielorodzinych budyn-
kach, wymaga wykonania dodatkowych wlotów i wylotów powietrza.
4. Podczas nakładania kolejnych warstw zaprawy należy zwrócić uwagę, aby nie wpa-
dała ona do pustki powietrznej.
5. Kolejne warstwy cegieł należy dokładnie układać do poziomu sznurka murarskiego
rozpiętego na pionowych łatach i dobrze napiętego(!) wyznaczającego średnią wyso-
kość warstwy. W przypadku cegieł o jednakowej grubości można je murować stosu-
jąc dodatkowo dla ułatwienia listwy drewniane lub kwadratowe pręty stalowe grubości
spoiny; zalecana grubość spoiny 10-15 mm.
6. Po wstępnym związaniu zaprawy (czas zależny od rodzaju cegieł i warunków pogo-
dowych) spoiny należy wygładzać kielnią spoinówką lub tp. narzędziem. Zaleca się
wykonywanie spoin zlicowanych z cegłami lub lekko wklęsłych np. wygładzanych od-
cinkiem węża do podlewania - nie zaleca się wykonywania spoin wypukłych  są
 Murowanie i spoinowanie cegieł klinkierowych i elewacyjnych zaprawami maxit 8
trudniejsze do wykonania i bardziej chłoną wodę powodując nasiąkanie nią muru,
a przez to zwiększają groz
bę powstania wykwitów oraz powodują szybsze niszczenie
muru.
7. Starać się wykonywać prace jak najczyściej. Na bieżąco usuwać ew. kielnią zabru-
dzenia lica cegieł zaprawą ( z grubsza ), a gdy tylko zaprawa wstępnie zwiąże oczy-
ścić dokładnie lico cegieł na sucho przy pomocy miękkiej szczotki; absolutnie nie myć
muru wodą gdyż może to spowodować odbarwienie i obniżenie wytrzymałości spoin
oraz spowodować pojawienie się wykwitów!
8. Jeśli mur będzie wykonywany metodą dwuetapową  na tzw. niepełną spoinę  bę-
dzie następnie spoinowany zaprawą Optiroc Fuga Elewacyjna, po zakończeniu mu-
rowania partii elewacji i rozpoczęciu procesu wiązania zaprawy (uzależnionego od
rodzaju cegieł i warunków pogodowych) należy przystąpić do wyskrobywania zapra-
wy murarskiej Optiroc M 100/600 ze spoin do głębokości ok. 12-15 mm. Wykonuje
się to tzw. krótką spoinówką od góry do dołu elewacji zaczynając od spoin piono-
wych. Spoinę należy podciąć od góry i od dołu, uzyskują w efekcie pustą spoinę
w kształcie litery V; w efekcie głębokość spoiny powinna być równa jej wysokości,
lecz nie mniejsza10 mm.
9. Po wyskrobaniu spoin całą elewację należy oczyścić na sucho(!) - miękką szczotką.
11 SPOINOWANIE
1. Spoinowanie elewacji można rozpocząć po min. 14 dniach od wymurowania całej
elewacji.
2. Spoiny należy oczyścić mechanicznie z resztek zaprawy murarskiej oraz innych za-
nieczyszczeń, a następnie dobrze jest je jeszcze oczyścić sprężonym powietrzem.
3. Spoinowanie wykonuje się od góry do dołu elewacji zaczynając od spoiny poziomej,
a kończąc na wykonaniu spoin pionowych danej warstwy.
4. Spoiny poziome wykonuje się używając specjalnych płaskich pacek, z których wciska
się zaprawę Optiroc Fuga Elewacyjna w spoiny przy pomocy długich i sprężystych
kielni spoinówek.
5. Wykonanie spoiny pionowej polega na wciśnięciu w spoinę zaprawy leżącej na ręce
lub na blasze wygiętej w kształcie litery V przy pomocy krótkich spoinówek.
6. Do spoinowania stosować specjalne kielnie spoinówki; należy przy tym zwrócić uwa-
gę, aby spoinówka była węższa od grubości wykonanych spoin. Spoiny półokrągłe,
lekko wklęsłe, można także uzyskać wygładzając je np. odcinkiem węża do podlewa-
nia. Zaleca się wykonywanie spoin zlicowanych z cegłami lub lekko wklęsłych - nie
zaleca się wykonywania spoin wypukłych  są trudniejsze do wykonania i bardziej
chłoną wodę powodując nasiąkanie nią muru, a przez to zwiększają groz
bÄ™ powsta-
nia wykwitów oraz powodują szybsze niszczenie muru.
7. Po wykonaniu spoinowania fragmentu muru należy oczyścić go na sucho(!) miękką
szczotkÄ….
