5/29/2013
Wstępna obróbka surowców roślinnych
obejmuje zwykle rutynowe zabiegi jednostkowe takie jak:
oczyszczanie lub obieranie, płukanie lub mycie, niekiedy sortowanie,
kalibrowanie oraz rozdrabnianie. Owoce delikatne przechodzÄ…
Warzywa i owoce (świeże i utrwalanie)
jedynie przez płuczki wodno-powietrzne i natryski, natomiast
Nr. 06
warzywa przez myjki szczotkowe lub grabkowe. Woda musi
odpowiadać wymaganiom dla wody do celów technologicznych.
Ver. 1
Nieznaczne ilości adsorbowanej wody są korzystne, ponieważ po
zamrożeniu tworzą warstewkę glazury, ograniczającą ususzkę i zmiany
jakościowe. Nadmiar wody usuwany jest w podmuchu powietrza na
ażurowych taśmach ociekowych.
Znaczną część masy świeżych surowców stanowią odpady niejadalne,
wynoszÄ…ce od 10-12% w truskawkach do 50% w wielu gatunkach
warzyw. Do ich usuwania stosowane są różne typy ocieraczek
mechanicznych i obieraczek parowych. Znane sÄ… m.in. metody
obierania warzyw po zamrożeniu (Frezze-peeling).
1 2
Wstępne schładzanie owoców i warzyw
Istotne konsekwencje ma zabieg rozdrabniania surowców. Wpływa
Zasadą nowoczesnego przetwórstwa jest bezpośredni przerób
on m.in. na poprawę wymiany ciepła i skrócenie czasu zamrażania,
surowców, realizowany w dużych zakładach na bardzo wydajnych
określa sposób pakowania i formę oferowania na rynku, a
liniach, z pominięciem schładzania jako wyodrębnionego zabiegu
jednocześnie powoduje uszkodzenia i zwiększa podatność
technologicznego. Jakość końcowego wyrobu wymaga, aby czas
produktów na niekorzystne oddziaływanie czynników
przetrzymywania surowców nie przekraczał kilku godzin (np. groszku -
środowiskowych (temperatury, tlenu, światła).
2h, szpinaku - 4h, malin - 6h, truskawek - 8h), w ciągu których
zachodzące zmiany nie mają jeszcze istotnego wpływu na obniżenie
jakości.
Zabiegi te, we wstępnej fazie przetwarzania wpływają również na
W praktyce, zwłaszcza mniejszych przetwórni, stosowana jest nadal
składniki przerabianych surowców, które są ważne w żywieniu
technika krótkookresowego zabezpieczania nietrwałych surowców
(powstają straty wrażliwych na ciepło witamin, substancji
przez ich wstępne schładzanie bezpośrednio po zbiorze do
rozpuszczalnych w wodzie, składników wycieku z produktów
temperatury 2 do 3 °C.
rozdrobnionych).
Ze względu na związek z samym procesem przetwórczym, wstępne
Często są one większe niż w samym procesie zamrażania.
schładzanie traktować można jako pierwszy zabieg, wchodzący w
zakres chłodnictwa technologicznego.
Do schładzania surowców roślinnych stosowane są głównie techniki
3 4
owiewowe.
Z uwagi na niekorzystny wpływ adsorbowanej wody (np. pękanie ziaren
Surowce roślinne nieprzeznaczone do bezpośredniego przetworzenia
groszku, osłabienie konsystencji wiśni), z czasem metodę tę zastąpiono
przechowywane są w schładzalniach o różnych rozwiązaniach technicznych.
chłodzeniem w powietrzu, również na zasadzie pełnej fluidyzacji. Groszek z
W warunkach krajowych do schładzania i przechowywania zebranych
kombajnu po wstępnym odwianiu dostarczany jest podajnikiem na sito
płodów stosowane są różne typy przechowalni naturalnych z systemami
przewoz
nej chłodnicy fluidyzacyjnej. Czas schłodzenia do temperatury ok.
wentylacji, wykorzystującymi powietrze zewnętrzne oraz typowe
1°C wynosi ok. 2 min.
schładzalnie tunelowe z układami chłodniczymi, umożliwiającymi regulację
Przewoz
ne zestawy kontenerowe, złożone z tunelu chłodniczego,
temperatury i prędkości strumienia powietrza. Jako optymalne dla
kontenerów i niezbędnego zaplecza technicznego można również z
wiÄ™kszoÅ›ci gatunków owoców uważane sÄ… temperatury powietrza 0 - 2°C
powodzeniem stosować w punktach skupu do schładzania i przejściowego
(nie powodujące podmrożenia ani powstawania chorób fizjologicznych), o
przechowywania owoców jagodowych.
