Inocybe (strzępiak)


www.grzyby.pl| Menu główne | Klucz do oznaczania grzybów >Agaricales>Cortinariaceae
| Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | Słowniczek pojęć |

Inocybe Fr. - strzępiak

Budowa owocnika
  Małe i średnie grzyby naziemne. Kapelusz u większości gatunków ma charakterystycznie promieniście spękaną skórkę, która tworzy włókniste pasemka lub łuseczki. Barwy białej, żółtawej, brązowej lub fioletowej. Początkowo półkulisty, następnie rozpostarty, czasami z porozrywanym brzegiem. Trzon włóknisty. U niektórych gatunków można na trzonie i brzegu kapelusza obserwować zasnówkę. Dojrzałe blaszki są gliniasto brązowe, z białym ostrzem. Miąższ często o silnym i przeważnie nieprzyjemnym zapachu. Wysyp zarodników brązowy. Zarodniki gładkie, brodawkowane lub gwiaździste. Kształtu owalnego do jajowatego, u części gatunków z dużymi i wydatnymi guzkami.
  Bardzo liczny rodzaj, w Europie występuje ok. 150 gatunków. Systematyka w obrębie rodzaju jest oparta w dużym stopniu o cechy mikroskopowe - kształt zarodników i cystyd, część gatunków jednak daje się dość pewnie zidentyfikować na podstawie charakterystycznych cech makroskopowych.

Występowanie
  Grzyby mikoryzowe i saprofity.

Wartość
  Nie ma w tej grupie wartych uwagi grzybów jadalnych, za to wiele jest silnie trujących lub niejadalnych. Szczególnie warto brać pod uwagę śmiertelnie trującego strzępiaka ceglastego (Inocybe patouillardii) (fot.1), który jest dużym grzybem, wyrastającym w grupach, późną wiosną i na początku lata..


