"Makbet" Szekspira - nowożytna tragedia o ludzkich namiętnościach.


function saveas()
{
document.execCommand('SaveAs');
}








Drukuj prace | Zapisz prace | Powrót
"Makbet" Szekspira - nowożytna
tragedia o ludzkich namiętnościach."Makbet" to chyba
najgłębsza psychologiczna tragedia Szekspira, w której obserwujemy
nieustającą walkę wewnętrzną bohatera między jego zbrodniczą ambicją a
wrażliwym sumieniem i bogatą wyobraźnią. To opowieść o żądzy władzy
wiodącej do zbrodni, która nigdy nie może ujść nikomu bezkarnie. Szekspir
bardzo wnikliwie przedstawia wewnętrzne przeżycia swojego bohatera i jego
powolny upadek moralny. Makbet traci spokój, a w końcu poczucie
sensu życia. Temat sztuki, dzięki takiemu ujęciu, nabiera znaczenia
ogólnoludzkiego, aktualny będzie zawsze i wszędzie. Trzon tematyczny
obejmuje wiele bardzo istotnych zagadnień. Wątek moralitetowy: kuszenie do
zła, uleganie pokusie i idąca za tym kara przeplata się z wątkiem
politycznym, nie mającym charakteru tak uniwersalnego, lecz niezwykle
aktualnym w czasach rozwijających się monarchii absolutnych. Makbet to
żądny władzy wasal i krewny, który w sposób przestępczy zdobywa koronę i
zaczyna sprawować krwawe sady. Dosięga go jednak sprawiedliwość. Powstają
przeciw niemu książęta i rycerze, zabijają go i powierzają władzę synowi
zamordowanego króla. Sztuka ma zatem wyraźny akcent polityczny -
ostrzeżenie przed tyranią. Zło jest potęgą niszczącą wszystko i
wszystkich, unicestwia zarówno Makbeta, jak i np. Lady Makduf i jej
dzieci, niszczy tyranów i uciemiężonych, winnych i niewinnych. Świat jest
ze sobą ściśle powiązany, choć nie zawsze w pełni to sobie uświadamiamy.
Szekspir, podobnie jak w innych utworach, przypomina elżbietańską
koncepcję świata (mikrokosmos jest odbiciem makrokosmosu). Człowiek i
wszechświat to jedno, naruszenie najdrobniejszego elementu tej struktury
odbija się wszędzie: w duszy człowieka, w społeczeństwie, w przyrodzie.
Bardzo wyraźnie zostaje to ukazane w "Makbecie". Noc, w którą Tan Kawdoru
zabija Dunkana, obfituje w niezwykłe i niepokojące zjawiska: (...)
widziałem Wiele widowisk, wiele okropności Ale dzisiejsza noc wszystko
dawniejsze W śmiech obróciła. Ludzkie namiętności i ambicja,
którymi są chęć zdobycia władzy, a także wspomaganie przepowiedni
sprowadzają tematykę "Makbeta" do swej najprostszej formy, do jednego
obrazu i jednego podziału: na tych, którzy zabijają i tych, którzy są
zabijani. Ambicja jest tutaj zamiarem morderstwa i jego planem. Strach
jest pamięcią o morderstwach, które były i lękiem przed koniecznością
nowej zbrodni. Historia zaczyna się zamordowaniem króla. Potem już trzeba
zabijać. Tak długo, aż ten, który zabijał, sam zostanie zabity. Nowym
królem będzie ten, który zabił króla. Cokolwiek by jednak nie
powiedzieć i jak by nie spojrzeć na "Makbeta", to zawsze jawi się on jako
uniwersalne dzieło o ludzkiej naturze, mechanizmach świata i
skomplikowanej głębi niejednoznacznego ludzkiego wnętrza. Ten
właśnie uniwersalizm i niezwykła wręcz znajomość ludzkiej duszy sprawiają,
że dzieła sprzed niemal czterech wieków zachowują ponadczasową aktualność
i zadziwiają mądrością, trafnością ocen, spostrzeżeń i charakterów także
dziś, u schyłku XX wieku.