Forum Zmieniamy Polski Przemysł 2015
Polska gospodarka 2020:
atuty, wyzwania, słabości
Raport z badania sondażowego przeprowadzonego wśród uczestników
Forum Zmieniamy Polski Przemysł 9 lutego 2015 roku.
rupa PTWP, wydawca Miesięcznika Gospodarcze-  Polska gospodarka 2020 . Pytano o prawdopodobieństwo
G
go Nowy Przemysł i portalu wnp.pl, od kilkunastu wystąpienia kilkunastu czynników zewnętrznych i we-
lat organizuje Forum Zmieniamy Polski Przemysł  jedną wnętrznych oraz stopień ich wpływu (korzystnego, nieko-
z najważniejszych debat gospodarczych w kraju. rzystnego) na perspektywy rozwojowe kraju.
W lutym br. w trakcie debaty inaugurującej tegoroczne
Droższa praca, większa aktywność
Forum organizatorzy wraz z firmą badawczą BCMM prze-
prowadzili sondaż wśród uczestników  osób zarządzają- Wzrost kosztów pracy i większa aktywność polskich przed-
cych dużymi i średnimi firmami, przedstawicieli instytucji siębiorstw na zagranicznych rynkach to czynniki wewnętrz-
finansowych i otoczenia biznesu. Obszar badania obejmo- ne (tj. zależne od krajowych uregulowań gospodarczo-poli-
wał kluczowe czynniki polskiego wzrostu w perspekty- tycznych), których wystąpienie w okresie najbliższych pięciu
wie najbliższego pięciolecia  zgodnie z hasłem dyskusji lat uznaje za prawdopodobne ponad 80 proc. respondentów.
0 0
Znaczący wzrost Napięcia i konflikty
-2,2
-0,6
kosztów pracy w Europie Wschodniej
Zwiększenie napływu Zaostrzenie polityki
0,5 -1,5
obcokrajowców klimatycznej
Przyjęcie euro Wzrost cen surowców
0,8 -0,7
przez Polskę na światowych rynkach
Znaczący wzrost inwestycji Otwarcie UE na wolny handel
1,2 0,9
zagranicznych w Polsce z USA (umowa TTIP)
Uruchomienie wielkich inwestycji
Realizacja polityki
1,2 1,2
w oparciu o fundusze państwowe
reindustrializacji
Stworzenie europejskiej
Zwiększenie poziomu aktywności polskich
1,6 1,4
unii energetycznej
przedsiębiorstw na zagranicznych rynkach
Znaczący wzrost inwestycji opartych na
Wielki program inwestycyjny
1,7 1,5
kapitale przedsiębiorstw krajowych
(tzw. plan Junckera)
Znaczący wzrost innowacyjności Napływ środków z nowej
1,9 2,3
gospodarki
perspektywy finansowej UE
Ocena potencjalnego wpływu czynników wewnętrznych (po lewej) i zewnętrznych (po prawej) na gospodarkę* (w skali od -3 do +3)
* przy założeniu, że czynniki wystąpią
01
Najciekawsze wnioski z badania:
" Polski wzrost oprze się raczej na inwestycjach inicjowanych przez rodzimy biznes i państwo
niż przez zagraniczny kapitał
" 60 proc. respondentów uznaje wzrost kosztów pracy za negatywny czynnik rozwoju
gospodarczego Polski
" Wdrożenie planu Junckera za wysoce prawdopodobne uznało ponad 40 proc.
ankietowanych
" Pakt o partnerstwie handlowym i inwestycyjnym między UE a USA przyniesie polskiej
gospodarce więcej korzyści niż zagrożeń
" Ponad połowa badanych nie wierzy w przystąpienie Polski do strefy euro w najbliższym
pięcioleciu
" Strefie euro nie grozi rozpad (57 proc. odpowiedzi:  mało prawdopodobne )
Pierwszy z nich w opinii badanych będzie czynnikiem Wewnętrznym hamulcem wzrostu mogą okazać się, na
niekorzystnym, drugi będzie napędzał wzrost polskiej co respondenci sami zwrócili uwagę, perturbacje spo-
gospodarki. łeczne związane z restrukturyzacją czy innymi zmianami
Jednak to przestawianie na tory innowacyjności oraz in- w niektórych branżach gospodarki i przemysłu (górnictwo,
westycje w kraju będą w opinii przedsiębiorców najsilniej- rolnictwo) oraz z niedostatkami dialogu społecznego.
szymi motorami polskiego wzrostu w pięcioleciu 2015-2020.
