RZE拍匓A W KAMIENIU I DREWNIE ROMA艃SKA


RZEyBA W KAMIENIU I DREWNIE ROMACSKA
佛 RELIEF ORNAMENTALNY
- najwcze艣niejsze s膮 plecionki ornamentalne  te wawelskie, jedno, dwu i tr贸jpasmowe, plus jedna
p艂yta z zoomorficznym przedstawieniem.
- plecionka poj, si臋 te偶 w XI wieku jako dekoracja kapitelu i trzonu kolumny ko艣d. 艣w. Gereona
- na prze艂omie XI i XII poj. si臋 obok motyw贸w plecionkowo  geometrycznych motywy wst臋gowo 
ro艣linnego, bardzo p艂askie i konwencjonalne  g艂owice z kru偶ganku w Tyocu (palmety) 
trapezoidalne, pochodne typu wczesno bizantyoskiego, na jednej  antytetyczne ptaki przy drzewie
偶ycia.
- nadpro偶e katedry wawelskiej  bazyliszko smok o psiej g艂owie
- woluta z gryfem z Wroc艂awia
- palmety, p贸l palmety, ptaki dziobi膮ce winogrona, lwy i smoki  Ko艣cielec Proszowicki, Lubi膮偶
(g艂owica z ptakiem), Sandomierz (ceramiczne g艂owice ze smokami)
佛 FIGURALNA RZEyBA Z KRGU LANWEDOCKO  BURGUNDZKIEGO I LOTARYOSKO-
MOZAOSKIEGO
- figuralna rzezba kamienna poj, si臋 w Polsce, gdy jej ideowe i estetyczne funkcje w obr臋bie budowli
s膮 ju偶 ustalone.
- KO艢C. 艢W. WINCENTEGO NA OABINIE WE WROCAAWIU (Piotr Wszeborowic)  popiersie
proroka/aposto艂a z rozwini臋tym zwojem w r臋ku, stylizowane w艂osy  podobny do SOUILLAC.
P艂askorzezby (znane z miedziorytu do nieopublikowanej pracy doktora Baro) - - b. wypuk艂y relief, 2
sceny z martyrium 艣w. Bpa, z obciet膮 g艂ow膮, swi臋ci oficerowie legii tebaoskiej (w tym Gereon)
- CHRYSTUS Z TUMU POD ACZYC  Pantokrator, w mandorli, zachowany kawa艂ek inskrypcji z LUX,
utr膮cono mu 艂apk臋, g艂臋boki relief, podobne do CLUNY, ok. po艂 XI wi臋c datowanie.
- TYMPANON Z KO艢D. 艢W. MICHAAA WE WROCAAWIU  fundacyjny, ,tympanon Jaksy , Boles艂aw
K臋dzierzawy, Jaksa, jego 偶ona Agata W艂ostowic贸wna, na 艣rodku D偶izas bez brody w mandorli. Dwaj
m臋偶czyzni z modelami ko艣d, po Bockach Jezusa, kl臋cz膮ca kobitka z prawej, ch艂opiec z lewej.
- TYMPANON Z KO艢D. NMP NA PIASKU, fundacyjny, WROCAAW  Maria W艂ostowicowa z modelem
ko艣cio艂a i jej syn 艢wi臋tos艂aw, na 艣rodku MB z dzieci膮tkiem. Ok. 1153. Widad 艣lady realizmu.
ODWOAANIE DO RELIEFU Z NOWEJ BRAMY W TREWIRZE
- JAN CHRZCIEL Z KATEDRY WROCAAWSKIEJ  3 dw. XII, ma medalion z Barankiem Bo偶ym (kt贸ry
mizia grzechy 艣wiata)
佛 RZEyBA KIERUNKU WAOSKIEGO
- monumentalna plastyka architektoniczna tego typu poj. si臋 najpierw jako rzezba przedstawiaj膮ca
zwierz臋ta  np. lwy ze 艢l臋偶y (7) byd mo偶e mia艂y byd do niezbudowanego opactwa kanonik贸w
regularnych fundacji Piotra W艂ostowica. By艂 te偶 gryf. Wszystkie lewki maj膮 opuszczone 艂by,
- trzy marmurowe lwy z Cio艂ka, Krk, bardo dobrze opracowane, podw贸jne tu艂owie, czerwony
marmur (mo偶e w臋gierskie pochodzenie)
- lwy i gryfy z ko艣c. W 呕arnowie  na kapitelach 
- gryfy z Wi艣licy  te antytetyczne
- zwierz膮tka z Opatowa
- smoko chimera ze Strooska  ko艣d. 11 tysi臋cy dziewic
- bazy kolumn z kapitularza z W膮chocka  s膮 lewki
- PORTAL Z CZERWIOSKA  w臋gary rozcz艂onkowane szeregiem prostok膮tnych wn臋k z p贸艂postaciami w
nich, dodatkowo p贸艂koliste archiwolty. W dolnej strefie tympanonu figury aposto艂贸w (podobne do
dzie艂 WILIGELMA). Na w臋garach cykl 偶ycia MB i dzieciostwa Chrystusa, by艂 tam te偶 Chrystus na
majestacie (to zaczerpni臋te z Burgundii). NA archiwoltach LOMBARDZKI motyw arkadek
powplatanymi w nie wiciami ro艣linnymi.
