29) Stal - stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, plastycznie obrobiony i plastycznie obrabialny
o zawartości węgla nie przekraczającej 2,06%.
31)
zastosowanie stali:
- stal konstrukcyjna
+ ogólnego przeznaczenia
+ niskostopowa
+ wyższej jakości
+ automatowa
+ łożyskowa
+ sprężynowa
+ do azotowania
+ do ulepszania cieplnego
- stal narzędziowa:
+ węglowa
+ stopowa:
= do pracy na zimno
= do pracy na gorÄ…co
= szybkotnÄ…ca
- stal specjalna
+ nierdzewna
+ kwasoodporna
+ magnetyczna
+ odporna na zużycie
+ transformatorowa
+ zaworowa
+ żaroodporna
+ żarowytrzymała
32) Rodzaje klasyfikacji stali:
* ze względu na zawartośd węgla i strukturę wewnętrzną:
- stal podeutektoidalna
- stal eutektoidalna
- stal nadeutektoidalna
* ze względu na zastosowanie:
- stal konstrukcyjna
- stal narzędziowa
- stal specjalna
* ze względu na rodzaj i udział składników stopowych:
- stal węglowa
+ niskowęglowa
+ średniowęglowa
+ wysokowęglowa
- stal stopowa
+ niskostopowa
+ wysokostopowa
* ze względu na zawartośd zanieczyszczeo( P i S):
- zwykłej jakości
- wyższej jakości
- najwyższej jakości
* sposób odtleniania:
- uspokojona
- półuspokojona
- nieuspokojona
34) zawartośd węgla a rodzaj stopu:
+ niskowęglowa, do 0,25% C
+ średniowęglowa, 0,25-0,6% C
+ wysokowęglowa, ponad 0,6% C
35) wpływ zawartości węgla na właściwości stali:
W miarę podwyższenia stężenia węgla w stali zminiejszeniu ulega udział ferrytu a zwiększeniu
cementytu. Im większe stężęnie węgla tym większa twardośd stali, wytrzymałośd na rozciąganie i
granica plastyczności. Zwiększenie udziału węgla powoduje jednocześnie zmniejszenie włąsności
plastycznych i ciągliwości.
36)wpływ zanieczyszczeo na właściwości stali:
Mangan- działa korzystnie tworząc Mns o wyższej temp. topnienia od siarczku żelaza. Powoduje
jednak niekorzystny rozrost ziarn w czasie obróbki cieplnej i plastycznej na gorąco
Krzem- powduje korzystne obniżenie stężenia gazów w stali lanej i przeciwdziała segregacji fosforu i
siarki
Fosfor i siarka- zanieczyszczenia niekorzystne. Stale zawirające fosfor charakt. się podwyższoną temp.
przejścia w stan kruchości, skłonnością do kruchości na niebiesko, gruboziarnistości i segregacji.
Siarka o dużej skłonności do segregacji pogarsza spawalnośd i wytrzymałośd stali na zmęczenie
Wodór- działa zdecydowanie szkodliwie, powodując powstawanie płatków śnieżnych, odwęglania,
pęcherzy gazowych oraz segregacji fosforu
Azot- powoduje zmiejszenie plastyczności i kruchości na niebiesko, a także zwiększnie skłonności stali
do starzenia, szczególnie po zgniocie
Tlen- powoduje zmniejszenie własności wytrzymałościowych oraz plastycznych stali
66)Czy można z żeliwa o osnowie perlitycznej otrzymad żeliwo ciągliwe czarne o osnowie
ferrytycznej?
Można- przechodząc poniżej przemiany eutektycznej.
67)wpływ szybkości chłodzenia na mikrostrukturę żeliwa
Szybkośd chłodzenia odlewów , dla jednakowych materialów można sprowadzid do grubości ścianek
odlewów. Wraz ze zwiększeniem grubości ścianek odlewu zwiększa się ilośd i grubośd płatków
wydzielonego grafitu, powodujące zmniejszenie własnośdi wytrzymałościowych
68)cechy żeliwa/zastosowanie:
Cechy:
- stosunkowo niski koszt wyrobów
- niska temp. topnienia
- dobre własności wytrzymałościowe
- dobra skrawalnośd
Należy do materiałów odlewniczych najpowszechniej stosowanych w budowie maszyn
69)cel modyfikacji żeliwa sferoidalnego
70)żeliwo modyfikowane- żeliwo, do którego dodaje się, tuż przed odlaniem, pewną niewielką
ilośd(zwykle ok. 0,3-0,5%) sproszkowanego modyfikatora. Najczęściej jest to żelazokrzem, stosuje się
też wapniokrzem. W wyniku tego żeliwo krzepnie jako szare, a węgiel wydziela się w postaci bardzo
licznych, drobnych płatków grafitu. Poprawia to jego właściwości odlewnicze i wytrzymałościowe.
