Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Nr 2
Pieśni i Treny Kochanowskiego, Makbet Szekspira, poezja Morsztyna
Pieśni i Treny Kochanowskiego, Makbet Szekspira, poezja Morsztyna
Pieśni i Treny Kochanowskiego, Makbet Szekspira, poezja Morsztyna
Pieśni i Treny Kochanowskiego, Makbet Szekspira, poezja Morsztyna
Pieśni i Treny Kochanowskiego, Makbet Szekspira, poezja Morsztyna
1. Mistrzem Jana Kochanowskiego był: 4. Parafraza to:
a) Homer a) figura stylistyczna
b) Wergiliusz
b) rodzaj metafory
c) Arystoteles
c) swobodna przeróbka utworu literackiego
d) Horacy
d) utwór ośmieszający inne dzieło literackie
Odpowiedz
a)
Odpowiedz
c)
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Oczywiście mistrzem Jana z Czarnolasu był Horacy.
Parafraza to swobodna przeróbka utworu literackie-
Kochanowski nie tylko zaadaptował na polski grunt
go. Nie mylić z plagiatem! Wielcy poeci często para-
gatunek pieśni i parafrazował niektóre utwory Hora-
frazowali swoich mistrzów. Na przykład Pieśń XXIV
cego, ale też był spadkobiercą jego poglądów na życie,
z Ksiąg wtórych (Niezwykłym i nie leda piórem opa-
będących swoistym połączeniem stoicyzmu, epikure-
trzony& ) Kochanowskiego jest inspirowana pieśnią
izmu i zwyczajnej mądrości życiowej wypływającej
Horacego Do Mecenasa (Niezwykłe mając i niekru-
z doświadczenia życiowego.
che skrzydła/ wzlecę poeta z dwóch natur złożony).
2. Carmina to po Å‚acinie:
5. Jaką tematykę prezentuje Pieśń o spustosze-
a) poematy prozÄ…
niu Podola?
b) treny
Odpowiedz

c) fraszki
TematykÄ™ patriotycznÄ….
d) pieśni
Odpowiedz
d)
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Pieśń o spustoszeniu Podola nawiązuje do haniebnej
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
klęski Polaków na Podolu. Jest to utwór zagrzewający
Carmina (w liczbie pojedynczej  carmen)  tak sam
do walki i stanowiący apel o wzmożenie działań na
Horacy nazywał swoje pieśni (póz
niejsi filologowie
rzecz obrony ojczyzny. Taki rodzaj patriotycznej po-
używali także słowa oda).
ezji nazywa się też tyrtejską, od imienia greckiego po-
ety z VII w. p.n.e.  Tyrtajosa (lud Tyrteusza  to łaciń-
3. W następującym fragmencie Pieśni XI z Ksiąg
ska wersja jego imienia), którego elegie patriotyczne
wtórych:
zagrzewały Spartan do walki z Meseńczykami.
Stateczny umysł pamiętaj zachować,
Jesli cię pocznie nieszczęście frasować;
6. Wymień trzy różnice między dramatem szek-
Także i góry nie radzęć wylatać,
spirowskim a klasycznym.
Kiedy się szczęście z tobą imie bratać
Odpowiedz