kapitel z herosem dusz膮cym smoki (analogi膮 PAWIA)
- TYMPANON Z TUMU POD ACZYC  lata 60te XII wieku, adoracja MB z dzieci膮tkiem przez anio艂y,
- PORTAL Z WROCAAWIA  kiedy艣 艣w. Wincenty, dzi艣 M. Magdalena.  soczysty relief, zasadniczym
tematem 偶ycie MB i Chrystusa, poczatek cyklu na jednej z archiwolt. Tympanon DWUSTRONNY  na
awersie Zdj臋cie z Krzy偶a (odb艂ysk rzezby BENEDETTO ANTELAMIEGO) , na rewersie Za艣ni臋cie MB  na
艂o偶u, w艣r贸d aposto艂贸w, wy偶ej Chrystus z dusz膮 MB.
Na g艂owicach zewn臋trznych kolumn Adam i Ewa, ich popiersia wy艂aniaj膮ce si臋 z paszczy Lewiatana.
Opr贸cz tego oczywi艣cie wszelakie zwierz膮tka i inne stworki.  np. bp morski  ludzka g艂owa w mitrze,
ogon ryby.
G臋sto od rzezby og贸lnie.
佛 ZESP脫A RZEyB STRZELNEOSKICH, GENEZA, ZNACZENIE, ODDZIAAYWANIE
- TYMPANON ROTUNDY 艢W. PROKOPA  m艂ody m臋偶czyzna, k艂ania si臋, daje Chrystusowi model
艣wi膮tyni, z drugiej strony kobieta z ksi臋g膮 w d艂oniach. Krystyn Wszeborowic i jego ciotka Beatrix?
- TYMPANON Z KO艢CIOAA NORBERTANEK  kl臋czy Piotr Wszeborowic z modelem ko艣cio艂a, na 艣rodku
艣w. Anna z ma艂a Mb, z drugiej strony kl臋czy kobieta z ksi臋g膮.
By艂 tez chyba portal maryjny  osta艂 si臋 jedynie fragment z anio艂em trzymaj膮cym ber艂o zakooczone
lili膮. NA drugim fragmencie Mb k艂膮d膮ca na piersi r臋k臋 w ge艣cie pos艂uszeostwa. -> ZWIASTOWANIE!
Rzezba z lapidarium  prostok膮tna, od g贸ry zamkni臋ta p贸艂koli艣cie p艂yta, 9 medalion贸w, w ich
prorocy, na 艣rodku w niszy Mb z dzieci膮tkiem.
- KOLUMNY STRZELNEOSKIE (ko艣d. 艣w. Tr贸jcy)  3 strefy arkadek, w ka偶dej postad, 36 personifikacji
razem. Nieliczne postaci m臋skie, przewarzaj膮 kobiety. Cnoty maj膮 nimby. Kolumna p艂d uleg艂a
wi臋kszym zniszczeniom. A wypis poszczeg贸lnych przedstawieo jest w skrypcie, wi臋d nie b臋d臋 tego
robid. P艂d  cnoty, p艂n  przywary. Program rzezb byd mo偶e dzie艂em klasztornych intelektualistek.
Stroje z XII wieku, ale spos贸b zaznaczenia cia艂a pod nimi  KLASYCZNY! ( a przynajmniej pr贸by tego
sposobu). Brak ornamentacji abstrakcyjnej i zoomorficznej. Reliefy wtopione w kamienny blok.
- TYMPANON PORTALU PAN Z KO艢C 艢W. Tr贸jcy.  tr贸jlistne pole, datowanie na ok. 1170  1190
glebia reliefu, ekspresyjne gesty, odmienny styl. Archiwolta bogato zdobiona wici膮 palmetow膮.
Siedmiopostaciowa kompozycja. W centrum D偶izas w mandorli,depcze lwa i smoka, Sralnik 艣w. nad
nim, zodia Marka i Aukasza, Piotr z kluczami i Pawe艂 z ksi臋g膮,. PODOBNY TYMPANON W MOGUNCJI.
