OPINIE
Rozdział 5/2.A.9.
5/2.A.9. Ocena ryzyka zawodowego przy
czynnoS
ciach wykonywanych przez operatora
koparko-spycharki
Lesław Zielińskiryzyka zawodowego operatora koparko-spycharki
Rozdział 5/2.A.9.
5/2.A.9. 2007
5. Ryzyko zawodowe
grudzieńOcena
Spis treS
ci
1. Opis stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Zakres obowiązków operatora . . . . . . . . . . . . . . . . 1
3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
4. Wymagane kwalifikacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
5. Identyfikacja zagrożeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . . 5
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . . 6
1. Opis stanowiska
Operator koparko-spycharki wykonuje swoje podstawowe obowiązki w kabinie Środowisko
pracy
maszyny, która:

nie jest wyposażona w klimatyzację,

nie ma wyciszenia.
Jednostkę napędową stanowi silnik wysokoprężny. Układy robocze, podobnie jak
sterowanie pracą koparko-spycharki realizowane jest hydraulicznie.
Stan techniczny maszyny jest dobry.
Do stanowiska pracy operatora należą również:

plac budowy,

drogi publiczne (trasa przejazdu z bazy sprzętu do miejsc wykonywania zleco-
nych prac),

baza sprzętu z miejscem codziennej obsługi maszyny i tankowania oleju napę-
dowego.
Warunki S
rodowiska pracy zależą w dużym stopniu od warunków atmosferycz-
nych panujących danego dnia.
2. Zakres obowiązków operatora
OdpowiedzialnoS
ć operatora koparko-spycharki sprowadza się do prawidłowe-
go, bezpiecznego i terminowego wykonania zleconych prac. Pracownik odpowia-
da również za stan techniczny maszyny.
Do podstawowych zadań operatora należy: Zadania

wykonywanie wykopów zgodnie z rysunkami na planach,

niwelowanie terenu,

hałdowanie ziemi,

załadunek pojazdów,
grudzień 2007 1
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.A.9.

codzienna obsługa koparko-spycharki, w tym utrzymanie maszyny i osprzętu
w czystoS
ci,

usuwanie drobnych usterek,

prowadzenie  Książki pracy maszyny .
Przeglądy okresowe i naprawy koparko-spycharki nie należą do obowiązków
operatora i są wykonywane przez pracowników serwisu autoryzowanego przez
producenta maszyny.
Do obowiązków operatora należy również dojazd maszyną po drogach publicz-
nych z bazy sprzętu do miejsca wykonywania zleconych prac.
3. Organizacja pracy
Operator koparko-spycharki pracuje przez 5 dni w tygodniu na jedną zmianę od
godz. 700 do 1500. Operator pracuje czasem także w sobotę, ale takie sytuacje zda-
rzają się tylko sporadycznie.
Prace wykonywane są na różnych placach budów, w zależnoS
ci od aktualnego
zlecenia.
4. Wymagane kwalifikacje
Od operatora wymaga się posiadania:

