R-ćw11 28.
grudzień 2006
R-ĆW10-PRZEBIEG
ROZWÓJ SPOA
ECZNY
Mówiąc o rozwoju społecznym, mamy na myśli zmiany:
a) percepcji społecznej
b) kontaktów społecznych
c) przystosowania do wymagań społecznych  socjalizacji
ROZWÓJ PERCEPCJI SPOA
ECZNEJ
Kiedy dziecko zaczyna odróżniać bodz
ce społeczne od niespołecznych?
 Uśmiech społeczny jako reakcja na kontakt z drugą osobą pojawia się w 3.miesiącu życia.
Wówczas uśmiechowi towarzyszą ruchy kończyn, ruchy całego ciałą oraz gruchanie  ten
sposób zachowania zwany jest  reakcją ożywienia lub  reakcją witania .
 Obecnie wiadomo, że już noworodki inaczej reagują na ludzi niż na przedmioty
Zmiany rozwojowe w zakresie dostrzeganych ważnych kategorii społecznych:
Kategoria Charakterystyka zmian rozwojowych
Osoby znane  nieznane - Nieznane twarze, w drugiej poł. 1r.ż.
Zaczynają wywoływać lęk lub wzmożone
zainteresowanie
Do wieku przedszkolnego dziecko zwraca się do
wszystkich w ten sam sposób i ma wobec
wszystkich dorosłych takie same oczekiwania
W drugim okresie wieku przedszkolnego
dziecko zaczyna odnosić się z dystansem do
obcych
Wiek Początkowo dzieci nie różnicują wieku
dorosłych
Inne dzieci budzą raczej zainteresowania
poznawcze niż społeczne, rówieśnicy wywołują
nastawienie orientacyjne-badawcze
Od okresu przedszkolnego dziecko zaczyna
dostrzegać i klasyfikować wiek ludzi wyraża sie
to w odmiennym zachowaniu  opiekuńcze
wobec młodszych, podporządkowanie, podziw
wobec starszych dzieci, respekt w stosunku do
dorosłych
Płeć Od początku wieku przedszkolnego dziecko
stopniowo zwraca uwagę na różnice:
wyglądu (ubiór i fryzura)
wykonywanych czynności (odmienność zabaw
dziewczęcych i chłopięcych)
oczekiwań społecznych adresowanych do osób
odmiennej płci oraz ich możliwości osiągnięć w
różnych zakresach działań
Strona 1 z 4
R-ćw11 28.
grudzień 2006
Generalna tendencja w rozwoju percepcji społecznej polega na coraz pełniejszym
dostrzeganiu w innych ludziach ich indywidualnych właściwości.
Główne aspekty tego doskonalenia percepcji społecznej wiążą się ze zwiększaniem:
głębokości, integracji i obiektywizacji opisu innych ludzi.
Decentracja interpersonalna  zdolność do postrzegania innych ludzi z różnych perspektyw
Głębokość Najpierw dziecko dostrzega jedynie zewnętrzne
przyczyny zachowań  łączy obserwowane
reakcje ludzi z dostrzeganymi czynnikami
sytuacyjnymi
Następnie zauważa przyczyny działań tkwiące
we właściwościach ludzi najpierw
sytuacyjnnych (aktualnie stany wewnętrzne 
jak emocje) a póz
niej w dyspozycyjnych
(względnie stałe cechy psychiczne)  8-10 r.ż.
Decentracja interpersonalna  umiejętność
dostrzegania wewnętrznych przyczyn
zachowania innych ludzi, dzięki przyjęciu
odmiennego (niż własny) punktu widzenia
Pod koniec okresu dorastania umiejętności
dotyczą dostrzegania bardziej odlęgłych
przyczyn  takich jak stałe właściwości, np.
warunki życia, koleje losu, wzory środowikowe
Integracja - W miarę rozwoju następuje integracja
dostrzeganych u innych ludzi
W miarę bogacenia się doswiadczeń, dzięki
powtarzalności pewnych zachowań, zaczyna
uświadamiać sobie z
ródło odbieranych bodz
ców
społecznych, co stanowi podstawę kształtowania
się pojęcia osoby.
- Wiedza o poszczególnych osobach podlega
integracji, dzięki której kształtuje się bardziej
ogólna wiedza społeczna
Obiektywizacja Przechodzenie od subiektywizmu (jaka osoba
jest dla mnie) do obiektywizmu (jaka ta osoba
jest w ogóle)
ROZWÓJ KONTAKTÓW SPOA
ECZNYCH
Podstawowy kierunek zmian dotyczy wzrastania aktywności społecznej  czyli stopnia
czynnego uczestnictwa w sytuacjach społecznych:
1. obserwowanie działania innych ludzi, wyrażanie emocji
2. dostosowywanie własnych czynności do czynności wykonywanych przez innego
3. zdolnośc do współdziałania
Strona 2 z 4
R-ćw11 28.
grudzień 2006
4. organizowanie działania innych osób i kierowanie innymi
5. działanie na rzecz ludzi  zachowania prospołeczne
ogólny kierunek zmian:
Uniezależnienie się zachowań społecznych dziecka od zewnętrznych czynników
motywujących i przechodzenie pod kontrolę wewnętrzną.
