Języki świata
1
Języki świata
Języki świata - obecnie na świecie używa się ok. 6-7 tysięcy języków. Dokładne ustalenie tej liczby utrudnia brak
zgody wśród językoznawców co do klasyfikacji niektórych etnolektów jako odrębnych języków bądz
dialektów.
Przeważająca część języków świata pozostaje w formie bezpiśmiennej.
Podstawową jednostką klasyfikacji języków jest rodzina językowa. W obrębie rodziny mniejszymi jednostkami są:
grupa i zespół. Czasem wyróżnia się też dodatkowe jednostki pośrednie, jak podrodzina i gałąz
.
Rodziny językowe są łączone w jednostki wyższego rzędu: makrorodziny i fyle. Są one jednak rzadko stosowane,
gdyż udowodnienie pokrewieństwa poszczególnych rodzin między sobą jest trudne i z reguły ma charakter
hipotetyczny. Niekiedy uważa się, że wszystkie ludzkie języki wywodzą się od jednego prajęzyka, nazywanego
Proto-Human (zob. prajęzyk ludzkości).
Podstawowa klasyfikacja języków świata
Dokładniejsze klasyfikacje znajdują się w
hasłach dotyczących poszczególnych rodzin
i grup.
Eurazja
" Języki indoeuropejskie - pod względem
liczby mówiących (ok. 45%
mieszkańców Ziemi) największa rodzina
językowa świata. Obejmuje języki z
Mapa rodzin językowych świata
terenów Europy i Azji
Środkowo-Zachodniej, obecnie
rozpowszechnione na wszystkie
kontynenty.
" Języki anatolijskie
" Języki indoaryjskie
" Języki irańskie
" Języki nuristańskie
" Języki helleńskie
" Języki italskie, wraz z językami
romańskimi
" Języki celtyckie
" Języki germańskie
" Języki tracko-ormiańskie
Rozmieszczenie najważniejszych języków świata
" Języki tocharskie
" Języki bałtyckie
" Języki słowiańskie
" Języki iliryjskie
" Języki tyrreńskie - wymarła starożytna rodzina z okolic Morza Śródziemnego
Języki świata
2
" Języki uralskie - języki z północnej
Eurazji i Węgier, ze względu na
odrębność języka jukagirskiego coraz
częściej nazywana uralsko-jukagirską
" Język jukagirski
" Języki ugrofińskie
" Języki samojedzkie
" Języki ałtajskie - języki Azji północnej,
środkowej i Turcji, ok. 6% ziemskiej
populacji, przez niektórych
językoznawców rodzina ałtajska jest
uznawana za ligę językową, a jej grupy
klasyfikowane są jako odrębne rodziny
" Języki tureckie
" Języki mongolskie
" Języki tungusko-mandżurskie
" Języki czukocko-kamczackie -
wymierające języki północno-wschodniej
Procentowy udział rodzin językowych wśród mieszkańców świata
Syberii
" Język czukocki
" Język koriacki
" Język kerecki
" Język alutorski
" Język itelmeński
" Języki drawidyjskie - języki południowych Indii i Sri Lanki, ok. 3% ziemskiej populacji, ze względu na włączanie
przez niektórych językoznawców w obręb rodziny języka elamickiego nazywana czasami elamo-drawidyjską
" Język elamicki
" Języki północno-zachodniodrawidyjskie
" Języki środkowodrawidyjskie
" Języki południowodrawidyjskie
" Języki abchasko-adygijskie (północno-zachodniokaukaskie) - wymierające języki ze wschodniego wybrzeża
Morza Czarnego
" Języki północno-wschodniokaukaskie - języki Czeczenii i Dagestanu, dawniej używane też na terenach Bliskiego
Wschodu
" Języki kartwelskie (południowokaukaskie) - język gruziński i pokrewne dialekty
" Języki chińsko-tybetańskie - języki wschodniej i południowo-wschodniej Azji, pod względem liczby mówiących
druga rodzina językowa świata (ok. 22% ziemskiej populacji)
" Języki chińskie
" Języki kareńskie
" Języki tybeto-birmańskie
" Języki dajskie - języki południowo-wschodniej Azji, ok. 1.5% ziemskiej populacji
" Języki lati-gelao
" Języki li-laqua
Języki świata
3
" Języki be-kam-tai
" Języki austroazjatyckie - języki południowo-wschodniej Azji, Bangladeszu i wschodnich Indii, ok. 2% ziemskiej
populacji
" Języki munda
" Języki mon-khmer
" Języki miao-yao (języki hmong-mien) - niewielka rodzina języków południowych Chin i południowo-wschodniej
Azji
" Język miao
" Języki yao
" Języki jenisejskie - wymierające języki środkowej Syberii
Afryka
" Języki afroazjatyckie - języki Afryki północnej i Bliskiego Wschodu, ok. 5% ziemskiej populacji
" Języki semickie
" Języki berberyjskie
" Języki omockie
" Języki czadyjskie
" Język egipski
" Języki kuszyckie
" Języki nilo-saharyjskie - języki górnego dorzecza Nilu, Czadu i Sudanu
" Języki songhaj