71)żeliwo sferoidalne- w odróżnieniu od pozostałych grup żeliw szarych bardzo dobre własności-
zarówno wytrzymałościowe, jak i plastyczne. Uzyskuje się je w wyniku modyfikowania żeliwa o
tendencji do krzepnięcia jako szare , lecz o bardzo małym stężneniu siarki i fosforu. W wyniku tego
zabiegu grafit występuje w tych żeliwach w postaci kulistej.
102)dlaczego metale o strukturze A1- RSC (ściennie centr.) są lepsze do
kształtowania obróbką plast. od A2- RPC (przestrz. centr.)/ HZ
(heksagonal. zwarta)/przykłady
Ściennie centrowana, bo ma więcej systemów poślizgu-> płaszczyzny i kierunki o najbardziej zwartej
sieci atomów.
103) mat. o sieciach A-HZ (n=0.05/3 systemu poślizgu)/ B- RPC (n=0.15/12
systemów poślizgu)/ C- RSC (n=0.50/ 32 systemy poślizgu) Która
najlepsza do umacniania przez zgniot na zimno
jaka sied jest najb. podatna na umacnianie przez zgniot na zimno
(RCS/RPZ/HZ)
104)granice ziarn- stanowiÄ… wady powierzchniowe budowy krystalicznej polegajÄ…ce na punktowym
lub warstwowym zerwaniu regularności ich sieci.
105)wpływ kąta dezorientacji na energię granic ziarn:
Energia granic ziarn wynika w dużej mierze z tego, że odległości między atomami leżącymi na granicy
uległy zmianie. Ponieważ zaburzenie w rozmieszczeniu atomów leżących na granicy zwiększa się ze
wzrostem kąta dezorientacji, zwiększa się też energia granic ziarn
106)czy granice ziaren osłabiają mater.:
Nie, granice ziarn umacniają materiał
107)Błąd ułożenia
Błędami ułożenia nazywamy zaburzenia w sekwencji ułożenia płaszczyzn najgęstszego wypełnienia
atomami, występujące najczęściej w metalach o sieci A1 i A3. Tak np. w sieci A1, dla której normalna
sekwencja jest ABCABC, mogą występowad warstwy o sekwencji ABABA, typowe dla sieci A3 lub na
odwrót.
138)czynniki wpływające na hartownośd:
- wielkośd i kształt przedmiotu
- skład chem. stali
- zdolnośd do odprowadzania ciepła ośrodka chłodzącego
139)przehartowalnośd- podatnośd stali na hartowanie jako zalażnośd przyrostu twardości w wyniku
hartowania od szybkości chłodzenia
140)utwardzalnośd- podatnośd stali na hartowanie, miarą jest zależnośd największej możliwej do
uzyskania po hartowaniu twardości od warunków austenizowania
141)wyżarzanie/ normalizujące/ zmiękczające
Wyżarzanie  jest operacją cieplną polegającą na nagrzaniu elementu stalowego do odpowiedniej
temperatury, przetrzymaniu w tej temperaturze jakiś czas, a następnie powolnym schłodzeniu.
Celem jest uzyskanie struktur zbliżonych do stanu równowagi.
Wyżarzanie normalizujÄ…ce- polega na nagrzaniu stali do temp. o 30÷50 °C wyższej od linii GSE (Ac3),
wygrzaniu w tej temp. i nastepnym studzeniu w spokojnym powietrzu. Ma to na celu uzyskanie
jednorodne struktury drobnoziarnistej, a prze to polepszenie własności mechanicznych
Wyżarzanie zmiękczające (sferoidyzujące) - polega na nagrzaniu stali do temp. zbliżonej do Ac1,
wygrzaniu w tej temp., bardzo wolnym chÅ‚odzeniu do temp. ok. 600°C i nastÄ™pnie dowolnym
chłodzeniu do temp. otoczenia. W wyniku tego strukturę stali stanowi cementyt kulkowy w osnowie
ferrytu. Struktura taka zapewnia niewielką twardośd, dobrą skrawalnośd.
142)stale jedna wysoko węglowa- 0,65% niestopowa/ druga niskostopowa-
0.35% Która ma większą hartownośd/ utwardzalnośd
Większą utwardzalnośd ma stal pierwsza, gdyż twardośd stali o większym stężeniu węgla jest większa
143) stale A-12%C/ B-30H/ C-35H2M Która ma najw.
przechartowalnośd/utwardzalnośd
173)czynniki wpływające na moduł sprężystości (moduł Young a)
- rodzaj wiązao chemicznych (sztywnośd wiązao)
- gęstośd wiązao
175)max pęknięcie
176)max naprężenie jakie może przenieśd włókno
178)czynniki wpływające na zahamowanie pękania
zahamowanie ruchu dyslokacji?
wydzielenia na garnicach ziaren ograniczajÄ…ce migracje ziaren?
179)co siÄ™ dzieje z mat. podczas tworzenia szyjki
Tworzenie szyjki poprzedzane jest płynięciem plastycznym. A jak dochodzimy do maksimum pojawia
siÄ™ szyjka.