Dziecko z zespołem Aspergera
w przedszkolu
Dorota Kalinowska - psycholog
Zespół Aspergera vs Autyzm
Podobieństwa:
żð NieprawidÅ‚owoÅ›ci w zakresie interakcji spoÅ‚ecznych;
żð Stereotypowy, ograniczony repertuar zainteresowaÅ„
i aktywności;
Różnice:
żð Brak ogólnego opóz
nienia;
żð Brak upoÅ›ledzenia rozwoju mowy;
żð Brak opóz
nienia funkcji poznawczych.
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Zaburzenia w sferze relacji społecznych(skrajny
egocentryzm)
żð NieumiejÄ™tność interakcji z rówieÅ›nikami;
żð Brak potrzeby kontaktów z rówieÅ›nikami;
żð SÅ‚abe rozumienie sygnałów spoÅ‚ecznych;
żð Nieadekwatne zachowania spoÅ‚eczne i reakcje
emocjonalne;
żð TrudnoÅ›ci w zrozumieniu niepisanych reguÅ‚
zachowania;
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Zaburzone interakcje społeczne (co najmniej jedna z
poniższych cech)
żð Niezdarne kontakty spoÅ‚eczne;
żð Jednostronne reakcje na rówieÅ›ników;
żð TrudnoÅ›ci w odczytywaniu emocji innych ludzi;
żð Brak reakcji na odczucia innych;
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Wąskie zainteresowania (przynajmniej jedna z poniższych cech)
żð Wykluczenie innych zainteresowaÅ„;
żð LgniÄ™cie do tego, co powtarzalne;
żð WiÄ™ksze wykorzystanie pamiÄ™ci niż rozumienia.
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Powtarzające się zainteresowania, które mogą:
(przynajmniej jedna z poniższych)
żð Angażować siebie samego;
żð Angażować inne osoby.
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Nietypowe cechy mowy i języka (przynajmniej trzy z poniższych cech)
żð Opóz
niony rozwój;
żð Formalny i pedantyczny jÄ™zyk;
żð Nietypowa prozodia, dziwne brzmienie gÅ‚osu;
żð UpoÅ›ledzone rozumienie mowy;
żð DosÅ‚owna interpretacja wypowiedzi;
żð Neologizmy lub oryginalny jÄ™zyk;
żð Wokalizacja myÅ›li
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Dziwaczna mowa (co najmniej dwie z poniższych)
żð NieprawidÅ‚owa odmiana wyrazów;
żð Mówi zbyt dużo lub zbyt maÅ‚o;
żð Brak spójnoÅ›ci w konwersacji;
żð Repetytywność mowy.
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Samotnictwo (co najmniej jedna z poniższych cech)
żð Brak bliskich przyjaciół;
żð Unikanie innych ludzi;
żð Brak zainteresowania zawieraniem przyjaz
ni;
żð Rola  samotnika .
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Zaburzona komunikacja niewerbalna (co najmniej jedna poniższych
cech)
żð Ograniczona ekspresja mimiczna;
żð NieumiejÄ™tność odczytywania emocji z mimiki drugiej osoby;
żð Brak zdolnoÅ›ci porozumiewania siÄ™ za pomocÄ… spojrzeÅ„;
żð Trudność w nawiÄ…zaniu i utrzymaniu kontaktu wzrokowego;
żð NieumiejÄ™tność gestykulacji;
żð Podchodzi zbyt blisko drugiej osoby, trudność w utrzymaniu
odpowiedniego dystansu.
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Niesprawność motoryczna
żð Chód;
żð Gra w piÅ‚kÄ™;
żð Utrzymanie równowagi;
żð Sprawność manualna;
żð Pismo odrÄ™czne;
żð Zbyt szybkie ruchy;
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Rozwój poznawczy
żð Trudność w rozumieniu myÅ›li i uczuć innych osób;
żð Bezrefleksyjne komentowanie otoczenia;
żð DoskonaÅ‚a pamięć wzrokowa i werbalna;
żð Sztywność myÅ›lenia;
żð NiezwykÅ‚e zdolnoÅ›ci arytmetyczne;
żð Hiperleksja  doskonaÅ‚e rozpoznawanie słów i sÅ‚aba
zdolność ich rozumienia;
żð Wyobraz
nia;
Kryteria diagnostyczne wg Gillberg, Gillberg (1989)
Wrażliwość sensoryczna
żð Wrażliwość na dz
więk;
żð Wrażliwość dotykowa;
żð Wrażliwość na smaki, zapachy i konsystencjÄ™
pokarmów;
żð Wrażliwość wzrokowa;
żð Niska wrażliwość na ból;
Rola nauczyciela w pracy z dzieckiem
z Zespołem Aspergera.