" Języki saharyjskie
" Języki magan
" Języki fur
" Języki wschodniosudańskie
" Języki środkowosudańskie
" Języki berta
" Języki kunama
" Języki komuz
" Języki nigero-kongijskie - języki Afryki subsaharyjskiej, ok. 6% ziemskiej populacji
" Języki atlantyckie
" Języki mande
" Języki woltyjskie (gur)
" Języki kwa
" Języki benue-kongijskie (tu należą m.in. języki bantu)
" Języki adamawa-ubangi
" Języki kordofańskie
" Języki khoisan - języki Buszmenów i Hotentotów, posiadają charakterystyczne mlaski
" Język hadza
" Język sandawe
" Języki północne khoisan
" Języki środkowe khoisan
" Języki południowe khoisan
Języki świata
4
Ameryka Północna
" Języki eskimo-aleuckie - podbiegunowe języki Czukotki, Alaski, północnej Kanady i Grenlandii
" Języki eskimoskie
" Języki aleuckie
" Języki na-dene - rdzenne języki Ameryki Północnej
" Język haida
" Języki tlingit
" Języki atapaskańskie
" Języki algijskie
" Języki algonkińskie
" Języki makrosiouańskie - nadrodzina, często nieuznawana
" Języki siouańskie
" Języki irokeskie
" Języki kaddo
" Języki juma
" Języki majańskie (maja)
" Języki muskogejskie (muskogi)
" Języki otomang
" Języki penutiańskie
" Języki salisz
" Języki uto-azteckie
" Języki wakaskie (wakasz)
Ameryka Południowa
" Języki tupi
" Języki tupi-guarani
" Języki ajmarskie (ajmara)
" Języki araukańskie
" Języki arawak
" Języki czibczańskie
" Języki że
" Języki karibi
" Języki keczua
" Języki mura
Języki świata
5
Australia i Oceania
" Języki indopacyficzne - rdzenne języki Tasmanii, Nowej Gwinei i Oceanii, hipotetyczna makrorodzina lub fyla
językowa zaproponowana przez Josepha Greenberga
" Języki tasmańskie
" Języki andamańskie
" Języki nowogwinejskie
" Języki zachodniopapuaskie
" Języki east bird's head
" Języki geelvink
" Języki sko
" Języki kwomtari-baibai
" Języki arai
" Języki amto-musian
" Języki torricelli
" Języki sepik-ramu
" Języki wschodniopapuaskie
" Języki austronezyjskie - rdzenne języki Oceanii i Azji Południowo-Wschodniej, ok. 4% ziemskiej populacji
" Języki atayalic
" Języki tsouic
" Języki pajwańskie
" Języki malajsko-polinezyjskie
" Języki australijskie - wymierające rdzenne języki Australii, hipotetyczna makrorodzina, przez część
językoznawców rozbijana na wiele niezależnych rodzin
Języki izolowane
Języki których przynależność jest nieznana lub dyskutowana
" Język ajnoski
" Język baskijski
" Język buruszaski
" Język japoński, wraz z językami riukiu
" Język koreański
" Język kusunda
" Język nahali
" Język niwchijski
" Język sumeryjski
Języki świata
6
Zobacz też
" klasyfikacja języków
" najczęściej używane języki świata
" rodzina językowa
" prajęzyk
" język migowy
" języki sztuczne
" językoznawstwo
Linki zewnętrzne
" Katalog języków SIL International [1]
" Klasyfikacja języków wg Merritta Ruhlena [2]
Przypisy
[1] http:/ / www. ethnologue. com/ family_index. asp
[2] http:/ / www. ling. hawaii. edu/ faculty/ stampe/ Linguistics/ Ruhlen/ ruhlen. html
y
ródła i autorzy artykułu
7
y
ródła i autorzy artykułu
Języki świata y
ródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=24378271 Autorzy: Antares, BartekChom, Chepry, Chrumps, Ciacho5, Cień, Dartys, Dixi, Ency, Etermed, Eteru, Fon,
Fraximus, Garcia 2.0, Gdarin, Kocio, Konradek, Kpjas, Krzys, LION, Lord Ag.Ent, Makawity, Marcin Suwalczan, Menai1, Michal dln, MonteChristof, Mzopw, Nizar, Nolik, Oscar 0, Ozi,
Ptolmis, Qurqa, Remedios44, Sarcelles, SkyMaja, Slawojar, Stoigniew, Sławojar, Tawananna, Wiher, Wiklol, Youandme, Zimbru, conversion script, geopc099.geo.uj.edu.pl,
geopc117.geo.uj.edu.pl, 27 anonimowych edycji
y
ródła, licencje i autorzy grafik
Plik:Human Language Families (wikicolors).png y
ródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Human_Language_Families_(wikicolors).png Licencja: Apache Autorzy: User:Mike
A Mitchel jr
Plik:Languengl.gif y
ródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Languengl.gif Licencja: GNU Free Documentation License Autorzy: User:84.231.183.53
Plik:Languages.png y
ródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Languages.png Licencja: GNU Free Documentation License Autorzy: Dedee73, Garcia1, Man vyi
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/