prędkości jego przepływu w zakresie 1 -2 m/s (zapewniające dostateczną
wymianę ciepła przy niewielkich ubytkach masy). Różnica temperatury
Znane są metody przedłużania trwałości truskawek przez osłanianie palet
strumienia powietrza i parowania czynnika w instalacji nie powinna być
folią i umieszczanie pod nią suchego lodu (3-4 g/kg owoców). Sublimacja
wyższa niż 5 - 6 K.
lodu obniża temperaturę i zwiększa zawartość CO2 pod osłoną do ok. 30%
Dla celów długookresowego składowania owoców zaleca się schładzanie
obj. (spowolnienie procesu dojrzewania i rozwoju pleśni).
tradycyjne, z szybkością 2 -3 K/dobę i łącznym czasie procesu, zależnym od
Warzywa, zwłaszcza zielone są również schładzane przez zraszanie chłodną
rodzaju i wielkości owoców oraz ich wyjściowej temperatury - w granicach
wodą, sporadycznie przesypywane śniegiem. Dobór warunków oparty jest
24 - 36 h. Umożliwia to, ważną dla wielu odmian, stopniową adaptację
zwykle na wynikach doświadczeń.
owoców do nowych warunków.
5 6
1
5/29/2013
Maliny, truskawki i jeżyny  surowce trudno zamrażane, następuje
deformacja ze względu na silny nawiew. Przy tunelach taśmowych
Owoce  skład chemiczny [%]
mają tendencję do przywierania do taśm.
Truskawki
H20 Cukry sacharoza Subst. N błonnik popiół
- ręczne odszypułkowanie
ogółem x 6,25
- powinny być nie w pełni dojrzałe by lepiej znieść transport
Cytryny 84,5 6,0 0,3 0,7 2,2 0,6
- selekcja
- natrysk (lub płuczka) Jabłka 85,0 10,0 2,5 0,3 1,3 0,3
- podajnik wibracyjny podaje na górną taśmę na przenośnik w
Maliny 84,0 9,1 0,2 1,4 5,7 0,6
ukÅ‚adzie kaskadowym zamrażana do -18° C jak bÄ™dzie wyższa ponad
winogrona 77,9 20,0 0,2 0,7 0,9 0,5
-10° C truskawki zbrylajÄ… siÄ™,
Porzeczki 80,3 6,0 1,8 1,7 4,0 0,8
- wylot tunelu temp -5° C i pakuje siÄ™ je w zbiorcze opakowania np.
czarne
20 kg a potem wysypywane na taśmę jest kolejne sortowanie i je się
wiśnie 83,1 9,7 0,5 1,0 0,3 0,5
pakuje już w małe opakowania np. po 0,5 kg
śliwki 82,0 9,3 1,8 0,7 0,6 0,5
Truskawki 88,5 6,5 0,6 0,7 1,8 0,7
7
Owoce i warzywa  zawartość witamin [mg w 100 g]
Warzywa  skład chemiczny [%]
C A B1 B2
H20 Subst. tłuszcz błonnik Węglo- popiół
Ziemniaki 17 0,01 0,11 0,04
wodany
N x 6,25
Marchew 6 7,2 0,07 0,06
Ziemniaki 76,8 2,0 0,1 0,6 19,5 1,0
Buraki ćwikłowe 10 0,01 0,03 0,05
Marchew 88,5 1,1 0,3 1,0 8,2 0,9
Kapusta głowiasta 52 0,05 0,07 0,06
Buraki 88,1 1,3 0,1 0,9 8,8 0,8
ćwikłowe
Pomidory 23 0,66 0,06 0,04
Kapusta 91,5 1,6 0,2 1,0 5,0 0,7
Cebula 9 0,03 0,05 0,02
głowiasta
Jabłka 5 0,05 0,04 0,02
Pomidory 95,0 0,8 0,2 0,6 2,9 0,5
Truskawki 60 0,2 0,03 0,07
Cebula 87,8 1,2 0,2 0,7 9,6 0,5
Porzeczka czarna 200 0,05 0,04 -
papryka 90,0 1,3 0,4 2,2 5,5 0,6
wiśnie 15 0,12 0,05 -
Owoce  podział ze względu na budowę
Grzyby  skład chemiczny [%]
" ziarnkowe (jabłka, gruszki),
" pestkowe (śliwki, wiśnie, czereśnie, brzoskwinie, morele),
H20 białko tłuszcz cukry Błonnik popiół
" jagodowe (truskawki, poziomki, jeżyny, maliny, porzeczki,
grzybnik
winogrona),
Pieczarki 89,6 4,9 0,2 4,4 0,8 1,0
" orzechy.