Klucz do rodzaju Inocybe (strzępiak)
gatunekcechy charakterystyczneśr.kap. [mm]siedlisko, podłożewystępowanie
A. Zarodniki bez guzków lub wyrostków. Podrodzaj: Inocibium
A.A. Brak metuloidów (cystyd z inkrustacjami)
A.A.1. Miąższ biały, czerwieniejący lub różowiejący. Sekcja: Cervicolores
A.A.2. Powierzchnia kapelusza włókienkowata lub łuseczkowata; nie jedwabista lub pasemkowata. Miąższ zwykle bez wyróżniającego się zapachu. Sekcja: Depauperatae
dulcamara (słodkogorzki)  kapelusz silnie filcowato-włóknisty; t. zwężający się ku podstawie20-50na lekkich glebach w pobliżu sosen i świerkówpospolitypojedynczo i w grupachlato-jesień
A.A.3. Powierzchnia kapelusza jedwabista, wyraźnie pasemkowata. Zapach miąższu spermatyczny, rzadziej inny, nigdy kwiatów. Sekcja: Rimosae
A.A.3.1. łuseczki lub kosmki w centrum kapelusz
maculata w lasach liściastychpospolityw grupach
squamata    
A.A.3.2. bez łuseczek w centrum kapelusza
cookei  t. u podstawy z bulwką, biały, gładki; k. słomiano- do ochrowożółtego; z. owocowy20-60wilgotne lasy liściaste i mieszanepospolity
fastigata (strzępkowaty)k. jasno- do ciemnozłotobrązowego, t. bez bulwki, biały, bladoochrowy; z. spermatyczny; b. zmienny w wyglądzie20-80w miejscach zarośniętych trawą, wilgotnych, w lasach liściastych i mieszanychb. pospolity6-10
perlata (perłowy)  kapelusz bez łuseczek, kasztanowobrązowy, z kolankowato zagiętym brzegiem; trzon biały w połowie z brązowym nalotem40-100wilgotne lasy liściaste, pobocza drógpospolityw grupach i pojedynczo
A.B. Metuloidy (cystydy z inkrustacjami) przynajmniej w górze trzonu.
A.B.1. Trzon u góry biały, ku podstawie brązowiejący do prawie czarnego. Sekcja: Atripedes
A.B.2. Owocnik biały lub kapeluszem lila. Miąższ często różowiejący. Zapach zwykle miły, aromatyczny. Sekcja: Lactiferae
patouillardii (ceglasty)  duże, mięsiste grzyby; silnie trujący gatunek30-90na glebach wapiennych w lasach liściastych, parkachczęstyw grupach5-6
geophylla (ziemisty)  na fotografii odmiana biała i fioletowa, silnie trujący grzyb10-25lasy różnego typu, w miejscach wilgotnych, trawiastychbardzo pospolitypojedynczo i w grupach5-11
A.B.3. Trzon równogruby lub z bulwkową, oszroniony co najwyżej w górnej części. Zapach gorzkich migdałów, pelargonii, mączysty, ziemisty, nie owocowy. Sekcja: Splendentes
hirtella (najeżony)  w trzonie wyraźny zapach gorzkich migdałów lub kokosowy10-30ciepłe i żyzne lasy bukowe, pobocza drógpojedynczo i w grupach7-10
A.B.4. Owocniki jasno- do ciemnoochrowych z wyraźnym odcieniem fioletu, zwłaszcza na trzonie. trzon może być z łuseczkami. Ostrze blaszek zwykle ciemniej zabarwione. Sekcja: Obscuri
pusio (chłopięcy)  kapelusz brązowy, trzon w górnej części liliowy, w dole żółtoochrowy10-30na żyznych glebach w lasach mieszanych, liściastych, parkach5-10
A.B.5. Bez odcienia fioletu, k. jasnoochrowy, szarobrązowy, ciemnoochrowy. Trzon oszroniony co najmniej w górnej połowie, biały lub barwy kapelusza. Sekcja: Inocibium
A.B.6. Bez odcienia fioletu, k. płowy, rudy lub kasztanowy. Trzon oszroniony co najmniej w górnej połowie, biały z wiekiem do jasnożółtego. Krąg I. gausapata
B. Zarodniki guzkowate, wielokanciaste lub z palczastymi wyrostkami. Podrodzaj: Inocybe
B.1. Trzon bez obrzeżonej bulwki, oszroniony najwyżej w górnej części, często resztki zasnówki są dostrzegalne. Sekcja: Cortinatae
B.1.1. Wyraźna zasnówka u młodych owocników
lanuginosa (wełnisty)  k. płowobrązowy, wełnisto-włóknisty, z drobnymi i wyraźnie odstającymi łuseczkami25-50wilgotne lasy iglasteczęsty6-10
B.1.1.1. Trzon ze zgrubieniem lub bulwką u podstawy
acutat. u podstawy zgrubiały, jasny w dolnej części; k. ciemnobrązowy w centrum, na brzegach jaśniejszy, ze szpicem-30wilgotne lasy iglastepospolity
umbrinat. z kulistą bulwką; k. z tępym garbkiem35-40lasy iglaste i liściaste 
napipes (rzepowaty)  t. bulwiasto rozszerzony u podstawy, brązowy w środkowej części, u góry i u podstawy biały30-60wilgotne lasy, na kwaśnych glebach, często między mchami torfowcamiczęsty7-9
B.2. Trzon z obrzeżoną bulwką, zwykle cały oszroniony, bez śladów zasnówki. Sekcja: Marginatae
B.2.1. pod wierzbami (Salix)
B.2.2. pod drzewami iglastymi
asterospora (gwiazdkowaty)    
praetervista    
B.2.3. pod drzewami liściastymi
margaritispora (perełkowy)  k. żółtawy z jasnobrązowymi łuseczkami30-60lasy liściaste, wapieniolubnyrzadki7-8
nieoznaczone / UNIDENTIFIED






| Menu główne | Klucz do oznaczania grzybów >Agaricales>Cortinariaceae
| Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | Słowniczek pojęć |