Renesans to optymizm i proporcje, barok to niepokój i nadmiar.











Piątek, 21 Kwietnia Imieniny obchodzą: Anzelm, Feliks, Bartosz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Barok
>
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???



Gdzie jestSciaga.pl
?
















Renesans to optymizm i
proporcje, barok to niepokój i nadmiar.










kategoria:   J.polski
zakres:   Barok
dodano:   1999-08-18




" Serce roście
patrząc na te czasy ! " - ta głośna formuła poetycka rozpoczynająca
pieśń drugą z "Ksiąg pierwszych" Pieśni Jana Kochanowskiego uważana
jest za manifestację renesansowego optymizmu. Odnosi się ona do
przyrody, radość jaką wywołują zmiany i nadzieje, jakie przynosi
wiosna. Nie lekceważmy jednak tego " przyrodniczego" punktu
widzenia, ponieważ przemiany pór roku jak i pogody, były w
twórczości Kochanowskiego bardzo częstą i znaczącą metaforą
ludzkiego losu, źródłem pocieszenia i zapowiedzią na lepsze:
"... Nie porzucaj nadzieje, Jakoć się kolwiek dzieje:
Bo nie już słońce zachodzi, A po złej chwili piękny dzień
przychodzi. ..." ("Pieśni" II, 9, w. 1 - 4 )
Ład przyrody stanowił gwarancję ładu w
świecie spraw ludzkich, nienaruszalności i niezmienności raz
ustanowionego porządku moralnego. Najbardziej znana dla
renesansowego pojmowania świata jest słynna i otoczona poetycką
legendą pieśń Kochanowskiego " Czego chcesz od nas, Panie, za Twe
hojne dary ?", w której optymizm poety renesansowego ugruntowany
został wiarą w opatrzność boską. Bóg kieruje sprawami świata i
obdarza człowieka dobrodziejstwami, które są wieczne jak ład natury.
Optymizm Hymnu wspiera się nie tylko na przekonaniu, że
"dobroć [ boska ] nigdy nie ustanie" , ale i na zaufaniu do
wartości ludzkiego rozumu. Pieśń Kochanowskiego jest zarazem
manifestacją wiary w poznawcze możliwości człowieka. Stwierdzenie,
że świat jest bardzo harmonijny i piękny, że jest odbiciem boskiej
doskonałości, jest odbiciem boskiej doskonałości, jest zarazem
stwierdzeniem, że człowiek zdolny jest poznać harmonię tego świata,
przeniknąć i zrozumieć prawa nadane przez Boga naturze. We
wczesnym, optymistycznym okresie renesansu, Kochanowskiemu i innym
pisarzom wydawało się, że nie tylko poznali świat, ale znaleźli
receptę na wszystkie niedostatki i kaprysy fortuny. Znaleźli ją w
pismach Cycerona, mądrości stoików, a więc w rozumie i cnocie.
Łacińskie "humanus" to właśnie "ludzki" ale słowo
"odrodzenie" ma jednak inne jeszcze znaczenie. Czasy te bowiem
odrodziły sztukę starożytną, opierając - zwłaszcza architekturę i
rzeźbę - na jej wielkich wzorach. To właśnie sztuka starożytna
stworzyła budowle spokojne i harmonijne w kształcie, posągi wierne
wspaniałej, niedoścignionej naturze, którą teraz znowu zaczęto
podziwiać i badać. Obok kościołów powstawały więc teraz coraz
liczniej budowle świeckie, posągi świeckich ludzi, niezliczone
obrazy ukazujące piękno człowieka i bogactwo jego otoczenia.
W rzeźbie odrodzenia, podobnie jak w architekturze tej
epoki, obserwujemy silny wpływ sztuki antyku. Wzorem stały się
antyczne posągi bogów i bohaterów, w których ówczesny artysta
wyrażał swój podziw dla idealnej harmonii ludzkiego ciała, starając
się stworzyć dzieło o najdoskonalej wyważonych proporcjach. Nie
znaczy to, iż wielcy rzeźbiarze odrodzenia po prostu powtarzali
starożytne wzory. Ucząc się u rzeźbiarzy antyku szacunku dla form
