1 Wyznaczenie współczynnika filtracji Przeprowadzone doświadczenie polegało na wyznaczenie współczynnika filtracji, dla modelu schematu wału przeciwpowodziowego. Współczynnik filtracji w literaturze oznaczany jest k, ma wymiar prędkości i oznacza ruch wody w jakimś ośrodku, który odbywa się pod wpły-wem sił ciężkości, przykładem w szczególności jest ruch wody gruntowej.Zależy on od rodzaju gruntu (dokładniej jego właściwości filtracyjnych) i od lepkości filtrującej wody (są to parametry filtracji).
Dla przeprowadzonego doświadczenia, ruch wody jest ruchem laminarnym (za względu na małą prędkość przepływu)oraz woda ta wypełnia całkowicie pory gruntu, dlatego w tym przypadku mozemy mowić o filtracji, b o w przypadku kiedy woda nie wypełnia całkowicie por gruntu, mówimy wtedy o infiltracji.
Można podzielić ośrodki gruntowe z punktu widzenia warunków filtracji, na: 1) ośrodek jednorodny, czyli taki który charakteryzuje się jednakowymi parametrami filtracji we wszystkich punktach rozpatrywanego ośrodka i ośrodek niejednorodny, czyli taki który nie spełnia tego warunku;
2) ośrodek izotropowy, w którym parametry filtracji są jednakowe we wszystkich kierunkach oraz anizotropowy, czyli taki w którym te parametry są zależne od kierunku przepływu wody.
Prawa ruchu wody gruntowej przedstawione poniżej dotyczą ośrodka jednorodnego i izotropowego.
Zalezność prędkości od współczynnika filtracji, określa prawo Darcy: v = k I
(1)
v - prędkość filtracji strugi wody
I - spadek zwierciadła wody gruntowej przy przepłuwach o swobodnym zwierciadle i spadek linii ciśnień przy przwpływach pod ciśnieniem, k - współczynnik filtracji.
Zasady ruchu można zobrazować na ponizszym schemacie: gdzie:
tgα = I (x)
(2)
I (x)-spadek zwierciadła, tgα oznacza pochodną funkcji w punkcie, zatem: d z
I (x) =
(3)
d x
1
Uzmienniając stała I ze wzoru (1) względem x i podstawiając (1) do (3), otrzymujemy wzór Dupnit’a:
d z
v = k
(4)
d x
W odróżnieniu od prawa Darcy wzór Dupnit dotyczy strumienia a nie strugi oraz określa pręd-kość średnią w pionie badanego przekroju W naszym przypadku mamy do czynienia z gradien-tem funkcji malejącej,czyli krzywą depresji, dlatego wzór przyjmie postać: d z
v = − k
(5)
d x
2 Sposób przeprowadzenia oblicze ń
Wiedząc, że
Q
Q
v =
=
(6)
A
dz
oraz
Q
q =
(7)
d
gdzie:
Q - wydatek przepływu, obliczony z ilorazu objętości cieczy, przez czas jej napełniania, wyrażony w [ m 3 /s];
d - szerokość wału, mierzona między piezometrami 8-18, wyrażona w [ m]; z - wysokość słupa wody w piezometrze, wyrażona w [ m]; q - wydatek jednostkowy, wyrażony w [ m 2 /s] Podstawiając (6) do (7): q
d z
= − k
z
d x
q d x = − z d z Z x
Z
2
z 2
q
d x = − k
z d z
x 1
z 1
1
q(x 2 − x 1 ) = − k(z 2
2
1 − z 22 )
2 q(x
k =
2 − x 1 )
(8)
z 2 − z 2
1
2
x 2 − x 1 - odległość miedzy kolejnymi piezometrami, wyrazona w [ m]
2