8. Czyszczenie elewacji należy zawsze wykonywać od góry do dołu.
 Murowanie i spoinowanie cegieł klinkierowych i elewacyjnych zaprawami maxit 9
12 OCHRONA ŚWIEŻO WZNIESIONEGO MURU
Murowanie elewacji z cegieł klinkierowych i licowych wymaga od murarzy szczególnej
staranności i czystości. W czasie przerw w pracy wykonana częściowo elewacja oraz izo-
lacje termiczna wymagajÄ… ochrony poprzez przykrycie ich czystÄ… foliÄ… lub plandekÄ… w taki
sposób, aby zapewnić swobodną cyrkulację powietrza wokół muru.
W czasie pierwszego tygodnia od wymurowania, elementy wykonane z cegieł klinkiero-
wych i elewacyjnych należy chronić przez osłanianie folią lub plandeką przed deszczem
oraz ew. matami przed spadkami temperatur - zapobiegnie to powstawaniu wykwitów na
powierzchni cegieł i spoin. Natomiast przed nadmiernym nasłonecznieniem należy mur
chronić siatkami elewacyjnymi (jak przy wykonywaniu tynków lub systemów ociepleń)
oraz lekkie zraszanie mgiełką wodną w czasie upałów  zapobiegnie to przed gwałtow-
nym wysychaniem spoin grożącym ew.  przepaleniem zaprawy przed jej związaniem
i wykruszaniem siÄ™ spoin.
13 CZYSZCZENIE ELEWACJI Z WYKWITÓW
- Jeśli wykwity można zetrzeć palcem z powierzchni cegieł, wystarczy wyczyszczenie
elewacji na sucho średnio twardą szczotką (nie używać szczotek stalowych).
- W przypadku soli rozpuszczalnych, daną partię elewacji obficie zwilżyć wodą a na-
stępnie średnio twardą szczotką maczaną w wodzie wyszorować powierzchnię ce-
gieł. Oczyszczoną elewację ponownie zmyć wodą. Czynności te należy powtórzyć
kilkakrotnie co kilka dni.
- Czyszczenie można również wykonać przy użyciu specjalnych preparatów renomo-
wanych producentów do czyszczenia powierzchni klinkieru.
- W celu zabezpieczenia przed dalszym przesiąkaniem wilgoci i krystalizacją wykwitów
po oczyszczeniu nalotu, powierzchnię elewacyjną klinkieru można pokryć odpowied-
nim impregnatem. W sprawie zastosowania tych produktów należy kontaktować się
z przedstawicielami producentów.
- W przypadku innych wykwitów lub zacieków sposób czyszczenia należy każdorazo-
wo dobrać indywidualnie po wykonaniu oględzin i szczegółowej analizy.
14 PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI W SKRÓCIE
" Pracom projektowym i przygotowawczym należy poÅ›wiÄ™cić jak najwiÄ™cej czasu
i uwagi, aby póz
niejsze prace przy wykonywaniu muru przebiegały sprawnie i dały
dobry efekt.
" Do przygotowania zapraw należy używać czystej wody oraz czystych narzÄ™dzi; ma
to szczególne znaczenie w przypadku zapraw kolorowych.
" SuchÄ… zaprawÄ™ należy wsypywać do wody, nigdy odwrotnie.
 Murowanie i spoinowanie cegieł klinkierowych i elewacyjnych zaprawami maxit 10
" Do przygotowania zapraw stosować Å›ciÅ›le odmierzonÄ… ilość wody podanÄ… na opa-
kowaniu - nadmierna ilość wody użyta do przygotowania zapraw obniża ich wy-
trzymałość i może spowodować pojawienie się przebarwień a nawet nieestetycz-
nych wykwitów.
" Stosować suche i czyste cegÅ‚y.
" Murować i spoinować mury tylko przy odpowiednich warunkach atmosferycznych.
" Zaprawy przed zwiÄ…zaniem nie mogÄ… być narażone na opady atmosferyczne oraz
na działanie wiatru, silnego słońca, wysokich lub niskich temperatur, a szczególnie
mrozu.
" ElewacjÄ™ spoinować w jednym etapie od góry do doÅ‚u.
" ElewacjÄ™ czyÅ›cić zawsze od góry do doÅ‚u.
Zapraszamy do współpracy
Przedstawiciele Techniczno-Handlowi odpowiedzÄ… na wszelkie pytania.



































































maxit sp. z o.o.
Nasi Doradcy Techniczni:
dawniej Optiroc sp. z o.o.
Warszawa: (022) 701 55 66
ul. Adamowicza 1
0 505 172 110
05-530 Góra Kalwaria
Koszalin: 0 505 172 051
tel.: [phone]
Wrocław: 0 505 172 050
fax: [phone]
e-mail: [e-mail]
www.maxit.pl
jak budować to
A maxit Group company
11/2006