prawa jazdy uprawniającego do kierowania pojazdem wolnobieżnym oraz

uprawnień kwalifikacyjnych do obsługi koparko-spycharki.
5. Identyfikacja zagrożeń
Lp. Zagrożenie lub czynnik ródło zagrożenia Możliwe skutki
niebezpieczny,
szkodliwy, uciążliwy
1 234
1. Kolizja drogowa. Uczestnictwo w ruchu Ciężkie uszkodzenie ciała
drogowym oraz na trasie (najczęS
ciej złamania koń-
przejazdu po drogach czyn, urazy narządów
publicznych. wewnętrznych), a w skraj-
nych przypadkach S
mierć
poszkodowanego.
2. Potrącenie, przygniecenie Poruszające się pojazdy Ciężkie uszkodzenie ciała
innym S
rodkiem transpor- na placu budowy. Zagro- (najczęS
ciej złamania koń-
tu lub maszyną. żenie występuje najczęS
- czyn, urazy narządów
ciej podczas naprawy wewnętrznych), a w skraj-
awaryjnej maszyny. nych przypadkach S
mierć
Droga publiczna, podczas poszkodowanego.
dojazdu z bazy sprzętu
do miejsca wykonywania
pracy. Zagrożenie dodat-
kowo potęguje brak kami-
zelki odblaskowej.
2 grudzień 2007
5/2.A.9. Ocena ryzyka zawodowego operatora koparko-spycharki OPINIE
Rozdział 5/2.A.9.
1 234
3. Przygniecenie maszyną. Zsunięcie się maszyny do Ciężkie uszkodzenie ciała
wykopu, rowu lub spad- (złamania, zmiażdżenia)
nięcie z pochyłoS
ci terenu lub nawet S
mierć.
(nasypu). Także prze-
wrócenie się maszyny na
płaszczyx
nie (np. przy
nietypowym załadunku
pojazdów).
4. Pożar. Instalacja elektryczna Ciężkie poparzenia ciała.
i hydrauliczna koparko-
-spycharki. Także w wy-
niku czyszczenia maszyny
niedozwolonymi S
rod-
kami.
5. Pożar. Praca pod linią elektrycz- Ciężkie poparzenia ciała.
ną  zbliżenie łyżki do
przewodów linii elektro-
energetycznej będącej pod
napięciem.
6. Upadek na niższy Położenie stanowiska pra- Urazy ciała, złamania
poziom. cy na poziomie różnym i zwichnięcia kończyn,
od poziomu otoczenia: szczególnie niebezpieczne
" kabina operatora, stłuczenia i inne urazy
" zabłocone, uszkodzone głowy.
stopnie w trakcie wejS
-
cia (zejS
cia),
" konstrukcja maszyny 
podczas wchodzenia ce-
lem wykonywania czyn-
noS
ci obsługi codziennej.
7. PoS
lizgnięcie, potknięcie Nierówne, S
liskie podłoże Złamania i zwichnięcia
i upadek na tej samej  błoto na placu budowy, kończyn, stłuczenia ciała,
płaszczyx
nie. zwłaszcza po opadach. także urazy głowy.
Porozrzucany gruz,
bałagan na placu budowy
(materiały i odpady).
8. Wpadnięcie R
wieżo wykonane, głębo- Urazy ciała, a nawet
do zagłębienia. kie wykopy, w tym wyko- S
mierć w wyniku utonięcia.
py zalane wodą i wykopy
wykonane w S
liskim i nie-
stabilnym gruncie (zwłasz-
cza po opadach deszczu),
wykopy x
le zabezpieczone
i oznakowane.
9. Przygniecenie, przysy- Osunięcie się ziemi ze R
mierć w wyniku udusze-
panie spadającym mate- S
cian wykopu wykona- nia osuniętą ziemią, po-
riałem, osuwającą się nego w mało stabilnym ważne urazy ciała, a także
ziemią ze skarpy wykopu gruncie. stłuczenia.
(podczas przebywania
operatora w wykopie).
grudzień 2007 3
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.A.9.
1 234
10. Uderzenie o nieruchome Elementy konstrukcyjne Stłuczenia, skaleczenia
elementy. maszyny (w tym szczegól- barku i kończyn, szczegól-