Borowiki 88,6 2,8 0,4 4,0 1,1 0,8
kurki 91,4 2,6 0,4 3,8 1,0 0,8
grupa dodatkowa: południowe
Kumulują metale ciężkie i radionuklidy ze środowiska
2
5/29/2013
Warzywa  podział ze względu na budowę i rodzaj przetwarzania
Wymagania ogólne dla warzyw i owoców przeznaczonych do
celów przemysłowych
" cebulowe (cebula, czosnek, por),
" liściowe (sałata, szpinak),
" foremny kształt i gładka powierzchnia ułatwiające obróbkę
" kapustne (kapusty, kalarepka, kalafior, brokuł),
mechanicznÄ… (mycie, obieranie, czyszczenie),
" rzepowate (rzodkiewka, rzodkiew, rzepa),
" niewielka pestka, drobne komory oraz dobrze wypełnione
" korzeniowe (marchew, pietruszka, seler, burak ćwikłowy),
gniazda nasienne,
" psiankowate (pomidor, ziemniak, papryka),
" mała ilość części włóknistych i zdrewniałych,
" dyniowate (ogórek, dynia, melon, arbuz),
" równomierność dojrzewania, co ułatwia mechanizację zbioru,
" strączkowe (fasola, groch, bób),
" tekstura odpowiednia dla danego kierunku przerobu.
" wieloletnie (rabarbar, szparag),
" różne (kukurydza, zioła itp.).
Warzywa  podział ze względów handlowych
" gruntowe (marchew, ziemniaki, pietruszka itp.),
" szklarniowe (ogórki, pomidory, papryka itp.),
" przyprawowe (koper, majeranek).
Owoce i warzywa  zmiany w czasie przechowywania
Stadia dojrzałości owoców i warzyw
" oddychanie ( tlenowe  utlenianie składników s.m. głównie
" dojrzałość zbiorcza (stan, kiedy owoc nie pobiera już składników cukrów do wody, CO2 i dużych ilości ciepła  powoduje ubytek masy
odżywczych, a rozpoczyna się w nim dojrzewanie, powinien być w produktu, zwiększenie stężenia CO2 a przez to zahamowanie
tym czasie zerwany), oddychania i dojrzewania, z drugiej strony woda i ciepło przyspieszają
ten proces; beztlenowe  powstaje alkohol, aldehyd octowy, etylen,
" dojrzałość handlowa (stan między dojrzałością zbiorczą a kwasy organiczne, produkty te w większych ilościach obniżają jakość
konsumpcyjną, powinien być wykorzystany na transport, surowca),
pakowanie, dla owoców ziarnkowych dość długi, dla owoców
jagodowych  bardzo krótki), " transpiracja (wydzielanie wody w postaci pary wodnej przez żywą
tkankę roślinną, powoduje więdnięcie),
" dojrzałość konsumpcyjna (stan dojrzałości najbardziej ze
względów organoleptycznych odpowiadający konsumentowi, " dojrzewanie pozbiorowe (rozpad skrobi, sacharozy, zwiększenie ilości
rozpoczyna okres przejrzewania owoców), glukozy i fruktozy, spadek pektyn, kwasów organicznych, garbników,
rozkład chlorofilów, karotenoidów, wzrost zawartości związków
" dojrzałość przemysłowa (stan, w którym najlepiej nadają się do aromat.),
przerobu, może pokrywać się z każdym z poprzednich w zależności
od kierunku przerobu). " przejrzewanie (Ä™! etylen, CO2).