poeta nawiązuje do: " Złamanie antycznej zasady jedności miejsca, czasu
i akcji.
a) epikureizmu
" Złamanie zasady decorum, czyli odpowiedniości sty-
b) hedonizmu
lu do tematu.
c) nihilizmu
" Naruszenie wprowadzonej przez Sofoklesa zasady
d) stoicyzmu
Odpowiedz
d) występowania co najwyżej trzech aktorów w jednej
scenie.
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Ten fragment zdecydowanie napisany jest w duchu
stoicyzmu, według którego cnotliwe życie jest z
ródłem
To nie jedyne  grzechy Szekspira przeciwko klasycz-
największego szczęścia, a człowiek powinien ze spo- nemu teatrowi. Genialny dramaturg odważył się na
kojem ducha przyjmować zmienne koleje losu.
ukazywanie bezpośrednio krwawych scen  dotąd były
1
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Komentarz
one tylko relacjonowane. Rozpoczął też budowanie Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
postaci dynamicznych, które zmieniają siew czasie
Topos ten pojawia się też w innych jego dramatach. Wy-
akcji dramatu. Wprowadził do teatru motywy fanta-
korzystuje go również na przykład Jan Kochanowski w swo-
styczne: czarownice, duchy, widma.
jej fraszce O żywocie ludzkim, a także Bolesław Prus
w Lalce w scenie zabawy Rzeckiego lalkami z wystawy.
7. Czarownice w Makbecie:
11. Wyszukany i nowatorski pomysł, od którego
a) rzuciły czar na głównego bohatera
zależy sukces całego wiersza, to:
b) nakłoniły jego żonę do zbrodni
a) koncept
c) zaczarowały las w Birnam
b) oksymoron
d) przepowiedziały przyszłość Makbetowi
c) przerzutnia
Odpowiedz
d)
d) paradoks
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Odpowiedz
a)
To pytanie jest o tyle ważne, że spotkanie czarownic
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
stanowi zawiązanie całej akcji dramatu. To ich prze-
To, oczywiście, koncept. Taki styl uprawiania poezji
powiednia zainspirowała Makbeta do marzeń o wła-
nazywa się konceptyzmem lub  od nazwiska słynne-
dzy i popchnęła go do zbrodni.
go włoskiego poety Giambattisty Marina  marini-
zmem. Funkcjonuje też nazwa gongoryzm, od nazwi-
8. Które z poniższych utworów to wyłącznie tra-
ska innego poety, który również był mistrzem koncep-
gedie Szekspira:
tu, Hiszpana Ludwika Gongory.
a) Makbet, Romeo i Julia, Otello, Kupiec wenecki
b) Hamlet, Ryszard III, Świętoszek, Król Lear
12. Wymień tytuły wszystkich tomików poetyc-
c) Romeo i Julia, Hamlet, Król Lear, Antoniusz i Kle-
kich Jana Andrzeja Morsztyna.
opatra
Odpowiedz

d) Wesołe kumoszki z Windsoru, Jak wam się podoba,
Lutnia i Kanikuła albo psia gwiazda.
Kupiec wenecki
Odpowiedz
c)
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz To jedyne zbiory wierszy Morsztyna, bo twórczość po-
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
etycka nie była główną dziedziną jego działalności.
Tylko w trzecim wersie mamy do czynienia z tragedia-
Był również, a może przede wszystkim, politykiem, dy-
mi Szekspira. Odpowiedz
b) odpada z powodu Świętosz-
plomatą, tłumaczem. Warto wiedzieć, że owa tytuło-
ka Moliera, w a) przeszkadza nam komedia Kupiec we-
wa Kanikuła to Syriusz w gwiazdozbiorze Psa Wiel-
necki, natomiast w odpowiedzi d) sÄ… same komedie.
kiego, któremu przypisywano wzniecanie żaru w ludz-
Warto wiedzieć, które z dramatów należą do cyklu kro-
kich sercach.
nik historycznych, to Ryszard III i Antoniusz i Kleopatra.
13. Morsztyn był przedstawicielem:
9. The Globe (Pod KulÄ… ZiemskÄ…) to nic inne-
go, jak:
a) baroku dworskiego
b) baroku szlacheckiego
a) pałac królowej Elżbiety
c) baroku sarmackiego
b) tytuł komedii Szekspira
d) baroku ziemiańskiego
c) teatr, gdzie Szekspir wystawiał swoje sztuki
Odpowiedz
a)
d) inna nazwa toposu świata  teatru
Odpowiedz
c)
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Polski barok wykształcił dwa główne nurty: barok
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
dworski i barok ziemiański (inaczej szlachecki lub
To nazwa teatru w Londynie, w którym Szekspir wy-
sarmacki). Barok dworski charakteryzuje siÄ™ konwen-
stawiał swoje sztuki, ale też i występował jako aktor.
cjonalizacjÄ… stylu wypowiedzi artystycznej i wyszuka-
nymi środkami wyrazu, a zajmuje się głównie tema-
10. Jaki słynny topos przywołuje Szekspir w po-
tyką miłosną. Natomiast drugi nurt literatury łączył
niższym fragmencie Makbeta?
ideologię sarmatyzmu z przekonaniem o niezwykłej
(życie jest) tylko przechodnim półcieniem,
misji dziejowej Polski, co owocowało, oczywiście,
nędznym aktorem, który swoją rolę
głównie utworami patriotycznymi.
przez parÄ™ godzin wygrawszy na scenie
w nicość przepada.
14. Wymień co najmniej trzy figury stylistyczne
Odpowiedz