- WYSOCICE  TYMPANON  1 dw. XIII wieku, te偶 D偶izas triumfuj膮cy nad si艂ami z艂a, w lewej r臋ce ma
chor膮giew z krzy偶em, praw膮 b艂ogos艂awi, z lewej Bo偶e narodzenie, po prawej kl臋czy bp z nimnem i
kielichem oraz drugi 艣wi臋ty.
佛 ZESP脫A RZEyB W TRZEBNICY I BAMBERSKIE yR脫DAA JEGO STYLU
- by艂y trzy tympanony  jeden z ofiar膮 Abrahama (zosta艂 tylko fragment). AN miejscu zosta艂y dwa
portale  Dawid i Betsabe oraz MB adorowana przez anio艂y
- DAWID I BETSABE  realia dworskie z XIII wieku, niemal pe艂noplastyczna bry艂a, bogata i ekspresyjna
forma, loczki, zr贸偶nicowane fa艂dy szat.Za tronem Betsabe s艂u偶膮ca. Byd mo偶e odpowiednikiem by艂
tympanon z Salomonem i Sab膮 w portalu p艂d.
- KORONACJA MB w zaginionym portalu 艣rodkowym
- na archiwoltach cykl pasyjny?  zachowa艂 si臋 fragment biczowania.
Wszystko podobne do nadreoskiego kr臋gu mistrza Samsona i bamberskiej katedry - ,barok romaoski
(偶e CO?!)
佛 KAMIENNE I DREWNIANE RZEyBY MADONNY TRONUJCEJ
- WYSOCICE  brak szczeg贸w艂wo, siedzi na szczycie wschodnim prezbiterium, podobna do Madonny
bpa IMADA ZPADEBORN
-MB Z GOyLIC  byd mi偶e fragment tympanonu, wachlarzowate fa艂dy na dole sukni, Oczki wypchane
o艂owiem, patrzy przed siebie  WPAYWY FRANCUSKIE
- DREWNIANA MADONNA Z OAOBOKU  PASKUDA! Dzieci膮tko siedzi na kolanach, przypomina
madonny z OWERNI i ROUSILLION, s艂u偶y艂a te偶 jalo relikwiarz bo ma otw贸r w pleckach
- DREWNIANA Z KO艢D. NMP W BARDZIE  ok. XIII, wci膮偶 funkcja kultowa, polichromowana,
u艣miecha si臋 ko艂tuosko jakby jej kto艣 onuc膮 przed nosem macha艂
佛 ORNAMENT CYSTERSKI
- Korzystanie z tego samego zestawu ornament贸w w r贸偶nych ga艂臋ziach sztuki rzemios艂a
- w niekt贸rych budowlach, np. Sulejowie, J臋drzejowie  jeszcze bardzo surowa, zgodna z
pierwotnym etosem bernardyoskim ornamentyka. Tam te偶 pr贸by przekszta艂cenia, redukcji
kapitela korynckiego!- CZYLI na naro偶niku osadzamy listek i cieszymy si臋 bardzo bardzo.
- podstawowy, najb popularny typ g艂owicy cysterskiej  z rz臋dami sztywnych, ostro owalnych
lisci.
- 3 grupy ornamentu cysterskiego  plecionka, ro艣linny i odwzorowuj膮cy funkcjonalne elementy
arch. do cel贸w dekoracyjnych.
Plecionka  najliczniejsza, r贸偶ne odmiany  warkoczowa (W膮chock) warkoczowa
kanciasta(Koprzywnica) , z element贸w kolistych, przenikaj膮ca si臋 kolista z kwadratami,
ta艣mowa& . I tak a偶 do usranej 艣mierci mo偶na wymieniad.
Ro艣linne  przede wszystkim palmety i lilie. Bardzo popularne p贸l palmety. I cz臋sto to badziewie
艂aczy si臋 z plecionk膮. Popis  tympanon ko艣d. parafialnego w Kooskich
,Architektoniczne  dla nich punktem wyj艣cia by艂y wczesnogotyckie okna rozetowe, mo偶na te偶
艂膮czyd rozet臋, plecionk臋 i ro艣linne. Bardzo popularne rozety o艣miop艂atkowe. I to 艂膮dowano na
zworniki.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Biblia Pauperum Rze藕ba roma艅ska
Strefa przypodporowa?lek drewnianych
Konstrukcje drewniane
Kolo Czasu 3 Kamien Lzy tom2
Uzdrawianie Kamieniami Szlachetnymi
q2001 krzyk kamienia
Rze藕ba terenu
Domek drewniany 9951x6051
Strop drewniany

wi臋cej podobnych podstron