nie drzwiczki i elementy nie niebezpieczne są także
wejS
cia do kabiny), elemen- urazy głowy.
ty wyposażenia kabiny.
11. Uderzenie, pochwycenie Ruchome elementy Urazy rąk  najczęS
ciej
przez ruchome elementy. osprzętu maszyny dłoni i palców.
 szczególnie silnika
i układów napędowych
(zwłaszcza w trakcie
czynnoS
ci kontrolnych
i obsługowych w pobliżu
elementów będących
w ruchu).
12. Kontakt z gorącymi Układ wydechowy ma- Oparzenia termiczne
powierzchniami, szyny, układ chłodniczy dłoni i palców. Rozległe
czynnikami. oraz układ hydrauliczny oparzenia całego ciała,
(np. uderzenie strumie- uszkodzenie wzroku.
niem oleju z pękniętego,
będącego pod ciS
nieniem
przewodu).
13. Kontakt z czynnikami Akumulator zainstalo- Oparzenia chemiczne
chemicznymi  kwas wany w obsługiwanej  szczególnie dłoni
z akumulatora. maszynie. i palców.
14. Kontakt z ostrymi i szorst- Elementy konstrukcyjne Drobne urazy dłoni
kimi krawędziami. maszyny. (skaleczenia, otarcia,
zakłucia).
15. Praca z użyciem narzędzi NiewłaS
ciwie dobrane lub Skaleczenia, zakłucia,
bez napędu mechanicz- niesprawne narzędzia stłuczenia, uderzenia
nego. ręczne. odpryskami materiału.
16. Porażenie prądem elek- Energia elektryczna R
mierć lub ciężkie uszko-
trycznym. z uszkodzonej izolacji ka- dzenie ciała.
bli przewodów (np. kabel
energetyczny ziemny pod
napięciem). Kontakt
z linią energetyczną napo-
wietrzną (np. nisko pod-
wieszone przewody elek-
tryczne pod napięciem).
NajczęS
ciej dochodzi do
porażenia podczas wy-
chodzenia z maszyny
będącej pod napięciem
pochodzącym z uszko-
dzonej sieci elektrycznej.
17. Wybuch, pożar. Rurociąg gazowy, w sytu- R
mierć lub ciężkie uszko-
acji uszkodzenia rurociągu dzenie ciała (oparzenia).
w wyniku pracy bez
uprzedniego planu lub
prac koparką w bezpoS
red-
niej bliskoS
ci gazociągu.
4 grudzień 2007
5/2.A.9. Ocena ryzyka zawodowego operatora koparko-spycharki OPINIE
Rozdział 5/2.A.9.
1 234
18. Wybuch. Natrafienie na niewybu- R
mierć lub ciężkie uszko-
chy. dzenie ciała.
19. Kontakt z czynnikami Natrafienie na niezidenty- Zatrucia, poparzenia
chemicznymi. fikowane substancje pozo- chemiczne.
stawione (składowane)
w ziemi.
20. Zmienny mikroklimat Zmienne warunki atmos- Choroby układu oddecho-
(gorący, zimny), czasem feryczne (zima, lato), wy- wego  przeziębienia,
skrajne warunki termiczne. soka temperatura w kabi- udar cieplny, odmrożenia.
nie maszyny podczas
upałów, niska w przypad-
ku mrozów.
21. Hałas. Silnik i układy napędowe Uszkodzenie słuchu.
maszyny. Także hałas po-
wodowany przez maszy-
ny pracujące w sąsiedz-
twie, zwłaszcza maszyny
i urządzenia służące do
wyburzania i prac drogo-
wych (np.: młoty pneu-
matyczne, zagęszczarki).
22. Drgania ogólne Pracujący silnik i ruch Uszkodzenie narządów
i miejscowe. (jazda) maszyny. wewnętrznych, układu
mięS
niowo-szkieletowe-
go, stawów (wystąpienie
zespołu wibracyjnego).
23. Wymuszona pozycja Ograniczona przestrzeń Choroby układu mięS
nio-
ciała. kabiny. Obsługa maszyny wo-szkieletowego.
tylko w pozycji siedzącej.
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne
Operatora koparko-spycharki wyposażono w: Środki
ochronne