Podział produktów owocowych i warzywnych
Technologiczny podział przetworów owocowych i warzywnych
" Półprzetwory owocowe i warzywne (kremogeny, moszcze, przeciery,
" produkty o dość dobrze zachowanych cechach surowca (owoce i
pulpy, solone warzywa i grzyby, aromaty owocowe naturalne),
warzywa pasteryzowane, sterylizowane, marynaty, kwaszone,
mrożone, susze, kandyzowane, konfitury, solone, utrwalone
" Przetwory owocowe (dżemy, powidła śliwkowe, konfitury, marmolady,
galaretki, nasycone cukrem, musy, kwaszone, marynowane, mrożone, chemicznie, pulpy owocowe i warzywne),
pasteryzowane, kompoty, nektary, soki pitne i napoje, soki zagęszczane i w
proszku, suszone, zupy owocowe),
" produkty o znacznym stopniu przetworzenia surowca (przeciery,
powidła, koncentrat pomidorowy, dżemy, marmolada, sosy, zupy,
" Przetwory warzywne (koncentrat pomidorowy i inne warzywne,
konserwy mięsno-warzywne wina owocowe),
konserwy, marynaty, sałatki, pasty, soki, soki zagęszczone, sosy, kwaszone,
mrożone, suszone, zupy warzywne, przetwory grzybowe),
" produkty wtórnego lub ubocznego przetwarzania owoców i warzyw
(octy winne, przyprawy, aromaty, olejki eteryczne, preparaty
" Przetwory warzywno-mięsne,
pektynowe, mÄ…czki i oleje z pestek itp.).
" Przetwory ziemniaczane (puree, chipsy, mąka ziemniaczana, płatki
ziemniaczane, frytki),
" Przetwory przeznaczone dla dzieci.
3
5/29/2013
Zafałszowania produktów owocowych i warzywnych
Charakterystyka wyróżników jakościowych w ocenie produktów
polegają najczęściej na:
owocowych i warzywnych
" zmniejszony dodatek właściwych owoców, czy warzyw,
" wyróżniki fizyczne (ekstrakt ogólny i bezcukrowy, woda, s.m.),
" zwiększony dodatek cukru,
" zwiększony dodatek kwasów spożywczych,
" wyróżniki chemiczne (zawartość kwasów, soli, cukrów, środków
" dodatek niedeklarowanego gatunku owoców lub warzyw,
konserwujących, zanieczyszczeń chemicznych szkodliwych dla
" dodatek wytłoków, substancji syntetycznych.
zdrowia, witamin),
" wyróżniki biochemiczne (aktywność enzymów) i mikrobiologiczne
(OLD, psychrofile, bakterie mlekowe, pleśnie i drożdże, beztlenowce,
St. aureus, E. coli, Salmonella, Cl. perfringens, L. monocytogenes, Y.
enterocolitica),
" wyróżniki sensoryczne (barwa, smak, zapach, konsystencja, stopień
rozdrobnienia, ocena zalewy, obecność zanieczyszczeń organicznych i
nieorganicznych).
Burak cukrowy
Cukier  rodzaje w zależności od właściwości sensorycznych i
" Beta vulgaris ssp. saccharifera
wartości wyróżników fizykochemicznych
" roślina dwuletnia,
" sacharoza tworzona jest w liściach i następnie transportowana
" cukier kategorii I  barwa biała, bez obcych posmaków, kryształy
do korzenia, gdzie stanowi substancjÄ™ zapasowÄ…,
sypkie bez zlepów, wodny roztwór  klarowny,
" w Polsce uprawia siÄ™ ok. 0,5 mln ha,
" wydajność z hektara ok. 40 ton, co daje ok. 7 ton cukru z ha.
" cukier kategorii II  barwa biała dopuszczana kremowa, bez
obcych posmaków, kryształy sypkie bez zlepów, wodny roztwór 
dopuszczalny lekko opalizujÄ…cy,
Cukier  definicja
" cukier kategorii III  barwa jasnokremowa, dopuszczalny zapach
Cukier to produkt otrzymany z buraków cukrowych (cukier
syropu macierzystego, kryształy mogą lekko się sklejać, wodny
buraczany) lub z trzciny cukrowej (cukier trzcinowy). Zawiera ponad
roztwór  dopuszczalny opalizujący,
99,5% sacharozy.
Przeznaczony do bezpośredniego spożycia lub w
" cukier kategorii IV  barwa kremowa, wodny roztwór 
przetwórstwie jako środek słodzący lub utrwalający.
opalizujący, lekko kremowy, reszta wyróżników j.w.