Uwewnętrzeniu się motywacji zachowań społecznych towarzyszy wzrost ich trwałości i
stałości.
Kontakty społeczne:
Rodzice (przywiązanie), rówieśnicy (paczki, grupy, przyjaz
ń).
SOCJALIZACJA
 przystosowanie się do wymagań środowiska społecznego; umiejętność zachowania się
zgodnie z oczekiwaniami społęcznymi.
SOCJALIZACA OBEJMuJE:
A. Uczenie się zachowań społęcznie aprobowanych.
Pierwszy etap  dziecko uczy się dostosowania do otrzymanych nakazów i zakazów,
umiejętność dostosowania do wymagań rozwija się w kierunku:
 odroczenia czasowego z jakim dziecko jest w stanie wykonać polecenie
 respektowania zaleceń kierowanych do grupy, której jest członkiem
 generalizowania otrzymanych poleceń, przenoszenia ich na inne, podobne sytuacje
Drugi etap  kształtuje się zdolność do przestrzegania norm społecznych (jest to możliwe
dzięki rozumieniu zasad moralnych)
B.Pełnienie ról społecznie aprobowanych. Rozwój zmierza w kierunku świadomego
pełniania ról według przyjętego wzoru.
ROLE PA
CIOWE
Etapy rozwoju przynależności do płci w nurcie poznawczo-rozwojowym (wg. Kohlberga)
 od 1;5-2;0r.ż. Dziecko zyskuje świadomość, że wszyscy łącznie z nim należą do jednej z
dwóch grup  chłopców/ dziewcząt, mężczyzn/kobiet. Poprawnie określa własną
przynależność do płci (2r.ż.) i przynależność innego dziecka (od 3.r.ż.) - etykietowanie
płci
 Od 3-4r.ż. Dziecko uświadamia sobie, że pleć człowieka jest cechą stałą przez całe życie
(jestem dziewczynką  będę kobietą)  stabilność płci
 od 5-6r.ż. Dzieci zacznają zdawać sobie sprawę z tego, że męskość i kobiecość to cechy
niezależne od czasu lub kontekstu (stałość płci)
stabilność + stałość = niezmienność płci
Póz
niejsze zmiany dotyczą:
 świadomego przyjęcia roli rodzajowej jako części tożsamości osobistej (w okresie
adolescencji)
 elastyczności w podejście do roli rodzajowej
C. Rozwój postawy społecznej  opartej na wytworzonym w rozwoju życzliwym
stosunku do ludzi, czerpaniu satysfakcji z aktywności społecznej.
Strona 3 z 4
R-ćw11 28.
grudzień 2006
Kompensowanie słabych cech dziecka przez rodziców -  rusztowanie .
Koorientacja wzrokowa zachodzi podczas epizodów wspólnej uwagi. Podzielanie uwagi.
Mowa odniesieniowa i gesty wskazujące.
Środki namacalne i nienamacalne w
przypadkach stresu i
niepewności........?????
Procedura przy badaniu grupy: techniki nominacyjne, porównanie w parach i skalowanie
Pozycja:gwiazda socjometryczna, odrzucone i izolowane.
Zabawa równoległa/ ???
Inna klasyfikacja: obserwowanie, naśladowani, asocjacyjna (koperacyjna- już wspólnie).
Kooperacyjna zespołowa  z góry ustalony cel.
Piąty miesiąc...uwaga z osób na przedmiotów.
Określony, stały i uczuciowo znaczący związki z innymi osobami  przywiązanie
Podzielanie przeżyć innych osób  empatia. Etapy rozwoju empatii!!!!!!!! D. Hoffman. 4
etapy rozwoju empatii!!!!1
Co wiemy o rozwoju agresji?? Kiedy się rozwija itp.
Obcej sytuacji!!!!!! - sztampowa procedura Ainsworth
Lęk przed osobą nieznaną.
3 minuty lub mniej się czeka. Reakcje dziecka na powrót mamy.
Typy przywiązania: bezpieczne/ufne i niepewne/pozabezpiecznie.
Lęk może być unikający (w ogóle nie okazuje niepokoju po opuszczeniu przez matkę
pomieszczenia), albo związany z ambiwalentną (nie eksploruje i reaguje ogromną rozpaczą,
zachowuje się dwuznacznie  raz chce być przytulane a po chwili odsuwa się) postawą z
matką.
Bowlby  pierwsze badania nad przywiązaniem  psychoanalityk z orientacją etologiczną to
badania Harrego Harlowa z małpkami drucianymi..
Selman i Damon  jak rozumie się przyjaz
ni
Strona 4 z 4