ukształtowanych przez naturę, tworzyli oni dzieła inne, własne,
często nawet od starożytnych wspanialsze. " Przerost formy
nad treścią" - okres baroku "dorobił się" takiej etykietki przez to
, że artyści skupili się na poszukiwaniu nowych form, dzięki którym
można dobrze wyrazić wnętrze człowieka, jego lęki, cierpienia,
niepokoje. Wielokrotnie posądzana estetykę barokową o to, iż
grzechem nadmiaru i przeładowania opłacała występek pychy.
Przywiązanie do dekoracyjności było rzeczywiście ogromne,
architektura jest bogata , pełna ozdób, rozbudowana.
Świadomość istnienia człowieka w nietrwałym świecie, z
zarazem poczucie nieskończonej wieczności, ujawniły wewnętrzne
rozdarcie człowieka - musiał wybierać albo zgodę na świat nietrwały
ale piękny, albo poszukiwanie trwałych wartości. Pogodna,
harmonijna sztuka odrodzenia była odbiciem wewnętrznego spokoju
człowieka, który nie wchodząc w konflikt z Kościołem, mógł
poznawać świat, przyrodę i rządzące nią prawa. Spokój ten
zburzyła reformacja. Zapoczątkowana w roku 1517 przez Marcina
Lutra, rychło ogarnęła wiele krajów Europy. Podając w wątpliwość
wiele podstawowych prawd wiary głoszonych przez Kościół katolicki,
protestanci w umyśle człowieka późnego odrodzenia zasiali
wątpliwości, każąc mu na nowo rozważyć swój stosunek do religii
i do świata. Wpływy kościoła katolickiego uległy w Europie
znacznemu ograniczeniu. Idee protestantyzmu dotarły do wielu krajów,
a w niektórych (Niemcy i Holandia) stały się obowiązujące. W roku
1545 na soborze trydenckim Kościół katolicki przystąpił do
przeciwdziałania, powołując do walki z herezją również sztukę. Na
pewno nie nadawała się do tego celu pogodna, spokojna i bliska
człowiekowi sztuka odrodzenia. Teraz sceny religijne miały być
malowane w taki sposób, aby człowiek poczuł się wobec nich mały,
kruchy i bezradny. Był to zarazem okres, gdy po latach
wzrostu znaczenia mieszczaństwa na powrót dochodzi do głosu
magnateria. Wielcy feudałowie doskonale rozumieli, że okazałość ich
rezydencji, wyposażonych w niezmierne bogactwo malarskich i
rzeźbiarskich ozdób, podniesie ich znaczenie wobec podwładnych.
Zarówno więc władzy kościelnej, jak i świeckiej zależało na
spotęgowaniu oddziaływania obrazów, rzeźb i budowli. Dokonano tego,
mówiąc najogólniej, przez zastąpienie statycznej kompozycji
renesansu kompozycją dynamiczną, wyrażającą gwałtowny ruch oraz
przez spotęgowanie działania kontrastów światłocieniowych,
tworzących nastrój niepokojącej tajemniczości. W sztuce, wyrażającej
dotychczas radość płynącą z bezpieczeństwa człowieka wobec Boga i
władzy, pojawił się niepokój i dramat. Takie były narodziny
sztuki baroku, która rozwijała się od około 1600 roku do mniej
więcej połowy XVIII wieku, ogarniając swym zasięgiem niemal
wszystkie kraje Europy, a także Amerykę Środkową i Północną.
Należy od razu zaznaczyć, że forma dzieł barokowych w
różnych krajach prezentowała się rozmaicie. Budowle najbardziej
okazałe i najbardziej zdobione wznoszono np. w Niemczech oraz w
Hiszpanii i jej amerykańskich posiadłościach, najskromniejsze w
Anglii i Francji, gdzie renesansowa harmonia form nigdy nie poszła w
zapomnienie. Tak więc, renesans to optymizm i harmonia, a
barok to niepokój i nadmiar.







Autor: Nieznany

Ocena : 4 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000