Transport owoców i warzyw
Świeże owoce i warzywa są szczególnie wrażliwe na warunki transportu i Największe ilości ciepła wydzielaj młode intensywnie rosnące
przechowywania. Po zbiorze nie przestają być żywymi organizmami, w których
rośliny, na przykład szparagi, brokuły, szpinak, fasolka szparagowa,
zachodzą rożne procesy biochemiczne prowadzące stopniowo do obniżenia ich
zielony groch konserwowy. Podobnie, szybko rosnÄ…ce owoce, jak
aktywności fizjologicznej, przejrzewania i starzenia się.
truskawki, maliny, jeżyny wykazują znacznie większą intensywność
Miarą intensywności procesów życiowych, a jednocześnie ich podstawowym
oddychania niż wolno rosnące jabłka, gruszki, winogrona i cytrusy.
przejawem jest oddychanie. Intensywność oddychania zależy od uwarunkowań
Większość warzyw, poza korzeniowymi, charakteryzuje się wysoką
genetycznych i stanu fizjologicznego przewożonych produktów oraz warunków
intensywnością oddychania bezpośrednio po zbiorze, która w
klimatycznych panujących w nadwoziu. Przy dostatecznym dostępie tlenu,
ciągu kilku dni szybko obniża się i osiąga wartość ,,równowagową .
końcowymi produktami procesu oddychania są dwutlenek węgla, woda i
Inaczej zachowuje siÄ™ cebula i czosnek.
energia, w znacznej części wydzielana do otoczenia w postaci ciepła. W
warunkach niedoboru tlenu lub w zbyt wysokiej temperaturze dochodzi do
oddychania beztlenowego, którego produktami są między innymi aldehyd
octowy i alkohol etylowy. Oddychanie beztlenowe prowadzi do zepsucia
surowców.
Ciepło oddychania większości gatunków owoców i warzyw osiąga duże
wartości i w obliczeniach bilansu chłodniczego nadwozia środka transportu
musi być uwzględnione.
23 24
4
5/29/2013
Owoce różnią się od większości warzyw. Winogrona i owoce
Zmiany jakości owoców i warzyw podczas transportu
cytrusowe charakteryzuje na przykład stała szybkość oddychania.
Najczęstszymi przyczynami zmian jakości owoców i warzyw
Wzrost szybkości oddychania spowodowany procesami dojrzewania
podczas transportu sÄ…:
wykazują jabłka, gruszki, brzoskwinie, śliwki, mango, awokado,
- choroby fizjologiczne,
Jednak wyraz
nie uzależnione jest to od temperatury.
- rozwój mikroorganizmów.
Natężenie procesów oddechowych w tkankach owoców i warzyw
Ważniejszą przyczyną chorób fizjologicznych są zakłócenia w
silnie wzrasta w wyniku uszkodzeń mechanicznych i infekcji
procesie oddychania tkanek owoców i warzyw, spowodowane
mikrobiologicznej. Dlatego tez owoce i warzywa uszkodzone
nadmiernym nagromadzeniem dwutlenku węgla lub niedoborem
mechanicznie lub porażone chorobami nie nadają się do
tlenu. Występuje to przy braku właściwej wentylacji lub cyrkulacji
przechowywania i transportu na duże odległości.
powietrza i niedostatecznym schłodzeniu.
Strata masy, tzw. ususzka owoców i warzyw, powodowana jest nie
Ciepło wydzielane w wyniku oddychania działa autokatalitycznie
tylko przez proces oddychania, ale także poprzez transpirację i
powodując stopniowy wzrost temperatury i tym samym szybkości
wysychanie. Intensywność transpiracji i wysychania zależy zarówno
przemian biochemicznych, aż do zakłócenia normalnego ich
od warunków klimatycznych panujących w nadwoziu jak i od
przebiegu. Sprzyja to również rozwojowi mikroorganizmów
wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci surowców. W wielu przypadkach strata 5 ÷ 8 % masy
atakujących uszkodzone komórki.
wskutek transpiracji lub wysychania prowadzi juz do nieodwracalnej
utraty wartości handlowej całej partii surowca.
25 26
Czynniki wpływające na jakość owoców i warzyw w transporcie Transport świeżych owoców i warzyw na średnie i dalekie
Na jakość transportowanych owoców i warzyw największy wpływ odległości jest możliwy, gdyby surowce były najwyższej jakości,
ma: zebrane w optymalnym terminie i odpowiednio przygotowane.