odzież i obuwie robocze  letnie i zimowe (w zależnoS
ci od panujących warun-
ków atmosferycznych),

rękawice robocze,

hełm ochronny,

kamizelkę odblaskową.
Operator ma też do dyspozycji instrukcje: Instrukcje

obsługi koparko-spycharki,

bezpiecznego wykonywania prac,

poruszania się ludzi i pojazdów po terenie budowy.
Pracownik został zapoznany ponadto z: Inne środki
profilaktyczne

zasadami stosowania i rozmieszczeniem podręcznego sprzętu ppoż.,

oznakowaniem występującym na terenie budowy.
Pracodawca zapewnia:

okresowe przeglądy maszyny,
grudzień 2007 5
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.A.9.

bieżące usuwanie zauważonych usterek,

szkolenia bhp,

badania lekarskie,

nadzór nad stanem technicznym pojazdu i pracą operatora.
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat
W ostatnich pięciu latach na stanowisku zanotowane jeden  lekki wypadek przy
pracy. Było to poS
lizgnięcie się operatora na zabłoconym stopniu maszyny i upadek
na ziemię z dwóch ostatnich stopni. Do wypadku doszło podczas wychodzenia
z kabiny koparko-spycharki.
Zagrożenie zostało ograniczone poprzez wprowadzenie do instrukcji obsługi ma-
szyny zapisu o obowiązku stałej dbałoS
ci o czystoS
ć stopni wejS
cia do kabiny ma-
szyny i czystoS
ć obuwia. Ponadto udzielono pracownikowi ponownego instrukta-
żu w zakresie bezpiecznego wsiadania i wysiadania z kabiny (w tym zwrócono
uwagę pracownika na konsekwencje zbytniego poS
piechu).
Chorób zawodowych w analogicznym okresie nie zanotowano.
8. Karta oceny ryzyka zawodowego
Karta oceny ryzyka zawodowego została opracowana w skali trójstopniowej, me-
todą wg PN-N-18002.
Zwracamy uwagę, że jest to karta przykładowa, co oznacza, że w przypadku opera-
tora koparko-spycharki w konkretnej firmie i na konkretnym placu budowy mogą
występować także i inne zagrożenia nie ujęte w poniższej karcie. Może być również
i tak, że częS
ć z ocenionych w artykule zagrożeń w Państwa firmie nie istnieje.
PRZYKA
AD JeS
li przyjętym w Państwa firmie sposobem tankowania maszyny będzie samodzielne pobieranie
przez operatora paliwa z beczki i nalewanie go do zbiornika maszyny  należy dodać ocenę zagrożeń
mogących pojawić się w trakcie wykonywania tych czynnoS
ci. Będą to zagrożenia pożarowe (np. przy-
padkowe zaprószenie ognia) oraz związane z emitowanymi oparami oleju napędowego (np. zatrucia).
PRZYKA
AD W przypadku, gdy przez plac budowy nie przebiegają żadne linie elektroenergetyczne lub rurociągi
gazowe  oszacowanie ryzyka zawodowego nie będzie uwzględniało zagrożeń:
pożarem i porażeniem prądem elektrycznym, które mogą wystąpić w przypadku pracy w sąsiedz-
twie linii energetycznych napowietrznych i podziemnych,
wybuchem i pożarem, które może powodować uszkodzenie rurociągu gazowego  w przypadku
pracy w jego sąsiedztwie łyżką koparki.
Wynik oceny ryzyka uwzględnia stosowanie S
rodków ograniczających zagrożenia.
Pracownik powinien być zapoznany z kartą oceny razem z kartą identyfikacji za-
grożeń.
6 grudzień 2007
Rozdział 5/2.A.9.
Rozdział 5/2.A.9.
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO Data & ........... Numer Karty ....................................
Sporządził zespół
Liczba ............................................................
narażonych ............................................................
Stanowisko pracy Operator koparko-spycharki
........................ ............................................................
Charakterystyka stanowiska pracy: Dokumenty odniesienia:
" wykonywanie prac ziemnych,  rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych
" codzienna obsługa maszyny z ewentualnym usuwaniem drobnych usterek, przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650,
" prowadzenie  Książki pracy maszyny , ze zm.),
" przejazd maszyną z bazy sprzętu do miejsca wykonywania prac.  rozp. MI z 6.2.2003 r. w sprawie bhp podczas wyko-
nywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47, poz. 401),
Operatora koparko-spycharki wyposażono w:
 rozp. MPiPS z 14.3.2000 r. w sprawie bhp przy ręcz-
" odzież i obuwie robocze  letnie i zimowe,
nych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313,
" rękawice robocze,
ze zm.),
" hełm ochronny,
 rozp. Ministrów: Komunikacji oraz Administracji, Gosp.
" kamizelkę odblaskową,
Terenowej i Ochr. R
rodowiska z 10.2.1977 r. w spra-
" instrukcje: obsługi koparko-spycharki, bezpiecznego wykonywania prac, poruszania się ludzi
wie bhp przy wykonywaniu robót drogowych i mosto-
i pojazdów po terenie budowy.
wych (Dz.U. Nr 7, poz. 30),
 ustawa 20.6.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj.
Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, ze zm.),
 Polska Norma PN-N-18002,
 zakładowy regulamin pracy,
 instrukcje zakładowe,
 instrukcja obsługi i DTR maszyny.
Lp. Zagrożenie ródło zagrożenia CiężkoS
ć Prawdopodobieństwo Oszacowanie Działania
Wyniki pomiarów szkód ryzyka profilaktyczne
12 3 4 5 6 7
1. Kolizja drogowa. Uczestnictwo w ruchu drogo- Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Przestrzeganie przepisów Prawa
wym oraz na trasie przejazdu dopuszczalne o ruchu drogowym. Zachowanie
po drogach publicznych. ostrożnoS
ci. DbałoS
ć o sprawnoS
ć
maszyny. SprawnoS
ć psychofizyczna
operatora. Ograniczanie zbędnego
poS
piechu.
WZÓR
Rozdział 5/2.A.9.
7
12 3 4 5 6 7
2. Potrącenie, przygniece- Poruszające się pojazdy na pla- Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Przestrzeganie przepisów Prawa
nie innym S
rodkiem cu budowy. Zagrożenie wystę- dopuszczalne o ruchu drogowym. Przejrzenie
transportu lub maszyną. puje najczęS
ciej podczas napra- i uzupełnienie instrukcji poruszania
wy awaryjnej maszyny. się po placu budowy. Stosowanie
kamizelek odblaskowych i hełmów
Droga publiczna, podczas do-
ochronnych. Prawidłowa organizacja
jazdu z bazy sprzętu do miejsca
prac. Zachowanie ostrożnoS
ci.
wykonywania pracy. Zagroże-
nie dodatkowo potęguje brak
kamizelki odblaskowej.
3. Przygniecenie maszyną. Zsunięcie się maszyny do wy- Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Stosowanie instrukcji wykonywania
kopu, rowu lub spadnięcie dopuszczalne prac ziemnych. Przestrzeganie zapi-
z pochyłoS
ci terenu (nasypu). sów instrukcji obsługi koparko-spy-
Także przewrócenie się maszy- charki. DbałoS
ć o stan techniczny
ny na płaszczyx
nie (np. przy maszyny. Zaznajomienie pracowni-
nietypowym załadunku pojaz- ków z warunkami geologicznymi
dów). i gruntowymi w miejscu wykonywa-
nia prac (instruktaż na placu budowy).
Zachowanie ostrożnoS
ci. Ogranicze-
nie zbędnego poS
piechu.
4. Pożar. Instalacja elektryczna i hydrau- R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Regularne przeglądy okresowe
liczna koparko-spycharki. dopuszczalne sprawnoS
ci maszyny. Bieżące usu-
Także w wyniku czyszczenia wanie usterek. Kontrola i legalizacja
maszyny niedozwolonymi podręcznego sprzętu gaS
niczego.
S
rodkami.
5. Pożar. Praca pod linią elektryczną  Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Stosowanie instrukcji wykonywania
zbliżenie łyżki do przewodów dopuszczalne prac  zachowanie przepisowych
linii elektroenergetycznej odległoS
ci od przewodów linii elek-
będącej pod napięciem. trycznej (zwrócenie szczególnej
uwagi pracownikowi na te odległoS
ci
w trakcie instruktażu na placu budo-
wy). Zachowanie szczególnej ostroż-
noS
ci. Sprawny podręczny sprzęt
gaS
niczy.
Rozdział 5/2.A.9.
8
WZÓR
12 3 4 5 6 7
6. Upadek na niższy Położenie stanowiska pracy na R
rednia Prawdopodobne R
rednie  DbałoS
ć o czystoS
ć stopni maszyny
poziom. poziomie różnym od poziomu dopuszczalne i czystoS
ć obuwia. Naprawa uszko-
otoczenia: dzonych stopni. Stosowanie obuwia
" kabina operatora, roboczego. Działania ograniczające
