Wszystko Na Temat Odpoczynu Dizennego
Pozornie może się wydawać, że kierowcy wiedzą już wszystko na temat zasad odbierania odpoczynku
dziennego jednak czy na pewno tak jest? W obecnym opracowaniu skoncentrowałem się na wyartykułowaniu
wyjątków od norm podstawowych oraz praktycznych aspektów stosowania odpoczynków.
ODPOCZYNEK DZIENNY REGULARNY ( min. 11 godzin)
Ustawodawca określił, że regularny dzienny okres odpoczynku oznacza nieprzerwany odpoczynek trwający co
najmniej 11 godzin (...)
Kierowca powinien więc wiedzieć, że skrócenie dziennego 11-sto godzinnego odpoczynku o 1 minutę powoduje, że zostanie mu
zaliczony jedynie odpoczynek 9-cio godzinny.
ODPOCZYNEK DZIENNY DZIELONY ( min. 3 + 9 godzin)
Ustawodawca określił także, że ?alternatywnie, regularny dzienny okres odpoczynku można wykorzystać w dwóch częściach, z
których pierwsza musi nieprzerwanie trwać co najmniej 3 godziny a druga co najmniej 9 godzin,?
Kierowcy powinni zwrócić w tym miejscu uwagę na pięć okoliczności:
a) należy zauważyć, że skrócenie którejkolwiek z wymienionych powyższych części nawet o 1 minutę spowoduje, że odpoczynek
ten nie zostanie zaliczony. Przykładowo: jeśli kierowca skróci pierwszą z części do 2 godzin i 59 minut to okres ten będzie
potraktowany jedynie jako ?przerwa?,
b) kolejność przerw musi być ustawiona wyłącznie jako 3 + 9 godzin a ustawienie jej w odwrotnie (9+3) spowoduje, że kierowcy
nie zostanie zaliczony odpoczynek dzielony.
W takim przypadku kierowcy zostałby zaliczony jedynie dzienny odpoczynek skrócony trwający 9 godzin ale należy pamiętać, że
nie wolno go stosować więcej niż 3 razy pomiędzy dwoma tygodniowymi odpoczynkami,
c) dzienny odpoczynek dzielony (3 + 9) wolno kierowcy stosować dowolną ilość razy w tygodniu - nawet codziennie,
d) odpoczynek dzielony ma znaczenie głównie dla kierowców autokarów, którzy podwożąc
grupę np.: do teatru (i czekając aż grupa wróci) odbierają pierwszą część odpoczynku (min. 3 godziny) dzięki czemu kierowca dnia
następnego może rozpocząć prowadzenie pojazdu po odebraniu zaledwie 9 godzin a nie 11 godzin odpoczynku. Podobnie ma się
sytuacja w przypadku kierowców w transporcie rzeczy podczas oczekiwania na załadunek lub rozładunek przez okres minimum 3
godzin,
e) wydaje się, że stosowanie dziennego odpoczynku dzielonego jest korzystne z uwagi na możliwość wcześniejszego wyruszenia
w trasę przez dowolną ilość dni w tygodniu. Jednak nie zawsze i nie dla każdego jest to rozwiązanie korzystne. Jeśli kierowca
wyruszy w trasę przed upływem tego samego okresu 24 godzin licząc od zakończenia poprzedniego odpoczynku to każda
godzina (aż do upływu 24 godzin) będzie traktowana jako praca w godzinach nadliczbowych. Jest to oczywiście ekonomicznie
bardzo korzystne dla kierowców ale nie koniecznie musi być to korzystne dla przewoz
ników.