Wzrost innowacyjności gospodarki respondenci uznali
Wśród najmocniejszych motorów
za czynnik bardzo korzystny, a jednocześnie przewidują
wysokie prawdopodobieństwo jego wystąpienia. Może to wzrostu pojawiają się: większa
wskazywać pośrednio na gotowość polskiego biznesu do
innowacyjność gospodarki i aktywność
inwestowania w nowe technologie  zapewne warunkowa-
ne zaistnieniem sprzyjających temu procesowi czynników
polskich firm na rynkach obcych
(finansowych, prawnych, rynkowych).
oraz wzrost inwestycji opartych
Uruchomienie dużych inwestycji w oparciu o fundusze
państwowe czy wzrost inwestycji zagranicznych w Polsce
na rodzimym kapitale.
postrzegane jest przez znaczną część respondentów (odpo-
wiednio 74 proc. i 69 proc.) jako prawdopodobne i  rzecz
Burze i kotwice
jasna  korzystne w perspektywie roku 2020.
Państwowa aktywność w tej mierze uzyskała nawet Polska gospodarka, aczkolwiek wyróżniająca się w Euro-
wyższe  notowania , jeśli chodzi o prawdopodobieństwo pie tempem wzrostu, nie jest samotną wyspą. Co więcej,
wystąpienia. To zapewne echo ogólnoeuropejskiego po- znaczenie międzynarodowych, globalnych powiązań dla
kryzysowego trendu przypisującego państwu czy instytu- polskiego rozwoju rośnie i wiąże się z generalnym brakiem
cjom europejskim większą rolę jako inicjatora inwestycji stabilności geopolitycznej w Europie Wschodniej, Afryce
ożywiających koniunkturę i przeciwdziałających stagnacji. Północnej czy na Bliskim Wschodzie.
Jednak najkorzystniej na wzrost wpłyną zdaniem re- Co ciekawe, przystąpienie Polski do strefy euro respon-
spondentów inwestycje oparte na kapitale przedsiębiorstw denci uznali za mało realne (blisko połowa odpowiedzi).
krajowych. To opcja mówiąca   liczmy na samych siebie , To znamienny sceptycyzm  szczególnie, gdy zestawić go
a jednocześnie potwierdzająca wewnętrzny potencjał roz- z optymizmem niektórych polityków. Za znaczącą okolicz-
wojowy polskiego sektora prywatnego. ność można tu uznać fakt, że część respondentów to osoby
Polska gospodarka oczekuje dostosowania systemu eduka- decyzyjne związane z sektorem finansowym, a więc poten-
cji do swoich potrzeb  ponad 70 proc. uczestników sondażu cjalni beneficjenci polskiego akcesu do eurostrefy.
uznało to zjawisko za przeciętnie lub wysoce prawdopodobne. Jednocześnie jednak uczestnicy Forum nie obawiają się
Można jednak wyrazić obawę, czy horyzont pięciolecia nie w perspektywie 2020 r. rozpadu strefy euro. To czynnik po-
jest zbyt bliski, by dokonać głębokiej zmiany w tej dziedzinie. tencjalnie bardzo groz
ny, ale mało prawdopodobny.
ZPP 2015 Raport 02
Forum Zmieniamy Polski Przemysł 2015
32,7 proc.
uczestniczących w sondażu widzi w zaostrzeniu
polityki klimatycznej UE bardzo negatywny
czynnik dla polskiego wzrostu
Za twardy fundament wzrostu uznają też politykę bu-
dowania wolnego rynku i otwartość Europy na współpra-
cę gospodarczą. Zaufanie do wolnorynkowego kierunku
w Europie to ważny sygnał (być może mający charakter
nieco postulatywny), w sytuacji gdy w Unii Europejskiej
nadal mamy do czynienia z pokusami protekcjonizmu czy Wschodniej  za czynnik mogący zdecydowanie negatyw-
nawet swoistego  nacjonalizmu gospodarczego . nie wpłynąć na dalszy rozwój gospodarczy Polski.