" zabłocone, uszkodzone stop- poS
piech. Zachowanie należytej
nie w trakcie wejS
cia (zejS
cia), ostrożnoS
ci zwłaszcza w trakcie
" konstrukcja maszyny  pod- wchodzenia do kabiny i jej opuszcza-
czas wchodzenia celem wy- nia oraz przy pracach konserwacyj-
konywania czynnoS
ci obsługi nych wymagających wchodzenia na
codziennej. elementy konstrukcji maszyny.
7. PoS
lizgnięcie, potknięcie Nierówne, S
liskie podłoże  R
rednia Prawdopodobne R
rednie  DbałoS
ć o ład i porządek na placu bu-
i upadek na tej samej błoto na placu budowy zwłasz- dopuszczalne dowy. Stosowanie obuwia robocze-
płaszczyx
nie. cza po opadach. Porozrzucany go. Działania ograniczające poS
piech.
gruz, bałagan na placu budowy Zachowanie należytej ostrożnoS
ci.
(materiały i odpady).
8. Wpadnięcie do R
wieżo wykonane, głębokie Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Oznakowanie i ogrodzenie wyko-
zagłębienia. wykopy, w tym wykopy zalane dopuszczalne pów. Kontrola prawidłowoS
ci wyko-
wodą i wykopy wykonane nania wykopu i jego zabezpieczenia.
w S
liskim i niestabilnym gruncie Zaznajomienie pracowników z wa-
(zwłaszcza po opadach desz- runkami geologicznymi i gruntowymi
czu), wykopy x
le zabezpieczo- w miejscu wykonywania prac. Stoso-
ne i oznakowane. wanie obuwia roboczego. Działania
ograniczające poS
piech. Zachowanie
należytej ostrożnoS
ci.
9. Przygniecenie, przysy- Osunięcie się ziemi ze S
cian Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Oznakowanie i ogrodzenie wyko-
panie spadającym mate- wykopu wykonanego w mało dopuszczalne pów. Kontrola prawidłowoS
ci wyko-
riałem, osuwającą się stabilnym gruncie. nania wykopu i jego zabezpieczenia.
ziemią ze skarpy wy- Zaznajomienie pracowników z wa-
kopu (podczas prze- runkami geologicznymi i gruntowymi
bywania operatora w miejscu wykonywania prac. Stoso-
w wykopie). wanie obuwia roboczego. Działania
ograniczające poS
piech. Zachowanie
należytej ostrożnoS
ci.
WZÓR
Rozdział 5/2.A.9.
9
12 3 4 5 6 7
10. Uderzenie o nierucho- Elementy konstrukcyjne ma- R
rednia Prawdopodobne R
rednie  DbałoS
ć o ład i porządek w miejscu
me elementy. szyny (w tym szczególnie dopuszczalne wykonywania prac. Bezwzględne
drzwiczki i elementy wejS
cia stosowanie hełmu ochronnego.
do kabiny), elementy wyposa- Zachowanie należytej ostrożnoS
ci.
żenia kabiny. Działania ograniczające poS
piech.
11. Uderzenie, pochwyce- Ruchome elementy osprzętu R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Przestrzeganie instrukcji obsługi
nie przez ruchome ele- maszyny  szczególnie silnika dopuszczalne maszyny  przestrzeganie zakazu
menty. i układów napędowych wykonywania obsługi i napraw przy
(zwłaszcza w trakcie czynnoS
ci pracującym silniku maszyny. Stoso-
kontrolnych i obsługowych wanie rękawic roboczych.
w pobliżu elementów
będących w ruchu).
12. Kontakt z gorącymi Układ wydechowy maszyny, R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Przestrzeganie instrukcji obsługi
powierzchniami, czyn- układ chłodniczy oraz układ hy- dopuszczalne maszyny. Stosowanie rękawic ro-
nikami. drauliczny (np. uderzenie stru- boczych. Działania ograniczające
mieniem oleju z pękniętego, poS
piech. DbałoS
ć o właS
ciwy stan
będącego pod ciS
nieniem osłon. Zwrócenie szczególnej uwagi
przewodu). pracownika na elementy powodujące
zagrożenie.
13. Kontakt z czynnikami Akumulator zainstalowany Mała Mało prawdopodobne Małe  Szkolenie z zasad wykonywania ręcz-
chemicznymi  kwas w obsługiwanej maszynie. dopuszczalne nych prac transportowych przedmio-
z akumulatora. tów mogących stanowić zagrożenie 
akumulatorów. Stosowanie rękawic
i butów roboczych. Zachowanie na-
leżytej ostrożnoS
ci. Działania ograni-
czające poS
piech.
14. Kontakt z ostrymi Elementy konstrukcyjne R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Przestrzeganie instrukcji obsługi