PRZYKA
AD:
Kierowca zatrudniony na podstawie umowy o pracę rozpoczynający jazdę (pracę) np.: o godzinie 8,00 zakończy swoją dobę
pracowniczą (liczoną zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy), dopiero o godzinie 8,00 dnia następnego ? czyli po pełnych 24
godzinach od chwili rozpoczęcia jazdy (pracy). Tym czasem zgodnie z treścią Rozporządzenia 561/2006/WE, kierowca
rozpoczynający jazdę o godzinie 8,00 może prowadzić pojazd przez maksymalnie 10 godzin (max. 2 razy w tygodniu), po czym
kierowca odbiera skrócony 9 godzinny odpoczynek (max. 3 razy pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku) lub 11
godzinny odpoczynek dobowy aż do godziny 3,00 lub 5,00. Do tego okresu należy doliczyć czas trwania dwóch przerw w jez
dzie
po 45 minut - łącznie 1 godzina i 30 minut (lub jednej jeśli kierowca nie wydłużył okresu jazdy do 10 godzin). Mamy więc: 10h + 9h
+ 1,30h = 20h i 30 minut w 24 godzinnej dobie pracowniczej. Tak więc kierowca na podstawie Rozporządzenia 561/2006/WE
może rozpocząć nowy okres prowadzenia pojazdu już od godziny 4,30 lub od 6,30 a zgodnie z przepisami kodeksu pracy jego
doba pracownicza kończy się dopiero o 8,00 rano. Dlatego jeśli kierowca zatrudniony na podstawie umowy o pracę będzie
rozpoczynał jazdę przed godziną 8,00 dnia następnego to ten okres czasu należy mu wliczyć do godzin nadliczbowych i zapłacić
za te godziny 50% stawki godzinowej (lub 100% stawki godzinowej jeśli miało to miejsce w niedziele i święta). Należy dodatkowo
pamiętać, że kierowca nie może mieć więcej niż średnio 8 godzin nadliczbowych tygodniowo w danym okresie rozliczeniowym.
ODPOCZYNEK SKRÓCONY TRWAJ
CY (min. 9 godzin)
Ustawodawca przewidział także ?skrócony dzienny okres odpoczynku?, który ?oznacza nieprzerwany odpoczynek trwający co
najmniej 9 godzin, ale krócej niż 11 godzin;
Należy jednak w tym miejscu zwrócić uwagę na kilka okoliczności:
a) skrócenie odpoczynku 9 godzinnego nawet o 1 minutę spowoduje, że odpoczynek ten nie zostanie kierowcy zaliczony,
b) kierowca może posiadać najwyżej ?trzy skrócone dzienne okresy odpoczynku pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami
odpoczynku? ale nie zawsze TRZY W TYGODNIU (!),
c) istnieje wyjątek kiedy pomimo, że kierowca odbierze więcej niż 11 godzin odpoczynku to organ kontrolny musi kierowcy zaliczyć
zaledwie 9 godzin dpoczynku.
Otóż - należy pamiętać, że ?w każdym 24 godzinnym okresie po upływie poprzedniego dziennego okresu odpoczynku lub
tygodniowego(...)kierowca musi wykorzystać kolejny dzienny okres odpoczynku?.
Czyli odpoczynek dzienny w obsadzie jednoosobowej musi się zakończyć przed upływem 24 godzin licząc od końca ostatniego
odpoczynku.
Jeśli więc co najmniej 11 godzin odpoczynku dziennego nie zakończy się w ciągu 24 godzin od zakończenia poprzedniego
odpoczynku dziennego to organ kontrolny zaliczy ten odpoczynek jak skrócony (!!!) ? o ile trwał on co najmniej 9 godzin.
ODPOCZYNEK W ZESPOLE
W ciągu 30 godzin od zakończenia dziennego lub tygodniowego okresu odpoczynku, kierowca należący do kilkuosobowej załogi
musi skorzystać z kolejnego dziennego okresu odpoczynku trwającego co najmniej 9 godzin. Tak więc odpoczynek kierowców w
zespole stale może wynosić co najmniej 9 godzin natomiast okres rozliczeniowy całego zespołu wynosi 30 godzin (a nie 24
godziny tak jak to ma miejsce w obsadzie jednoosobowej).
Ważne aby pamiętać, że okres rozliczeniowy (30 godzin) biegnie od chwili kiedy pierwszy z kierowców rozpoczął okres
prowadzenia pojazdu.
ODPOCZYNEK TO CZAS WOLNY OD KONTROLI
Kierowcy powinni wiedzieć, że ?odpoczynek oznacza nieprzerwany okres, w którym kierowca może swobodnie dysponować
swoim czasem?.
Z powyższego należy wyciągnąć dwa wnioski:
a) odpoczynek nie jest równoważny ze snem a więc kierowca w czasie odpoczynków nie musi spać a jedynie powinien mieć
zagwarantowane miejsce do spania.
b) organ kontrolny nie może zakłócić odbierania odpoczynku czynnościami kontrolnymi ponieważ w czasie kontroli kierowca nie
mógłby ?swobodnie? dysponować swoim czasem.
