2008-11-07
Rachunek kosztów
standardowych
(planowanych)
Rachunek kosztów
standardowych
- technika, w której ustala się wielkość
kosztów jednostkowych produktów i usług
na podstawie kosztów jednostkowych
poszczególnych operacji i materiałów, a
następnie bada się ró\
nice pomiędzy tymi
kosztami (przyjętymi jako wzorce), a
kosztami rzeczywiście poniesionymi.
1
2008-11-07
Rachunek kosztów
standardowych
Rachunek Rachunek Rachunek Rachunek
kosztów kosztów kosztów kosztów
rzeczywistych normalnych planowanych standardowych
(historycznych) (uzasadnionych (bud\
etowanych) (normatywnych)
)
rzeczywiste rzeczywiste ceny planowane ceny planowane ceny
Koszty
ceny (stawki) kosztów (stawki) kosztów (stawki) kosztów
bezpośredni
(stawki) kosztów bezpośrednich * bezpośrednich * bezpośrednich *
e
bezpośrednich * rzeczywista ilość rzeczywista ilość standardowe zu\
ycie
rzeczywista ilość dozwolone dla
rzeczywistej ilości
produkcji
rzeczywiste planowane planowane stawki planowane stawki
Koszty
stawki stawki kosztów kosztów pośrednich *
pośrednie
kosztów kosztów pośrednich * standardowe zu\
ycie
pośrednich * pośrednich * rzeczywista ilość dozwolone dla
rzeczywista ilość rzeczywista ilość rzeczywistej ilości
produkcji
Funkcjonowanie rachunku
kosztów standardowych
2
2008-11-07
Rachunek kosztów
standardowych
Proces stanowienia kosztów standardowych:
1. wyznaczenie standardów materiałów
bezpośrednich
2. wyznaczenie standardów płac bezpośrednich
3. wyznaczenie standardów zmiennych kosztów
wydziałowych
4. wyznaczenie standardów stałych kosztów
wydziałowych
5. weryfikacja standardów
6. zatwierdzenie standardów
Typy standardów kosztów
Standard idealny
Standard bazowy stały
Standard bie\
ąco osiągalny
3
2008-11-07
Obszary standaryzowania
kosztów
Praktyka rachunkowości zakłada
standaryzowanie następujących obszarów
kosztów:
materiały (rozwinięcia wyrobów, receptury)
pracochłonność ludzi, maszyn i instalacji
(operacje technologiczne i logistyczne)
koszty pośrednie (np. koszty zmienne i stałe
na jednostkę standardowej pracochłonności).
Analiza odchyleń
Odchylenie - jest to ró\
nica pomiędzy
kosztem standardowym a kosztem
rzeczywistym lub ceną standardową a ceną
rzeczywistą.
Analiza odchyleń - ma na celu wskazanie
przyczyn powstałych ró\
nic, a następnie
określenie działań korygujących procesy
gospodarcze.
4
2008-11-07
Analiza odchyleń
Analiza odchyleń
Aspekty cenowe i jakościowe niektórych
odchyleń pokazuje tabela:
Składnik kosztów Odchylenie Odchylenie
cenowe jakościowe
Pracochłonność
Stawka Wydajność
bezpośrednia
Materiały
Cena Zu\
ycie
bezpośrednie
Koszty pośrednie -
Wydatki Wydajność
zmienne
Koszty pośrednie - Wolumen
Wydatki
stałe działalności
5
2008-11-07
Analiza odchyleń
ODCHYLENIA OD STANDARDOWYCH KOSZTÓW
MATERIAA
ÓW BEZPOŚREDNICH
Ilość aktualnie zakupiona
* cena aktualna zakupu
ODCHYLENIE
Minus
CENY
Ilość aktualnie zakupiona ODCHYLENIE
* cena standardowa CAA
KOWITE
Ilość zu\
yta do bie\
ącej MATERIAA
ÓW
produkcji * cena BEZPOŚREDNICH
standardowa minus ODCHYLENIE
Ilość standardowa dla ZUśYCIA
bie\
ącej produkcji * cena
standardowa
Analiza odchyleń
ODCHYLENIA OD STANDARDOWYCH KOSZTÓW
PRACOCHA
ONNOŚCI BEZPOŚREDNIEJ
godziny rzeczywiste * stawka płac ODCHYLENIE STAWKI
bezpośrednich rzeczywista PA
AC
minus BEZPOŚREDNICH
godziny rzeczywiste * ODCHYLENIE
stawka płac bezpośrednich CAA
KOWITE
standardowa PRACOCHA
ONNOŚCI
godziny rzeczywiste * stawka płac ODCHYLENIE BEZPOŚREDNIEJ
bezpośrednich standardowa ZUśYCIA
minus PRACOCHA
ONNOŚCI
godziny standardowe * standardowa
stawka płac bezpośrednich
6
2008-11-07
Analiza odchyleń
ODCHYLENIA OD STANDARDOWYCH KOSZTÓW
POŚREDNICH ZMIENNYCH
liczba roboczogodzin rzeczywistych Odchylenie
* stawka k. zmiennych pośrednich zmiennych
minus kosztów
standardowa liczba godzin pośrednich z Całkowite
produkcyjnych przepracowanych * tytułu odchylenie
stawka k. zmiennych pośrednich wydajności zmiennych
rzeczywiste zmienne koszty Odchylenie kosztów
pośrednie bud\
etowe pośrednich
minus zmiennych
liczba roboczogodzin rzeczywistych kosztów
* stawka k. zmiennych pośrednich pośrednich
Analiza odchyleń
Wskaz
niki kontrolne odnoszące się do
wykorzystania potencjału produkcyjnego
Wskaz
nik aktywności = (standardowa liczba godz.
produkcyjnych przepracowanych / standardowa
liczba godz. produkcyjnych bud\
etowanych)*100
Wskaz
nik wykorzystania zdolności prod. = (liczba
roboczogodzin przepracowanych / standardowa
liczba godz. produkcyjnych bud\
etowanych)*100
Wskaz
nik wydajności = (standardowa liczba godz.
produkcyjnych przepracowanych / liczba
roboczogodzin przepracowanych)* 100
7