i szorstkimi krawę- maszyny. dopuszczalne maszyny. Stosowanie rękawic ro-
dziami. boczych oraz hełmu ochronnego.
Działania ograniczające zbędny
poS
piech.
Rozdział 5/2.A.9.
10
WZÓR
12 3 4 5 6 7
15. Praca z użyciem narzę- NiewłaS
ciwie dobrane lub nie- R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Odpowiedni dobór narzędzi do wy-
dzi bez napędu mecha- sprawne narzędzia ręczne. dopuszczalne konywanej pracy. Kontrola spraw-
nicznego. noS
ci narzędzi. Stosowanie rękawic
roboczych. Działania ograniczające
poS
piech. Zachowanie należytej
ostrożnoS
ci.
16. Porażenie prądem Energia elektryczna z uszkodzo- Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Przestrzeganie instrukcji wykony-
elektrycznym. nej izolacji kabli przewodów dopuszczalne wania prac. Identyfikacja infrastruk-
(np. kabel energetyczny ziemny tury podziemnej i naziemnej. Prawi-
pod napięciem). Kontakt z linią dłowa organizacja prac. Działania
energetyczną napowietrzną ograniczające poS
piech. Przestrzega-
(np. nisko podwieszone prze- nie zasady nie wychodzenia z maszy-
wody elektryczne pod napię- ny bez pewnoS
ci wyłączenia sieci
ciem). NajczęS
ciej dochodzi do spod napięcia.
porażenia podczas wychodzenia
z maszyny będącej pod napię-
ciem pochodzącym z uszkodzo-
nej sieci elektrycznej.
17. Wybuch, pożar. Rurociąg gazowy, w sytuacji Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Przestrzeganie instrukcji wykonywa-
uszkodzenia rurociągu w wyniku dopuszczalne nia prac. Identyfikacja infrastruktury
pracy bez uprzedniego planu lub podziemnej. Prawidłowa organizacja
prac koparką w bezpoS
redniej prac (prace w bezpoS
rednim sąsiedz-
bliskoS
ci gazociągu. twie gazociągów i innych instalacji
należy wykonywać ręcznie).
Działania ograniczające poS
piech.
18. Wybuch. Natrafienie na niewybuchy. Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Przestrzeganie instrukcji wykonywa-
dopuszczalne nia prac. Prawidłowa organizacja
prac. OstrożnoS
ć działania. Działania
ograniczające poS
piech.
19. Kontakt z czynnikami Natrafienie na niezidentyfiko- R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Przestrzeganie instrukcji wykonywa-
chemicznymi. wane substancje pozostawione dopuszczalne nia prac. Prawidłowa organizacja
(składowane) w ziemi. prac. OstrożnoS
ć działania. Działania
ograniczające poS
piech.
WZÓR
Rozdział 5/2.A.9.
11
12 3 4 5 6 7
20. Zmienny mikroklimat Zmienne warunki atmosferycz- R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Używanie przydzielonych sortów
(gorący, zimny), czasem ne (zima, lato), wysoka tempe- dopuszczalne ubraniowych. Zapewnienie napojów
skrajne warunki ter- ratura w kabinie maszyny pod- zimnych i gorących w zależnoS
ci od
miczne. czas upałów, niska w przypad- warunków atmosferycznych. Zapew-
ku mrozów. nienie pomieszczeń do ogrzania się
i wypoczynku. Przerwy podczas
pracy.
21. Hałas. Silnik i układy napędowe ma- R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Stosowanie ochronników słuchu.
szyny. Także hałas powodowa- dopuszczalne Praca w zamkniętej kabinie. Likwi-
ny przez maszyny pracujące dowanie luzów (drgań, stuków)
w sąsiedztwie. elementów maszyny powodujących
dodatkowy hałas. Stosowanie spraw-
nych: tłumików wydechu, układu
wentylacyjnego kabiny
22. Drgania ogólne Pracujący silnik i ruch (jazda) R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Kontrola sprawnoS
ci maszyny, likwi-
i miejscowe. maszyny. dopuszczalne dowanie pojawiających się luzów.
Dobór odpowiednio amortyzowa-
nego siedziska.
23. Wymuszona pozycja Ograniczona przestrzeń kabi- Mała Mało prawdopodobne Małe  Stosowanie przemiennoS
ci prac.
ciała. ny. Obsługa maszyny tylko dopuszczalne Zastosowanie ergonomicznego fotela
w pozycji siedzącej. dla operatora koparko-spycharki.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo Zatwierdził:
zaistnienia wypadku, choroby.
Rozdział 5/2.A.9.
12
WZÓR