istnieje duże prawdopodobień-
stwo natrafienia na kable elek-
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
tryczne, kable telekomunikacyj-
ne, przewody gazowe, przewo-
WYKONYWANIE PRAC ZIEMNYCH
dy sieci wodociągowej itp. Zda-
rza się również, że prace kopar-
STANOWISKO: OPERATOR KOPARKO-ŁADOWARKI
ko-ładowarką są wykonywane
w obszarze niezabudowanym,
ednym z elementów proce- które mogą wystąpić wielo-  ocena dopuszczalności ryzyka, gdzie istnieje pewne niebezpie-
J su zarządzania bezpieczeń- krotnie podczas aktywności  zaplanowanie działań korygu- czeństwo natrafienia na niezi-
stwem pracy w zakładzie jest zawodowej pracownika. jących lub zapobiegawczych, dentyfikowane przedmioty, np.
ocena ryzyka zawodowego. Oce- Ciężkość szkodliwych na-  realizacja zaplanowanych niewypały.
ny tej dokonamy tutaj w sposób stępstw (C): działań, Operator powinien posiadać
zgodny z Polską Normą PN-N-  mała  urazy i choroby, któ-  okresowa kontrola ryzyka. uprawnienia do obsługi sprzętu,
18002/2000. W normie tej sza- re nie powodują długotrwa- Podczas prac ziemnych, pod- uzyskane w wyniku ukończenia
cowanie ryzyka zawodowego łych dolegliwości i absencji stawowe zadania związane odpowiedniego kursu, zakoń-
odbywa się w skali trójstopnio- w pracy, z wykonywaniem wykopu, spo- czonego egzaminem. Przy zleca-
wej  R (1, 2, 3), zgodnie z zasa-  średnia  urazy i choroby, czywają z reguły na operatorze niu przez przełożonego prac
dami przedstawionymi w tabeli które powodują niewielkie, ale koparki. Znaczna część przedsię- ziemnych należy brać pod uwa-
I. Według Polskiej Normy ryzyko długotrwałe lub nawracające biorstw wykonujących roboty gę staż pracy operatora i stopień
zawodowe zawiera w sobie dwa dolegliwości i są związane ziemne posiada nowoczesny uzyskanych przez niego umiejęt-
najważniejsze elementy: z krótkimi okresami absencji, sprzęt, w większości produkcji ności. W niektórych przedsię-
1. Stopień prawdopodobień-  duża  urazy i choroby, któ- zachodniej. Sprzęt ten ma odpo- biorstwach, szczególnie tych
stwa wystąpienia niebez- re powodują ciężkie i stałe wiednio wyciszoną kabinę (po- mniejszych, prace wykonywane
piecznego zdarzenia (oznacz- dolegliwości lub śmierć. ziom hałasu wewnątrz  82-83 są jeszcze przy użyciu starego
my przez  P ). Ważnym dodatkowym z
ró- dB) oraz posiada certyfikat CE. sprzętu. W tym przypadku ope-
2. Ciężkość przewidywanych dłem informacji dotyczącej oce- Siedzisko w kabinie jest wypo- rator koparki narażony jest na
następstw tego niebezpiecz- ny ryzyka zawodowego są wy- sażone w amortyzator drgań zwiększone zagrożenia.
nego zdarzenia (oznaczmy magania określone w obowią- i pasy bezpieczeństwa. Kabina W każdym przypadku, przed
przez  C ). zujących przepisach i normach jest dobrze izolowana pod rozpoczęciem robót, w czasie
odprawy codziennej, bezpośred-
CiężkoS
ć następstw (C)
Stopień
ni przełożony powinien przeka-
prawdopodobieństwa (P) 1. Mała (M) 2. R
rednia (S) 3. Duża (D)
zać informacje o zagrożeniach
1. Mało prawdopodobne (M) Małe (1) Małe (1) R
rednie (2)
występujących na stanowisku,
2. Prawdopodobne (S) Małe (1) R
rednie (2) Duże (3)
a także powinien przypomnieć
3. Wysoce prawdopodobne (D) R
rednie (2) Duże (3) Duże (3)
podstawowe zasady bezpie-
.