Wsparcie rozwoju kompetencji społecznych:
1. Wykorzystaj obecność innych dzieci jako z
ródło
modelowania prawidłowych zachowań;
2. Zachęcaj dziecko do współpracy z rówieśnikami;
3. Zachęcaj inne dzieci do kontaktu z dzieckiem z ZA na
terenie placówki oraz domu;
4. Rozwijaj adekwatne zachowania innych dzieci względem
dziecka z ZA;
5. Rozwijaj u dziecka umiejętność proszenia o pomoc;
Wsparcie rozwoju kompetencji społecznych:
6. Naucz dziecko jak:
żð Rozpoczynać, podtrzymywać i koÅ„czyć zabawÄ™ w grupie;
żð Być elastycznym i dzielić siÄ™ z innymi;
żð Bawić siÄ™ samemu, bez sprawiania przykroÅ›ci innym;
7. Zachęcaj do rozwijania i podtrzymywania przyjaz
ni;
8. W pracy z dzieckiem wykorzystaj:
żð Historyjki obrazkowe zawierajÄ…ce pozytywne zachowania
oraz negatywne;
żð Emotikony;
żð Lustro;
Wsparcie rozwoju emocjonalnego:
1. Pomóż dziecku zrozumieć, czym są emocje;
2. Skup jednorazowo na jednej emocji;
3. Ucz, po czym można rozpoznać emocje:
żð Werbalnie;
żð Niewerbalnie;
4. Rozwijaj świadomość tego, że każdy może czuć co
innego w podobnej sytuacji;
Wsparcie rozwoju emocjonalnego:
5. Ucz mówienia o emocjach;
6. Rozwijaj zdolność okazywania emocji;
7. Ucz radzenia sobie z emocjami;
8. Pokazuj konsekwencje wynikajÄ…ce z zachowania dziecka:
żð Dla dziecka;
żð Dla innych;
9. Naucz dziecko różnicowania emocji;
10. Wykorzystaj filmy do pracy, czasopisma i książki
bajkoterapeutyczne.
Rozwijanie zdolności posługiwania się językiem:
1. Naucz dziecko:
żð Inicjowania rozmowy i jej koÅ„czenia;
żð Technik aktywnego sÅ‚uchania;
2. Pokaż jak można okazać współczucie, akceptację czy
niezadowolenie;
3. Rozwijaj zdolność rozmowy z utrzymywaniem kontaktu
wzrokowego;
4. Wykorzystaj w pracy z dzieckiem:
żð Story Cubes;
żð Historyjki spoÅ‚eczne;
żð Komiksy;
Rozwijanie zdolności posługiwania się językiem:
5. Mów do dziecka w sposób zrozumiały;
6. Wyjaśnij znaczenie metafor i powiedzonek;
7. Naucz dziecko, jak modyfikować wysokość głosu, rytm, jak
akcentować kluczowe słowa, aby podkreślić emocje
zwiÄ…zane z komunikatem;
8. Unikaj abstrakcji mówiąc do dziecka;
9. Nie karć za błędy językowe i neologizmy;
10. Rozwijaj zdolność cichej wokalizacji myśli;
11. Wydawaj polecenia pojedynczo;
Wspieranie niesprawności motorycznych:
1. Poprawa zdolności łapania i rzucania piłki;
2. Wykorzystywanie sprzętów do ćwiczeń sprawnościowych;
3. Ćwiczenia małej motoryki (lepienie z plasteliny, posługiwanie
się nożyczkami itp);
4. Nakładka na narzędzie pisarskie;
5. Zachęcanie do zwolnienia tempa ruchów celem usprawnienia
precyzji;
Strategie dotyczące wrażliwości sensorycznej:
1. Wykorzystuj zabawy stymulujące uwagę słuchową;
2. Minimalizuj hałas w otoczeniu;
3. Nie zmuszaj dziecka do jedzenia, ale zachęcaj do
próbowania i wąchania;
4. BÄ…dz
uważny na zachowania świadczące o odczuwanym
bólu;
5. Ucz dziecko mówienia o stopniu odczuwanego bólu;
6. Wykonuj zalecenia terapeuty SI oraz psychologa.
Dziękuję za uwagę.