ODPOCZYNKI DZIENNE W POJEy
DZIE TYLKO WARUNKOWO
Kierowca może dzienne okresy odpoczynku poza bazą wykorzystywać w pojez
dzie wyłącznie:
a) jeśli kierowca dokona takiego wyboru,
b) o ile kierowca posiada zagwarantowane odpowiednie miejsce do spania dla każdego kierowcy,
c) pod warunkiem że pojazd znajduje się na postoju.
ODPOCZYNEK DZIENNY NA PROMIE
Kierowca może odbierać także odpoczynek dzienny gdy towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem jednak pod warunkiem
że:
a) wykorzystuje regularny dzienny okres odpoczynku (trwający co najmniej 11 godzin lub 3+9 godzin),
b) okresu tego nie przerwał więcej niż dwukrotnie innymi czynnościami trwającymi łącznie nie dłużej niż godzinę.
c) kierowca ma do dyspozycji koję lub kuszetkę.
DOJAZD DO POJAZDU NIE ZAWSZE JEST ODPOCZYNKIEM
Czas spędzony na dojez
dzie do miejsca postoju pojazdu lub powrotu z tego miejsca nie zostanie zaliczony kierowcy jako
odpoczynek chyba że:
a) pojazd znajduje się w miejscu zamieszkania kierowcy,
b) pojazd znajduje się w bazie pracodawcy, w której kierowca zwykle pracuje,
c) kierowca ma zagwarantowane w środku lokomocji miejsce do spania ? np.: kuszetkę w pociągu,
Należy w tym miejscu tylko zasygnalizować, że o miejscu pracy kierowcy oraz miejsce bazy firmy musi być określone w
dokumentach kadrowych pracownika oraz innych dokumentach firmy.
OBOWI
ZEK KIEROWCY
Ustawodawca określił, że ?jeśli kierowca jest zatrudniony przez ?więcej niż jedno przedsiębiorstwo transportowe lub pozostaje do
dyspozycji więcej niż jednego przedsiębiorstwa transportowego przekazuje każdemu z nich (...) informacje? w tym także na temat
terminów, długości oraz ilości wykorzystania skróconych odpoczynków dziennych.
KARA DLA PRZEWOy
NIKA ZA NIEODEBRANIE ODPOCZYNKU DZIENNEGO,
Szczęśliwie dla przewoz
ników w Załączniku nr 1 do Ustawy o Transporcie Drogowym, nie nakłada się na przewoz
nika kary za
brak całego odpoczynku a jedynie za brak wyłącznie brakujących rozpoczętych godzin odpoczynku. Dlatego w punkcie 10.2
wspomnianego załącznika określono, że za ?skrócenie dziennego czasu odpoczynku przy wykonywaniu przewozu drogowego?
nakłada się karę w wymiarze:
1. o czas do jednej godziny - 100 zł,
2. za każdą rozpoczętą kolejną godzinę. ? 200 zł.
Warto zauważyć, że określenie ?DO? jednej godziny oznacza, że organ kontrolny może nałożyć karę już za skrócenie
odpoczynku nawet o jedną minutę.
MANDAT DLA KIEROWCY ZA NIEODEBRANIE ODPOCZYNKU
Od 29 listopada 2008 roku (na podstawie Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 listopada 2008 r.) organ kontrolny
musi także równolegle do nałożonej na przewoz
nika kary nałożyć mandat na kierowcę za skrócenie dziennego czasu odpoczynku
przy realizacji przewozu drogowego:
1. o czas do jednej godziny, - 100 zł
2. o czas powyżej jednej godziny do trzech godzin, - 300 zł
3. o czas powyżej trzech godzin - 500 zł
JAK UNIKN
Ć KARY ORAZ MANDATU ZA SKRÓCENIE DZIENNEGO OKRESU ODPOCZYNKU?
Należy zauważyć, że w większości przypadków skrócenia dziennych odpoczynków lub przesunięcia dziennych odpoczynków
poza okres 24 godzin od poprzedniego odpoczynku, można zwolnić siebie z mandatu i przewoz
nika z kary powołując się na art 12
rozporządzenia 561/2006/WE.