czeństwa. Prace ziemne należy
Przy oszacowaniu ryzyka przyj- technicznych, a także opinie względem elektrycznym od zie- wykonywać według projektu ro-
muje się podane niżej kryteria. pracowników obsługujących mi. W niektórych typach kopar- bót. Przy wykonywaniu koparką
Stopień prawdopodobień- dane stanowisko. Po oszacowa- ko-ładowarek istnieje możliwość prac ziemnych w miejscach,
stwa zaistnienia zdarzenia (P): niu ryzyka należy ocenić jego zamontowania dodatkowego w których zgodnie z planem
 mało prawdopodobne to dopuszczalność i określić nie- wyposażenia (młota hydraulicz- znajduje się instalacja (elektrycz-
te następstwa zagrożeń, zbędne działania, potrzebne do nego). Operator ma do dyspozy- na, gazowa, wodna), należy zo-
które nie powinny wystąpić usunięcia zagrożeń (tabela II). cji ochronniki słuchu. Do jego stawić warstwę ochronną gleby
podczas całej aktywności za- W przebiegu oceny ryzyka konkretnych zadań należy w tym (30 cm). Tę pozostawioną war-
wodowej pracownika, zawodowego najważniejsze przypadku wykonywanie wyko- stwę ziemi należy zebrać ręcz-
 prawdopodobne to te na- czynności to: pów, ładowanie urobku, zgarnia- nie, przy użyciu odpowiedniego
stępstwa zagrożeń, które  zebranie informacji i identy- nie ziemi, przewożenie materia- sprzętu. Gdy istnieją podejrze-
mogą wystąpić nie więcej fikacja zagrożeń, łów budowlanych itp. Operator nia, że instalacja nie jest zazna-
niż kilkakrotnie podczas ak-  poinformowanie pracowni- w razie potrzeby przemieszcza czona na planie, to należy doko-
tywności zawodowej pra- ków o występujących zagro- się w terenie, często po drogach nać próbnych wykopów, rów-
cownika, żeniach, publicznych. Prace mogą być nież ręcznie.
 wysoce prawdopodobne  oszacowanie ryzyka zawo- wykonywane w obszarze zabu- Wszystkie opisane tutaj ele-
to te następstwa zagrożeń, dowego, dowanym, uzbrojonym, gdzie menty trzeba uwzględnić przy
sporządzeniu karty oceny ryzy-
Ryzyko DopuszczalnoS
ć Niezbędne działania
ka zawodowego. Kartę za-
zawodowe (R) ryzyka zawodowego
mieszczoną tutaj należy trak-
Duże (3) Niedopuszczalne Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną,
tować jako przykładową. G
działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast
Ryszard Bryła
(np. przez zastosowanie S
rodków ochronnych). Planowana praca
nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia zagrożeń do
poziomu akceptowalnego
 Instrukcje stanowiskowe
R
rednie (2) Dopuszczalne Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest
" prace betonowe i żelbetowe
zmniejszenie ryzyka zawodowego
" prace zbrojarskie
Małe (1) Konieczne jest zapewnienie tego, że ryzyko zawodowe
 Poprzednie artykuły z cyklu
pozostanie co najwyżej na tym samym poziomie
www.elamed.com.pl/promotor
.