zastosowane przez Morsztyna w wierszu Nie-
Motyw świata  teatru.
statek.
2
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Odpowiedz

d) do Artemidy
Oksymorony, antytezy, przerzutnie i anafory.
Odpowiedz
c)
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Cały wiersz oparty jest na koncepcie, który polega
Oczywiście, do Niobe. To matka, która przechwalała
na tym, aby udowodnić, iż prędzej staną się rzeczy
się, że powinna być darzona większym szacunkiem
niemożliwe, niż kobieta będzie stateczna i wierna.
niż Latona, bo ma więcej dzieci. Za to dzieci tejże
W tym celu poeta stosuje oksymorony: np.:  stała
Latony  Apollo i Artemida  zastrzelili całe potom-
Fortuna ,  słońce w jaskini ,  niemy zaśpiewa itd.
stwo Niobe z łuku, a ta z rozpaczy skamieniała. De-
i antytezy (wyrazy z przeciwstawnych grup znacze- meter to także matka cierpiąca po stracie córki, Kory
niowych). Wszystkie frazy rozpoczynajÄ… siÄ™ od tego
(Persefony). Maryja także reprezentuje w naszej kul-
samego słowa:  prędzej (anafora), często zastoso- turze archetyp cierpiącej matki.
wane sÄ… przerzutnie (rozbicie wypowiedzi stanowiÄ…-
cej jedną całość na dwa wersy), które dynamizują
18. Zastosowane w Trenie V porównanie home-
cały wiersz.
ryckie to:
a) wyszukana metafora
15. Raki to:
b) porównanie kogoś do bohatera Iliady
a) krótkie wiersze o tematyce przyrodniczej
c) długie i rozbudowane porównanie
b) utwór, który można czytać także wspak
d) nawiązanie do motywu wędrówki obecnego w Odysei
c) rodzaj metafory o przewrotnym sensie
Odpowiedz
c)
d) gatunek śmiałej poezji miłosnej
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Odpowiedz
b)
Porównanie homeryckie to bardzo długie i rozbudo-
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
wane porównanie. Takie stosował Homer w swoich
słynnych eposach  stąd nazwa. Porównanie Urszulki
Raki to lekkie i zabawne wierszyki, które można czy-
do drzewka młodej oliwki obejmuje cały Tren V.
tać także wspak, ale zwykle wtedy ich sens jest prze-
ciwny do tego, który można wyczytać wprost. Takie
utwory świadczą o doskonałym warsztacie poetyckim
19. Autorem wiersza Urszula Kochanowska jest:
autora i o jego świetnym wyczuciu językowym. Raki
a) Jan Kochanowski
pisał również Jan Kochanowski.
b) Bolesław Leśmian
c) Leopold Staff
16. W ostatnim Trenie poetę pociesza we śnie:
d) nie ma takiego utworu
a) Urszulka
Odpowiedz
a)
b) jego matka
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
c) Maryja
Oczywiście, Bolesław Leśmian. Tematem tego
d) święta Elżbieta
utworu jest tęsknota Urszulki przebywającej w za-
Odpowiedz
b)
światach za rodzicami, rodzeństwem i domem
Komentarz w Czarnolesie.
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Tren XIX albo Sen jest najważniejszy w cyklu. Bez
niego całość byłaby bezdennie pesymistyczna. Po-
20. Wymień części, z których składa się kompo-
etę odwiedza we śnie jego matka z małą Urszulką
zycja Trenów.
na ręku. I to ona wypowiada słowa świadczące o od-
Odpowiedz

budowaniu zachwianego światopoglądu Kochanow-
Expositio, comploratio, laudatio, consolatio i exhortatio.
skiego.
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
17. Do jakiej cierpiÄ…cej matki nawiÄ…zuje poeta
Warto znać te nazwy i ich znaczenie. Mogą się przy-
w Trenie IV?
dać, gdy na maturze będziesz musiał zająć się któ-
a) do Demeter
rymś utworem z cyklu. Z pewnością dostaniesz dodat-
b) do Maryi
kowe punkty, jeśli napiszesz, do której części cyklu
c) do Niobe należy omawiany przez Ciebie tren.
3