-stan w momencie zbioru, Szczególne znaczenie ma schładzanie do temperatury
-obróbka wstępna: przechowywania lub transportu w możliwie krótkim czasie po
- przygotowanie do transportu, zbiorze, co zapewnia:
- schładzanie po zbiorze, - zahamowanie intensywnych procesów metabolicznych,
- pakowanie, - ograniczenie rozwoju flory bakteryjnej.
- warunki klimatyczne w czasie transportu: Schłodzenie wstępne ma zasadnicze znaczenie przy obliczaniu
- temperatura, niezbędnej wydajności chłodniczej agregatu zainstalowanego w
- wilgotność, środku transportowym.
- cyrkulacja powietrza.
27 28
Najczęściej zastosowanie znajdują metody:
- immersyjna w wodzie lodowej,
- próżniowa,
- owiewowa.
Metoda immersyjna umożliwia bardzo szybkie schładzanie do
temperatury +14 do 2 °C i nadaje siÄ™ także dla produktów w
opakowaniach transportowych, jednak jej zastosowanie jest
ograniczone.
Największe wady tej metody to:
- szybki wzrost zakażenia i zanieczyszczenia wody przy jej
recyrkulacji lub bardzo wysokie koszty w przypadku użycia wody
świeżej,
- konieczność usuwania nadmiaru wody z powierzchni
surowców przed umieszczeniem w komorze przechowalniczej
lub w środku transportowym.
29 30
5
Metody schładzania owoców i warzyw
5/29/2013
Schładzanie próżniowe polega na zamknięciu przeznaczonej do
transportu partii owoców i warzyw w specjalnej komorze, z której
odpompowywane jest powietrze. Obniżenie ciśnienia powoduje
obniżenie temperatury wrzenia, a przemiana fazowa zachodzi kosztem
ciepła pobranego od surowców. Przyjmuje sie, że obniżenie temperatury
produktu o 6°C pociÄ…ga za sobÄ… ubytek jego masy o 1%. Zatem obniżenie
Wielkie znaczenie w transporcie świeżych owoców i warzyw ma
temperatury z 20°C do 2°C okupione jest utratÄ… 3% masy produktu.
wybór opakowań. Muszą one charakteryzować się nie tylko
Metoda próżniowa nadaje się najlepiej do schładzania surowców
odpowiednią wytrzymałością mechaniczną i obniżoną absorpcją
charakteryzujących się dużym stosunkiem powierzchni do objętości, jak
pary wodnej, ale także budowa umożliwiającą wymianę ciepła i
w przypadku sałaty, kapusty brukselskiej, grzybów.
gazów z cyrkulującym powietrzem.
Instalacje do schładzania próżniowego wymagają dużych nakładów
Warunki klimatyczne transportu świeżych owoców i warzyw muszą
inwestycyjnych, lecz koszty eksploatacji sÄ… niewielkie. ZnajdujÄ…
być w większości przypadków takie same jak w czasie
zastosowanie tam, gdzie przemieszcza sie duże masy towarów, np. na
przechowywania chłodniczego. Jedynie w transporcie na krótkie
giełdach owocowo-warzywnych.
dystanse dopuszcza się złagodzenie niektórych wymagań.
Klasyczne schładzanie owiewowe cechuje się małą intensywnością. W
celu intensyfikacji wymiany ciepła w tej metodzie stosuje sie:
- zwiększenie prędkości omywania schładzanych produktów przez
powietrze, - chodzenie przy użyciu powietrza wilgotnego.
31 32
Podczas transportu wrażliwych surowców w temperaturze
zbliżonej do punktu krioskopowego (Punkt krioskopowy 
temperatura krzepnięcia wody wraz z substancjami w niej
rozpuszczonymi) zwraca się szczególną uwagą na wahania
temperatury. W najnowszych rozwiÄ…zaniach technicznych znanej
firmy produkującej instalacje chłodnicze dla transportu możliwe
jest uzyskanie różnicy temperatur pomiędzy wartością zadaną a
powietrzem wychodzÄ…cym z parownika na poziomie 0,7 °C.
Zabezpiecza to nie tylko przed przemarzaniem partie surowców
znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie parownika, ale
zapewnia również wydatne zmniejszenie ususzki chłodnicze,
spowodowanej nadmierna. transpiracja. wskutek wysokiego
deficytu nasycenia pary wodnej. Utrzymywanie temperatury na
stałym poziomie jest jednym z najważniejszych warunków
utrzymania wysokiej jakości owoców i warzyw w transporcie i
przechowywaniu.
33 34
35
6