Lp. Zagrożenie ródło zagrożenia Możliwe skutki Ryzyko przed R
rodki profilaktyczne Ryzyko po Uwagi
zagrożenia oceną realizacji zadań o realizacji
zadań
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1 Upadek na tym R
liskie i nierówne Złamania S S S Utrzymywanie porządku. S M M
samym poziomie powierzchnie na terenie kończyn, Wyposażenie pracownika
wykonywanych prac potłuczenia, w odpowiednie obuwie.
zwichnięcia, urazy Omawianie zagrożeń w czasie
wewnętrzne odprawy codziennej
2 Upadek na Nieostrożne wchodzenie R
mierć, kalectwo, D S D Stosowanie przez pracowników D M S
niższy poziom i schodzenie z koparki  złamania właS
ciwego obuwia. Zwrócenie
upadek na ziemię. kończyn, uwagi pracownikom, by nie
Wpadnięcie do wykopu potłuczenie, urazy wykonywali swych czynnoS
ci
wewnętrzne w sposób rutynowy i zachowali
szczególną ostrożnoS
ć
3 Przygniecenie Przewrócenie się koparki R
mierć, kalectwo, D S D Koparka w czasie pracy powinna D M S
operatora przez zranienie być ustawiona w odległoS
ci co
koparkę najmniej 0,6 m poza granicą klina
naturalnego odłamu gruntu,
którego rozmiary zależą od jakoS
ci
gleby. Operator nie może
przebywać pomiędzy S
cianą
wykopu a koparką, w czasie jej
postoju. Operator w czasie pracy
koparki powinien mieć zapięte
pasy bezpieczeństwa
4. Zasypanie Wpadnięcie operatora do R
mierć, kalectwo D S D W zależnoS
ci od rodzaju gruntu S M M
operatora przez x
le zabezpieczonego i głębokoS
ci, wykopy powinny być
osuwające się wykopu szalowane (szczelnie lub ażurowo)
zwały ziemi  zgodnie z projektem robót
5 Wibracje Przenoszenie drgań Uszkodzenie S S S Stała kontrola układu amortyzu- S M M
z pracującej koparki układu kostno- jącego w kabinie operatora
i dodatkowego wyposaże- stawowego.
nia (młota wibracyjnego) Choroba
wibracyjna
6. Hałas Dx
więki wywołane przez Uszczerbek S S S Kontrola wyciszenia kabiny S M M
pracującą koparkę i jej słuchu i systematyczny pomiar natężenia
dodatkowe wyposażenie dx
więku w jej wnętrzu podczas
(młot hudrauliczny). pracy. W razie potrzeby
Dx
więki dochodzące stosowanie przez operatora
z terenu budowy ochronników słuchu
7. Pożar. Wybuch Uszkodzenie instalacji R
mierć, D M S Wykonywanie prac zgodnie S M M
gazowej. Natrafienie na poparzenia, z projektem. Przerwanie robót
niewypały ciężkie urazy w razie natrafienia na niezidentyfi-
kowane przedmioty. Zachowanie
szczególnej ostrożnoS
ci
8 Zmienne Upały (lato) i mrozy Udary cieplne, D S D Stosowanie właS
ciwej odzieży D M S
warunki (zima). Mgła, burza, odmrożenia, i obuwia. Zachowanie wymogów
atmosferyczne opady S
niegu, opady przeziębienia, bezpiecznej pracy  zgodnie
i siły przyrody deszczu, wiatr, zmrok urazy ciała z instrukcją stanowiskową
9 Pochwycenie lub Ruchome elementy R
mierć, kalectwo D S D Nie wykonywać zbędnych prac D M S
uderzenie przez koparki lub sprzętu w czasie działania urządzenia.
elementy pomocniczego Stosować się do instrukcji
będące w ruchu stanowiskowej
10 Wypadek Inne pojazdy i przedmioty R
mierć, kalectwo D S D Zachowanie szczególnej D M S
drogowy. znajdujące się na drodze ostrożnoS
ci. Zachowanie
Nieostrożne lub obok drogi ograniczonego zaufania do
przemieszczanie innych użytkowników jezdni.
się po drogach Przeprowadzanie okresowych
publicznych oraz przeglądów sprzętu
nieostrożne
przejeżdżanie
przez tory
kolejowe
i tramwajowe
(P)
(C)
(R)
(P)
(C)
(R)
Ryzyko
Ryzyko
CiężkoS
ć
CiężkoS
ć
Prawdopod.
Prawdopod.