Uczestnicy sondażu odnieśli się także z rezerwą do głów- Polityczna niestabilność rodzi zrozumiałe obawy w kon-
nych filarów unijnej polityki gospodarczej. Zarówno po- tekście wydarzeń ostatnich miesięcy, jednak respondenci
stulaty reindustrializacji, jak i stworzenie europejskiej unii wskazali także na trwały czynnik polityczny o charakterze
energetycznej, a także głośny ostatnio tzw. plan Junckera wewnątrzunijnym negatywnie ich zdaniem wpływający na
mający zaktywizować inwestycje w Europie docelową sumą polskie perspektywy wzrostu. Chodzi o skutki spodziewa-
300 mld euro zostały uznane za czynniki pożądane i po- nego zaostrzenia europejskiej polityki ochrony klimatu,
tencjalnie korzystne dla polskiej gospodarki. Badani róż- które może osłabić konkurencyjność gospodarek państw
nie jednak oceniają prawdopodobieństwo wystąpienia tych członkowskich  szczególnie we współzawodnictwie na
procesów (czy ich efektywnej realizacji). Wdrożenie planu globalnych rynkach z producentami niepodlegającymi ta-
Junckera za mało prawdopodobne uznało ponad 15 proc. kim obostrzeniom.
ankietowanych, ponad 40 proc. za wysoce prawdopodobne.
Silne pozytywne oddziaływanie na gospodarkę polską
spodziewane jest natomiast dzięki napływowi środków
z nowej perspektywy finansowej UE. To  biorąc pod uwa- 50 proc.
gę dotychczasowe polskie doświadczenia  kwestia niepod-
legająca dyskusji i niebudząca większych wątpliwości.
badanych widzi wysokie
Najwięcej, bo aż 90 proc. respondentów, uważa napię-
prawdopodobieństwo wzrostu cen
cia i konflikty militarne  przede wszystkim w Europie
surowców na światowych rynkach
pozytywny i bardzo pozytywny
Znaczący wzrost My i nasz świat
69,2
innowacyjności
Wśród czynników budzących nadzieję wymieniono na-
tomiast układ TTIP (negocjowany pakt o partnerstwie
Zwiększenie aktywności
55,8
polskich firm za granicą handlowym i inwestycyjnym między UE a USA), choć tu
można było się spodziewać artykułowania obaw przed
Wzrost inwestycji opartych
60,5
nieskrępowanym konkurowaniem z firmami zza Oceanu,
na kapitale krajowych firm
korzystającymi jak wiadomo z tańszej energii i bardziej
liberalnych regulacji. Najwyraz
niej polscy przedsiębiorcy
Wzrost
51
widzą w transatlantyckiej umowie, której nadrzędną zasa-
kosztów pracy
dą jest wszak usuwanie barier dla biznesu, więcej szans niż
Zaostrzenie polityki
zagrożeń.
64,4
klimatycznej UE
-1
Badanie wskazuje na możliwość (czynnik niekorzyst-
Napięcia i konflikty ny) odwrócenia obecnego trendu spadku cen surowców
82,7
w Europie Wschodniej
na światowych rynkach. Może to oznaczać oczekiwanie
-2
negatywny i bardzo negatywny na swoiste odbicie od cenowego dna, które w przypad-
ku niektórych surowców wyraz
nie już widać. Może też
Ocena wpływu wybranych czynników*
chodzić o racjonalne w dłuższej perspektywie przewi-
(odpowiedzi w proc.)
dywanie związane z nieuniknionymi w obecnej sytuacji
03
międzynarodowej problemami z dostępnością złóż, zmia- Napięcia i konflikty militarne
nami w strukturze popytu czy stopniowym wyczerpywa-
w Europie Wschodniej to zdaniem
niem się niektórych zasobów.
Obawy przedsiębiorców mogą też wynikać z faktu, że
ludzi gospodarki czynnik mogący
Polska ma praktycznie zerowy wpływ na zmiany na ryn-
zdecydowanie negatywnie wpłynąć
kach surowcowych, a jej gospodarka ponosi wszystkie
skutki ewentualnych wahań cenowych. Różnorodne efekty
na rozwój Polski w najbliższym
dynamicznych zmian cen i struktury podaży ropy, gazu
pięcioleciu.
czy węgla dla polskiego górnictwa, planów wydobycia gazu
z łupków czy dla przemysłu rafineryjnego mogły być prze-
konującym dla respondentów przykładem.
Firmy małe Średnie firmy Administracja,
i mikro (50-249 osób) stowarzyszenia
Nauka i IT
33 20 6,7 9,6
Duże przedsiębiorstwa Finanse,
(250-1000 osób) konsulting
14,5 24
Inne branże,
Przemysł ciężki,
brak danych
energetyka
Brak
37
danych 14,4
Bardzo duże
Transport,
przedsiębiorstwa
10
motoryzacja
(> 1000 osób) Budownictwo
5,8
23
8,7
Struktura próby w badaniu  wg wielkości i branży (w proc.)
Tekst i wybór materiału  redakcja
opracowanie danych: Miesięcznika Gospodarczego Nowy Przemysł
ZPP 2015 Raport 04